Exodo 1

1 Mao kini ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Israel nga si Jacob nga miabot ngadto sa Ehipto, matag usa uban sa iyang panimalay:

These are the names of the sons of Israel who went to Egypt with Jacob, each with his family:

2 Si Reuben, Simeon, Levi, ug si Juda,

Reuben, Simeon, Levi, and Judah;

3 si Isacar, Zebulun, ug si Benjamin,

Issachar, Zebulun, and Benjamin;

4 si Dan, Neftali, Gad, ug si Asher.

Dan and Naphtali; Gad and Asher.

5 Mikabat ug 70 ang gidaghanon sa tanang katawhan nga mga kaliwat ni Jacob. Atua na daan si Jose sa Ehipto.

The descendants of Jacob numbered seventy in all, including Joseph, who was already in Egypt.

6 Unya namatay si Jose, ang tanan niyang igsoon nga mga lalaki, ug ang tanan niana nga kaliwatan.

Now Joseph and all his brothers and all that generation died,

7 Nagmabungahon ang mga Israelita, midaghan pag-ayo, ug nahimong hilabihan ka kusgan; nalukop nila ang yuta.

but the Israelites were fruitful and increased rapidly; they multiplied and became exceedingly numerous, so that the land was filled with them.

8 Unya karon adunay bag-o nga hari ang mibarog sa Ehipto, siya nga wala makaila mahitungod kang Jose.

Then a new king, who did not know Joseph, came to power in Egypt.

9 Miingon siya sa iyang katawhan, “Tan-awa, mas daghan pa ug mas kusgan ang mga Israelita kaysa kanato.

“Look,” he said to his people, “the Israelites have become too numerous and too powerful for us.

10 Umari kamo, magmanggialamon kita sa pagtagad kanila, kay kondili magpadayon sila ug kadaghan, ug kung moabot ang gubat, makig-uban sila sa atong mga kaaway, makig-away batok kanato, ug mobiya sa yuta.”

Come, let us deal shrewdly with them, or they will increase even more; and if a war breaks out, they may join our enemies, fight against us, and leave the country.”

11 Busa gibutangan nila sila ug mga tinugyanan sa trabaho aron sa pagdaogdaog kanila pinaagi sa malisod nga trabaho. Nagtukod ang mga Israelita ug mga siyudad nga tipiganan alang sa Faraon: ang Pitom ug ang Rameses.

So the Egyptians appointed taskmasters over the Israelites to oppress them with forced labor. As a result, they built Pithom and Rameses as store cities for Pharaoh.

12 Apan sa dihang gidaogdaog sila pag-ayo sa mga Ehiptohanon, misamot hinuon ug kadaghan ug mikatag pag-ayo ang mga Israelita. Busa nagsugod na ug kalisang ang mga Ehiptohanon sa mga Israelita.

But the more they were oppressed, the more they multiplied and flourished; so the Egyptians came to dread the Israelites.

13 Gipatrabaho pag-ayo sa mga Ehiptohanon ang mga Israelita.

They worked the Israelites ruthlessly

14 Gihimo nila nga mapait ang ilang pagkinabuhi tungod sa malisod nga pagpatrabaho pinaagi sa pagbuhat ug alkitran ug tisa, ug uban sa tanang matang sa buluhaton sa kaumahan. Malisod gayod ang tanan nilang kinahanglan nga trabahoon.

and made their lives bitter with hard labor in brick and mortar, and with all kinds of work in the fields. Every service they imposed was harsh.

15 Unya nakigsulti ang hari sa Ehipto ngadto sa mga mananabang nga Hebreohanon; ang ngalan sa usa mao si Shefra, ug ang usa mao si Pua.

Then the king of Egypt said to the Hebrew midwives, whose names were Shiphrah and Puah,

16 Miingon siya, “Sa dihang magpaanak kamo sa mga babaye nga Hebreohanon didto sa paanakan, bantayi sila sa dihang manganak na sila. Kung lalaki kini, nan kinahanglan nga patyon ninyo siya; apan kung babaye kini, nan mabuhi siya.”

“When you help the Hebrew women give birth, observe them on the birthstools. If the child is a son, kill him; but if it is a daughter, let her live.”

17 Apan adunay kahadlok ang mga mananabang ngadto sa Dios ug wala gituman ang gisugo sa hari sa Ehipto kanila; hinuon, gipasagdan nila nga mabuhi ang mga batang lalaki.

The midwives, however, feared God and did not do as the king of Egypt had instructed; they let the boys live.

18 Gipatawag sa hari sa Ehipto ang mga mananabang ug giingnan sila, “Nganong gibuhat man ninyo kini, ug gitugotan nga mabuhi ang mga bata nga lalaki?”

So the king of Egypt summoned the midwives and asked them, “Why have you done this? Why have you let the boys live?”

19 Mitubag ang mga mananabang ngadto sa Faraon, “Ang mga babaye nga Hebreohanon dili sama sa mga babaye nga Ehiptohanon. Isog kaayo sila ug nakapanganak na sila sa wala pa moabot ang mananabang kanila.”

The midwives answered Pharaoh, “The Hebrew women are not like the Egyptian women, for they are vigorous and give birth before a midwife arrives.”

20 Gipanalipdan sa Dios kini nga mga mananabang. Nagkadaghan ug maayo ang katawhan ug nahimong hilabihan kakusgan.

So God was good to the midwives, and the people multiplied and became even more numerous.

21 Tungod kay ang mga mananabang may kahadlok man sa Dios, gihatagan niya sila ug mga pamilya.

And because the midwives feared God, He gave them families of their own.

22 Gimandoan sa Faraon ang tanan niyang katawhan, “Kinahanglan nga ilabay ninyo ngadto sa suba ang matag lalaki nga matawo, apan tugoti ninyo nga mabuhi ang matag bata nga babaye.”

Then Pharaoh commanded all his people: “Every son born to the Hebrews you must throw into the Nile, but every daughter you may allow to live.”