Genesis 29
1 Unya mipadayon si Jacob sa iyang panaw ug nahiabot siya sa kayutaan sa katawhan sa sidlakan.
And so Jacob, setting out, arrived in the eastern land.
2 Sa iyang pagtan-aw, nakakita siya ug atabay didto sa uma, ug ania, adunay tulo ka panon sa mga karnero nga naglubog niini. Kay gikan niana nga atabay magpainom sila sa mga panon sa kahayopan, ug adunay dako nga bato ibabaw sa baba sa atabay.
And he saw a well in a field, and also three flocks of sheep reclining near it. For the animals were watered from it, and its mouth was closed with a great stone.
3 Sa dihang matigom na didto ang tanang panon sa kahayopan, ang mga magbalantay maoy magligid sa bato gikan sa baba sa atabay ug magpainom sa mga karnero, ug unya ibutang ang bato ibabaw sa baba sa atabay balik sa nahimutangan niini.
And the custom was, when all the sheep were gathered together, to roll away the stone. And when the flocks had been refreshed, they placed it over the mouth of the well again.
4 Miingon si Jacob ngadto kanila, mga igsoon ko, asa man kamo gikan? Ug miingon sila, “Gikan kami sa Haran.”
And he said to the shepherds, “Brothers, where are you from?” And they answered. “From Haran.”
5 Miingon siya kanila, “Nakaila ba kamo kang Laban ang anak nga lalaki ni Nahor?” Mitubag sila, “Nakaila kami kaniya,”
And questioning them, he said, “Do you know Laban, the son of Nahor?” They said, “We know him.”
6 Miingon siya kanila, “Maayo ba siya?” Sila mitubag, “Maayo man siya, ug tan-awa, nagpadulong dinhi ang iyang anak nga babaye nga si Raquel uban ang mga karnero.”
He said, “Is he well?” “He is very well,” they said. “And behold, his daughter Rachel approaches with his flock.”
7 Miingon si Jacob, “Tan-awa, hataas pa ang adlaw. Dili pa kini mao ang takna aron tigumon ang mga kahayopan. Kinahanglan paimnon una ninyo ang mga karnero ug unya lakaw ug pasabsaba sila.”
And Jacob said, “There is still much daylight remaining, and it is not time to return the flocks to the sheepfold. Give the sheep to drink first, and then lead them back to pasture.”
8 Miingon sila, “Dili kami makapainom kanila hangtod nga matigom ang tanang kahayopan. Unya igaligid sa mga lakaki ang bato gikan sa baba sa atabay, ug makapainom na kami sa mga karnero.”
They responded, “We cannot, until all the animals are gathered together and we remove the stone from the mouth of the well, so that we may water the flocks.”
9 Samtang nakigsulti pa si Jacob kanila, miabot si Raquel uban sa mga karnero sa iyang amahan, kay siya man ang nag-atiman kanila.
They were still speaking, and behold, Rachel arrived with her father’s sheep; for she pastured the flock.
10 Sa pagkakita ni Jacob kang Raquel, ang anak nga babaye ni Laban, nga igsoong lalaki sa iyang inahan, ug sa mga karnero ni Laban, nga igsoong lalaki sa iyang inahan, miduol si Jacob, ug giligid niya ang bato gikan sa baba sa atabay, ug gipainom ang kahayopan ni Laban, nga igsoon sa iyang inahan.
When Jacob had seen her, and he realized that she was his maternal first cousin, and that these were the sheep of his uncle Laban, he removed the stone which closed the well.
11 Gihalokan ni Jacob si Raquel ug mihilak siya sa makusog.
And having watered the flock, he kissed her. And lifting up his voice, he wept.
12 Gisultihan ni Jacob si Raquel nga siya mao ang paryente sa iyang amahan, ug nga siya ang anak ni Rebeca. Unya midagan siya ug gisuginlan ang iyang amahan.
And he revealed to her that he was a brother of her father, and the son of Rebekah. And so, hurrying, she announced it to her father.
13 Sa pagkadungog ni Laban sa balita mahitungod kang Jacob nga anak sa iyang igsoong babaye, midagan siya aron sa pagtagbo kaniya, gigakos niya siya ug gihalokan, ug gidala niya siya sa iyang panimalay. Gisugilon ni Jacob kang Laban kining tanang butang.
And when he had heard that Jacob, his sister’s son, had arrived, he ran to meet him. And embracing him, and kissing him heartily, he brought him into his house. But when he had heard the reasons for his journey,
14 Miingon si Laban kaniya, “Ikaw gayod ang akong bukog ug ang akong unod.” Unya mipuyo si Jacob kaniya sa usa ka bulan.
he responded, “You are my bone and my flesh.” And after the days of one month were completed,
15 Unya miingon si Laban kang Jacob, “Kinahanglan ba nga mag-alagad ka kanako nga walay bayad tungod kay ikaw akong paryente? Sultihi ako, unsa man ang ibayad kanimo?”
he said to him: “Though you are my brother, will you serve me for nothing? Tell me what wages you would accept.”
16 Karon si Laban adunay duha ka anak nga babaye. Ang ngalan sa kamagulangan mao si Lea, ug ang kinamanghoran mao si Raquel.
In truth, he had two daughters: the name of the elder was Leah; and truly the younger was called Rachel.
17 Ang mga mata ni Lea malumo, apan si Raquel maanyag ang pamarog ug ang panagway.
But while Leah was bleary-eyed, Rachel had an elegant appearance and was attractive to behold.
18 Gihigugma ni Jacob si Raquel, busa miingon siya, “Mag-alagad ako kanimo sulod sa pito ka tuig alang kang Raquel, ang imong kamanghorang anak nga babaye.”
And Jacob, loving her, said, “I will serve you for seven years, for your younger daughter Rachel.”
19 Si Laban miingon, “Mas maayo pa nga ihatag ko siya kanimo kaysa ihatag ko siya sa ubang lalaki. Pagpuyo uban kanako.”
Laban responded, “It is better that I give her to you than to another man; remain with me.”
20 Busa nag-alagad si Jacob kang Laban sulod sa pito katuig alang kang Raquel; ug daw sama lamang kini sa pipila ka mga adlaw, tungod sa iyang gugma kaniya.
Therefore, Jacob served for seven years for Rachel. And these seemed like only a few days, because of the greatness of love.
21 Unya miingon si Jacob kang Laban, “Ihatag na kanako ang akong asawa, kay nahingpit ko na ang mga adlaw—aron nga mapangasawa ko na siya!”
And he said to Laban, “Give my wife to me. For now the time has been fulfilled, so that I may go in to her.”
22 Busa gitigom ni Laban ang tanang tawo sa maong dapit ug nagpakombira siya.
And he, having called a great crowd of his friends to the feast, agreed to the marriage.
23 Pagkagabii niana, gikuha ni Laban ang iyang anak nga babaye nga si Lea ug gidala siya ngadto kang Jacob, nga nakigdulog kaniya.
And at night, he brought in his daughter Leah to him,
24 Ug gihatag ni Laban ang iyang babayeng sulugoon nga si Zilpa ngadto sa iyang anak nga si Lea, aron mahimo niyang sulugoon.
giving his daughter a handmaid named Zilpah. After Jacob had gone in to her, according to custom, when morning had arrived, he saw Leah.
25 Sa pagkabuntag, tan-awa, si Lea diay kadto! Miingon si Jacob ngadto kang Laban, “Unsa man kining gibuhat mo kanako? Dili ba nag-alagad man ako kanimo alang kang Raquel? Nganong gilingla mo man ako?”
And he said to his father-in-law, “What is it that you intended to do? Did I not serve you for Rachel? Why have you deceived me?”
26 Mitubag si Laban, “Wala namo nabatasan ang paghatag una sa manghod kaysa magulang.
Laban responded, “It is not the practice in this place to give the younger in marriage first.
27 Taposa una ang simana sa kasal niining anak nga babaye, ug igahatag usab namo kanimo ang manghod ingon nga baylo sa imong pag-alagad pa kanako sa dugang pito katuig.”
Complete a week of days with this mating. And then I will give this one to you also, for the service that you will provide to me for another seven years.”
28 Busa gibuhat kana ni Jacob, ug gitapos ang simana ni Lea. Unya gihatag usab ni Laban kaniya si Raquel nga iyang anak nga babaye ingon nga iyang asawa.
He agreed to his pleading. And after the week had passed, he took Rachel as a wife.
29 Gihatag usab ni Laban si Bilha ngadto sa iyang anak nga babaye nga si Raquel aron mahimo niyang sulugoon.
To her, the father had given Bilhah as her servant.
30 Busa nakigdulog usab si Jacob kang Raquel, apan mas gihigugma pag-ayo niya si Raquel kaysa kang Lea. Busa nag-alagad pa si Jacob kang Laban sa dugang pito katuig.
And, having at last obtained the marriage he desired, he preferred the love of the latter before the former, and he served with him another seven years.
31 Nakita ni Yahweh nga wala gihigugma si Lea, busa giablihan niya ang iyang tagoangkan, apan si Raquel walay anak.
But the Lord, seeing that he despised Leah, opened her womb, but her sister remained barren.
32 Nagmabdos si Lea ug nanganak ug usa ka batang lalaki, ug ginganlan niya siya ug Ruben. Kay miingon siya, “Tungod kay nakita ni Yahweh ang akong kasakitan; higugmaon na gayod ako karon sa akong bana.”
Having conceived, she gave birth to a son, and she called his name Reuben, saying: “The Lord saw my humiliation; now my husband will love me.”
33 Unya nagmabdos siya pag-usab ug nanganak ug usa ka batang lalaki. Miingon siya, “Tungod kay nadungog ni Yahweh nga wala ako higugmaa, gihatagan niya usab ako ug laing anak nga lalaki.” Ug ginganlan niya siya ug Simeon.
And again she conceived and bore a son, and she said, “Because the Lord heard that I was treated with contempt, he has also given this one to me.” And she called his name Simeon.
34 Unya nagmabdos na usab siya ug nanganak ug laing batang lalaki. Miingon siya, “Karon niining higayona mahigugma na kanako ang akong bana, tungod kay gipanganak ko alang kaniya ang tulo ka anak nga lalaki.” Busa ginganlan siya ug Levi.
And she conceived a third time, and she gave birth to another son, and she said: “Now likewise my husband will unite with me, because I have borne him three sons.” And because of this, she called his name Levi.
35 Nagmabdos siya pag-usab ug nanganak ug batang lalaki. Miingon siya, “Niining higayona pagadaygon ko si Yahweh.” Busa ginganlan siya ug Juda; unya mihunong na siya sa pagpanganak.
A fourth time she conceived and bore a son, and she said, “Only now will I confess to the Lord.” And for this reason, she called him Judah. And she ceased from child-bearing.
