Genesis 14
1 Nahitabo kini sa kapanahonan ni Amrafel nga hari sa Sinar, ni Ariok nga hari sa Elasar, ni Kedorlaomer nga hari sa Elam, ug ni Tidal nga hari sa Goiim,
In a region to the east, there were four kings [who were friends/allies]. They were King Amraphel of Babylonia, King Arioch of Ellasar, King Chedorlaomer of Elam, and King Tidal of Goiim.
2 nakiggubat sila batok kang Bera, ang hari sa Sodoma, kang Birsa ang hari sa Gomora, kang Sinab ang hari sa Adma, kang Semeber ang hari sa Seboiim ug ang hari sa Bela (nga gitawag usab ug Soar.)
In an area to the west, there were five other kings. They were King Bera of Sodom, King Birsha of Gomorrah, King Shinab of Admah, King Shemeber of Zeboiim, and the king of Bela, the city that is now called Zoar.
3 Kining lima ka mga hari nagkahiusa didto sa walog sa Sidim (nga gitawag usab ug Asin nga Dagat).
Those five kings and their armies gathered together in Siddim Valley, which is also called the Dead Sea [Valley], to fight against the four kings and their armies. King Chedorlaomer and his army [conquered the armies of those five kings, and demanded that those kings pay him tribute money each year].
4 Sa napulo ug duha ka tuig nag-alagad sila kang Kedorlaomer, apan sa ika napulo ug tulo ka tuig mibatok na sila.
For twelve years he ruled them. But during the thirteenth year they rebelled [and refused to keep giving him tribute money].
5 Unya sa ika napulo ug upat ka tuig, si Kedorlaomer ug ang mga hari nga uban kaniya miabot ug gisulong ang Refaim diha sa Asterot Karnaim, ang Susihanon diha sa Ham, ang Emihanon diha sa Shabeh Kiriataim,
The next year, King Chedorlaomer and the other kings that were his allies took their armies and defeated the Repha people-group in Ashteroth-Karnaim and the Zuz people-group in Ham, and the Emi people-group in Shaveh-Kiriathaim.
6 ang Horihanon diha sa ilang kabungtoran nga nasod sa Seir, ingon ka layo sa El Paran, nga diin duol sa kamingawan.
They also defeated the Hor people-group in the hilly area of Seir as far as El-Paran near the desert.
7 Unya mibalik sila ug miadto sa En Mispat (nga gitawag usab ug Kades), ug gipildi ang mga nasod sa mga Amalekanhon, ug usab ang Amorihanon nga nagpuyo sa Hasason Tamar.
Then they turned back and went to Mishpat [city], which is now called Kadesh. They conquered all the land belonging to the Amalek people-group and the Amor people-group who were living in Hazazon-Tamar [town].
8 Unya ang hari sa Sodoma, ang hari sa Gomora, ang hari sa Adma, ang hari sa Seboiim, ug ang hari sa Bela (nga gitawag usab nga Soar) migawas ug nangandam sa pagpakiggubat
Then the armies of the kings of Sodom, Gomorrah, Admah, Zeboiim and Bela marched out to fight the armies of the other four kings in Siddim Valley. That valley is close to the Salt/Dead Sea.
9 batok ni Kedorlaomer, ang hari sa Elam, si Tidal ang hari sa Goiim, si Amrafel ang hari sa Sinar, si Ariok ang hari sa Elasar; upat ka mga hari batok sa lima.
They fought against the armies of Chedorlaomer the king of Elam, Tidal the king of Goiim, Amraphel the king of Shinar, and Arioch the king of Ellasar. The armies of four kings were fighting against the armies of five kings.
10 Karon ang walog sa Sidim napuno sa mga lungag sa alkitran, ug sa dihang miikyas na ang mga hari sa Sodoma ug Gomora, nangahulog sila didto. Kadtong nahibilin miikyas ngadto sa mga kabukiran.
The Siddim Valley was full of tar pits. So when the armies of the kings of Sodom and Gomorrah tried to run away, many of the men fell into the tar pits. The others escaped and ran away to the hills.
11 Busa gikuha sa kaaway ang mga kabtangan sa Sodoma ug Gomora ug ang tanan nilang mga pagkaon ug mipadayon sa ilang dalan.
As [the armies of the five kings] fled, [the armies of the four kings] seized all of the valuable things in Sodom and Gomorrah, including all the food.
12 Sa ilang paglakaw gidala usab nila si Lot, nga anak sa igsoong lalaki ni Abram, nga nagpuyo sa Sodoma, uban sa tanan niyang mga kabtangan.
They also captured Abram’s nephew Lot and his possessions, since he was living in Sodom at that time.
13 Ang usa nga nakaikyas miabot ug misugilon kang Abram nga usa ka Hebreohanon. Nagpuyo siya sa mga katugasan nga gipanag-iyahan ni Mamre nga Amorihanon, nga igsoon ni Escol ug Aner, nga mga kaabin ni Abram.
Abram was living near the big trees near Mamre, who belonged to the Amor people-group. Abram had made an agreement with Mamre and his two brothers, Eshcol and Aner, [that they would help each other if there was a war].
14 Karon sa dihang nadungog ni Abram nga gibihag sa mga kaaway ang iyang paryente, gipangulohan niya ang iyang 318 nga gibansay nga mga tawo, nga natawo sa iyang panimalay, ug gigukod ang mga kaaway ingon ka layo sa Dan.
One of the men who escaped from the battle told Abram what had happened and that his nephew Lot had been captured and taken away. So Abram summoned 318 men who were his servants, men who had been with Abram since they were born. They all went together and pursued their enemies as far north as Dan [city].
15 Sa pagkagabii, gibahin niya ang iyang mga tawo ug gisulong sila, ug gigukod nila sila ingon ka layo sa Hoba, nga mao ang amihanan sa Damascus.
During the night, Abram divided the men into several groups, and they attacked their enemies from various directions and defeated them. They pursued them as far as Hobah, which was north of Damascus [city].
16 Unya gidala niya pagbalik ang tanang kabtangan, ug gidala usab niya pagbalik ang iyang paryente nga si Lot ug ang iyang mga katigayonan, lakip na usab ang mga babaye ug ang uban pa nga mga tawo.
Abram’s men recovered all of the goods that had been taken. They also rescued Lot and all his possessions and also the women and others who had been captured by their enemies.
17 Human sa pagbalik ni Abram gikan sa pagbuntog kang Kedorlaomer ug ang mga hari nga uban kaniya, ang hari sa Sodoma migawas aron himamaton siya didto sa walog sa Shabeh (nga gitawag usab ug Walog sa mga Hari).
As Abram was returning home after he and his men had defeated the armies of King Chedorlaomer and the other kings who had fought alongside him, the king of Sodom went north to meet him in Shaveh Valley, which people call the King’s Valley.
18 Si Melquisedek, ang hari sa Salem, nagdala ug tinapay ug bino. Usa siya ka pari sa Labing Halangdon nga Dios.
The king of Salem [city], whose name was Melchizedek, was also a priest who offered sacrifices to the Supreme God. He brought some bread and wine to Abram.
19 Ug gipanalanginan niya siya nga nag-ingon, “Panalanginan ka Abram sa Labing Halangdon nga Dios, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta.
Then he blessed Abram, saying “I ask the Supreme God, the one who created heaven and earth, to bless you.
20 Dalaygon ang Dios nga Labing Halangdon, nga nagtugyan sa imong mga kaaway sa imong kamot.” Unya gihatagan siya ni Abram sa ika pulo sa tanang butang.
The Supreme God has enabled you to defeat [MTY] your enemies, so we should praise/thank him.” Then Abram gave to Melchizedek a tenth part of all the things he had captured.
21 Ang hari sa Sodoma miingon kang Abram, “Ihatag kanako ang katawhan, ug kuhaa ang mga pagkaon alang sa imong kaugalingon.”
The king of Sodom said to Abram, “You can keep all the goods you recovered. Just let me take back the people from my city whom you rescued.”
22 Miingon si Abram sa hari sa Sodoma, “Gibayaw ko ang akong kamot kang Yahweh, ang Dios nga Labing Halangdon, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta,
But Abram said to the king of Sodom, “I have solemnly promised [MTY] to Yahweh, the Supreme God, the one who created heaven and earth,
23 nga dili ako mokuha ug tanod, higot sa sandalyas, o bisan pag unsa nga mga butang nga imoha, aron dili ka gayod makaingon, 'Ako ang nakapadato ni Abram.'
that I will not accept even one thread or a thong of a sandal from anything that belongs to you. As a result, you will never be able to say, ‘I caused Abram to become rich.’
24 Wala akoy kuhaon gawas sa gikaon sa akong mga tawo ug ang bahin sa mga tawo nga miuban kanako. Tugoti si Aner, Escol, ug Mamre nga magakuha sa ilang bahin.”
The only thing I will accept is the food that my men have eaten. But Aner, Eshcol, and Mamre went with me and fought alongside me, so let them also have a share of the goods we brought back.” [So the king of Sodom agreed to what he said].
