Genesis 18
1 Nagpakita si Yahweh kang Abraham diha sa katugasan ni Mamre, samtang naglingkod siya sa pultahan sa iyang tolda sa kainiton sa adlaw.
And God appeared to him by the oaks of Mamre, as he sat at the entrance to the tent in the heat of the day.
2 Mihangad siya ug, tan-awa, nakita niya ang tulo ka mga lalaki nga nagbarog sa iyang atubangan. Sa pagkakita niya kanila, midagan siya aron sa pagtagbo kanila gikan sa pultahan sa tolda ug miyukbo sa yuta.
He lifted up his eyes and looked, and saw that three men stood opposite him. When he saw them, he ran to meet them from the entrance of the tent, and bowed himself to the earth,
3 Miingon siya, “Ginoo, kung gikahimut-an mo ako, ayaw sayloi ug biyai ang imong sulugoon.
and said, "My lord, if now I have found favor in your sight, please do not go on past your servant.
4 Tugoti nga dalhan kamo ug diyutay nga tubig, aron hugasan ang inyong mga tiil, ug pahulay kamo ilalom sa kahoy.
Now let a little water be brought, and wash your feet, and rest yourselves under the tree.
5 Tugoti ako sa pagdala ug diyutay nga pagkaon, aron mahupay ang inyong kaugalingon. Pagkahuman makapadayon na kamo sa inyong panaw, sanglit mianhi man kamo sa inyong sulugoon.” Ug miingon sila, “Buhata kung unsa ang imong gisulti.”
I will get a bit of food so you may refresh yourselves. After that you may go your way, now that you have come to your servant." They said, "Very well, do as you have said."
6 Unya nagdalidali ug adto si Abraham sa sulod sa barongbarong ngadto kang Sara, ug miingon, “Pagdali, pagkuha ug tulo ka takus sa pinakamaayong harina, masaha kini, ug paghimo ug tinapay.”
Abraham hurried into the tent to Sarah, and said, "Quickly, get three measures of fine flour, knead it, and make bread."
7 Unya midagan si Abraham ngadto sa panon sa mga mananap, ug gikuha niya ang nating baka nga humok ug maayo, ug gihatag kini ngadto sa sulugoon, ug gidali niya kini pag-andam.
Abraham ran to the herd, and took a tender and good calf, and gave it to the servant, and he hurried to prepare it.
8 Gikuha niya ang mantikilya ug gatas, ug ang nating baka nga giandam, ug gibutang ang pagkaon sa ilang atubangan, ug nagbarog siya tapad kanila ilalom sa kahoy samtang nangaon sila.
He took curds, milk, and the calf that he had prepared, and set it before them. He stood by them under the tree, and they ate.
9 Miingon sila kaniya, “Diin man si Sara ang imong asawa?” Mitubag siya, “Atua didto sa sulod sa barongbarong.”
They said to him, "Where is Sarah, your wife? He said, "See, in the tent."
10 Miingon siya, “Mobalik gayod ako kanimo sa tingpamulak, ug tan-awa, ang imong asawa nga si Sara makabaton ug anak nga lalaki.” Naminaw si Sara didto sa pultahan sa tolda, nga anaa sa iyang luyo.
Then he said, "I will certainly return to you at the time of life. Look, Sarah your wife will have a son." Sarah heard from the entrance of the tent, which was behind him.
11 Karon si Abraham ug si Sara tigulang na, ug taas na ang pangidaron, ug si Sara wala na sa sakto nga pangidaron nga ang usa ka babaye makabaton pa ug anak.
Now Abraham and Sarah were old, well advanced in age. Sarah was past the age of childbearing.
12 Busa mikatawa si Sara sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon, “Human nga nagmaluyahon na ako, aduna pa ba akoy kagana, nga ang akong agalon tigulang na man usab?”
Sarah laughed within herself, saying, "After I have grown old will I have pleasure, my husband being old also?"
13 Miingon si Yahweh kang Abraham, “Nganong mikatawa man si Sara ug miingon, 'Makabaton pa ba ako ug anak, nga tigulang na man ako?'
And God said to Abraham, "Why did Sarah laugh, saying, 'Will I really bear a child when I am old?'
14 Aduna bay lisod kaayo kang Yahweh? Sa panahon nga akong gitagana, sa tingpamulak, mobalik ako kanimo. Sa samang higayon sa sunod tuig makabaton na ug anak nga lalaki si Sara.”
Is anything too difficult for God? At the set time I will return to you, at the time of life, and Sarah will have a son."
15 Unya gilimod kini ni Sara ug miingon, “Wala man ako mikatawa,” tungod kay nahadlok siya. Mitubag siya, “Dili, mikatawa ka gayod.”
But Sarah denied it, saying, "I did not laugh," for she was afraid. He said, "No, but you did laugh."
16 Unya mitindog ang mga lalaki aron sa pagbiya ug midungaw paubos sa Sodoma. Miuban si Abraham kanila aron mahatod niya sila sa unahan.
The men rose up from there, and looked toward Sodom. Abraham went with them to see them on their way.
17 Apan miingon si Yahweh, “Angay bang itago ko kang Abraham kung unsa ang akong pagahimuon,
And God said, "Will I hide from Abraham what I am about to do,
18 sanglit mahimo man gayong usa ka bantogan ug gamhanan nga nasod si Abraham, ug ang tanang nasod sa tibuok kalibotan mapanalanginan tungod kaniya?
seeing that Abraham will surely become a great and mighty nation, and all the nations of the earth will be blessed through him?
19 Kay gipili ko siya aron tudloan niya ang iyang mga anak ug ang iyang panimalay sa pagsunod sa paagi ni Yahweh kung wala na siya, sa pagbuhat ug matarong ug husto, aron buhaton ni Yahweh kang Abraham kung unsa ang iyang gisulti ngadto kaniya.”
For I have made myself known to him, so that he may command his children and his household after him, that they may keep the way of God, to do righteousness and justice, so that God may bring to Abraham that which he has spoken to him."
20 Unya miingon si Yahweh, “Tungod kay ang mga sumbong batok sa Sodoma ug Gomora hilabihan na gayod kadako, ug tungod kay ang ilang mga sala hilabihan na kaayo kadaotan,
And God said, "Because the cry of Sodom and Gomorrah is great, and because their sin is so grievous,
21 molugsong ako karon didto ug sutaon ang mga sumbong batok kaniya nga nahiabot kanako, kung tinuod ba gayod nga gibuhat nila kini. Kung wala man, masayran ko.”
I will go down now, and see whether they have done entirely according to the outcry which has come to me. And if not, I will know."
22 Busa ang mga lalaki mibiya gikan didto, ug miadto padulong sa Sodoma, apan si Abraham nagpabilin nga nagbarog sa atubangan ni Yahweh.
The men turned from there, and went toward Sodom, but Abraham remained standing before God.
23 Unya miduol si Abraham ug miingon, “Imo ba gayong laglagon ang matarong uban sa daotan?
Abraham drew near, and said, "Will you sweep away the righteous with the wicked?
24 Pananglitan adunay 50 ka matarong nga anaa sa siyudad. Imo ba kining laglagon ug dili luwason ang dapit alang sa 50 ka matarong nga atua didto?
What if there are fifty righteous within the city? Will you sweep it away and not spare the place for the fifty righteous who are in it?
25 Dili mo gayod mahimo kanang butanga, ang mopatay sa mga matarong uban sa daotan, aron nga ang matarong mahisama sa pagtagad sa mga daotan. Dili mo gayod kana mahimo! Dili ba himoon man sa manghuhukom sa tibuok kalibotan kung unsa ang makiangayon?”
Be it far from you to do things like that, to kill the righteous with the wicked, so that the righteous should be like the wicked. May that be far from you. Shouldn't the Judge of all the earth do right?"
26 Miingon si Yahweh, “Kung makakaplag ako ug 50 ka matarong sa siyudad sa Sodoma, dili ko pagalaglagon ang tibuok nga dapit alang kanila.”
And God said, "If I find in Sodom fifty righteous within the city, then I will spare all the place for their sake."
27 Mitubag si Abraham ug miingon, “Tan-awa, nakaako ako sa pagpakigsulti sa akong Ginoo, bisan tuod abog lamang ako ug mga abo!
Abraham answered, "Look, I have taken it on myself to speak to the Lord, I who am but dust and ashes.
28 Pananglitan adunay 45 ka matarong? Imo bang laglagon ang tibuok nga siyudad tungod kay kulang ug lima?” Ug miingon siya, “Dili ko kini pagalaglagon, kung makakaplag ako didto ug 45.”
What if there will lack five of the fifty righteous? Will you destroy all the city for lack of five?" He said, "I will not destroy it, if I find forty-five there."
29 Misulti na usab siya kaniya, ug miingon, “Pananglitan adunay 40 nga imong makaplagan didto?” Mitubag siya, “Dili ko kini buhaton alang niadtong 40.”
He spoke to him yet again, and said, "What if there are forty found there?" He said, "I will not do it for the forty's sake."
30 Miingon siya, “Palihog ayaw kasuko, Ginoo, aron makahimo pa ako nga makasulti. Pananglitan adunay 30 nga makaplagan didto.” Mitubag siya, “Dili ko kini buhaton, kung makakaplag ako ug 30 didto.”
He said, "Oh do not let the Lord be angry, and I will speak. What if there are thirty found there?" He said, "I will not do it, if I find thirty there."
31 Miingon siya, “Tan-awa, nakaako ako sa pagsulti sa akong Ginoo! Pananglitan adunay makaplagan nga 20 didto.” Mitubag siya, “Dili ko kini pagalaglagon alang niadtong 20.”
He said, "Look, I have taken it on myself to speak to the Lord. What if there are twenty found there?" He said, "I will not destroy it for the twenty's sake."
32 Miingon siya, “Palihog ayaw kasuko, Ginoo, ug mosulti ako sa makausa pa sa kataposang higayon. Pananglitan makakaplag ka ug napulo didto.” Ug miingon siya, “Dili ko kini pagalaglagon alang niadtong napulo.”
He said, "Oh do not let the Lord be angry, and I will speak just once more. What if ten are found there?" He said, "I will not destroy it for the ten's sake."
33 Mipadulong si Yahweh sa iyang dalan pagkahuman gayod sa iyang pagpakigsulti kang Abraham, ug mibalik si Abraham sa iyang panimalay.
When he finished speaking with Abraham, he left, and Abraham returned to his place.
