Exodo 5
1 Human nahitabo kining mga butanga, miadto si Moises ug Aaron ngadto sa Faraon ug miingon, “Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios sa Israel: 'Palakwa ang akong katawhan, aron makahimo sila ug kasaulogan alang kanako didto sa kamingawan.”'
Then Aaron and Moses/I went to the king and [one of them/us] said, “Yahweh God, whom [we] Israeli people [worship], says this [to you]: ‘Let my people go to the desert, in order that they may have a feast to [honor] me!’”
2 Miingon ang Faraon, “Kinsa man kana si Yahweh? Nganong kinahanglan man nakong paminawon ang iyang tingog ug tugotan nga molakaw ang Israel? Wala ako makaila kang Yahweh; dugang pa, dili ko gayod palakwon ang Israel.”
But the king said, “Who is Yahweh? Why should I pay attention to what he says and let the Israeli [people] [MTY] go? I do not know Yahweh! And furthermore, I will not let the Israeli [people] go!”
3 Miingon sila, “Nagpakita kanamo ang Dios sa mga Hebreohanon. Palakwa kami sulod sa tulo ka adlaw nga panaw ngadto sa kamingawan ug maghalad kang Yahweh nga among Dios aron dili niya kami pamatyon pinaagi sa hampak o sa espada.
They/we replied, “Yahweh God, the one we Hebrews [worship], has (revealed himself/appeared) to us [and told us what to tell you]. So we ask you to [please] let us go on a three day journey into the desert. We must offer sacrifices to Yahweh God [there]. [If we do] not do that, he will cause us to die [IDM] from diseases or from attacks [by our enemies] [MTY].”
4 Apan miingon ang hari sa Ehipto kanila, “Moises ug Aaron, nganong gipahunong man ninyo ang mga tawo sa ilang pagtrabaho? Pamalik kamo sa inyong trabaho.”
But the king of Egypt said to them/us, “Moses and Aaron, (stop trying to keep the Israeli people from working/why are you preventing the Israeli people from working?) [RHQ] [Tell those slaves] to return to work!”
5 Miingon usab siya, “Aduna nay daghang mga tawo nga Hebreohanon karon sa among yuta, ug gipahunong ninyo sila sa ilang pagtrabaho.”
The king also said, “Listen [to me! You] people [who now live] in this land are now [more] numerous, and you want them [to stop working and] rest!”
6 Niadto usab nga adlaw, gimandoan sa Faraon ang mga tinugyanan sa trabaho ug ang mga tigdumala sa mga tawo. Miingon siya,
That same day the king commanded the Egyptian slave bosses and the [Israeli] men supervising the slaves,
7 “Dili na sama kaniadto, dili na ninyo angay nga hatagan pa ug dagami ang mga tawo aron sa paghimo ug mga tisa. Pasagdahi sila nga moadto ug manguha ug dagami alang sa ilang mga kaugalingon.
“Do not continue to give the [Israeli] people straw for making bricks, as you have done previously. Make them go [into the fields] and gather straw for themselves.
8 Apan, kinahanglan nga mao gihapon ang gidaghanon sa mga tisa nga inyong pangayoon sama sa ilang gihimo kaniadto. Ayaw dawata ang diyutay lang, tungod kay tapolan sila. Mao nga misinggit sila ug nag-ingon, 'Tugoti kami nga molakaw ug maghalad sa among Dios.'
But require them to make the same number of bricks that they did before. Do not decrease the number at all. They (are lazy/do not have enough work to do). That is the reason they are asking me to let them go [into the desert] to offer sacrifices to their god.
9 Dugangi ang trabahoon alang sa mga kalalakin-an aron magkapuliki sila niini ug dili na maminaw sa malimbongong mga pulong.”
Force the men to work harder, so that they will not [have time] to listen to lies [from their leaders]!”
10 Busa milakaw ang mga tinugyanan sa trabaho sa mga tawo ug ang mga tigdumala ug gipahibalo ang mga tawo. Miingon sila, “Mao kini ang giingon sa Faraon: 'Dili ko na kamo hatagan pa ug dagami.
So the slave bosses and supervisors of the slaves went to where the [Israeli] people were and said to them, “The king has said that he will no longer give you any straw.
11 Kamo na mismo ang kinahanglan moadto ug mokuha sa dagami bisan asa ninyo kini mahikaplagan, apan dili pakunhoran ang inyong trabahoon.'”
[So] you yourselves must go and get straw wherever you can find it. But you must still keep working to make the same number of bricks as before.” [LIT]
12 Busa gilukop sa mga tawo ang tibuok yuta sa Ehipto aron sa pagtigom ug mga uhay alang sa dagami.
So the Israeli people went all over Egypt to find straw.
13 Ginapadali sila kanunay sa mga tinugyanan sa trabaho ug nag-ingon, “Humana ang inyong trabaho, sama kaniadto sa dihang gihatagan pa kamo ug dagami.”
The slave bosses kept telling them insistently, “Finish the work you are required to do each day, [making the same amount of bricks] as you did [before, when we gave you] straw!”
14 Gipanglatos sa mga tinugyanan sa trabaho sa Faraon ang mga tigdumala sa mga Israelita, kadtong mga kalalakin-an nga ilang sinaligan sa mga trabahante. Kanunay silang ginapangutana sa mga tinugyanan sa trabaho, “Nganong wala man ninyo mahimo ang gidaghanon sa tanang tisa nga gipangayo kaninyo, kagahapon ug karong adlawa, sama sa inyong ginahimo kaniadto?”
[When they were not able to do that], the slave bosses had the [Israeli supervisors] beaten [with sticks], and they asked them, “Why have [all the men you are supervising] not been able to make [the same number] of bricks today/now as [they did] before [RHQ]?”
15 Busa nangadto ang mga tigdumala sa mga Israelita ngadto sa Faraon ug nagmulo kaniya. Miingon sila, “Nganong ingon man niini ang imong pagtagad sa imong mga sulugoon?
Then the Israeli supervisors went to the king and complained, saying “[Your Majesty], why are you treating us this way?
16 Wala nay ginahatag nga dagami sa imong mga sulugoon, apan nagasulti gihapon sila kanamo nga, 'Paghimo kamo ug mga tisa!' Kami, nga inyong mga sulugoon, gipanglatos na man gani, apan sayop kini sa imong kaugalingon nga katawhan”
[Now] they are not giving us any straw [for making bricks], but they keep commanding us to make bricks. And now sometimes they beat us. But it is the fault of your own slave bosses [that we cannot make as many bricks as before]!”
17 Apan miingon ang Faraon, “Mga tapolan kamo! Mga tapolan kamo! Miingon kamo, 'Tugoti nga maghalad kami kang Yahweh.'
But the king said, “You are lazy and do not [want to] work! That is why you keep saying, ‘Allow us to go [to the desert] and offer sacrifices to Yahweh.’
18 Busa karon balik sa trabaho. Wala nay dagami nga igahatag pa kaninyo, apan kinahanglan maghimo gihapon kamo ug sama nga gidaghanon sa mga tisa.”
So go and get back to work! [We] are not going to give you any straw, but you must keep making the same number of bricks!”
19 Nakita sa mga tinugyanan sa trabaho sa mga Israelita nga anaa sila sa malisod nga kahimtang sa dihang gisultihan sila nga, “Kinahanglan nga dili ninyo pakunhoran ang gidaghanon sa mga tisa matag adlaw.”
The Israeli supervisors realized that they were in a difficult situation, because they had been told, “We are not going to decrease the number of bricks [you must make] each day.”
20 Samtang mibiya sila sa Faraon, natagboan nila si Moises ug si Aaron, nga nagbarog sa gawas sa palasyo.
As they left the king’s [palace], they met Aaron and Moses/me, who were waiting for them [there].
21 Miingon sila kang Moises ug kang Aaron, “Hinaot nga tan-awon kamo ug silotan kamo ni Yahweh, tungod kay gihimo ninyo kami nga dulomtanan sa panan-aw sa Faraon ug sa iyang mga sulugoon. Gibutangan ninyo ug espada ang ilang kamot aron sa pagpatay kanamo.”
They said to Aaron and Moses/me, “Yahweh has seen [what] you two [have done] He will punish you [MTY], because you have caused the king and his officials to despise us! You have given them an excuse [MTY] to kill us!”
22 Mibalik si Moises ngadto kang Yahweh ug miingon, “Ginoo, nganong gilisodlisod mo man kini nga katawhan? Nganong gipadala mo pa man ako?
Moses/I left them and prayed to Yahweh again, saying, “O Yahweh, why have you caused all these evil things to happen to your people [RHQ]? And why did you send me [here] [RHQ]?
23 Sukad nga miadto ako ngadto sa Faraon aron makigsulti kaniya pinaagi sa imong ngalan, gilisodlisod hinuon niya kining mga tawhana, ug wala gihapon nimo gipalingkawas ang imong katawhan.”
Ever since I went to the king and told him what you told me to say [MTY], he has treated your people very cruelly, and you have not done anything to help/rescue them!”
