Exodo 15

1 Unya miawit si Moises ug ang katawhan sa Israel niini nga awit ngadto kang Yahweh. Miawit sila, “Awitan ko si Yahweh, tungod kay midaog siya nga mahimayaon; gitambog niya ngadto sa dagat ang mga kabayo ug ang mga nagkabayo niini.

Then Moses/I sang this song, and the Israeli people sang with him: “I will sing to Yahweh, because he has triumphed gloriously; He has thrown the horses and their riders into the sea!

2 Si Yahweh ang akong kusog ug ang awit, ug siya ang akong kaluwasan. Mao kini ang akong Dios, ug dayegon ko siya, ang Dios sa akong amahan, ug ituboy ko siya.

Yahweh is the one who makes me strong, and he is the one I sing about. He is the one who has saved me. He is (my God/God, the one I worship), and I will praise him. He is the one my father worshiped, and I will tell [others] how great he is.

3 Manggugubat si Yahweh; Yahweh ang iyang ngalan.

Yahweh is a warrior; Yahweh is his name.

4 Gipangtambog niya ang mga karwahe sa Faraon ug ang mga kasundalohan ngadto sa dagat. Nangalumos ang mga piniling opisyal sa Faraon ngadto sa Dagat nga Kabugangan.

He has thrown the king’s chariots and his army into the sea; His best officers all drowned in the Red Sea (OR, Gulf of Suez).

5 Natabonan sila sa kalalom niini; naunlod sila ngadto kinahiladman sama sa bato.

The [water covered them like] a flood; they sank to the bottom like a stone.

6 Ang imong tuong kamot, Yahweh, mahimayaon diha sa gahom; ang imong tuong kamot, Yahweh, nagadugmok sa mga kaaway.

O Yahweh, your right arm has awesome power; with that power [MTY], O Yahweh, you have crushed/smashed the enemy into pieces.

7 Sa hilabihan nga kahalangdon gipangtambog mo kadtong nakigbatok tali kanimo. Gipahamtang mo ang imong kapungot; milamoy kini kanila sama sa dagami.

You have gloriously defeated your enemies. Because you were angry with them, you have [destroyed them] like a fire burns up straw [SIM].

8 Pinaagi sa huyop sa buho sa imong ilong napundok ang mga tubig; mipundo ang nagdagayday nga tubig sa matag kilid; nabagtok ang lalom nga tubig diha sa kinahiladman sa dagat.

You blew on the sea, and the water piled up high; the water stood up like two walls. In the deepest part of the sea [the water] became thick/solid, [as though] it was frozen.

9 Miingon ang mga kaaway, 'Gukdon ko sila, apson ko sila, bahinbahinon ko ang mga inilog nga mga butang; matagbaw ang akong mga tinguha diha kanila; laniton ko ang akong espada; laglagon ko sila sa akong mga kamot.'

[Our] enemies said, ‘We will pursue them and catch up to them. We will draw our swords and strike them. After we defeat them, we will divide up the spoils. We will take [from them] all we want.’

10 Apan mitayhop ka, ug mitabon kanila ang dagat; naunlod sila sama sa tingga ngadto sa kinahiladman sa katubigan.

But you blew on them with your breath, and then the sea covered them. They sank like lead/rocks in the big waves.

11 Kinsa man ang sama kanimo, Yahweh, taliwala sa mga dios? Kinsa man ang sama kanimo, nga nagbuhat ug mga milagro? nga halangdon sa pagkabalaan, gipasidunggan diha sa mga pagdayeg.

Yahweh, among their gods, there is no god like you [RHQ]! You are glorious, completely different from all that you made. (There is no god like you!/What god is like you?) [RHQ] There is no one who can perform all kinds of miracles [DOU] like you do [RHQ]!

12 Giisa mo ang imong tuong kamot, ug gilamoy sila sa yuta.

When you stretched out your right hand, the earth swallowed up [our enemies]

13 Diha sa imong matinud-anon nga kasabotan gigiyahan mo ang katawhan nga imong giluwas. Sa imong kusog gigiyahan mo sila ngadto sa balaang dapit nga imong gipuy-an.

You faithfully loved the people you rescued; with your power you are leading them to the land that you have set apart.

14 Madunggan kini sa panon sa katawhan, ug mangurog sila; sakmiton sa hilabihan nga kalisang ang mga lumolupyo sa Filistia.

The people of [other] nations will hear [what you have done]; and they will tremble. The people in Philistia will be terrified.

15 Unya mahadlok ang mga pangulo sa Edomea; matay-og ang mga kasundalohan sa Moab; mangatunaw ang tanang mga lumolupyo sa Canaan.

The chiefs in Edom will be dismayed. The leaders in Moab will be so afraid, they will shake. All those who live in Canaan will faint.

16 Mohugpa ang hilabihan nga kalisang ug kahadlok kanila. Tungod sa gahom sa imong bukton, magpabilin sila nga daw bato hangtod nga makalatas ang imong mga katawhan, Yahweh— hangtod nga makalatas ang katawhan nga imong linuwas.

They will be terrified and fearful because of your great strength [MTY]. But they will be as silent as stones until your people march past them, the people you freed from being slaves in Egypt,

17 Dad-on mo sila ug itanom sila sa bukid nga imong panulondon, ang dapit, Yahweh, nga imong gibuhat aron puy-an, ang balaan nga dapit, among Ginoo, nga gitukod sa imong mga kamot.

to go to [Canaan land]. You will enable them to live [MET] on your hill, at the place that you, O Yahweh, have chosen to be your home, in the (holy place/temple) that you yourself will build.

18 Maghari si Yahweh hangtod sa kahangtoran.”

O Yahweh, you will rule forever!

19 Tungod kay miadto ang mga kabayo sa Faraon uban sa iyang mga karwahe ug mga mangabayoay nga mga kalalakin-an didto sa dagat. Gipabalik ni Yahweh ang katubigan sa dagat didto kanila. Apan nanglakaw ang mga Israelita sa mala nga yuta didto sa tungatunga sa dagat.

The Israeli people walked through the middle of the sea on dry ground. But when the king’s horses and chariots and horsemen tried to go through the sea, Yahweh caused the water to come back and cover them.”

20 Ang babaye nga propeta nga si Miriam, nga igsoong babaye ni Aaron, mikuha sa tamborin, ug migawas ang tanang mga kababayen-an dala ang ilang mga tamborin, nga nanagsayaw uban kaniya.

Then Miriam, who was Aaron’s older sister and a (prophetess/woman who spoke messages that came directly from God), picked up her tambourine,

21 Giawitan sila ni Miriam: “Awiti si Yahweh, tungod kay midaog siya nga mahimayaon. Gipangtambog niya ngadto sa dagat ang kabayo ug ang mga nagkabayo niini.”

and she sang this song to Yahweh: “Sing to Yahweh, because he has triumphed gloriously [over his enemies]. He has thrown the horses and their riders into the sea.”

22 Unya gigiyahan ni Moises ang katawhan sa unahan gikan sa Dagat nga Kabugangan. Miadto sila sa kamingawan sa Shur. Nagpanaw sila sulod sa tulo ka adlaw paingon sa kamingawan ug walay nakaplagan nga tubig.

Then Moses/I led the Israeli people away from the Red Sea (OR, Gulf of Suez). They/we went to the desert at Shur. They/We walked for three days, but they/we could not find any water.

23 Unya miabot sila sa Mara, apan dili nila mainom ang tubig didto tungod kay pait kini. Mao nga ginganlan nila ug Mara ang maong dapit.

So they/we [went on and] came to a [place named] Marah. [There was] water [there, but] they/we could not drink it, because it was bitter. That is why they named the place Marah, [which is the Hebrew word that means ‘bitter’].

24 Mao nga nagbagulbol ang mga tawo ngadto kang Moises ug miingon, “Unsa man ang among imnon?”

The people complained to Moses/me, saying, “What are we going to drink?”

25 Mituaw si Moises ngadto kang Yahweh, ug gipakita ni Yahweh kaniya ang usa ka kahoy. Giitsa kini ni Moises ngadto sa tubig, ug nahimong tam-is nga imnon ang tubig. Didto naghatag si Yahweh kanila ug hugot nga balaod, ug didto usab niya sila gisulayan.

So Moses/I prayed earnestly to Yahweh. Then Yahweh showed him/me a tree. So he/I cut off [one of the branches] and threw it into the water, and the water became good to drink. There at Marah, Yahweh gave them various laws to direct their lives. He also tested them there, to determine if they would obey him,

26 Miingon siya, “Kung patalinghogan ninyo pag-ayo ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios, ug buhaton kung unsa ang husto sa iyang panan-aw, ug kung paminawon ninyo ang iyang mga mando ug tumanon ang tanan nga iyang mga balaod—dili ko kamo pahiagoman ug mga katalagman nga akong gipahamtang sa mga Ehiptohanon, tungod kay ako si Yahweh nga nag-ayo kaninyo.”

by saying, “I am Yahweh, your God. If you will carefully obey me when I speak [to you], and do those things that I know are right, and pay close attention to all the things that I command you, I will keep you from being afflicted by all the diseases that I brought on the Egyptians. Do not forget that I am the one who heals you.”

27 Unya miabot ang katawhan ngadto sa Elim, nga diin adunay napulog duha ka mga tuboran sa tubig didto ug 70 ka kahoy nga palmera. Nagkampo sila didto duol sa tubig.

[After they/we left Marah], they/we came to a [place named] Elim. There were twelve springs of water and 70 palm trees there. So they/we camped there.