Genesis 21
1 Gitagad ni Yahweh si Sara sumala sa iyang gisulti nga pagabuhaton, ug gibuhat ni Yahweh ang iyang gisaad kang Sara.
The Lord came to help Sarah as he'd said he would. The Lord did for Sarah what he'd promised.
2 Nagmabdos si Sara ug nanganak ug usa ka batang lalaki alang kang Abraham sa natigulang na siya, sumala sa gitagal nga panahon nga gisulti sa Dios kaniya.
She became pregnant and had a son for Abraham when he was old, at the exact time God said she would.
3 Ginganlan ni Abraham ang iyang anak nga lalaki ug Isaac, siya nga gipakatawo kaniya, nga gipanganak ni Sara.
Abraham named their son Isaac.
4 Gituli ni Abraham ang iyang anak nga si Isaac sa dihang walo na kini ka adlaw, sumala sa gisugo kaniya sa Dios.
Abraham circumcised him when Isaac was eight days old, following God's command.
5 Nagpanuigon si Abraham ug 100 ka tuig sa pagkatawo ni Isaac alang kaniya.
Abraham was 100 when Isaac was born.
6 Miingon si Sara, “Gipakatawa ako sa Dios; ang tanang makadungog mangatawa uban kanako.”
Sarah declared, “God has made me laugh, and all those who hear about this will laugh with me.”
7 Miingon usab siya, “Kinsa ba ang makaingon kang Abraham nga si Sara makapasuso pa sa mga bata, ug ania ako nakapahimugso pa kaniya ug usa ka batang lalaki sa iyang katigulangon!”
She also said, “Would anyone have announced to Abraham that Sarah was going to have children to nurse? But now I have had a son for Abraham even when he was old!”
8 Midako ang bata ug gilutas nila kini, ug nagpakombira si Abraham sa adlaw sa paglutas kang Isaac.
The baby grew up, and on the day Isaac was weaned Abraham held a large feast.
9 Nakita ni Sara nga gibiaybiay sa anak ni Hagar nga Ehiptohanon si Isaac, nga gipakatawo ni Hagar alang kang Abraham.
But Sarah noticed that Ishmael, Hagar the Egyptian's son she'd had for Abraham, was making fun of Isaac.
10 Busa gisultihan niya si Abraham, “Papahawaa kining ulipong babaye ug ang iyang anak: kay ang anak niining sulugoong babaye dili mahimong manununod uban ang akong anak, nga si Isaac.”
So she went to Abraham and told him, “You have to get rid of this slave woman and this son of hers! A slave woman's son is not going to be one of your heirs and inherit together with my son Isaac!”
11 Kining mga butanga nakapaguol pag-ayo kang Abraham tungod sa iyang anak nga lalaki.
Abraham felt very bad about it because Ishmael was his son.
12 Apan gisultihan sa Dios si Abraham, “Ayaw kaguol tungod sa bata, ug tungod sa imong ulipong babaye. Paminawa ang tanang mga pulong nga iyang gisulti kanimo mahitungod niining mga butanga, tungod kay pinaagi kang Isaac paganganlan ang imong kaliwatan.
But God told Abraham, “Don't feel bad about the boy and the slave woman. Do whatever Sarah tells you, because it's through Isaac that your descendants will be counted.
13 Himoon ko usab nga dakong nasod ang anak nga lalaki sa ulipong babaye, tungod kay kaliwat mo man gihapon siya.”
Don't worry—I will also make the son of the slave woman into a nation because he's your son.”
14 Mibangon si Abraham sayo sa kabuntagon, ug mikuha ug tinapay ug panit nga panudlanan sa tubig, ug gihatag ngadto kang Hagar, gipapas-an niya kini. Gihatag niya ang bata kaniya ug gipalakaw. Mipahawa si Hagar ug naglatagaw didto sa kamingawan sa Beersheba.
Abraham got up early the next morning. He packed up some food and a skin of water which he gave to Hagar, putting them on her shoulder. Then he sent her and the boy away. She left and wandered through the Desert of Beersheba.
15 Sa nahurot na ang tubig sa panit nga panudlanan, gibiyaan niya ang bata ilalom sa usa ka kahoy.
When the water ran out, she left the boy under one of the bushes.
16 Unya milakaw siya ug milingkod palayo dyutay sa bata, sama sa gilay-on sa pagbuhi sa pana, kay miingon siya, “Dili ako makaako sa pagtan-aw sa kamatayon sa bata.” Sa paglingkod niya atbang sa bata, missinggit siya ug mihilak.
She went and sat down some way off, a few hundred yards away, saying, “I can't bear to watch my son die!” As she sat down she burst into tears.
17 Nadungog sa Dios ang tingog sa bata, ug gitawag sa anghel sa Dios si Hagar gikan sa langit, ug miingon kaniya, “Unsa bay nakapahasol kanimo, Hagar? Ayaw kahadlok, kay nadungog sa Dios ang tingog sa bata sa nahimutangan niini.
God heard the boy's cries, and the angel of God called to Hagar from heaven and asked her, “What's the matter, Hagar? Don't be afraid! God has heard the boy crying from where he is.
18 Tindog, sakwata ang bata, ug dasiga siya; kay himoon ko siyang dakong nasod.”
Get up, go over and help the boy up, and encourage him, for I will make him into a great nation.”
19 Unya giablihan sa Dios ang iyang mga mata, ug nakita niya ang atabay nga may tubig. Miadto siya ug gipuno ug tubig ang panit nga panudlanan, ug gipainom ang bata.
God opened her eyes and she saw a well nearby. She went and filled the skin with water and gave the boy a drink.
20 Ang Dios nag-uban sa bata, ug nagtubo siya. Mipuyo siya sa kamingawan ug nahimong usa ka magpapana.
God blessed Ishmael and he grew up, living in the desert. He became a skilled archer.
21 Mipuyo siya sa kamingawan sa Paran, ug ang iyang inahan mikuha ug usa ka asawa alang kaniya gikan sa yuta sa Ehipto.
He lived in the Desert of Paran. His mother chose a wife for him from the land of Egypt.
22 Miabot ang panahon nga sila si Abimelec ug si Phicol ang kapitan sa iyang mga kasundalohan nakigsulti kang Abraham, ug miingon, “Ang Dios nag-uban kanimo sa tanan nimong gibuhat.
Around this time Abimelech came with Phicol, the commander of his army, to see Abraham. “God blesses you in everything you do,” Abimelech said.
23 Busa karon panumpa kanako dinhi pinaagi sa Dios nga dili mo gayod ako limbongan, ni bisan ang akong mga kaanakan, ni bisan ang akong mga kaliwatan. Ipakita kanako ug didto sa yuta nga imong gipuy-an ang sama gihapong kasabotan sa pagkamatinud-anon nga akong gipakita kanimo.”
“So swear to me right here and now that you won't betray me, my children, or my descendants. In the same way I've proved I'm trustworthy to you, do the same to me and my country where you're currently living.”
24 Si Abraham mitubag, “Ipanumpa ko.”
“I so swear,” Abraham replied.
25 Mireklamo usab si Abraham kang Abimelec mahitungod sa atabay nga giilog sa mga sulugoon ni Abimelec gikan kaniya.
Then Abraham raised an issue with Abimelech of a well that Abimelech's servants had taken by force.
26 Si Abimelec miingon, “Wala ako masayod kinsa ang nagbuhat niining mga butanga. Wala ka man magsulti kanako kaniadto; wala ako makadungog niini kondili karon lamang.”
“I don't know who did this, and you didn't mention it before. I haven't heard anything about it until today,” Abimelech responded.
27 Busa gikuha ni Abraham ang karnero ug ang baka ug gihatag kini kang Abimelec, ug naghimo silang duha ug usa ka kasabotan.
Then Abraham gave Abimelech some of his sheep and cattle, and the two of them made an agreement.
28 Busa gilain ni Abraham alang kanila ang pito ka nating baye nga mga karnero gikan sa panon.
Abraham also separated out seven female lambs from the flock.
29 Si Abimelec miingon kang Abraham, “Unsa may buot ipasabot niining imong nilain nga pito ka nating baye nga mga karnero?”
“What are these seven female lambs for that you've separated from the flock?” Abimelech asked.
30 Mitubag siya, “Kining pito ka nating baye nga mga karnero nga pagadawaton nimo gikan sa akong kamot, mahimo kining saksi alang kanako, nga gikalot ko gayod kini nga atabay.”
“I'm giving you these seven female lambs in return for your admission that I dug this well,” Abraham replied.
31 Busa gitawag niya ug Beersheba ang maong dapit, tungod kay didto man silang duha nanumpa,
That's why he called the place Beersheba, because the two of them swore and oath to each other.
32 Naghimo sila ug kasabotan didto sa Beersheba, ug unya si Abimelec ug si Phicol, ang kapitan sa iyang mga kasundalohan, mipauli ngadto sa yuta sa mga Filistihanon.
After making the agreement at Beersheba, Abimelech and Phicol the commander of his army left and went home to the country of the Philistines.
33 Gitanom ni Abraham ang kahoy nga tamarisko sa Beersheba. Gisimba niya didto si Yahweh, ang walay kataposang Dios.
Abraham planted a tamarisk tree in Beersheba and there he worshiped the Lord, the Eternal God.
34 Nagpabiling langyaw si Abraham didto sa yuta sa mga Filistihanon sa daghang mga adlaw.
Abraham lived in the country of the Philistines for a long time.
