Exodo 14
1 Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon,
Then Yahweh said to Moses/me,
2 “Sultihi ang mga Israelita nga kinahanglan nga mamalik sila ug magkampo duol sa Pi Hahirot, tungatunga sa Migdol ug sa dagat, duol sa Baal Zefon. Magkampo kamo didto daplin sa dagat likod sa Pi Hahirot.
“Tell the Israeli people to turn around and go back and set up their tents in front of Pi-Hahiroth [town]. That town is between Migdol and the sea, across from Baal-Zephon [town]. Set up your tents there, close to the sea.
3 Magsulti ang Faraon mahitungod sa mga Israelita, ''Maglatagaw sila sa yuta. Dili sila makagawas sa kamingawan.'
When the king [knows you have done that], he will think, ‘The Israeli people are confused. They are wandering around, and the desert blocks their path.’
4 Patig-ahon ko ang kasingkasing sa Faraon, ug gukdon niya sila. Mapasidunggan ako tungod sa Faraon ug sa iyang mga kasundalohan. Masayod ang mga Ehiptohanon nga ako si Yahweh.” Busa nagkampo ang mga Israelita sumala sa gisugo kanila.
But I will make the king stubborn [again], and he will [take his army and] pursue you. Then my people will praise/thank me for winning a victory over the king and his army. And the Egyptians will know that I, Yahweh, [have the power to do what I say that I will do].” So [Moses/I told my people that, and] they did what he/I told them to do.
5 Sa dihang gisuginlan ang hari sa Ehipto nga mikalagiw na ang mga Israelita, nausab ang hunahuna sa Faraon ug sa iyang mga sulugoon batok sa katawhan. Miingon sila, “Unsa man ang atong gibuhat nga gitugotan man nato ang mga Israelita nga mahimong gawasnon gikan sa pagtrabaho alang kanato?”
When someone told the king that the Israeli people had left [during the night], he and his officials changed their minds and said, “(What have we done?/What we have done was stupid!) [RHQ] The Israeli people will no longer be our slaves!”
6 Unya giandam sa Faraon nga iyang mga karwahe ug gidala ang iyang mga kasundalohan uban kaniya.
So the king got his chariot and his army ready.
7 Gidala niya ug 600 ka pinili nga mga karwahe ug ang uban pang mga karwahe sa Ehipto, mga opisyal ang anaa sa tanan nga mga karwahe.
Then he selected 600 of the best chariots, and in each chariot he placed a driver, a soldier, and a commander, and they left. Other chariots, with a driver and a soldier in each of them, also went along.
8 Gipatig-a ni Yahweh ang kasingkasing sa Faraon, nga hari sa Ehipto, ug gigukod sa hari ang mga Israelita. Karon namiya na ang mga Isrealita nga madaogon.
Because Yahweh made the king of Egypt so stubborn that he and his army went to pursue the Israelis, who were leaving triumphantly,
9 Apan gigukod sila sa mga Ehiptohanon, uban sa tanan niya nga mga kabayo ug mga karwahe, sa iyang mangabayoay nga mga kalalakin-an, ug sa iyang mga kasundalohan. Nakita nila ang mga Israelita nga nagkampo sa daplin sa dagat sa Pi Hahirot, duol sa Baal Zefon.
the Egyptian army, with all the king’s horses and chariots and horsemen, pursued the Israelis. They caught up with them as they were camped near the sea, close to Pi-Hahiroth, in front of Baal-Zephon [town].
10 Sa dihang nagkaduol na ang Faraon, nakita kini sa mga Israelita ug natingala sila. Nagmartsa ang mga Ehiptohanon paingon kanila, ug nangalisang sila. Mituaw ang mga Israelita kang Yahweh.
When the king’s army got near, the Israeli people were surprised to see that the Egyptians were marching toward them. They were terrified; so they cried out to Yahweh [to help them].
11 Miingon sila kang Moises, “Tungod ba kay wala nay lubnganan sa Ehipto, mao nga gidala mo kami aron mangamatay dinhi sa kamingawan? Nganong ingon man niini ang imong pagtagad kanamo, sa pagpagawas kanamo sa Ehipto?
Then they said to Moses/me, “Is it because there were no places in Egypt [where we could] be buried that you have brought us here to die in this desert [RHQ]? Look what you have done to us by bringing us out of Egypt [RHQ]!
12 Dili ba mao man kini ang gisulti namo kanimo didto sa Ehipto? Miingon kami kanimo, 'Pasagdi kami nga mag-inusara, aron nga makatrabaho kami alang sa mga Ehitophanon.' Mas maayo pa alang kanamo nga magtrabaho alang kanila kaysa mangamatay dinhi sa kamingawan.”
That is what we told you when we were in Egypt! We said, ‘Leave us alone, and let us work for the Egyptians [RHQ]!’ It would have been better for us to be slaves for the Egyptians than to die here in the desert!”
13 Miingon si Moises ngadto sa mga katawhan, “Ayaw kamo kahadlok. Barog kamo nga lig-on ug tan-awa ang pagluwas nga ihatag ni Yahweh alang kaninyo karong adlawa. Tungod kay dili na gayod ninyo makita pag-usab ang mga Ehiptohanon nga inyong nakita karon.
Moses/I replied to the people, “Do not be afraid! Be brave, and see how Yahweh will rescue you! He will save you today, and the result will be that the Egyptians that you are looking at today—you will never see them again!
14 Si Yahweh ang makig-away alang kaninyo, ug kinahanglan nga mobarog kamo nga lig-on.”
Yahweh will fight for you! Just keep quiet. There is nothing else that you will have to do.”
15 Unya miingon si Yahweh kang Moises, “Nganong magsige ka man ug tawag kanako, Moises? Sultihi ang mga Israelita nga mopadayon sa unahan.
Yahweh said to Moses/me, “Tell the people to stop crying out for me [to help them], and tell them to go forward. Lift up your stick and stretch it out toward the sea. The water will divide, so that all you Israeli people can go in the middle of the sea, walking on dry ground.
16 Iisa ang imong sungkod, ipataas ang imong kamot ngadto sa dagat ug matunga kini, aron makalatas ang katawhan sa Israel sa dagat nga mala ang yuta.
17 Matngoni nga akong patig-ahon ang kasingkasing sa mga Ehiptohanon aron gukdon nila sila. Mapasidunggan ako tungod sa Faraon ug sa tanan niya nga mga kasundalohan, sa iyang mga karwahe, ug sa iyang mga mangabayoay nga kalalakin-an.
I will make the Egyptians stubborn, so that they will try to follow you. And then as a result of [what I will do to the] king and his army and his chariots and his horsemen, [my people] will praise/thank me.
18 Unya masayran sa mga Ehiptohanon nga ako si Yahweh sa dihang pasidunggan ako tungod sa Faraon, sa iyang mga karwahe, ug sa iyang mga kalalakin-an nga mangabayoay.”
And when I have won a glorious [victory] over the king and his chariots and his horsemen, the [other] Egyptians will know that I, Yahweh, [have the power to do what I say that I will do].”
19 Ang anghel sa Dios, nga miuna sa mga Israelita, mibalhin ug miadto sa ilang likod. Ang panganod nga daw haligi nga anaa sa ilang atubangan mibalhin ug miadto sa ilang luyo.
Then the angel of God, who had been in front of the Israeli people, moved and went behind them. The tall bright cloud that had been in front of them also moved behind them,
20 Anaa ang panganod sa tungatunga sa kampo sa Ehiptohanon ug sa kampo sa mga Israelita. Ngitngit kini nga panganod ngadto sa mga Ehiptohanon, apan nagpahayag kini sa kagabhion alang sa mga Israelita, mao nga ang usa ka bahin wala makaduol sa usa sa tibuok gabii.
until it was between the Egyptian army and the Israeli people. The cloud caused the Egyptian army to be in the dark but it gave light for the Israelis. As a result, neither group could come near the other group during the whole night.
21 Giisa ni Moises ang iyang kamot didto sa dagat. Gipasibog ni Yahweh ang dagat pabalik pinaagi sa kusog nga hangin sa sidlakan sa tibuok gabii ug gipamala niya ang dagat. Niini nga paagi natunga ang tubig.
[That evening], Moses/I stretched out his/my hand toward the sea. Then Yahweh sent a strong wind from the east. It blew all night and pushed the water apart, and it caused the ground between the water to dry up.
22 Milatas ang mga Israelita sa tungatunga sa dagat sa mala nga yuta. Daw nahimong paril ang tubig alang kanila gikan sa ilang tuo nga kamot ug ngadto sa ilang wala.
Then we Israeli people went on the dry land in the middle of the sea. The water was like a wall on each side of us, on the right side and on the left side.
23 Gigukod sila sa mga Ehiptohanon. Milatas sila sunod kanila paingon sa tungatunga sa dagat—ang tanang mga kabayo sa Faraon, mga karwahe, ug ang mga mangabayoay nga kalalakin-an.
Then the Egyptian army pursued them, and went after them into the middle of the sea, with their horses and their chariots and the chariot-drivers.
24 Apan sa sayo nga takna sa buntag, midungaw si Yahweh ngadto sa mga Ehiptohanon nga kasundalohan pinaagi sa daw haligi nga kalayo ug panganod. Gilisang niya ang mga Ehiptohanon.
Just before dawn, Yahweh looked down from the fiery cloud, and then he caused the Egyptian army to panic.
25 Ming-ungot ang mga ligid sa ilang mga karwahe, ug naglisod sa pagsibog ang mga mangabayoay nga mga kalalakin-an. Busa miingon ang mga Ehiptohanon, “Mokalagiw kita gikan sa Israel, tungod kay si Yahweh ang nakig-away alang kanila batok kanato.”
He caused the wheels of the chariots to get stuck [in the mud], so that they could hardly move. So the Egyptians said, “Yahweh is fighting for the Israelis and against us; let’s get out of here!”
26 Miingon si Yahweh kang Moises, “Iisa ang imong kamot ngadto sa dagat aron nga mobalik ang tubig ngadto sa mga Ehiptohanon, sa ilang mga karwahe, ug sa ilang mga mangabayoay nga kalalakin-an.”
Then Yahweh said to Moses/me, “Stretch out your arm toward the sea again. Then the water will come back on the Egyptians and on their chariots and their horsemen.”
27 Busa giisa ni Moises ang iyang kamot ngadto sa dagat, ug mibalik kini sa naandan nga porma sa pagkabuntag. Nangikyas ang mga Ehiptohanon sa dagat, ug gisibog ni Yahweh ang mga Ehiptohanon ngadto sa tungatunga niini.
So Moses/I stretched out his/my arm, and as the sun was rising, the water returned to its normal level. The Egyptians tried to escape, but Yahweh hurled them back into the sea.
28 Mitabon ang tubig ug naunlod ang mga karwahe sa Faraon, ang mga mangabayoay nga kalalakin-an, ug ang tibuok niya nga mga kasundalohan nga nagsunod sa mga karwahe ngadto sa dagat. Walay bisan usa nga nabuhi.
The water returned and covered the chariots and the horsemen and the whole Egyptian army that had tried to follow us Israelis into the sea. Every one of the Egyptians drowned.
29 Bisan pa niana, milakaw ang mga Israelita sa mala nga yuta didto sa tungatunga sa dagat. Nahimong paril ang tubig alang kanila gikan sa ilang tuo nga kamot ug ngadto sa ilang wala.
But we Israeli people had already crossed through the sea by walking on dry ground, with the water being [like two] walls, one on the right side and one on the left side.
30 Busa giluwas ni Yahweh ang Israel nianang adlawa gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon, ug nakita sa mga Israelita nga nangamatay na ang mga Ehiptohanon ngadto sa baybayon.
That is the way Yahweh saved the Israeli people from the Egyptian army on that day. The Israeli people saw the Egyptians lying dead, [with their bodies washed up] on the shore.
31 Sa dihang nakita sa Israel ang dakong gahom nga gigamit ni Yahweh batok sa mga Ehiptohanon, gipasidunggan sa katawhan si Yahweh, ug misalig sila kang Yahweh ug sa iyang sulugoon nga si Moises.
The Israelis saw what Yahweh did to the Egyptians by his great power [MTY], and they were in awe of Yahweh. They trusted in Yahweh and they also trusted Moses/me.
