< Isaias 37 >
1 Miabot ang panahon nga sa dihang nadungog ni Haring Hezekias ang ilang balita, gigisi niya ang iyang mga bisti, pagkahuman nagbisti siyag sako, ug miadto sa balay ni Yahweh.
希西家王聽見就撕裂衣服,披上麻布,進了耶和華的殿,
2 Gipadala niya si Eliakim, nga mao ang gipiyalan sa panimalay, ug si Sebna nga eskriba, ug ang mga katigulangan sa mga pari, silang tanan nagbisti ug sako, ug miadto kang Isaias nga anak ni Amos, nga propeta.
使家宰以利亞敬和書記舍伯那,並祭司中的長老,都披上麻布,去見亞摩斯的兒子先知以賽亞,
3 Miingon sila kaniya, “Nag-ingon si Hezekias, 'Kini nga adlaw mao ang adlaw sa kaguol, pagbadlong, ug kaulaw, sama nga ang bata andam na nga ihimugso, apan ang inahan walay kusog sa paghimugso sa iyang anak.
對他說:「希西家如此說:『今日是急難、責罰、凌辱的日子,就如婦人將要生產嬰孩,卻沒有力量生產。
4 Tingali ug madungog ni Yahweh nga imong Dios ang mga pulong sa labawng pangulo, nga gipadala sa hari sa Asiria nga iyang agalon aron sa pagbugalbugal sa buhing Dios, ug badlongon ang mga pulong nga nadungog ni Yahweh nga imong Dios. Karon ipatugbaw ang imong mga pag-ampo alang sa kaliwatan nga ania pa gihapon dinhi.'”
或者耶和華-你的上帝聽見拉伯沙基的話,就是他主人亞述王打發他來辱罵永生上帝的話;耶和華-你的上帝聽見這話就發斥責。故此,求你為餘剩的民揚聲禱告。』」
5 Busa miadto ang mga sulugoon ni Haring Hezekias ngadto kang Isaias,
希西家王的臣僕就去見以賽亞。
6 ug giingnan sila ni Isaias, “Ingna ang imong agalon: miingon si Yahweh, “Ayaw kamo kahadlok sa mga pulong nga inyong nadungog, gikan sa mga sulugoon sa hari sa Asiria aron sa pag-insulto kanako.
以賽亞對他們說:「要這樣對你們的主人說,耶和華如此說:『你聽見亞述王的僕人褻瀆我的話,不要懼怕。
7 Tan-awa, butangan ko siya ug espiritu, ug makadungog siya ug usa ka balita ug mobalik gayod siya sa iyang kaugalingong yuta. Himoon ko nga mahagba siya pinaagi sa espada ngadto sa iyang kaugalingong yuta.''”
我必驚動他的心;他要聽見風聲就歸回本地,我必使他在那裏倒在刀下。』」
8 Unya mibalik ang labawng pangulo ug nakaplagan niya ang hari sa Asiria nga nakig-away batok sa Libna, kay nadungog niya nga nakasibat ang hari gikan sa Lakis.
拉伯沙基回去,正遇見亞述王攻打立拿;原來他早聽見亞述王拔營離開拉吉。
9 Unya nadungog ni Senakerib nga si Tirhaka nga hari sa Etiopia ug sa Ehipto nagpundok ug mga tawo aron sa pagpakig-away batok kaniya, busa nagpadala siya pag-usab ug mga mensahero ngadto kang Hezekias uban sa mensahe nga:
亞述王聽見人論古實王特哈加說:「他出來要與你爭戰。」亞述王一聽見,就打發使者去見希西家,吩咐他們說:
10 “Ingna si Hezekias, nga hari sa Juda, 'Ayaw tugoti nga limbongan kamo sa Dios nga inyong gisaligan, nga nag-ingon, “Dili gayod itugyan ang Jerusalem ngadto sa kamot sa hari sa Asiria.”
「你們對猶大王希西家如此說:『不要聽你所倚靠的上帝欺哄你說:耶路撒冷必不交在亞述王的手中。
11 Tan-awa, nadungog nimo kung unsa ang gibuhat sa hari sa Asiria sa tanang yuta pinaagi sa pagpukan kanila sa hingpit. Busa maluwas ka kaha?
你總聽說亞述諸王向列國所行的乃是盡行滅絕,難道你還能得救嗎?
12 Nakaluwas ba kanila ang mga dios sa mga nasod, ang mga nasod nga gipanglaglag sa akong amahan nga mao ang: Gosan, Haran, Resep, ug ang katawhan sa Eden sa Telasar?
我列祖所毀滅的,就是歌散、哈蘭、利色,和屬提‧拉撒的伊甸人;這些國的神何曾拯救這些國呢?
13 Asa naman ang hari sa Hamat, ang hari sa Arpad, ang hari sa mga lungsod sa Sefarvaim, sa Hena, ug Ivva?'”
哈馬的王,亞珥拔的王,西法瓦音城的王,希拿和以瓦的王,都在哪裏呢?』」
14 Nadawat ni Hezekias kini nga sulat gikan sa kamot sa mga mensahero ug iya kining gibasa. Unya mitungas siya ngadto sa balay ni Yahweh ug gibukhad niya kini sa atubangan ni Yahweh.
希西家從使者手裏接過書信來,看完了,就上耶和華的殿,將書信在耶和華面前展開。
15 Nag-ampo si Hezekias ngadto kang Yahweh:
希西家向耶和華禱告說:
16 “Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, ikaw nga naglingkod ibabaw sa kerubim, ikaw lamang ang Dios nga labaw sa tanang gingharian sa kalibotan. Ikaw ang nagbuhat sa langit ug sa yuta.
「坐在二基路伯上萬軍之耶和華-以色列的上帝啊,你-惟有你是天下萬國的上帝,你曾創造天地。
17 Ikiling ang imong igdulungog, Yahweh, ug paminawa. Bukha ang imong mga mata, Yahweh, ug tan-awa, pamatia ang mga pulong ni Senakerib, nga iyang gipadala aron sa pagbiaybiay sa buhing Dios.
耶和華啊,求你側耳而聽;耶和華啊,求你睜眼而看,要聽西拿基立的一切話,他是打發使者來辱罵永生上帝的。
18 Tinuod gayod, Yahweh, nga gipangpukan sa mga hari sa Asiria ang mga nasod ug ang ilang mga yuta.
耶和華啊,亞述諸王果然使列國和列國之地變為荒涼,
19 Gipangbutang nila ang ilang mga dios ngadto sa kalayo, tungod kay dili man gayod sila mga dios apan binuhat lamang sa kamot sa mga tawo, mga kahoy lamang ug bato. Busa gilaglag sila sa mga taga-Asiria.
將列國的神像都扔在火裏;因為他本不是神,乃是人手所造的,是木頭、石頭的,所以滅絕他。
20 Busa karon, Yahweh nga among Dios, luwasa kami gikan sa iyang gahom, aron nga ang tanang mga gingharian sa kalibotan masayod nga ikaw si Yahweh ug wala nay lain pa.
耶和華-我們的上帝啊,現在求你救我們脫離亞述王的手,使天下萬國都知道惟有你是耶和華。」
21 Unya si Isaias nga anak ni Amos nagpadala ug mensahe ngadto kang Hezekias, nga nagkanayon, “Si Yahweh, ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Tungod kay nag-ampo ka man kanako kabahin kang Senakerib nga hari sa Asiria,
亞摩斯的兒子以賽亞就打發人去見希西家,說:「耶和華-以色列的上帝如此說,你既然求我攻擊亞述王西拿基立,
22 mao kini ang pulong nga gisulti ni Yahweh mahitungod kaniya: “Gitamay ka sa berhen nga babayeng anak sa Zion ug nagkatawa uban ang pagtamay kanimo; nagpanglingo ang anak nga babaye sa Jerusalem kanimo.
所以耶和華論他這樣說: 錫安的處女藐視你,嗤笑你; 耶路撒冷的女子向你搖頭。
23 Kinsa man ang imong gitamay ug giinsulto? Batok kang kinsa man nimo gipataas ang imong tingog ug gipataas ang imong mga mata uban sa garbo? Batok sa Balaang Dios sa Israel.
你辱罵誰,褻瀆誰? 揚起聲來,高舉眼目攻擊誰呢? 乃是攻擊以色列的聖者。
24 Pinaagi sa imong mga sulugoon gibiaybiay nimo ang Ginoo ug miingon ka, 'Uban sa daghan nako nga mga karwahe mitungas ako sa mga habog nga mga kabukiran, sa pinakahabog nga dapit sa Lebanon. Pamutlon ko ang tag-as nga mga kahoyng sedro niini ug mamili ug sepres nga mga kahoy didto, ug mosulod ako sa pinakalayong mga dapit niini, sa dapit diin hilabihan ang pagpamunga sa kalasangan.
你藉你的臣僕辱罵主說: 我率領許多戰車上山頂, 到黎巴嫩極深之處; 我要砍伐其中高大的香柏樹 和佳美的松樹。 我必上極高之處, 進入肥田的樹林。
25 Nagkalot ako ug mga atabay ug nag-inom ug tubig; Gipahubas ko ang tanang kasapaan sa Ehipto ilalom sa mga tikod sa akong mga tiil.'
我已經挖井喝水; 我必用腳掌踏乾埃及的一切河。
26 Wala ka ba makadungog kung giunsa ko kini pagplano sa una pang mga panahon ug gitrabaho kini sa kaniadto pang mga katuigan? Karon ipahamtang ko na kini. Ania ka aron sa pagpakunhod sa mabungahon nga mga siyudad sama sa mga uhot nga mangabungkag.
耶和華說:你豈沒有聽見 我早先所做的、古時所立的嗎? 現在藉你使堅固城荒廢,變為亂堆。
27 Ang ilang mga lumulopyo, nga wala kaayoy kusog, nabungkag ug naulawan. Mga tanom sila sa kaumahan, nga lunhawng mga sagbot, mga sagbot nga anaa sa atop o sa kaumahan, nga gipadpad sa hangin sa sidlakan.
所以其中的居民力量甚小, 驚惶羞愧。 他們像野草,像青菜, 如房頂上的草, 又如田間未長成的禾稼。
28 Apan nasayod ako sa imong paglingkod, sa imong paggawas, sa imong pagsulod, ug ang imong kasuko batok kanako.
你坐下,你出去,你進來, 你向我發烈怒,我都知道。
29 Tungod sa imong kasuko kanako, ug tungod kay miabot sa akong mga dalunggan ang imong pagkahambogiro, ibutang ko ang akong kaw-it diha sa imong ilong, ug ang akong rinda diha sa imong baba; pabalikon ko ikaw sama sa pamaagi sa imong pag-abot.”
因你向我發烈怒, 又因你狂傲的話達到我耳中, 我就要用鉤子鉤上你的鼻子, 把嚼環放在你口裏, 使你從原路轉回去。
30 Mao kini ang timaan alang kanimo: Karon nga tuig magkaon kamo sa mga nanubo sa kalasangan, ug sa ikaduhang tuig sa mga nanubo gikan niana. Apan sa ikatulo nga tuig kinahanglan kamong magtanom ug mag-ani, pagtanom ug mga paras ug kaon sa ilang mga bunga.
「以色列人哪,我賜你們一個證據:你們今年要吃自生的,明年也要吃自長的,至於後年,你們要耕種收割,栽植葡萄園,吃其中的果子。
31 Ang nahibilin sa panimalay ni Juda nga nakalahutay mangugat pag-usab ug mamunga.
猶大家所逃脫餘剩的,仍要往下扎根,向上結果。
32 Kay gikan sa Jerusalem mogawas ang nahibilin; gikan sa Bukid sa Zion moabot ang mga nakalahutay. Ang kasibot ni Yahweh nga labawng makagagahom mao ang magbuhat niini.'”
必有餘剩的民從耶路撒冷而出;必有逃脫的人從錫安山而來。萬軍之耶和華的熱心必成就這事。
33 Busa nag-ingon si Yahweh niini mahitungod sa hari sa Asiria: “Dili siya makasulod niini nga siyudad, ni makapana padulong dinhi. Ni makaduol niini uban ang taming o makatukod ug patunganan batok niini.
「所以耶和華論亞述王如此說:他必不得來到這城,也不在這裏射箭,不得拿盾牌到城前,也不築壘攻城。
34 Ang paagi nga siya naabot mao usab ang paagi sa iyang pagbiya; dili siya mosulod niini nga siyudad—mao kini ang gisulti ni Yahweh.
他從哪條路來,必從那條路回去,必不得來到這城。這是耶和華說的。
35 Kay panalipdan ko kining siyudara ug luwason kini, alang sa akong kaugalingong kaayohan ug alang kang David nga akong alagad.”
因我為自己的緣故,又為我僕人大衛的緣故,必保護拯救這城。」
36 Unya migawas ang anghel ni Yahweh ug gisulong ang kampo sa mga Asirianhon, gipamatay ang 185, 000 ka mga kasundalohan. Sa pagmata sa mga kalalakin-an sa sayo sa kabuntagon, nakita nila ang mga patayng lawas nga nagbuy-od sa bisan asang dapit.
耶和華的使者出去,在亞述營中殺了十八萬五千人。清早有人起來一看,都是死屍了。
37 Busa mibiya sa Israel ug mipauli sa iyang balay ang hari sa Asiria nga si Senakerib ug nagpuyo sa Nenive.
亞述王西拿基立就拔營回去,住在尼尼微。
38 Sa wala madugay, samtang nagsimba siya didto sa balay ni Nisrok nga iyang diosdios, ang duha niya ka anak nga mga lalaki nga si Adramelek ug si Sharezer mipatay kaniya gamit ang espada. Unya misibat sila ngadto sa yuta sa Ararat. Ug ang iyang anak nga si Esarhadon maoy mipuli kaniya sa paghari.
一日在他的神-尼斯洛廟裏叩拜,他兒子亞得米勒和沙利色用刀殺了他,就逃到亞拉臘地。他兒子以撒哈頓接續他作王。