Exodo 34

1 Miingon si Yahweh ngadto kang Moises, “Pagputol ug duha ka papan nga bato sama sa nauna nga mga papan. Isulat ko niining mga papan ang mga pulong nga nahisulat sa unang papan, ang papan nga imong gibuak.

And Yahweh said unto Moses—Hew thee two tables of stone, like the first, —and I will write upon the tables the words which were upon the first tables which thou didst break in pieces;

2 Pangandam ugma sa buntag ug tungas didto sa Bukid sa Sinai, ug pagpakigkita kanako didto ibabaw sa bukid.

and be thou ready by the morning, —and thou shalt come up. in the morning, into Mount Sinai; then shalt thou station thyself for me there upon the top of the mount;

3 Walay motungas uban kanimo. Ayaw tugoti si bisan kinsa nga motaak sa bisan asang bahin sa maong bukid. Walay mga karnero o mga baka nga manibsib bisan sa atubangan sa bukid.

and, no man, may come up with thee, and let no man so much as be seen in all the mount, —and let not even the flocks or the herds, feed in front of that mountain.

4 Busa nagputol si Moises ug duha ka papan nga bato sama niadtong nahauna, ug unya mibangon siya sayo sa kabuntagon, ug mitungas sa Bukid sa Sinai, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya. Gibitbit ni Moises ang papan nga bato.

So he hewed two tables of stone like the first and Moses rose up early in the morning, and went up into Mount Sinai, as Yahweh had commanded him, —and took in his hand two tables of stone.

5 Mikanaog si Yahweh sa panganod ug mibarog didto uban kang Moises, ug gilitok niya ang ngalan nga “Yahweh.”

And Yahweh descended in the cloud, and took his station with him there, —and proclaimed himself by the name Yahweh.

6 Milabay si Yahweh sa atubangan ni Moises ug nagmantala sa iyang ngalan “Si Yahweh, si Yahweh, ang Dios nga maluluy-on ug mahigugmaon, dili daling masuko, ug puno sa matinud-anong kasabotan ug masaligan,

So Yahweh passed before him, and proclaimed, —Yahweh, Yahweh, A God of compassion and favour, —Slow to anger and abundant in lovingkindness and faithfulness:

7 nagatuman sa matinud-anong kasabotan alang sa liboan ka mga kaliwatan, mapasayloon sa mga kasaypanan, sa mga kalapasan, ug sa mga kasal-anan. Apan dili niya pasagdan ang sad-an. Kay tungod sa sala sa mga amahan silotan niya ang ilang mga kaanakan ug ngadto sa mga kaapohan, hangtod sa ikatulo ug ngadto pa sa ikaupat nga mga kaliwatan.”

Keeping lovingkindness to a thousand generations, Forgiving iniquity and transgression and sin, Though he leave not, utterly unpunished, Visiting the iniquity of fathers, Upon sons, And upon sons’ sons, Unto a third and unto a fourth generation.

8 Mihapa dayon si Moises sa yuta ug misimba.

Then Moses made haste, —and bent his head towards the earth and bowed himself down;

9 Unya miingon siya, “Kung nakakaplag ako karon ug kalooy sa imong panan-aw, O akong Ginoo, palihog uban kanamo, tungod kay kining katawhan mga gahi ug ulo. Pasayloa ang among kasaypanan ug ang among sala, ug angkona kami ingon nga imong panulondon.”

and said—If, I pray thee, I have found favour in thine eyes, O My Lord, I pray thee let My Lord go on in our midst, —although a stiff-necked people, it is, so wilt thou pardon our iniquity and our sin and take us as thine own.

10 Miingon si Yahweh, “Tan-awa, pagahimoon ko na ang kasabotan. Sa atubangan sa tanan nimong katawhan, buhaton ko ang mga katingalahan nga wala pa nahimo sa tibuok kalibotan ni sa bisan asa nga nasod. Ang tanang katawhan nga uban kanimo makakita sa akong mga buhat, tungod kay makalilisang kining butang nga akong pagabuhaton diha kaninyo.

And he said—Lo! I, am about to solemnise a covenant, -in presence of all thy people, will I do marvellous things, which have not been created in any part of the earth nor among any of the nations, —so shall all the people in whose midst thou, art see the work of Yahweh for a fearful thing, it is, which I, am doing with thee.

11 Tumana ang akong mga gimando kaninyo karong adlawa. Sa dili madugay papahawaon ko na sa inyong atubangan ang mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Hitihanon, mga Perisihanon, mga Hevitihanon, ug mga Jebusihanon.

Take thou heed what, I, am commanding thee this day, —behold me! driving out from before thee—the Amorite, and the Canaanite, and the Hittite, and the Perizzite, and the Hivite, and the Jebusite.

12 Pag-amping nga dili kamo maghimo ug kasabotan tali sa mga lumolupyo sa yuta nga inyong pagaadtoan, kay mahimo silang lit-ag diha kaninyo.

Take heed to thyself, Lest thou solemnise a covenant with the inhabitant of the land, whereupon, thou, art about to enter, —Lest he become a snare in thy midst;

13 Hinuon, kinahanglan nga gun-obon ninyo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga haligi nga bato, ug tumbaha ang ilang mga haligi nga Ashera.

For their altars, shall ye smash, And their pillars, shall ye shiver, —And their sacred-stems, shall ye fell.

14 Tungod kay wala kamoy laing Dios nga simbahon, tungod kay si Yahweh, kansang ngalan nga abughoan, mao ang Dios nga abughoan.

For thou shalt not bow thyself down to another GOD, —For as for Yahweh, Jealous, is his name, A jealous GOD, he is:

15 Busa pag-amping nga dili kamo maghimo ug kasabotan tali sa mga lumolupyo sa maong yuta, tungod kay maghimo sila ug pakighilawas alang sa ilang mga dios, ug maghalad sila ngadto sa ilang dios. Unya ang usa kanila modapit kaninyo ug mokaon kamo sa pipila sa ilang mga halad,

Lest thou solemnise a covenant with the inhabitant of the land, —And then as surely as they go unchastely after their gods and sacrifice to their gods, So surely will he invite thee, And thou wilt eat of his sacrifice;

16 ug unya ipaasawa pa gani ninyo ang pipila sa ilang mga anak nga babaye ngadto sa inyong mga anak nga lalaki, ug ang iyang mga anak nga babaye magahimo sa inyong mga anak nga lalaki nga makighilawas alang sa ilang mga dios.

And thou wilt take of his daughters for thy sons, —And his daughters will go unchastely after their gods, And will cause thy sons to go unchastely after their gods.

17 Ayaw paghimo ug dios alang sa inyong kaugalingon gikan sa tinunaw nga puthaw.

Molten gods, shalt thou not make to thee.

18 Kinahanglan nga inyong tumanon ang Kasaulogan sa Tinapay nga walay Patubo. Ingon nga ako nagmando kaninyo, kaon kamo sa tinapay nga walay patubo sulod sa pito ka adlaw sa insaktong panahon sa bulan sa Abid, tungod kay sa bulan sa Abid nakalingkawas kamo gikan sa Ehipto.

The festival of unleavened cakes, shalt thou keep, seven days, shalt thou eat unleavened cakes, which I commanded thee, at the set time, in the month Abib, —for in the month Abib, camest thou forth out of Egypt.

19 Akoa ang tanang kamagulangang anak, bisan pa man ang unang anak nga laki sa inyong mga baka, ang mga kanding ug mga karnero.

Every one that is the first to be born, is mine, —and every one of thy cattle that is born a male, firstling of oxen or sheep.

20 Kinahanglan nga lukaton ninyo ang panganay nga asno pinaagi sa pag-ilis ug nating karnero, apan kung dili ninyo kini lukaton, kinahanglan nga balion ninyo ang liog niini. Kinahanglan nga lukaton ninyo ang tanan ninyong kamagulangang mga anak nga lalaki. Walay tawo nga moanhi kanako nga walay dala.

But the firstling of an ass, thou mayst redeem with a lamb, and if thou wilt not redeem it, then shalt thou break its neck. Every firstborn of thy sons, shalt thou redeem, and he must not see my face, with empty hand.

21 Motrabaho kamo sulod sa unom ka adlaw, apan sa ikapito nga adlaw kinahanglan mopahulay kamo. Bisan pa sa adlaw sa tingdaro ug sa ting-ani, kinahanglan mopahulay kamo.

Six days, shalt thou labour, but on the seventh day, shalt thou rest, —in plowing time and in harvest, shalt thou rest.

22 Kinahanglan bantayan ninyo ang Kasaulogan sa mga Simana uban ang unang abot sa inaning trigo, kinahanglan nga bantayan ninyo ang Kapistahan sa Pagpanigom sa kataposan sa tuig.

And the festival of weeks, shalt thou make to thee, the firstfruits of the wheat harvest, —and the festival of ingathering, at the closing in of the year:

23 Tulo ka higayon sa usa ka tuig kinahanglan nga inyong ipakita ang tanang kalalakin-an sa atubangan ni Yahweh nga Ginoo, ang Dios sa Israel.

three times in the year, shall every one of thy males see the face of the Lord Yahweh the God of Israel.

24 Tungod kay papahawaon ko sa inyong atubangan ang kanasoran ug dugangan ko ang inyong mga utlanan. Walay mangandoy sa pag-angkon sa inyong yuta ingon nga ilang gipanag-iya sa dihang mopakita kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios makatulo sa usa ka tuig.

For I will root out nations from before thee, and will enlarge thy borders, —and no man shall covet thy land, when thou goes up to see the face of Yahweh thy God, three times in the year.

25 Kinahanglan nga dili ninyo ihalad ang dugo sa akong halad uban ang bisan unsa nga igpapatubo, ni mabuntagan ang bisan unsang karne nga masalin gikan sa halad sa Kasaulogan sa Pagsaylo.

Thou shalt not slay, along with anything leavened, the blood of my sacrifice, —neither shall remain to the morning, the sacrifice of the festival of the passover.

26 Kinahanglan nga inyong dad-on ang labing maayo nga unang mga bunga gikan sa inyong kaumahan ngadto sa akong templo. Kinahanglan nga dili ninyo lat-an ang nating kanding gamit ang gatas sa iyang inahan.”

The beginning of the firstfruits of thy ground, shalt thou bring into the house of Yahweh, thy God, Thou shalt not boil a kid, in the milk of its dam.

27 Miingon si Yahweh kang Moises, “Isulat kini nga mga pulong, tungod kay ipanaad ko kini nga mga pulong nga akong isulti, ug maghimo ug kasabotan tali kanimo ug sa Israel.”

And Yahweh said unto Moses, Write for thyself these words, for according to the tenor of these words, have I solemnized with thee, a covenant, and with Israel.

28 Didto si Moises uban kang Yahweh sulod sa 40 ka mga adlaw ug mga gabii; wala siya mikaon ug bisan unsa nga pagkaon ni miinom ug tubig. Gisulat niya diha sa mga papan nga bato ang mga pulong sa kasabotan, ang napulo ka mga kasugoan.

So then he was there, with Yahweh, forty days and forty nights, bread, did he not eat and, water, did he not drink, and he wrote upon the tables, the words of the covenant, the ten words.

29 Sa mikanaog na si Moises gikan sa Bukid sa Sinai dala ang duha ka papan nga bato sa kasugoan nga anaa sa iyang mga kamot, wala siya masayod nga ang iyang dagway nahimong sulaw samtang nakigsulti sa Dios.

And it came to pass, when Moses came down out of Mount Sinai, with the two tables of testimony in the hand of Moses, when he came down out of the mount, that, Moses, knew not that the skin of his face shone, through his having spoken with him.

30 Sa pagkakita ni Aaron ug sa mga Israelita kang Moises, midan-ag ang iyang dagway, ug nangahadlok sila nga moduol kaniya.

And Aaron and all the sons of Israel saw Moses, and lo! the skin of his face shone, and they stood in awe of drawing nigh unto him.

31 Apan gipangtawag sila ni Moises, unya si Aaron ug ang tanang pangulo sa katawhan miduol kaniya. Unya nakigsulti si Moises ngadto kanila.

So then Moses called unto them, and Aaron and all the princes in the assembly returned unto him, —and Moses spake unto them.

32 Pagkahuman niini, miduol kang Moises ang tanang katawhan sa Israel, ug gisuginlan sila sa tanang mga sugo nga gihatag ni Yahweh kaniya didto sa Bukid sa Sinai.

And afterwards, came nigh, all the sons of Israel, and he gave them in commandment all that Yahweh had spoken with him in Mount Sinai.

33 Sa nahuman na si Moises sa pagpakigsulti kanila, gitabonan niya ang iyang dagway sa panapton nga nipis.

And when Moses had made an end of speaking with them, he put over his face a veil:

34 Sa matag higayon nga moadto si Moises ngadto kang Yahweh aron sa pagpakigsulti kaniya, tangtangon niya ang tabon, hangtod nga makagawas siya. Sa dihang makagawas na siya, sultihan niya ang mga Israelita kung unsa ang gimando kaniya nga isulti.

but, as often as Moses went in before Yahweh to speak with him, he put aside the veil until he came out, —and, as often as he came out and spake unto the sons of Israel, that which he had been commanded,

35 Sa dihang makita sa mga Israelita nga nagdan-ag ang panagway ni Moises, tabonan niya ang iyang dagway pag-usab hangtod nga makabalik siya sa pagpakigsulti kang Yahweh.

the sons of Israel saw the face of Moses, that the skin of Moses face shone, —so Moses again put the veil over his face, until he went in to speak with him.