Genesis 9
1 Unya gipanalanginan sa Dios si Noe ug ang iyang mga anak nga lalaki, ug miingon ngadto kanila, “Pagmabungahon, pagpadaghan, ug pun-a ang kalibotan.
Then God blessed Noah and his sons, saying to them, “I want you to have many children who will live all over the earth.
2 Mangahadlok ug malisang kaninyo ang matag buhing mananap sa kalibotan, ang tanang kalanggaman sa kawanangan, ang tanang nagakamang sa yuta, ug ang tanang isda sa kadagatan. Gihatag sila diha sa inyong kamot.
All the wild animals on the earth and all the birds, all the creatures that scurry across the ground, and all the fish, will be very afraid [DOU] of you. I have put them under your control.
3 Ang tanang molihok nga butang nga buhi mahimong pagkaon alang kaninyo. Sama nga gihatag ko kaninyo ang mga lunhaw nga mga tanom, karon ihatag ko kaninyo ang tanang butang.
Just as I previously said you could eat green plants for food, now I am saying you can eat everything that lives and moves.
4 Apan kinahanglan nga dili kamo mokaon sa karne nga adunay kinabuhi—nga adunay dugo—niini.
[It is blood that causes creatures to be alive], therefore you must not eat meat that still has blood in it after the animal is killed. [After you have drained the blood out, you may cook it and eat it].
5 Apan alang sa inyong dugo, ang kinabuhi nga anaa sa inyong dugo, nagkinahanglan ako ug bayad. Gikan sa kamot sa matag mananap nagkinahanglan ako niini. Gikan sa kamot sa bisan kinsang tawo, gikan sa kamot sa tawo nga nagpatay sa iyang igsoon, nagkinahanglan ako ug bayad alang sa kinabuhi nianang tawhana.
I insist that murderers must be executed. Animals that kill people must also be executed. The reason that everyone who murders someone else must be executed is that
6 Si bisan kinsa nga mag-ula sa dugo sa tawo, pinaagi sa tawo maula usab ang iyang dugo, kay pinaagi sa hulagway sa Dios gibuhat ang tawo.
I made people to be like myself [in many ways]. So someone who murders another human being must be executed by others, [because he killed someone who is like me].
7 Alang kaninyo, pagmabungahon ug pagpadaghan, lukopa ang tibuok kalibotan ug panaghan.”
As for you, I want you to produce many children, in order that they and their descendants may live all over the earth.”
8 Unya ang Dios misulti kang Noe ug sa iyang mga anak nga lalaki nga uban kaniya, nga nag-ingon,
God also said to Noah and his sons,
9 “Alang kanako, paminaw! Ako magahimo ug pakigsaad uban kaninyo ug sa inyong mga kaliwatan sunod kaninyo,
“Listen carefully. I am now making a solemn promise to you and with your descendants,
10 ug lakip ang tanang buhing binuhat nga uban kaninyo, lakip ang kalanggaman, ang mga binuhing mananap, ug ang tanang binuhat sa kalibotan nga uban kaninyo, gikan sa tanan nga miggawas sa arka, ngadto sa tanang buhing binuhat sa kalibotan.
and with all the living creatures that are with you—including the birds, the livestock, and the wild animals—every living creature on the earth that came out of the boat with you.
11 Ug karon ako magahimo ug pakigsaad tali kaninyo, nga dili na pagalaglagon pag-usab ang tanang unod pinaagi sa lunop sa tubig. Wala na gayoy lunop nga molaglag sa kalibotan pag-usab.”
This is the promise that I am making to you: I will never again destroy all living creatures by a flood, or destroy everything else on the earth by a flood.”
12 Miingon ang Dios, “Kini ang timaan sa pakigsaad nga akong pagahimoon tali kanako ug kaninyo ug sa tanang buhing binuhat nga uban kaninyo, alang sa tanang umaabot nga kaliwatan:
Then God said to him, “This is the sign to guarantee that I will keep the promise that I am making to you and to all living creatures, a promise that I will keep forever:
13 akong gibutang ang akong bangaw sa panganod, ug mao kini ang timaan sa pakigsaad tali kanako ug sa kalibotan.
[From time to time] I will put a rainbow in the sky. It will remind me of my promise that I have made to you and everything on the earth.
14 Moabot kini sa dihang dad-on ko ang panganod ibabaw sa kalibotan ug makita ang bangaw sa panganod,
When I cause rain to fall from the clouds, and a rainbow appears in the sky,
15 unya mahinumdoman ko ang akong pakigsaad, nga tali kanako ug kaninyo ug sa tanang buhing binuhat sa tanang unod. Dili na gayod mahimong lunop ang tubig nga maglaglag sa tanang unod.
it will remind me about the promise that I have made to you and all living creatures, my promise that there will never again be a flood that will destroy all living creatures.
16 Ang bangaw maanaa sa kapanganoran ug makita ko kini, aron nga mahinumdoman ko ang walay kataposang pakigsaad tali sa Dios ug sa matag buhing binuhat sa tanang unod nga anaa sa kalibotan.”
Whenever there is a rainbow in the sky, I will see it, and I will think about the promise that I have made to every living creature that is upon the earth, a promise that I will keep forever.”
17 Unya miingon ang Dios kang Noe, “Kini ang timaan sa pakigsaad nga akong gihimo tali kanako ug sa tanang unod nga anaa sa kalibotan.”
Then God said to Noah, “The rainbow will be the sign of the promise that I have made to all the creatures that live on the earth.”
18 Ang mga anak ni Noe nga lalaki nga migawas sa arka mao sila Sem, Ham, ug Jafet. Si Ham mao ang amahan ni Canaan.
The sons of Noah who came out of the boat were Shem, Ham, and Japheth. Ham later became the father of Canaan.
19 Kining tulo mao ang mga anak ni Noe nga lalaki, ug gikan kanila nalukop ang tibuok kalibotan.
All the people on the earth are descended from those three sons of Noah.
20 Nahimong mag-uuma si Noe, ug nagtanom siyag parasan.
Noah was a farmer. He planted grapevines.
21 Nag-inom siya ug bino ug nahubog. Naghigda siya nga walay tabon didto sa iyang tolda.
[When they later produced grapes, he made wine from the grapes]. One day, when he drank too much of the wine, he became drunk, and he lay naked in his tent.
22 Unya nakita ni Ham, nga amahan ni Canaan, ang hubo nga lawas sa iyang amahan ug iyang gisultihan ang iyang duha ka mga igsoon nga anaa sa gawas.
Ham, the father of Canaan, saw his father lying naked in the tent. So he went outside and told his two older brothers what he had seen.
23 Busa mikuha ug panapton si Sem ug si Jafet ug gibutang nila kini ibabaw sa ilang mga abaga, ug milakaw nga patalikod ug gitabonan ang hubo nga lawas sa ilang amahan. Nilingi sila sa laing bahin, aron nga dili nila makita ang hubo nga lawas sa ilang amahan.
Then Shem and Japheth took a large cloth and placed it across their backs, and walked backwards into the tent. They covered their father’s naked body with the cloth. Their faces were turned away from their father, so they did not see him naked.
24 Sa dihang nakamata na si Noe gikan sa iyang pagkahubog, nasayran niya kung unsa ang nahimo sa iyang kinamanghorang anak nga lalaki ngadto kaniya.
When Noah woke up [and was sober again], he found out how wrongfully Ham, his youngest son, had behaved toward him.
25 Busa miingon siya, “Tinunglo si Canaan. Mahimo siyang ulipon sa mga ulipon sa iyang mga igsoon.”
He said, “I am cursing Ham’s youngest son, Canaan, and his descendants. They will be like slaves to their uncles.
26 Miingon usab siya, “Hinaot nga mapanalanginan si Yahweh, ang Dios ni Sem, ug hinaot nga si Canaan mahimo niyang sulugoon.
I will ask God to enlarge the territory that belongs to Japheth, and allow his descendants to live peacefully among the descendants of Shem [MTY].
27 Hinaot nga padak-on sa Dios si Jafet, ug tugotan siya nga mobuhat sa iyang pinuy-anan didto sa mga tolda ni Sem. Hinaot nga mahimo niyang sulugoon si Canaan.”
And I desire that Canaan’s descendants will be like slaves of Japheth’s descendants.”
28 Human sa lunop, nabuhi pa si Noe sulod sa 350 katuig.
Noah lived 350 more years after the flood.
29 Sa kinatibuk-an nabuhi si Noe ug 950 katuig, unya namatay siya.
He died when he was 950 years old.
