Genesis 25
1 Nagminyo pag-usab si Abraham; ang iyang ngalan mao si Ketura.
[Some time after Sarah died], Abraham married another woman, whose name was Keturah.
2 Gipanganak niya sila si Simran, si Jocsan, si Medan, si Midian, si Isbac, ug si Sua.
She later gave birth to six sons: Zimran, Jokshan, Medan, Midian, Ishbak, and Shuah.
3 Nahimong amahan si Jocsan kang Seba ug kang Dedan. Ang mga kaliwatan ni Dedan mao ang katawhan sa Asiria, ang katawhan sa Letus, ug katawhan sa Leum.
Jokshan became the father of two sons, Sheba and Dedan. The descendants of Dedan were the Asshur people-group, the Letush people-group, and the Leum people-group.
4 Ang mga anak nga lalaki ni Midian mao sila si Epa, si Eper, si Hanoc, si Abida, ug si Eldaa. Mao kining tanan ang kaliwatan ni Ketura.
The sons of Midian were Ephah, Epher, Hanoch, Abida, and Eldaah. They were all descendants of Keturah.
5 Gihatag ni Abraham kang Isaac ang tanan niyang gipanag-iyahan.
Abraham declared that after he died, Isaac would inherit everything he owned.
6 Apan, samtang buhi pa siya, gihatagan niya ug mga gasa ang mga anak nga lalaki sa iyang mga puyopuyo ug gipalakaw niya sila didto sa yuta sa sidlakan, halayo kang Isaac, nga iyang anak nga lalaki.
But while Abraham was still living, he gave gifts to the sons of his (concubines/slaves that he had taken to be his secondary wives), and then he sent them away to live in a land to the east, to keep them far from his son Isaac.
7 Mao kini ang mga adlaw sa katuigan sa kinabuhi ni Abraham, 175 ka tuig.
Abraham lived until he was 175 years old.
8 Si Abraham miginhawa sa kataposang gininhawa ug namatay sa hilabihang katigulangon, usa ka tigulang nga tawo nga puno sa kinabuhi, ug gitipon siya sa iyang katawhan.
He died at a very old age, joining his ancestors who had died previously [DOU].
9 Ang iyang mga anak nga lalaki nga sila si Isaac ug si Ismael, maoy naglubong kaniya sa langob sa Macpela, didto sa kaumahan ni Efron nga anak ni Zohar nga usa ka Hitihanon, nga haduol sa Mamre.
His sons Isaac and Ishmael buried his body in the cave at Machpelah area, near Mamre, in the field that Abraham had previously bought from Ephron, one of the descendants of Heth.
10 Kini nga uma napalit ni Abraham gikan sa mga anak nga lalaki ni Heth. Gilubong si Abraham didto tapad kang Sara nga iyang asawa.
Isaac and Ishmael buried his body there, where Abraham previously buried his wife Sarah.
11 Human sa kamatayon ni Abraham, gipanalanginan sa Dios si Isaac nga iyang anak nga lalaki, ug nagpuyo si Isaac duol sa Beerlahairoi.
After Abraham died, God blessed his son Isaac. And Isaac moved to live near Beer-Lahai-Roi.
12 Karon mao kini ang mga kaliwatan ni Ismael, nga anak nga lalaki ni Abraham, nga gianak ni Hagar gikan kang Abraham, ang Ehiptohanong ulipon ni Sara.
(These are/I will now give a list of) the descendants of Abraham’s son, Ishmael, to whom Sarah’s female slave, Hagar from Egypt, had given birth.
13 Mao kini ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Ismael, sumala sa ilang adlawng natawhan: si Nebaiot ang panganay nga anak ni Ismael, si Kedar, si Adbeel, si Mibsam,
These are their names, in the order in which they were born: Ishmael’s oldest son was named Nebaioth. After him were born Kedar, Adbeel, Mibsam,
14 si Misma, si Duma, si Masa,
Mishma, Dumah, Massa,
15 si Hadad, si Tema, si Jetur, si Nafis, ug si Kedema.
Hadar, Tema, Jetur, Naphish, and Kedemah.
16 Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Ismael, ug mao kini ang ilang mga ngalan, sumala sa ilang baryo, ug sumala sa ilang mga dapit; ang napulo ug duha ka mga prinsipe sumala sa ilang mga banay.
The twelve sons of Ishmael became the leaders/chiefs of people-groups that had those names. They each had their own settlement and campsite.
17 Mao kini ang katuigan sa kinabuhi ni Ismael, 137 ka tuig: miginhawa siya sa iyang kataposang gininhawa ug namatay, ug gitipon siya sa iyang katawhan.
Ishmael lived until he was 137 years old. Then he died, [EUP] joining his ancestors who had previously died.
18 Nagpuyo sila gikan sa Habila hangtod sa Sur, nga haduol sa Ehipto, nga padulong sa Asiria. Namuyo sila nga adunay panag-away sa usag-usa.
His descendants (settled/went to live) in the area between Shur and Havilah, near the border of Egypt as a person travels toward Asshur. All of their camps were close to each other (OR, they all frequently attacked each other).
19 Mao kini ang mga panghitabo mahitungod kang Isaac; ang anak nga lalaki ni Abraham: si Abraham nahimong amahan ni Isaac.
(This is an account of/I will now tell you about) Abraham’s son, Isaac. Abraham became the father of Isaac,
20 Ug 40 na ang panuigon ni Isaac sa pagpangasawa niya kang Rebeca, ang anak nga babaye ni Betuel ang Aramehanon sa Padan Aram, ang igsoong babaye ni Laban nga Aramehanon.
and when Isaac was 40 years old, he married Rebekah, the daughter of Bethuel. Bethuel was one of the descendants of Aram from Paddan-Aram. Rebekah was the sister of Laban, who belonged to the Aram people-group.
21 Nag-ampo si Isaac kang Yahweh alang sa iyang asawa tungod kay wala pa siyay anak, ug gitubag ni Yahweh ang iyang pag-ampo, ug nagmabdos ang iyang asawa nga si Rebeca.
Almost 20 years after they were married, Rebekah still had no children. So Isaac prayed to Yahweh concerning his wife, and Yahweh answered his prayer. His wife Rebekah became pregnant.
22 Ang mga bata nanagbangi sa iyang sabakan, ug miingon siya, “Nganong nahitabo man kini kanako?” Miduol siya kang Yahweh aron mangutana mahitungod niini.
She was carrying twins in her womb, and they kept jostling each other. So she said, “Why is it [that this is happening to me]?” So she asked Yahweh about it.
23 Giingnan siya ni Yahweh, “Duha ka nasod ang anaa sa imong sabakan, ug duha ka katawhan ang mabahin gikan kanimo. Ang usa ka nasod mahimong labing kusgan kaysa sa usa, ug ang kamagulangan moalagad sa manghod.”
Yahweh said to her, “The older one of your twins will serve the younger one. The twins will be ancestors of two nations. And those two people-groups will separate from each other.” [CHI]
24 Sa pag-abot sa panahon nga manganak na siya, ania, adunay kaluha sa iyang sabakan.
When Rebekah gave birth, it was true! Twin boys were born!
25 Ug ang una migawas nga bulagaw nga balhiboon ang iyang kinatibok-an sama sa balhiboon nga bisti. Ginganlan nila siya ug Esau.
The first one born was red, and his body had hair all over it, like a garment made of hair. So they named him Esau, [which sounds like the Hebrew word that means ‘hairy'].
26 Human niana, migawas ang iyang igsoong lalaki. Ug ang iyang kamot naggunit sa tikod ni Esau. Gitawag siya ug Jacob. Si Isaac 60 na ang panuigon sa dihang gipanganak sila sa iyang asawa.
Then his brother was born, grasping Esau’s heel. So they named him Jacob, [which sounds like the Hebrew word that means ‘heel’]. Isaac was 60 years old when the twins were born.
27 Sa nanagko na ang mga batang lalaki, si Esau nahimong hanas nga mangangayam, ang tawo sa kaumahan; apan hilomon nga tawo si Jacob, nga nagpuyo lamang sa mga tolda.
When the boys grew up, Esau became a skilled hunter. He spent a lot of time out in the fields. Jacob was a quiet man who stayed close to the campsite.
28 Karon gihigugma ni Isaac si Esau tungod kay makakaon man siya sa mga mananap nga iyang gipangayam, apan gihigugma ni Rebeca si Jacob.
Isaac liked Esau more, because he enjoyed the taste of the meat of the animals that Esau killed. But Rebekah liked Jacob more.
29 Naglata si Jacob ug pipila ka mga liso. Miabot si Esau gikan sa kaumahan, ug naluya siya gumikan sa kagutom.
One day while Jacob was cooking some stew, Esau came home from the field, very hungry.
30 Miingon si Esau kang Jacob, “Pakan-a ako nianang pula nga linat-an. Palihog, kay hilabihan ang akong kakapoy!” Mao kana ang hinungdan nga ang iyang ngalan gitawag ug Edom.
He said to Jacob, “Give me some of that red stew to eat right now, because I am very hungry!” [That is why Esau’s other name was Edom, [which sounds like the Hebrew word that means ‘red]’.]
31 Miingon si Jacob, “Ibaligya una kanako ang imong katungod sa pagkamagulang.”
Jacob said, “I will give you some if you sell me (your birthright/the privileges you have because you are the firstborn son).”
32 Mitubag si Esau, “Tan-awa, himalatyon na ako. Unsa pa may kaayohan sa katungod sa pagkamagulang dinhi kanako?
Esau replied, “Well, I am about to die [from being so hungry]. [If I die now], (my birthright will not benefit me./What good will my birthright be to me?)” [RHQ]
33 Miingon si Jacob, “Manumpa ka una kanako,” busa nanumpa si Esau ug nianang paagiha gibaligya niya ang iyang katungod sa pagkamagulang ngadto kang Jacob.
Jacob said, “(Swear to/Solemnly promise) me that you are giving me the privileges that you will have from being the firstborn son!” So that is what Esau did. He sold his birthright to Jacob.
34 Gihatagan siya ni Jacob sa tinapay ug linat-an nga mga liso. Mikaon siya ug miinom, unya mitindog ug milakaw. Sa niini nga paagi gipakawalay bili ni Esau ang iyang katungod sa pagkamagulang.
Then Jacob gave to Esau some bread and some stew made of lentils/beans. Esau ate and drank, and then he got up and left. By doing that, Esau showed that he (was not interested in/did not value) the privileges that would be his because of being the firstborn son.
