Exodo 21
1 “Karon mao kini ang mga balaod nga ipatuman mo kanila:
“你在百姓面前所要立的典章是这样：
2 'Kung mopalit kamo ug ulipon nga Hebreohanon, paalagara siya sulod sa unom ka tuig, ug sa ikapito nga tuig palakwa siya nga dili pabayron.
你若买希伯来人作奴仆，他必服事你六年；第七年他可以自由，白白地出去。
3 Kung ulitawo siya nga miabot, palakwa siyang mag-inusara; kung minyo siya, nan palakwa uban kaniya ang iyang asawa.
他若孤身来就可以孤身去；他若有妻，他的妻就可以同他出去。
4 Kung ang iyang agalon mihatag kaniya ug asawa unya nanganak alang kaniya ang iyang asawa sa mga anak nga lalaki o mga babaye, ang asawa ug ang iyang mga anak mapanag-iya sa iyang agalon, ug molakaw siya nga mag-inusara.
他主人若给他妻子，妻子给他生了儿子或女儿，妻子和儿女要归主人，他要独自出去。
5 Apan kung mosulti gayod ang ulipon, “Gihigugma ko ang akong agalon, ang akong asawa, ug ang akong mga anak; dili ako mopahawa,”
倘或奴仆明说：‘我爱我的主人和我的妻子儿女，不愿意自由出去。’
6 nan pagadad-on siya sa iyang agalon ngadto sa Dios. Kinahanglan dad-on siya sa iyang agalon ngadto sa pultahan o sa haligi sa pultahan ug kinahanglan bangagan sa iyang agalon ang dalunggan sa ulipon gamit ang galamiton sa pagbangag. Unya maulipon siya sa tibuok niyang kinabuhi.
他的主人就要带他到审判官那里，又要带他到门前，靠近门框，用锥子穿他的耳朵，他就永远服事主人。
7 Kung ibaligya sa usa ka tawo ang iyang anak nga babaye ingon nga ulipon, dili siya buhian sama sa ginabuhat sa mga ulipong lalaki.
“人若卖女儿作婢女，婢女不可像男仆那样出去。
8 Kung dili siya makapahimuot sa iyang agalon, nga nagpili kaniya aron maiya, nan ang agalon makabaligya kaniya pagbalik. Walay katungod ang agalon sa pagbaligya kaniya ngadto sa mga langyaw. Wala gayod siyay katungod niana, sanglit gitamod man niya siya nga malinglahon.
主人选定她归自己，若不喜欢她，就要许她赎身；主人既然用诡诈待她，就没有权柄卖给外邦人。
9 Kung ang iyang agalon magpili kaniya aron maasawa sa iyang anak nga lalaki, kinahanglan nga tagdon niya siya sama sa iyang anak nga babaye.
主人若选定她给自己的儿子，就当待她如同女儿。
10 Kung maminyo siya ug laing babaye, kinahanglan nga dili niya kuhaan ang pagkaon sa unang asawa, mga bisti, o ang iyang katungod sa pagkaasawa.
若另娶一个，那女子的吃食、衣服，并好合的事，仍不可减少。
11 Apan kung dili niya mahatag kining tulo ka butang ngadto kaniya, nan gawasnon siyang makapahawa nga walay ibayad nga salapi.
若不向她行这三样，她就可以不用钱赎，白白地出去。”
12 Si bisan kinsa kadtong modagmal sa usa ka tawo aron siya mamatay, kanang tawhana kinahanglan patyon.
“打人以致打死的，必要把他治死。
13 Kung ang tawo wala magplano niining daan, kondili wala kini tuyoa, nan mopili ako ug usa ka dapit nga iyang kadangpan.
人若不是埋伏着杀人，乃是 神交在他手中，我就设下一个地方，他可以往那里逃跑。
14 Kung tinuyoan sa tawo ang pagdagmal sa iyang isigkatawo ug mopatay kaniya sumala sa malimbungon nga plano, nan kuhaa ninyo siya, bisan pa kung anaa siya sa halaran sa Dios, aron patyon siya.
人若任意用诡计杀了他的邻舍，就是逃到我的坛那里，也当捉去把他治死。
15 Si bisan kinsa kadtong magpasakit sa iyang amahan o inahan kinahanglan gayod patyon.
“打父母的，必要把他治死。
16 Si bisan kinsa ang modagit sa usa ka tawo ug mobaligya kaniya, o ang tao makaplagan nga iyang gitagoan, kanang tawo nga nagdagit kinahanglan gayod patyon.
“拐带人口，或是把人卖了，或是留在他手下，必要把他治死。
17 Si bisan kinsa ang motunglo sa iyang amahan o sa iyang inahan kinahanglan gayod patyon.
“咒骂父母的，必要把他治死。
18 Kung mag-away ang mga tawo ug dagmalan sa usa ang laing tawo gamit ang bato o sa iyang kinumo, ug wala mamatay kanang tawhana, apan naglubog siya sa iyang higdaanan;
“人若彼此相争，这个用石头或是拳头打那个，尚且不至于死，不过躺卧在床，
19 unya kung mamaayo na siya ug makalakaw na gamit ang iyang sungkod, ang tawo nga nagdagmal kaniya kinahanglan mobayad sa iyang oras nga nausik; kinahanglan mobayad usab siya hangtod mamaayo na gayod siya. Apan kanang tawhana dili sad-an sa pagpatay.
若再能起来扶杖而出，那打他的可算无罪；但要将他耽误的工夫用钱赔补，并要将他全然医好。
20 Kung bunalan sa usa ka tawo ang iyang ulipong lalaki o babaye gamit ang sungkod, ug kung mao kana ang hinungdan nga mamatay ang ulipon, nan angay gayong silotan kanang tawhana.
“人若用棍子打奴仆或婢女，立时死在他的手下，他必要受刑。
21 Apan, kung buhi pa ang ulipon sulod sa usa o duha ka adlaw, dili angay silotan ang agalon, tungod kay nag-antos man siya sa pagkawala sa iyang ulipon.
若过一两天才死，就可以不受刑，因为是用钱买的。
22 Kung adunay mag-away nga mga tawo ug makaangin nga makuhaan ang usa ka babayeng mabdos, apan wala nay laing kadaot nga nahitabo kaniya, nan ang tawong sad-an kinahanglan magmulta sumala sa gipangayo kaniya sa bana sa babaye, ug magabayad siya sumala sa hukom sa maghuhukom.
“人若彼此争斗，伤害有孕的妇人，甚至坠胎，随后却无别害，那伤害她的，总要按妇人的丈夫所要的，照审判官所断的，受罚。
23 Apan kung adunay kadaot nga mahitabo, nan kinahanglan ang kinabuhi bayrag kinabuhi,
若有别害，就要以命偿命，
24 ang usa ka mata bayrag mata, ang ngipon bayrag ngipon, ang kamot bayrag kamot, ang tiil bayrag tiil,
以眼还眼，以牙还牙，以手还手，以脚还脚，
25 ang paso bayrag paso, ang samad bayrag samad, o ang labod bayrag labod.
以烙还烙，以伤还伤，以打还打。
26 Kung maigo sa usa ka tawo ang mata sa iyang ulipong lalaki o sa iyang ulipong babaye ug mabuta kini, nan palakwon niya ang ulipon ingon nga bayad alang sa iyang mata.
“人若打坏了他奴仆或是婢女的一只眼，就要因他的眼放他去得以自由。
27 Kung mapangag niya ang ngipon sa iyang ulipong lalaki o babaye, angay niyang palakwon ang ulipon ingon nga bayad alang sa ngipon.
若打掉了他奴仆或是婢女的一个牙，就要因他的牙放他去得以自由。”
28 Kung ang torong baka makasungag sa usa ka lalaki o babaye hangtod mamatay, kinahanglan gayod batohon ang baka, ug dili kan-on ang unod niini; apan ang tag-iya sa maong baka dili silotan.
“牛若触死男人或是女人，总要用石头打死那牛，却不可吃它的肉；牛的主人可算无罪。
29 Apan kung nabatasan na sa baka ang pagpanungag kaniadto, ug gipasidan-an na ang tag-iya apan wala niya kini bantayi, unya makapatay ang torong baka ug lalaki o babaye, batohon gayod kanang torong baka, ug patyon usab ang tag-iya niini.
倘若那牛素来是触人的，有人报告了牛主，他竟不把牛拴着，以致把男人或是女人触死，就要用石头打死那牛，牛主也必治死。
30 Kung gikinahanglan ang bayad alang sa paglukat sa iyang kinabuhi, pagabayran niya ang tibuok kantidad.
若罚他赎命的价银，他必照所罚的赎他的命。
31 Kung ang torong baka makapanungag sa anak nga lalaki o anak nga babaye sa usa ka tawo, kinahanglan nga buhaton sa tag-iya ang gisugo sa balaod nga angay niyang buhaton.
牛无论触了人的儿子或是女儿，必照这例办理。
32 Kung makapanungag ang torong baka sa usa ka ulipong lalaki o ulipong babaye, ang tag-iya sa maong torong baka kinahanglan magbayad ug 30 ka shekels nga plata, ug batohon ang maong baka.
牛若触了奴仆或是婢女，必将银子三十舍客勒给他们的主人，也要用石头把牛打死。
33 Kung ang usa ka tawo magkuha sa tabon sa usa ka lungag, o magbangag ug dili niya kini tabonan, ug mahulog niini ang usa ka torong baka o asno,
“人若敞着井口，或挖井不遮盖，有牛或驴掉在里头，
34 kinahanglan bayran sa tag-iya ang nawala. Bayaran niyag salapi ang tag-iya sa namatay nga mananap, ug maiya na ang patay nga mananap.
井主要拿钱赔还本主人，死牲畜要归自己。
35 Kung ang baka sa usa ka tawo makapatay sa torong baka sa laing tawo, nan kinahanglan ibaligya nila ang buhi nga torong baka ug bahinon nila ang halin niini, ug bahinon usab nila ang namatay nga torong baka.
“这人的牛若伤了那人的牛，以至于死，他们要卖了活牛，平分价值，也要平分死牛。
36 Apan kung ilado na nga gapanungag ang maong torong baka kaniadto, ug wala kini bantayi sa tag-iya, bayran gayod niya ang torong baka alang sa torong baka, ug maiya ang patay nga mananap.
人若知道这牛素来是触人的，主人竟不把牛拴着，他必要以牛还牛，死牛要归自己。”
