< Genesis 47 >

1 Unya miadto ug miingon si Jose sa Paraon, “Miabot gikan sa yuta sa Canaan ang akong amahan ug akong mga igsoon, ang ilang mga karnero, ilang mga kahayopan, ug ang tanan nga ilang gipanag-iyahan. Tan-awa, anaa sila sa yuta sa Gosen.”
Then Joseph went to Pharaoh, and said, My father and my brothers with their flocks and their herds and all they have, are come from Canaan, and are now in the land of Goshen.
2 Gikuha niya ang lima niya ka mga igsoon ug gipaila-ila ngadto sa Paraon.
And he took five of his brothers to Pharaoh.
3 Miingon ang Paraon sa mga igsoon ni Jose “Unsa man ang inyong mga trabaho?” Miingon sila sa Paraon, “Magbalantay sa mga karnero ang imong mga sulugoon, sama sa among katigulangan.”
And Pharaoh said to them, What is your business? And they said, Your servants are keepers of sheep, as our fathers were before us.
4 Unya miingon sila sa Paraon, “Mianhi kami aron mopuyo sa yuta sa makadiyot lang. Walay kalan-on alang sa mga karnero sa imong sulugoon, tungod kay hilabihan man kaayo ang kagutom sa yuta sa Canaan. Busa karon, palihog tugoti nga mopuyo ang imong mga sulugoon sa yuta sa Gosen.”
And they said to Pharaoh, We have come to make a living in this land, because we have no grass for our flocks in the land of Canaan; so now let your servants make a place for themselves in the land of Goshen.
5 Unya nakig-istorya ang Paraon kay Jose, nga miingon, “Mianha kanimo ang imong amahan ug imong mga igsoon.
And Pharaoh said to Joseph, Let them have the land of Goshen; and if there are any able men among them, put them over my cattle.
6 Ang yuta sa Ehipto alang kanimo. Ipahiluna ang imong amahan ug ang imong mga igsoon sa labing maayong dapit, ang yuta sa Gosen. Kung may nailhan ka nga adunay katakos kanila, himoa silang tig-atiman sa akong kahayopan.”
And Jacob and his sons came to Joseph in Egypt, and when word of it came to the ears of Pharaoh, king of Egypt, he said to Joseph, Your father and brothers have come to you; all the land of Egypt is before you; let your father and your brothers have the best of the land for their resting-place.
7 Unya gidala ni Jose si Jacob nga iyang amahan ug gipaila-ila sa Paraon. Gipanalanginan ni Jacob ang Paraon.
Then Joseph made his father Jacob come before Pharaoh, and Jacob gave him his blessing.
8 Miingon ang Paraon kay Jacob, “Pila na man imong edad?”
And Pharaoh said to him, How old are you?
9 Mitubag si Jacob sa Paraon, “130 ka mga tuig ang akong paglakaw niining kalibotana. Hamubo lang ang mga tuig sa akong kinabuhi ug daghang kasakitan. Dili sama kataas sa kinabuhi sa akong mga katigulangan.”
And Jacob said, The years of my wanderings have been a hundred and thirty; small in number and full of sorrow have been the years of my life, and less than the years of the wanderings of my fathers.
10 Unya gipanalanginan ni Jacob ang Paraon ug mibiya sa iyang atubangan.
And Jacob gave Pharaoh his blessing, and went out from before him.
11 Unya gipahimutang ni Jose ang iyang amahan ug ang iyang mga igsoon. Gihatagan niya sila ug luna sa yuta sa Ehipto, ang pinaka labing maayo nga yuta, mao ang yuta sa Ramases, sumala sa gisugo sa Paraon.
And Joseph made a place for his father and his brothers, and gave them a heritage in the land of Egypt, in the best of the land, the land of Rameses, as Pharaoh had given orders.
12 Naghatag si Jose ug pagkaon sa iyang amahan, sa iyang mga igsoon, ug sa tanang anaa sa panimalay sa iyang amahan, sumala sa gidaghanon sa ilang mga sakop.
And Joseph took care of his father and his brothers and all his father's people, giving them food for the needs of their families.
13 Karon wala nay pagkaon sa tibuok yuta; tungod sa hilabihang kagutom. Nangaluya ang katawhan sa Ehipto ug ang katawhan sa Canaan tungod sa hilabihan nga kagutom.
Now there was no food to be had in all the land, so that all Egypt and Canaan were wasted from need of food.
14 Gitigom ni Jose ang tanan nga salapi nga anaa sa yuta sa Ehipto ug sa yuta sa Canaan, pinaagi sa pagbaligya ug trigo ngadto sa mga lumolupyo. Unya gidala ni Jose ang salapi ngadto sa palasyo sa Paraon.
And all the money in Egypt and in the land of Canaan which had been given for grain, came into the hands of Joseph: and he put it in Pharaoh's house.
15 Sa diha nga nagasto ang tanang salapi sa yuta sa Ehipto ug sa Canaan, miadto ang tanang mga Ehiptohanon kang Jose ug miingon, “Hatagi kami ug pagkaon! Nganong kinahanglan nga kami mamatay sa imong atubangan tungod ba kay nahurot na ang among salapi?”
And when all the money in Egypt and Canaan was gone, the Egyptians came to Joseph, and said, Give us bread; would you have us come to destruction before your eyes? for we have no more money.
16 Miingon si Jose, “Kung nahurot na ang inyong salapi, dalaha ang inyong mga kahayopan nganhi ug hatagan ko kamo ug pagkaon baylo sa inyong mga hayop.”
And Joseph said, Give me your cattle; I will give you grain in exchange for your cattle if your money is all gone.
17 Busa gidala nila ang ilang mga hayop ngadto kang Jose. Gihatagan sila ni Jose ug pagkaon baylo sa ilang mga kabayo, sa mga karnero, sa mga baka, ug mga asno. Gipakaon niya sila ug tinapay agig baylo sa tanan nilang mga kahayopan niadtong tuiga.
So they took their cattle to Joseph and he gave them bread in exchange for their horses and flocks and herds and asses, so all that year he gave them food in exchange for their cattle.
18 Sa natapos kadtong tuiga, miadto sila kaniya sa sunod nga tuig ug miingon kaniya, “Dili namo itago sa among agalon nga ang among salapi nahurot na, ug ang panon sa mga baka nga ana sa akong agalon. Wala nay nahibilin sa atubangan sa among agalon, gawas sa among lawas ug among yuta.
And when that year was ended, they came to him in the second year, and said, We may not keep it from our lord's knowledge that all our money is gone, and all the herds of cattle are my lord's; there is nothing more to give my lord but our bodies and our land;
19 Nganong kinahanglan man nga mamatay kami sa imong atubangan, ug madaot ang among yuta? Palita kami ug ang among yuta agig baylo sa pagkaon, ug kami ug ang among yuta mahimong ulipon sa Paraon. Hatagi kamig binhi aron kami mabuhi ug dili mamatay, ug aron dili mapasagdan ang yuta.”
Are we to come to destruction before your eyes, we and our land? take us and our land and give us bread; and we and our land will be servants to Pharaoh; and give us seed so that we may have life and the land may not become waste.
20 Busa gipalit ni Jose ang tanang yuta sa Ehipto alang kang Paraon. Sa matag Ehiptohanon gibaligya nila ang ilang uma, tungod kay ang kagutom hilabihan na gayod. Sa ingon-ani nga pamaagi, napanag-iya sa Paraon ang yuta.
So Joseph got all the land in Egypt for Pharaoh; for every Egyptian gave up his land in exchange for food, because of their great need; so all the land became Pharaoh's.
21 Alang sa mga tawo, gihimo niya silang ulipon gikan sa usa ka utlanan sa Ehipto ngadto sa pikas nga utlanan.
And as for the people, he made servants of them, town by town, from one end of Egypt to the other.
22 Apan wala gipalit ni Jose ang yuta sa mga pari tungod kay gitagbo man ang mga pagpanginahanglan sa mga pari. Sila mikaon gikan sa gahin nga gihatag sa Paraon kanila. Tungod niana wala nila gibaligya ang ilang yuta.
Only he did not take the land of the priests, for the priests had their food given them by Pharaoh, and having what Pharaoh gave them, they had no need to give up their land.
23 Unya miingon si Jose sa mga katawhan, “Tan-awa, gipalit ko kamo ug inyong yuta alang sa Paraon. Karon ania ang binhi para kaninyo, ug tamni ang yuta.
Then Joseph said to the people, I have made you and your land this day the property of Pharaoh; here is seed for you to put in your fields.
24 Sa ting-ani, ihatag ninyo ang ika-limang bahin ngadto sa Paraon, ug ang ika-upat nga bahin alang sa inyong kaugalingon, sa binhi sa kaumahan ug alang sa pagkaon sa inyong panimalay ug sa inyong mga kabataan.”
And when the grain is cut, you are to give a fifth part to Pharaoh, and four parts will be yours for seed and food, and for your families and your little ones.
25 Sila miingon, “Giluwas nimo ang among kinabuhi. Makakaplag unta kami ug pabor sa imong panan-aw. Kami mamahimong ulipon sa Paraon.”
And they said to him, Truly you have kept us from death; may we have grace in your eyes, and we will be Pharaoh's servants.
26 Busa nagbuhat si Jose ug balaod ug gipatuman sa yuta sa Ehipto hangtod niining adlawa, nga ang ika-limang bahin iya sa Paraon. Ang yuta lamang sa pari ang wala napanag-iya sa Paraon.
Then Joseph made a law which is in force to this day, that Pharaoh was to have the fifth part; only the land of the priests did not become his.
27 Busa nagpuyo si Israel sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Gosen. Nakapanag-iya ang iyang mga katawhan ug kabtangan didto ug sila nagmabungahon ug nanaghan pag-ayo.
And so Israel was living among the Egyptians in the land of Goshen; and they got property there, and became very great in numbers and in wealth.
28 Nagpuyo si Jacob sa yuta sa Ehipto sulod sa 17 ka mga tuig, busa ang katuigan sa kinabuhi ni Jacob nagpangidaron ug 147 ka mga tuig.
And Jacob was living in the land of Goshen for seventeen years; so the years of his life were a hundred and forty-seven.
29 Sa dihang hapit na mamatay si Israel, gitawag niya ang iyang anak nga si Jose ug miingon siya kaniya, “Kung makakaplag ako karon ug pabor sa imong atubangan, ibutang ang imong kamot ubos sa akong paa, ug ipakita kanako ang imong pagkamatinud-anon ug pagkamasaligan. Palihog ayaw ako ilubong sa Ehipto.
And the time of his death came near, and he sent for his son Joseph and said to him, If now I am dear to you, put your hand under my leg and take an oath that you will not put me to rest in Egypt;
30 Sa dihang matulog na ako uban sa akong mga amahan, dad-a ako sa gawas sa Ehipto ug ilubong ako sa lubnganan sa akong mga katigulangan.” Miingon si Jose, “Buhaton ko ang giingon mo.”
But when I go to my fathers, you are to take me out of Egypt and put me to rest in their last resting-place. And he said, I will do so.
31 Miingon si Israel, “Panumpa kanako,” ug nanumpa si Jose kaniya. Unya miduko si Israel sa ulohan sa iyang higdaanan.
And he said, Take an oath to me; and he took an oath to him: and Israel gave worship on the bed's head.

< Genesis 47 >