Exodo 34
1 Miingon si Yahweh ngadto kang Moises, “Pagputol ug duha ka papan nga bato sama sa nauna nga mga papan. Isulat ko niining mga papan ang mga pulong nga nahisulat sa unang papan, ang papan nga imong gibuak.
And the Lord said to Moses, Hew for yourself two tables of stone, as also the first were, and come up to me to the mountain; and I will write upon the tables the words, which were on the first tables, which you broke.
2 Pangandam ugma sa buntag ug tungas didto sa Bukid sa Sinai, ug pagpakigkita kanako didto ibabaw sa bukid.
And be ready by the morning, and you shall go up to the mount Sina, and shall stand there for me on the top of the mountain.
3 Walay motungas uban kanimo. Ayaw tugoti si bisan kinsa nga motaak sa bisan asang bahin sa maong bukid. Walay mga karnero o mga baka nga manibsib bisan sa atubangan sa bukid.
And let no one go up with you, nor be seen in all the mountain; and let not the sheep and oxen feed near that mountain.
4 Busa nagputol si Moises ug duha ka papan nga bato sama niadtong nahauna, ug unya mibangon siya sayo sa kabuntagon, ug mitungas sa Bukid sa Sinai, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya. Gibitbit ni Moises ang papan nga bato.
And [Moses] hewed two tables of stone, as also the first were; and Moses having arisen early, went up to the mount Sina, as the Lord appointed him; and Moses took the two tables of stone.
5 Mikanaog si Yahweh sa panganod ug mibarog didto uban kang Moises, ug gilitok niya ang ngalan nga “Yahweh.”
And the Lord descended in a cloud, and stood near him there, and called by the name of the Lord.
6 Milabay si Yahweh sa atubangan ni Moises ug nagmantala sa iyang ngalan “Si Yahweh, si Yahweh, ang Dios nga maluluy-on ug mahigugmaon, dili daling masuko, ug puno sa matinud-anong kasabotan ug masaligan,
And the Lord passed by before his face, and proclaimed, The Lord God, pitiful and merciful, longsuffering and very compassionate, and true,
7 nagatuman sa matinud-anong kasabotan alang sa liboan ka mga kaliwatan, mapasayloon sa mga kasaypanan, sa mga kalapasan, ug sa mga kasal-anan. Apan dili niya pasagdan ang sad-an. Kay tungod sa sala sa mga amahan silotan niya ang ilang mga kaanakan ug ngadto sa mga kaapohan, hangtod sa ikatulo ug ngadto pa sa ikaupat nga mga kaliwatan.”
and keeping justice and mercy for thousands, taking away iniquity, and unrighteousness, and sins; and he will not clear the guilty; bringing the iniquity of the fathers upon the children, and to the children's children, to the third and fourth generation.
8 Mihapa dayon si Moises sa yuta ug misimba.
And Moses hasted, and bowed to the earth and worshipped;
9 Unya miingon siya, “Kung nakakaplag ako karon ug kalooy sa imong panan-aw, O akong Ginoo, palihog uban kanamo, tungod kay kining katawhan mga gahi ug ulo. Pasayloa ang among kasaypanan ug ang among sala, ug angkona kami ingon nga imong panulondon.”
and said, If I have found grace before you, let my Lord go with us; for the people is stiff-necked: and you shall take away our sins and our iniquities, and we will be your.
10 Miingon si Yahweh, “Tan-awa, pagahimoon ko na ang kasabotan. Sa atubangan sa tanan nimong katawhan, buhaton ko ang mga katingalahan nga wala pa nahimo sa tibuok kalibotan ni sa bisan asa nga nasod. Ang tanang katawhan nga uban kanimo makakita sa akong mga buhat, tungod kay makalilisang kining butang nga akong pagabuhaton diha kaninyo.
And the Lord said to Moses, Behold, I establish a covenant for you in the presence of all your people; I will do glorious things, which have not been done in all the earth, or in any nation; and all the people amongst whom you are shall see the works of the Lord, that they are wonderful, which I will do for you.
11 Tumana ang akong mga gimando kaninyo karong adlawa. Sa dili madugay papahawaon ko na sa inyong atubangan ang mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Hitihanon, mga Perisihanon, mga Hevitihanon, ug mga Jebusihanon.
Do you take heed to all things whatever I command you: behold, I cast out before your face the Amorite and the Chananite and the Pherezite, and the Chettite, and Evite, and Gergesite and Jebusite:
12 Pag-amping nga dili kamo maghimo ug kasabotan tali sa mga lumolupyo sa yuta nga inyong pagaadtoan, kay mahimo silang lit-ag diha kaninyo.
take heed to yourself, lest at any time you make a covenant with the dwellers on the land, into which you are entering, lest it be to you a stumbling block amongst you.
13 Hinuon, kinahanglan nga gun-obon ninyo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga haligi nga bato, ug tumbaha ang ilang mga haligi nga Ashera.
You shall destroy their altars, and break in pieces their pillars, and you shall cut down their groves, and the graven images of their gods you shall burn with fire.
14 Tungod kay wala kamoy laing Dios nga simbahon, tungod kay si Yahweh, kansang ngalan nga abughoan, mao ang Dios nga abughoan.
For you shall not worship strange gods, for the Lord God, a jealous name, is a jealous God;
15 Busa pag-amping nga dili kamo maghimo ug kasabotan tali sa mga lumolupyo sa maong yuta, tungod kay maghimo sila ug pakighilawas alang sa ilang mga dios, ug maghalad sila ngadto sa ilang dios. Unya ang usa kanila modapit kaninyo ug mokaon kamo sa pipila sa ilang mga halad,
lest at any time you make a covenant with the dwellers on the land, and they go a whoring after their gods, and sacrifice to their gods, and they call you, and you should eat of their feasts,
16 ug unya ipaasawa pa gani ninyo ang pipila sa ilang mga anak nga babaye ngadto sa inyong mga anak nga lalaki, ug ang iyang mga anak nga babaye magahimo sa inyong mga anak nga lalaki nga makighilawas alang sa ilang mga dios.
and you should take of their daughters to your sons, and you should give of your daughters to their sons; and your daughters should go a whoring after their gods, and your sons should go a whoring after their gods.
17 Ayaw paghimo ug dios alang sa inyong kaugalingon gikan sa tinunaw nga puthaw.
And you shall not make to yourself molten gods.
18 Kinahanglan nga inyong tumanon ang Kasaulogan sa Tinapay nga walay Patubo. Ingon nga ako nagmando kaninyo, kaon kamo sa tinapay nga walay patubo sulod sa pito ka adlaw sa insaktong panahon sa bulan sa Abid, tungod kay sa bulan sa Abid nakalingkawas kamo gikan sa Ehipto.
And you shall keep the feast of unleavened bread: seven days shall you eat unleavened bread, as I have charged you, at the season in the month of new [corn]; for in the month of new [corn] you came out from Egypt.
19 Akoa ang tanang kamagulangang anak, bisan pa man ang unang anak nga laki sa inyong mga baka, ang mga kanding ug mga karnero.
The males [are] mine, everything that opens the womb; every firstborn of oxen, and [every] firstborn of sheep.
20 Kinahanglan nga lukaton ninyo ang panganay nga asno pinaagi sa pag-ilis ug nating karnero, apan kung dili ninyo kini lukaton, kinahanglan nga balion ninyo ang liog niini. Kinahanglan nga lukaton ninyo ang tanan ninyong kamagulangang mga anak nga lalaki. Walay tawo nga moanhi kanako nga walay dala.
And the firstborn of an ass you shall redeem with a sheep, and if you will not redeem it you shall pay a price: every firstborn of your sons shall you redeem: you shall not appear before me empty.
21 Motrabaho kamo sulod sa unom ka adlaw, apan sa ikapito nga adlaw kinahanglan mopahulay kamo. Bisan pa sa adlaw sa tingdaro ug sa ting-ani, kinahanglan mopahulay kamo.
Six days you shall work, but on the seventh day you shall rest: [there shall be] rest in seed time and harvest.
22 Kinahanglan bantayan ninyo ang Kasaulogan sa mga Simana uban ang unang abot sa inaning trigo, kinahanglan nga bantayan ninyo ang Kapistahan sa Pagpanigom sa kataposan sa tuig.
And you shall keep to me the feast of weeks, the beginning of wheat harvest; and the feast of ingathering in the middle of the year.
23 Tulo ka higayon sa usa ka tuig kinahanglan nga inyong ipakita ang tanang kalalakin-an sa atubangan ni Yahweh nga Ginoo, ang Dios sa Israel.
Three times in the year shall every male of your appear before the Lord the God of Israel.
24 Tungod kay papahawaon ko sa inyong atubangan ang kanasoran ug dugangan ko ang inyong mga utlanan. Walay mangandoy sa pag-angkon sa inyong yuta ingon nga ilang gipanag-iya sa dihang mopakita kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios makatulo sa usa ka tuig.
For when I shall have cast out the nations before your face, and shall have enlarged your coasts, no one shall desire your land, whenever you may go up to appear before the Lord your God, three times in the year.
25 Kinahanglan nga dili ninyo ihalad ang dugo sa akong halad uban ang bisan unsa nga igpapatubo, ni mabuntagan ang bisan unsang karne nga masalin gikan sa halad sa Kasaulogan sa Pagsaylo.
You shall not offer the blood of my sacrifices with leaven, neither shall the sacrifices of the feast of the passover remain till the morning.
26 Kinahanglan nga inyong dad-on ang labing maayo nga unang mga bunga gikan sa inyong kaumahan ngadto sa akong templo. Kinahanglan nga dili ninyo lat-an ang nating kanding gamit ang gatas sa iyang inahan.”
The first fruits of your land shall you put into the house of the Lord your God: you shall not boil a lamb in his mother's milk.
27 Miingon si Yahweh kang Moises, “Isulat kini nga mga pulong, tungod kay ipanaad ko kini nga mga pulong nga akong isulti, ug maghimo ug kasabotan tali kanimo ug sa Israel.”
And the Lord said to Moses, Write these words for yourself, for on these words I have established a covenant with you and with Israel.
28 Didto si Moises uban kang Yahweh sulod sa 40 ka mga adlaw ug mga gabii; wala siya mikaon ug bisan unsa nga pagkaon ni miinom ug tubig. Gisulat niya diha sa mga papan nga bato ang mga pulong sa kasabotan, ang napulo ka mga kasugoan.
And Moses was there before the Lord forty days, and forty nights; he did not eat bread, and he did not drink water; and he wrote upon the tables these words of the covenant, the ten sayings.
29 Sa mikanaog na si Moises gikan sa Bukid sa Sinai dala ang duha ka papan nga bato sa kasugoan nga anaa sa iyang mga kamot, wala siya masayod nga ang iyang dagway nahimong sulaw samtang nakigsulti sa Dios.
And when Moses went down from the mountain, [there were] the two tables in the hands of Moses, —as then he went down from the mountain, Moses knew not that the appearance of the skin of his face was glorified, when God spoke to him.
30 Sa pagkakita ni Aaron ug sa mga Israelita kang Moises, midan-ag ang iyang dagway, ug nangahadlok sila nga moduol kaniya.
And Aaron and all the elders of Israel saw Moses, and the appearance of the skin of his face was made glorious, and they feared to approach him.
31 Apan gipangtawag sila ni Moises, unya si Aaron ug ang tanang pangulo sa katawhan miduol kaniya. Unya nakigsulti si Moises ngadto kanila.
And Moses called them, and Aaron and all the rulers of the synagogue turned towards him, and Moses spoke to them.
32 Pagkahuman niini, miduol kang Moises ang tanang katawhan sa Israel, ug gisuginlan sila sa tanang mga sugo nga gihatag ni Yahweh kaniya didto sa Bukid sa Sinai.
And afterwards all the children of Israel came to him, and he commanded them all things, whatever the Lord had commanded him in the mount of Sina.
33 Sa nahuman na si Moises sa pagpakigsulti kanila, gitabonan niya ang iyang dagway sa panapton nga nipis.
And when he ceased speaking to them, he put a veil on his face.
34 Sa matag higayon nga moadto si Moises ngadto kang Yahweh aron sa pagpakigsulti kaniya, tangtangon niya ang tabon, hangtod nga makagawas siya. Sa dihang makagawas na siya, sultihan niya ang mga Israelita kung unsa ang gimando kaniya nga isulti.
And whenever Moses went in before the Lord to speak to him, he took off the veil till he went out, and he went forth and spoke to all the children of Israel whatever the Lord commanded him.
35 Sa dihang makita sa mga Israelita nga nagdan-ag ang panagway ni Moises, tabonan niya ang iyang dagway pag-usab hangtod nga makabalik siya sa pagpakigsulti kang Yahweh.
And the children of Israel saw the face of Moses, that it was glorified; and Moses put the veil over his face, till he went in to speak with him.
