Ester 5
1 Human sa tulo ka adlaw, nagsuot si Ester sa iyang harianon nga bisti ug miadto aron sa pagtindog sa sulod nga hawanan sa palasyo sa hari, nga anaa sa atubangan sa balay sa hari. Naglingkod ang hari sa iyang harianon nga trono diha sa harianon nga balay, nga nag-atubang sa agianan sa balay.
Three days later, Esther [prepared a big banquet/feast. Then she] put on the robes that showed that she was queen, and she went to the inner courtyard of the palace, across from the room where the king was. He was sitting on the throne, facing the entrance [of the room].
2 Sa dihang nakita sa hari si Ester ang rayna nga nagtindog sa hawanan, nakadawat siya ug pagtugot sa iyang mga mata. Gitunol niya ang iyang bulawan nga setro ngadto sa kamot ni Ester. Busa mipaduol si Ester ug mihikap sa tumoy sa setro.
When the king saw Esther standing there in the courtyard, he extended the gold scepter/staff toward her [to signal that he would be glad to talk to her]. So Esther came close and touched the tip of the scepter/staff.
3 Unya miingon ang hari ngadto kaniya, “Unsa man ang imong gusto, Rayna Ester? Unsa man ang imong hangyo? Bisan ang katunga sa akong gingharian, igahatag kini nganha kanimo.”
Then the king asked her, “Esther, what do you want? Tell me, and I will give you what you want, even if you ask me to give you half of my kingdom!”
4 Miingon si Ester, “Kung makapahimuot kini sa hari, itugot nga ang hari ug si Haman moadto karon sa kombira nga akong giandam alang kaniya.”
Esther replied, “[Your majesty, ] if it pleases you, you and Haman come to the banquet that I have prepared for you!”
5 Unya miingon ang hari, “Pagdali dad-a si Haman, aron buhaton kung unsa ang gisulti ni Ester.” Busa miadto sa kombira ang hari ug si Haman nga giandam ni Ester.
The king said [to his servants], “Go and tell Haman to come quickly to a banquet that Esther has prepared for the two of us!” So the king and Haman went to the banquet that Esther had prepared for them.
6 Sa dihang nadalit na ang bino sa kombira, miingon ang hari ngadto kang Ester, “Unsa man ang imong gusto? Igahatag kini kanimo. Unsa man ang imong hangyo? Ang katunga sa akong gingharian, igahatag kini nganha kanimo.”
While they were drinking wine, the king said to Esther, “Tell me what you [really] want. I will give it to you, even if [you ask for] half of my kingdom.”
7 Mitubag si Ester, “Ang akong gusto ug ang akong hangyo mao kini,
Esther replied, “[I will tell you] what I want [most of all. Your majesty], if you are pleased with me, and if you are willing to give me what I am requesting, please come [again] tomorrow to another banquet that I will prepare for the two of you. Then I will tell you [what I really want”].
8 kung makakaplag ako ug pabor sa panan-aw sa hari ug kung makapahimuot kini sa hari aron sa paghatag sa akong gusto ug sa pagtahod sa akong hangyo, tugoti ang hari ug si Haman nga moadto sa kombira nga akong andamon alang kanimo pagkaugma ug akong tubagon ang pangutana sa hari.”
9 Niadto si Haman nianang adlawa nga malipayon ug nasadya ang iyang kasingkasing. Apan sa dihang nakita ni Haman si Mordecai nga anaa sa ganghaan sa hari, nga wala nagtindog ni nagpangurog si Mordecai sa iyang atubangan inubanan sa kahadlok, napuno siya sa kalagot batok kang Mordecai.
Haman was feeling very happy as he left the banquet. But then he saw Mordecai sitting at the gate of the palace. Mordecai did not stand up and tremble fearfully in front of Haman, so Haman became extremely angry.
10 Bisan pa niana, nagpugong si Haman sa iyang kaugalingon ug miuli sa iyang balay. Gipatawag niya ang iyang mga higala ug gitigom sila, uban sa iyang asawa nga si Zeres.
However, he did not show that he was angry; he [just] went home. Then he gathered together his wife Zeresh and his friends,
11 Gipasigarbo ni Haman kanila ang kadagaya sa iyang bahandi, ang gidaghanon sa iyang mga anak nga lalaki, ang tanang pagtuboy nga gipasidungog kaniya sa hari, ug giunsa siya sa pagpauswag labaw sa tanan nga mga opisyal ug sa mga sulugoon sa hari.
and he boasted to them about being very rich, and about having many children. He also boasted that the king had greatly honored him, and that the king had (promoted him/given him the second-most important job in the empire), so that [all] the other officials had to respect him.
12 Miingon si Haman, “Walay laing gidapit ni Rayna Ester gawas lamang kanako nga mouban sa hari aron moadto sa kombira nga iyang giandam. Bisan ugma gidapit ako niya pag-usab uban sa hari.
Then Haman added, “And that is not all! Queen Esther invited just two of us, the king and me, to a banquet she prepared for us today. And she is inviting [only] the two of us to another banquet that she will prepare tomorrow!”
13 Apan kining tanan walay bili alang kanako kung makita ko gihapon si Mordecai ang Judio nga nagalingkod sa ganghaan sa hari.”
Then Haman said, “But those things (mean nothing to me/do not make me happy) while I keep seeing that Jew, Mordecai, [just] sitting there at the gate of the palace [and ignoring me]!”
14 Unya miingon ang iyang asawa nga si Zeres ngadto kang Haman ug sa tanan niyang mga higala, “Tugoti sila nga maghimo ug bitayanan nga 50 ka cubit ang gitas-on. Sa pagkabuntag pagpakigsulti sa hari alang kanila aron ibitay si Mordecai niini. Unya pag-uban nga malipayon sa hari ngadto sa kombira.” Nakapahimuot kini kang Haman ug gipabuhat niya ang bitayanan.
So Haman’s wife Zeresh and all his friends [who were there] suggested, “[Why don’t you quickly] set up (a gallows/posts on which to hang someone). Make it 75 feet tall. Then tomorrow morning ask the king to hang Mordecai on it. After that, you can go to the banquet with the king and be cheerful.” That idea pleased Haman [very much], so he gave [men] orders to set up the gallows/posts.
