Isaias 45
1 Mao kini ang giingon ni Yahweh ngadto sa iyang dinihogan, ngadto kang Cyrus, nga akong gikuptan ang tuong kamot, aron sakopon ang mga nasod sa iyang atubangan, aron kuhaon ang mga hinagiban sa mga hari, ug aron abrihan ang mga pultahan sa iyang atubangan, aron nga magpabiling abri ang mga ganghaan:
Cyrus is the one whom Yahweh has appointed [to be the emperor of Persia] and to whom he will give great power [IDM]; Yahweh will enable him to defeat other nations and to take away the power of their kings. He will cause gates of cities to be opened, and no one will ever be able to shut them.
2 Mag-una ako kanimo ug patagon ko ang kabukiran; dugmokon ko ang mga bronsi nga ganghaan ug pamutlon ang mga puthaw nga babag,
This is what Yahweh says to him: “Cyrus, I will go ahead of you and level the mountains. I will smash down bronze gates and cut through iron bars.
3 ug ihatag ko kanimo ang mga bahandi nga anaa sa kangitngit ug ang gitago nga pagkaadunahan, aron nga mahibaloan nimo nga ako, si Yahweh, ang nagtawag sa imong ngalan, ako, ang Dios sa Israel.
I will give you treasures [that people have hidden] in dark secret places [DOU]. I will do that in order that you will know that I am Yahweh, the God to whom the Israelis belong, the God who calls you by your name.
4 Alang kang Jacob nga akong sulugoon, ug sa Israel nga akong pinili, gitawag ko ikaw pinaagi sa imong ngalan: hatagan ko ikaw ug kadungganan, bisan nga wala pa nimo ako mailhi.
I have summoned you, calling out your name, for the sake of [the people of] Israel [DOU] whom I have chosen, who serve me. Even though you do not know me, I will give you a title which has great honor.
5 Ako si Yahweh, ug wala nay laing Dios gawas kanako. Sangkapan ko ikaw sa hinagiban alang sa gubat, bisan wala pa nimo ako mailhi;
I am Yahweh, and there is no other God [DOU]. Even though you do not know me, I will give you power
6 aron nga mahibaloan sa katawhan gikan sa pagsubang sa adlaw, ug gikan sa kasadpan, nga walay laing Dios gawas kanako: Ako si Yahweh, ug wala nay lain.
in order that everyone in the world, from the east to the west, will know that there is no other [God]. I am Yahweh, and there is no other [God].
7 Gihimo ko ang kahayag ug ang kangitngit; nagadala akog kalinaw ug nagahimo ug katalagman; Ako si Yahweh nga nagbuhat niining tanang butang.
I created the light and the darkness. I cause there to be peace and I cause there to be disasters. I, Yahweh, do all those things.”
8 Kamong mga kalangitan, ibubo ang ulan! Tugoti nga magpaulan ug pagkamatarong ang kawanangan. Tugoti nga motuhop kini sa yuta, aron nga moturok ang kaluwasan, ug motubo ang pagkamatarong uban niini. Ako, si Yahweh, ang nagbuhat niini.
[And Yahweh also says, “I want my] rescue [of my people] [MET] to fall from the sky like rain. Just like the earth opens wide to accept rain, I will rescue/save my people and cause them to be treated justly. I, Yahweh, am the one who will cause both of those things to happen.
9 Alaot ang si bisan kinsa nga nakiglalis ngadto sa nag-umol kaniya, kaniya nga sama sa ubang lapok nga kolon taliwala sa tanang lapok nga mga kolon diha sa yuta! Moingon ba ang lapok ngadto sa magkokolon, 'Unsa man ang imong gibuhat?' o 'Wala kay katakos sa pagbuhat niini'?
Terrible things will happen to those who argue with me, the one who created them. [They are like] [MET] a clay pot and [I am like] the one who made it; so they certainly cannot [RHQ] criticize me. A lump of clay certainly cannot [RHQ] argue with the one who shapes it [to form a pot], saying, ‘Why are you making me like this?’ The pot cannot say ‘[You have no skill, because] what you made has no handles!’
10 Alaot siya nga moingon ngadto sa amahan, “Alang sa unsa man ang imong pagkaamahan?' o ngadto sa babaye, 'Alang sa unsa man ang imong pagpanganak?'
And it would be terrible if an unborn baby would say to its father, ‘Why are you [RHQ] causing me to be born?’ or if it said to its mother, ‘The result of your labor pains will be useless?’”
11 Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Balaang Dios sa Israel, ang iyang Magbubuhat: 'Nganong gipangutana man ninyo ako kung unsa ang akong himoon sa akong mga anak? Sultihan ba ninyo ako kung unsa ang buhaton mahitungod sa buhat sa akong mga kamot?'
Yahweh, the Holy One of the Israeli people, the one who created Israel, says this to them: “(Why do you ask questions about [what I do for you], my children?/You should not ask questions about [what I do for you], my children.) [RHQ] (Why do you tell me about the work that I should do?/You should not tell me about the work that I should do.) [RHQ]
12 Gimugna ko ang kalibotan ug gibuhat ang tawo nga anaa niini. Ang akong mga kamot ang nagpahimutang sa kalangitan, ug gimandoan ko nga motumaw ang kabituonan.
I am the one who created the earth and created people to live on it. I stretched out the sky with my hands, and I put the stars in their places.
13 Himoon ko nga tinguhaon ni Cyrus ang pagkamatarong, ug patagon ko ang tanan niyang mga agianan. Tukoron niya ang akong siyudad; ug tugotan niya nga mamauli sa ilang balay ang akong mga binihag nga katawhan, ug buhaton niya kini dili tungod sa ganti ug suborno,”' mi-ingon si Yahweh nga labawng makagagahom.
And I will appoint Cyrus to do things that are right/just, and I will enable him to do all those things easily [MET]. His [workers] will rebuild my city, and he will free my people who have been (exiled/forced to leave their country). And he will do it without my rewarding/paying him! [Those things will surely happen because] I, the Commander of the armies of angels, have said it.
14 Mao kini ang giingon ni Yahweh, “Pagadad-on diha kaninyo, ang mga tinigom sa Ehipto ug ang katigayonan sa Etopia uban sa mga tag-as nga mga kalalakin-an nga taga Seba. Panag-iyahon ninyo sila. Mosunod sila kaninyo, nga kinadinahan. Moyukbo ug magpakiluoy sila kaninyo nga mag-ingon, 'Sa pagkatinuod nag-uban ang Dios kaninyo, ug walay lain gawas kaniya.”'
And this is [also] what [I], Yahweh, say [to you, my people]: ‘You will rule the people of Egypt and Ethiopia, and the tall people of Seba [in Arabia] will become your slaves. They will come to you bringing all the things that they sell, and it will all be yours. [As prisoners], they will have chains on their arms as they follow you. They will prostrate themselves in front of you and say, “God is with/helping you and he is the only God; there is no other God.” '”
15 Sa pagkatinuod ikaw ang Dios nga nagtago sa imong kaugalingon, ang Dios sa Israel, ang Manluluwas.
God, although we cannot see you, you are the one to whom [we] Israeli people belong, the one who saves us.
16 Mapakaulawan silang tanan; kadtong nagkulit ug mga diosdios maglakaw sa kaulaw.
All those who make idols will be humiliated. They will all be disgraced together.
17 Apan luwason ni Yahweh ang Israel pinaagi sa walay kataposan nga kaluwasan; dili na gayod kamo maulaw o mapakaulawan pag-usab.
But you, Yahweh, will rescue [us, your] Israeli people, and we will be free forever. Never again will we again be humiliated and disgraced.
18 Mao kini ang giingon ni Yahweh, nga nagbuhat sa kalangitan, ang tinuod nga Dios nga nagbuhat sa kalibotan, ug nagpahimutang niini. Gibuhat niya kini, dili ingon nga walay pulos, apan gihimo kini aron pagapuy-an: “Ako si Yahweh, ug wala nay lain pa.
Yahweh is God; he is the one who created the sky and created and formed the earth. He did not want it to remain with nothing living on it; he wanted people to live on it. [He says], “I am Yahweh; there is no other [God].
19 Wala ako makigsulti sa tago, diha sa tago nga dapit; wala ako moingon ngadto sa mga kaliwat ni Jacob, 'Pangitaa ninyo ako sa walay pulos!' Ako si Yahweh, ang matinud-anon nga nagasulti; isulti ko ang mga butang nga husto.
[What I proclaimed], I did not speak secretly or [hide what I was saying by speaking] in a dark place. When I spoke to the descendants of Jacob, I did not tell them ‘It will be useless for you to (seek for/pray to) me!’ I, Yahweh, speak [only] what is true and what is right.
20 Pagtigom kamo ug panganhi! Pagtigom kamong tanan, nga namakwit gikan sa mga nasod! Wala silay kahibalo, kadtong nagdala ug mga kinulit nga mga hulagway ug nag-ampo sa mga dios nga dili makaluwas
You people who are still alive after experiencing great disasters, should come and gather together [and listen to this]: The people who carry around their wooden idols and pray to them are foolish, because those idols cannot rescue them!
21 Paduol ug isulti kini kanako, dad-a ang pagpamatuod! Tugoti nga makig-abin silang tanan. Kinsa ang nagpakita niini kaniadto? kinsa ang nagpahibalo niini? Dili ba ako man, si Yahweh? Walay laing Dios gawas kanako, ang makiangayon nga Dios ug ang Manluluwas; walay lain gawas kanako.
Talk among yourselves, and decide what you will say to prove that [your praying to idols is good]. [And when you do that, I will ask you], ‘Who predicted long ago [what has now happened]? Did any idol tell you [that those things would happen] [RHQ]?’ No, it was [RHQ] only I, Yahweh, who told you, because I am the only God; there is no other God. I am a God who acts righteously and saves people; there is no other one [who does these things].
22 Balik kamo kanako aron maluwas, kamong tanang katawhan sa tibuok kalibotan; tungod kay ako ang Dios, ug walay lain.
Everyone in the world should ask me to save them, because I am the only God who can do that; there is no other one.
23 Pinaagi sa akong kaugalingon manumpa ako, magsulti sa akong makiangayon nga paghukom, ug dili kini mosumbalik: 'Dinhi kanako moluhod ang matag tuhod, ang matag dila manumpa.
I have solemnly declared, using my own name; I [SYN] have spoken what is true, and I will never change what I have said: [Some day], everyone [SYN] will bow in front of me, and they will all solemnly promise to be loyal to me.
24 Moingon sila kanako, “Diha lamang kang Yahweh ang kaluwasan ug kusog.''''' Maulaw ang tanan nga nasuko kaniya.
They will declare, ‘Yahweh is the one who enables us to live righteously and to be strong.’” And all those who have been angry at him will come to him, and they will be ashamed [for having been angry with him].
25 Diha kang Yahweh pagamatarongon ang tanan nga mga kaliwatan sa Israel; makapasigarbo sila diha kaniya.
Yahweh is the only one who will enable [us] Israeli people in the future to defeat our enemies, [and then] we will boast about what he [has done for us].
