Genesis 19
1 Nahiabot ang duha ka anghel didto sa Sodoma sa pagka-gabii, samtang si Lot naglingkod sa ganghaan sa Sodoma. Nakita sila ni Lot, mitindog siya sa pagtagbo kanila, ug mihapa sa yuta.
And at nightfall the two angels came to Sodom; and Lot was seated at the way into the town: and when he saw them he got up and came before them, falling down on his face to the earth.
2 Miingon siya, “Palihog mga agalon ko, hangyoon ko kamo nga mohapit sa balay sa inyong alagad, ug mopabilin sa tibuok nga gabii, ug makapanghimasa kamo sa inyong mga tiil. Ug makabangon kamo sa sayo sa kabuntagon, ug magpadayon sa inyong paglakaw.” Ug sila nag-ingon, “Dili, kay sa plasa sa lungsod lang kami mopahulay sa tibuok gabii.”
And he said, My masters, come now into your servant's house and take your rest there for the night, and let your feet be washed; and early in the morning you may go on your way. And they said, Not so, but we will take our night's rest in the street.
3 Apan gihangyo niya sila pag-ayo, ug sila miuban kaniya, ug misulod sila sa iyang balay. Nag-andam siya ug pagkaon ug nagluto siya ug mga tinapay nga walay patubo, ug sila nangaon.
But he made his request more strongly, so they went with him into his house; and he got food ready for them, and made unleavened bread, of which they took.
4 Apan sa wala pa sila mihigda nagpalibot sa balay ang mga lalaki sa siyudad, ang mga lalaki sa Sodoma, mga batan-on ug mga tigulang, tanang mga lalaki nga gikan sa bisan asang bahin sa siyudad.
But before they had gone to bed, the men of the town, all the men of Sodom, came round the house, young and old, from every part of the town;
5 Gitawag nila si Lot, ug miingon sila kaniya, “Hain na ang mga lalaki nga miabot kanimo karong gabhiona? Dad-a sila pagawas nganhi kanamo, aron kami makigdulog kanila.”
And crying out to Lot, they said, Where are the men who came to your house this night? Send them out to us, so that we may take our pleasure with them.
6 Busa migawas si Lot sa pultahan ngadto kanila ug gisirad-an ang pultahan human siya makagawas.
And Lot went out to them in the doorway, shutting the door after him.
7 Ug siya miingon “Nagpakiluoy ako kaninyo, akong mga igsoon, ayaw kamo pagbuhat ug daotan.
And he said, My brothers, do not this evil.
8 Tan-awa, aduna akoy duha ka mga anak nga babaye nga wala pa nakigdulog kang bisan kinsang lalaki. Naghangyo ako nga tugoti nga ihatag ko sila kaninyo, ug buhata kanila ang bisan unsa nga maayo sa inyong panan-aw. Ug ayaw lang hilabti kining mga tawhana, tungod kay sila mianhi ilalom sa landong sa akong atop.”
See now, I have two unmarried daughters; I will send them out to you so that you may do to them whatever seems good to you: only do nothing to these men, for this is why they have come under the shade of my roof.
9 Nag-ingon sila, “Pahawa diha!” Ug Nag-ingon usab sila, “Kini siya mianhi ug mipuyo ingon nga langyaw, ug karon siya mahimo natong maghuhukom! Karon, ikaw among buhatan ug mas daotan labaw pa kanila.” Gituklod nila pag-ayo si Lot, ug midutdot aron sa pagguba sa pultahan.
And they said, Give way there. This one man, they said, came here from a strange country, and will he now be our judge? now we will do worse to you than to them; and pushing violently against Lot, they came near to get the door broken in.
10 Apan gibira sa duha ka lalaki si Lot pasulod sa balay uban kanila ug gisirad-an ang pultahan.
But the men put out their hands and took Lot into the house to them, shutting the door again.
11 Kadtong mga tawo nga anaa sa gawas sa pultahan sa balay, giataki ug gipangbutahan sila sa mga bisita ni Lot, mga batan-on ug mga tigulang, aron nga mangaluya sila sa pagpangita sa pultahan.
But the men who were outside the door they made blind, all of them, small and great, so that they were tired out with looking for the door.
12 Unya ang duha ka lalaki nag-ingon kang Lot, “Aduna ka pa bay kauban dinhi? Bisan kinsa nga umagad nga lalaki, imong mga anak nga lalaki ug imong mga anak nga babaye, ug si bisan kinsa nga imong paryente sa siyudad, kuhaa sila pagawas niining dapita.
Then the men said to Lot, Are there any others of your family here? sons-in-law or sons or daughters, take them all out of this place;
13 Kay pagalaglagon namo kini nga dapit, tungod kay ang sumbong batok niini midangat sa atubangan ni Yahweh sa hilabihan gayod mao nga gipadala niya kami sa paglaglag niini.”
For we are about to send destruction on this place, because a great outcry against them has come to the ears of the Lord; and the Lord has sent us to put an end to the town.
14 Migawas si Lot ug nakigsulti sa iyang mga umagad nga lalaki, ang mga lalaki nga nagsaad nga makigminyo sa iyang mga anak nga babaye, “Pagdali, gawas niini nga dapit, tungod kay sa dili madugay pagalaglagon ni Yahweh kini nga siyudad.” Apan ang iyang mga umagad nga lalaki naghunahuna nga nagtiaw-tiaw siya.
And Lot went out and said to his sons-in-law, who were married to his daughters, Come, let us go out of this place, for the Lord is about to send destruction on the town. But his sons-in-law did not take him seriously.
15 Sa sayo sa kabuntagon, ang mga anghel naghangyo kang Lot nga miingon, “Panglakaw na kamo, ug dad-a ang imong asawa ug ang imong duha ka mga anak nga babaye nga ania dinhi, aron dili kamo mahiapil sa pagsilot sa siyudad.”
And when morning came, the angels did all in their power to make Lot go, saying, Get up quickly and take your wife and your two daughters who are here, and go, for fear that you come to destruction in the punishment of the town.
16 Apan siya naglanganlangan. Busa gibira sa duha lalaki ang iyang kamot, ug ang kamot sa iyang asawa, ug ang mga kamot sa iyang duha ka mga anak nga babaye, tungod kay si Yahweh nga Dios nagmaluluy-on kaniya. Gidala nila sila pagawas, ug gipahimutang sila sa gawas sa siyudad.
But while he was waiting, the men took him and his wife and his daughters by the hand, for the Lord had mercy on them, and put them outside the town.
17 Sa dihang gipagawas na nila sila, usa sa mga lalaki nag-ingon, “Dagan alang sa inyong kinabuhi! Ayaw paglingi o paghunong bisan asa sa kapatagan. Ikyas ngadto sa kabukiran aron dili kamo mahiapil pagkapapas.”
And when they had put them out, he said, Go for your life, without looking back or waiting in the lowland; go quickly to the mountain or you will come to destruction.
18 Si Lot nag-ingon kanila, “Ayaw, palihog, mga agalon ko!
And Lot said to them, Not so, O my Lord;
19 Ang inyong alagad nakakaplag ug kaluoy sa inyong atubangan, ug gipakita ninyo kanako ang dako ninyong kaayo sa pagluwas sa akong kinabuhi, apan dili ako makahimo sa pag-ikyas ngadto sa mga bukid, tungod kay maapsan ako sa katalagman, ug ako mamatay.
See now, your servant has had grace in your eyes and great is your mercy in keeping my life from destruction, but I am not able to get as far as the mountain before evil overtakes me and death;
20 Tan-awa, kanang usa ka gamay nga siyudad nga haduol paigo na nga makadagan ako didto. Palihog, paikyasa ako didto (Dili ba gamay ra man kini?), ug ang akong kinabuhi maluwas.”
This town, now, is near, and it is a little one: O, let me go there (is it not a little one?) so that my life may be safe.
21 Mitubag siya kaniya, “Sige, gidawat ko usab kining imong gihangyo, ug dili ko pagalaglagon ang siyudad nga imong giingon.
And he said, See, I have given you your request in this one thing more: I will not send destruction on this town.
22 Pagdali! ug ikyas na didto, tungod kay dili ako makabuhat bisan unsa hangtod nga mahiabot ka didto.” Busa gitawag ang siyudad ug Zoar.
Go there quickly, for I am not able to do anything till you have come there. For this reason, the town was named Zoar.
23 Ang adlaw misidlak ibabaw sa kalibotan sa dihang nahiabot si Lot sa Zoar.
The sun was up when Lot came to Zoar.
24 Unya gipaulanan ni Yahweh ug asupre ug kalayo ang Sodoma ug Gomora, migula kini gikan sa langit.
Then the Lord sent fire and flaming smoke raining down from heaven on Sodom and Gomorrah.
25 Gigun-ob niya kadtong mga siyudad, ug ang tanang kapatagan, ug ang tanang mga nagpuyo sa maong mga siyudad, ug ang mga tanom nga nagtubo sa yuta.
And he sent destruction on those towns, with all the lowland and all the people of those towns and every green thing in the land.
26 Apan ang asawa ni Lot, nga nagsunod kaniya, milingi sa likod, ug siya nahimong haligi nga asin.
But Lot's wife, looking back, became a pillar of salt.
27 Mibangon si Abraham sa sayo sa kabuntagon ug miadto sa dapit nga diin siya mibarog sa atubangan ni Yahweh.
And Abraham got up early in the morning and went to the place where he had been talking with the Lord:
28 Milantaw siya paubos sa Sodoma ug Gomora ug paingon sa tibuok yuta sa kapatagan. Siya milantaw ug iyang nakita ang aso gikan sa yuta sama sa aso sa dakong hudno.
And looking in the direction of Sodom and Gomorrah and the lowland, he saw the smoke of the land going up like the smoke of an oven.
29 Busa sa dihang gigun-ob sa Dios ang mga siyudad sa kapatagan, nahinumduman sa Dios si Abraham. Gipagawas niya si Lot taliwala sa kadaot sa dihang iyang gigun-ob ang mga siyudad diin si Lot nagpuyo.
So it came about that when God sent destruction on the towns of the lowland, he kept his word to Abraham, and sent Lot safely away when he put an end to the towns where he was living.
30 Apan mitungas si Lot gikan sa Zoar aron mopuyo sa kabukiran uban ang iyang duha ka mga anak nga babaye, tungod kay siya nahadlok nga mopuyo sa Zoar. Busa nagpuyo siya sa langub, siya ug ang iyang duha ka mga anak nga babaye.
Then Lot went up out of Zoar to the mountain, and was living there with his two daughters, for fear kept him from living in Zoar: and he and his daughters made their living-place in a hole in the rock.
31 Ang kamaguwangan nga anak miingon ngadto sa manghod, “tiguwang na ang atong amahan, ug walay lalaki sa bisan asang dapit aron makigdulog kanato sumala sa pamaagi sa tibuok kalibotan.
And the older daughter said to her sister, Our father is old, and there is no man to be a husband to us in the natural way:
32 Dali, atong paimnon ug bino ang atong amahan, ug makigdulog kita kaniya, aron mamahimo natong mapadaghan ang banay sa atong amahan.”
Come, let us give our father much wine, and we will go into his bed, so that we may have offspring by our father,
33 Busa gipainom nila ang ilang amahan ug bino niadtong gabhiona. Unya ang kinamaguwangang anak miadto sa sulod ug nakigdulog sa iyang amahan; wala nasayod si Lot sa dihang mihigda ang iyang kinamaguwangang anak, ni sa iyang pagbangon.
And that night they made their father take much wine; and the older daughter went into his bed; and he had no knowledge of when she went in or when she went away.
34 Sa pagkasunod nga adlaw ang kinamaguwangang anak miingon ngadto sa manghod, “Paminaw, nakigdulog ako sa atong amahan kagabii. Atong paimnon ug bino ang atong amahan pag-usab, ug kinahanglan nimo nga mosulod ug makigdulog uban kaniya, aron mamahimo natong mapadaghan ang banay sa atong amahan.”
And on the day after, the older daughter said to the younger, Last night I was with my father; let us make him take much wine this night again, and do you go to him, so that we may have offspring by our father.
35 Busa nahimo nila nga napainom ang ilang amahan ug bino niadtong gabhiona pag-usab, ug ang manghod niadto ug nakigdulog kaniya. Wala nasayod si Lot sa dihang mihigda ang iyang kinamanghorang anak, ni sa iyang pagbangon.
And that night again they made their father take much wine; and the younger daughter went into his bed; and he had no knowledge of when she went in or when she went away.
36 Busa ang duha ka mga anak nga babaye ni Lot nagmabdos pinaagi sa ilang amahan.
And so the two daughters of Lot were with child by their father.
37 Ang kinamaguwangang anak nanganak ug lalaki, ug ginganlan niya ug Moab. Nahimo siyang katigulangan sa katawhan sa mga Moabnon sa karong panahon.
And the older daughter had a son, and she gave him the name Moab: he is the father of the Moabites to this day.
38 Alang sa kinamanghorang anak, siya nanganak usab ug lalaki, ug ginganlan kini ug Ben Ami. Nahimo siyang katigulangan sa katawhan sa mga Amonihanon sa karong panahon.
And the younger had a son and gave him the name Ben-ammi: from him come the children of Ammon to this day.
