Genesis 26
1 Karon adunay kagutom nga nahitabo sa yuta, gawas pa sa kagutom sa mga adlaw ni Abraham. Miadto si Isaac kang Abimelec, ang hari sa mga Felistihanon sa Gerar.
There was a famine in the land, besides the first famine that was in the days of Abraham. Isaac went to Abimelech king of the Philistines, to Gerar.
2 Karon si Yahweh mipakita kaniya ug miingon, “Ayaw paglugsong didto sa Ehipto; puyo sa dapit nga isulti ko kanimo nga puy-an.
And God appeared to him, and said, "Do not go down into Egypt. Live in the land I will tell you about.
3 Pabilin dinhi niining yutaa, kay magauban ako kanimo ug magapanalangin kanimo; kay alang kanimo ug sa imong mga kaliwat, ihatag ko kining tanang kayutaan, ug pagatumanon ko ang akong gisaad kang Abraham nga imong amahan.
Sojourn in this land, and I will be with you, and will bless you. For to you, and to your descendants, I will give all these lands, and I will establish the oath which I swore to Abraham your father.
4 Padaghanon ko ang imong kaliwatan sama sa mga kabituonan sa langit, ug ihatag ko kining tanang kayutaan sa imong mga kaliwatan. Pinaagi sa imong mga kaliwatan mapanalanginan ang tanang kanasoran.
I will multiply your descendants as the stars of the sky, and will give to your descendants all these lands, and by your descendants will all the nations of the earth be blessed,
5 Buhaton ko kini tungod kay nagmatinumanon man si Abraham sa akong tingog ug gitipigan ang akong mga gitudlo, ug ang akong mga kasugoan, ang akong mga pamatasan, ug ang akong mga balaod.”
because Abraham obeyed my voice, and kept my requirements, my commandments, my statutes, and my laws."
6 Busa mipuyo si Isaac sa Gerar.
So Isaac settled in Gerar.
7 Sa dihang mangutana kaniya ang mga tawo didtong dapita mahitungod sa iyang asawa, moingon siya, “Ako siyang igsoon nga babaye.” Nahadlok siya sa pagsulti nga, “Ako siyang asawa,” tungod kay naghunahuna man siya, “Patyon ako sa mga tawo niining dapita aron kuhaon si Rebeca, tungod kay siya maanyag kaayo.”
The men of the place asked him about his wife. He said, "She is my sister," for he was afraid to say, "My wife," lest, he thought, "the men of the place might kill me for Rebekah, because she is beautiful to look at."
8 Human makapuyo si Isaac didto sa pipila ka mga higayon, ug nahitabo nga milantaw sa iyang bintana si Abimelec, ang hari sa mga Felistihanon. Ania karon, nakita niya si Isaac naghagwa kang Rebeca nga iyang asawa.
It happened, when he had been there a long time, that Abimelech king of the Philistines looked out at a window, and saw, and look, Isaac was caressing Rebekah, his wife.
9 Gipatawag ni Abimelec si Isaac ngadto kaniya ug miingon, “Tan-awa, sigurado gayod nga asawa mo siya. Nganong miingon ka man nga, “Ako siyang igsoon?” Miingon si Isaac kaniya, “Tungod kay naghunahuna ako nga basin adunay mopatay kanako aron makuha siya.”
Abimelech called Isaac, and said, "Look, surely she is your wife. Why did you say, 'She is my sister?'" Isaac said to him, "Because I thought, 'Lest I die because of her.'"
10 Mitubag si Abimelec, “Unsa ba kining gibuhat mo kanamo? Sayon lang kaayo kang bisan kinsa ang modulog sa imong asawa, ug naghatag ka ug sala kanamo.
Abimelech said, "What is this you have done to us? One of the people might easily have slept with your wife, and you would have brought guilt on us."
11 Busa gipahimangnoan ni Abimelec ang tanang mga tawo ug giingnan, “Si bisan kinsa ang motandog niining tawhana o sa iyang asawa pagapatyon.”
Abimelech commanded all the people, saying, "He who touches this man or his wife will surely be put to death."
12 Nagtanom si Isaac niadtong yutaa ug miani sa gatosan ka pilo sa samang tuiga, tungod kay gipanalanginan man siya ni Yahweh.
Isaac sowed in that land, and reaped in the same year one hundred times what he planted. And God blessed him.
13 Ang tawo naadunahan, ug nagmalambuon gayod hangtod nga nahimo siyang bantogan.
The man became wealthy, and prospered more and more until he became very wealthy.
14 Nakabaton siya ug daghang mga karnero ug mga baka, ug dakong panimalay. Ug nangasina kaniya ang mga Felistihanon.
He had possessions of flocks, possessions of herds, and a great household. The Philistines envied him.
15 Karon ang tanang mga atabay nga gipangkalot sa mga sulugoon sa iyang amahan sa mga adlaw ni Abraham nga iyang amahan, gipanabonan sa mga Felistihanon pinaagi sa pagpuno niini ug yuta.
Now all the wells which his father's servants had dug in the days of Abraham his father, the Philistines had stopped, and filled with earth.
16 Miingon si Abimelec kang Isaac, “Pahilayo na kanamo kay mas kusgan ka na kay kanamo.
Abimelech said to Isaac, "Go from us, for you are much mightier than we."
17 Busa mibiya si Isaac didto ug nagbalong-balong sa walog sa Gerar, ug mipuyo didto.
Isaac departed from there, camped in the valley of Gerar, and lived there.
18 Sa makausa pa gikalot ni Isaac pag-usab ang atabay nga may tubig, nga gipangkalot na nila sa mga adlaw ni Abraham nga iyang amahan. Gipangtabonan kini sa mga Felistihanon human sa kamatayon ni Abraham. Ginganlan ni Isaac ang mga atabay sa samang ngalan nga gipangalan sa iyang amahan kanila.
Isaac dug again the wells which the servants of his father Abraham had dug. For the Philistines had stopped them after the death of Abraham. And he called their names after the names by which his father had called them.
19 Sa pagkalot sa mga sulugoon ni Isaac didto sa walog, nakakaplag sila didto ug usa ka atabay nga may nagtubod nga tubig.
Isaac's servants dug in the valley, and found there a well of flowing water.
20 Nag-away ang mga magbalantay sa Gerar batok sa mga magbalantay ni Isaac, ug miingon, “Amoa kining tubiga.” Busa gitawag ni Isaac ang atabay ug “Esek,” tungod kay nakig-away man sila kaniya.
The herdsmen of Gerar argued with Isaac's herdsmen, saying, "The water is ours." He called the name of the well Esek, because they contended with him.
21 Unya nagkalot na usab sila ug lain nga atabay, ug nag-away na usab sila niadto, busa gitawag niya kini ug “Sitna.”
They dug another well, and they argued over that, also. He called its name Sitnah.
22 Mibiya siya didto ug mikalot ug lain na usab nga atabay, apan wala na sila nag-away niini. Busa gitawag niya kini nga Rehobot, ug miingon siya, “Karon si Yahweh naghatag ug dapit alang kanato, ug magmalambuon kita sa yuta.
He left that place, and dug another well. They did not argue over that one. He called it Rehoboth. He said, "For now God has made room for us, and we will be fruitful in the land."
23 Unya mitungas si Isaac gikan didto padulong sa Beersheba.
He went up from there to Beersheba.
24 Mipakita kaniya si Yahweh nianang gabhiona ug miingon, “Ako ang Dios ni Abraham nga imong amahan. Ayaw kahadlok, kay ako magauban kanimo ug magpanalangin kanimo ug padaghanon ko ang imong kaliwatan, tungod ug alang sa akong sulugoon nga si Abraham.”
And God appeared to him the same night, and said, "I am the God of Abraham your father. Do not be afraid, for I am with you, and will bless you, and multiply your descendants for my servant Abraham's sake."
25 Nagbuhat si Isaac ug halaran didto ug misangpit sa ngalan ni Yahweh. Gitukod niya didto ang iyang tolda, ug ang iyang mga sulugoon nagkalot ug usa ka atabay.
He built an altar there, and called on the name of the LORD, and pitched his tent there. There Isaac's servants dug a well.
26 Unya si Abimelec miadto kaniya gikan sa Gerar, uban ni Ahuzat, nga iyang higala, ug si Phicol, ang kapitan sa iyang kasundalohan.
Then Abimelech went to him from Gerar, and Ahuzzath his friend, and Phicol the commander of his army.
27 Si Isaac miingon kanila, “Nganong mianhi man kamo kanako, sanglit gikasilagan na man ninyo ako ug gipapahawa gikan kaninyo?”
Isaac said to them, "Why have you come to me, since you hate me, and have sent me away from you?"
28 Ug mitubag sila, “Nakita namo sa dayag nga si Yahweh nag-uban kanimo. Busa nakahukom kami nga kinahanglang aduna kitay panumpa tali kanato, oo, tali kanamo ug kanimo. Busa tugoti kaming makigsaad kanimo,
They said, "We saw plainly that God was with you. We said, 'Let there now be an oath between us, even between us and you, and let us make a covenant with you,
29 nga dili mo kami hilabtan, sama ra nga wala ka namo hilabti, ingon nga gitagad namo kamo pag-ayo ug gipalakaw nga malinawon. Kay tinuod gayod, gipanalanginan ka ni Yahweh.”
that you will do us no harm, as we have not touched you, and as we have done to you nothing but good, and have sent you away in peace.' You are now the blessed of God."
30 Busa nagpakombira si Isaac alang kanila, nangaon sila ug nanginom.
He made them a feast, and they ate and drank.
31 Mibangon sila sayo sa kabuntagon ug nanumpa sa usag-usa. Unya gipalakaw sila ni Isaac, ug mibiya silang malinawon.
They rose up some time in the morning, and swore an oath to each other. Isaac sent them away, and they departed from him in peace.
32 Niadtong adlawa miabot ang mga sulugoon ni Isaac, ug gisuginlan nila siya mahitungod sa atabay nga ilang gikalot. Miingon sila, “Nakakaplag na kami ug tubig.”
It happened the same day, that Isaac's servants came, and told him concerning the well which they had dug, and said to him, "We have found water."
33 Gitawag niya ang atabay ug Shiba, busa ang ngalan sa maong siyudad Beersheba hangtod karong mga panahona.
He called it Shibah. Therefore the name of the city is Beersheba to this day.
34 Sa nagpanuigon na si Esau ug 40, gipangasawa niya si Judith ang anak ni Beeri nga Hitihanon, ug si Basemath ang anak ni Elon nga Hitihanon.
When Esau was forty years old, he married Judith, the daughter of Beeri the Hethite, and Basemath, the daughter of Elon the Hethite.
35 Nakapaguol sila ngadto kang Isaac ug kang Rebeca.
They brought grief to Isaac and Rebekah.
