Ecclesiastes 1
1 Mao kini ang mga pulong sa Magtutudlo, ang kaliwat ni David ug hari sa Jerusalem.
THE WORDS OF the Koheleth, the son of David, king in Jerusalem.
2 Miingon ang Magtutudlo niini. “Sama sa aso, sama sa huyuhoy sa hangin, mahanaw ang tanan, ug nagbilin ug daghang pangutana.
Vanity of vanities, saith Koheleth; vanity of vanities, all is vanity.
3 Unsa man ang makuha sa mga tawo gikan sa tanang buhat nga ilang gihagoan ilalom sa adlaw?
What profit hath man of all his labour wherein he laboureth under the sun?
4 Ang usa ka kaliwatan mahanaw, ug moabot ang laing kaliwatan, apan ang kalibotan magpabilin hangtod sa kahangtoran.
One generation passeth away, and another generation cometh; and the earth abideth for ever.
5 Mosubang ang adlaw, ug mosalop kini ug modalig balik ngadto sa dapit nga subangan niini pag-usab.
The sun also ariseth, and the sun goeth down, and hasteth to his place where he ariseth.
6 Mohuyop ang hangin ngadto sa habagatan ug molibot sa amihanan, kanunay lamang nagalibot sa agianan niini ug mobalik pag-usab.
The wind goeth toward the south, and turneth about unto the north; it turneth about continually in its circuit, and the wind returneth again to its circuits.
7 Ang tanang kasapaan nagaagas padulong sa dagat, apan wala gayod napuno ang dagat. Ngadto sa dapit diin nagaagas ang mga sapa, mobalik kini pag-usab.
All the rivers run into the sea, yet the sea is not full; unto the place whither the rivers go, thither they go again.
8 Ang tanang butang makaluya, ug walay makapasabot niini. Dili matagbaw ang mata sa makita niini, bisan paman ang dalunggan dili matagbaw sa madungog niini.
All things toil to weariness; man cannot utter it, the eye is not satisfied with seeing, nor the ear filled with hearing.
9 Ang bisan unsa nga nahitabo kaniadto mao gayod ang mahitabo, ug ang bisan unsa nga nabuhat mao gayod ang buhaton.
That which hath been is that which shall be, and that which hath been done is that which shall be done; and there is nothing new under the sun.
10 Walay bag-o ilalom sa adlaw. Aduna bay butang diin mahimong maingnan, 'Tan-awa, bag-o kini'? Ang bisan unsa nga naglungtad milungtad na sa dugay nga panahon, sa kapanahonan nga dugay nang miabot una kanato.
Is there a thing whereof it is said: 'See, this is new'? — it hath been already, in the ages which were before us.
11 Wala nay bisan usa nga nahinumdom sa mga butang nga nahitabo kaniadto. Ug sa mga butang nga nahitabo sa nangagi ug ang mahitabo sa umaabot dili na usab mahinumdoman.”
There is no remembrance of them of former times; neither shall there be any remembrance of them of latter times that are to come, among those that shall come after.
12 Ako ang Magtutudlo, ug nahimo akong hari sa Israel diha sa Jerusalem.
I Koheleth have been king over Israel in Jerusalem.
13 Gigamit ko ang akong hunahuna sa pagtuon ug sa pagpangita pinaagi sa kaalam sa tanang butang nga nahimo ilalom sa langit. Ang pagpangita usa ka makahasol nga buhat nga gihatag sa Dios sa kaanakan sa katawhan aron pagabuhaton.
And I applied my heart to seek and to search out by wisdom concerning all things that are done under heaven; it is a sore task that God hath given to the sons of men to be exercised therewith.
14 Nakita ko ang tanang mga buhat nga nahimo ilalom sa adlaw, ug tan-awa, kining tanan sama lamang sa aso ug usa ka sulay sa pagbantay sa hangin.
I have seen all the works that are done under the sun; and, behold, all is vanity and a striving after wind.
15 Ang baliko dili na matul-id! Ang nawala dili na maihap!
That which is crooked cannot be made straight; and that which is wanting cannot be numbered.
16 Nakigsulti ako sa akong kasingkasing nga nag-ingon, “Tan-awa, nakaangkon ako ug dakong kaalam kaysa tanan nga nag-una kanako sa Jerusalem. Nakita sa akong hunahuna ang dakong kaalam ug kahibalo.”
I spoke with my own heart, saying: 'Lo, I have gotten great wisdom, more also than all that were before me over Jerusalem'; yea, my heart hath had great experience of wisdom and knowledge.
17 Busa gigamit ko ang akong kasingkasing sa pagsayod sa kaalam ug sa pagkabuangbuang ug pagkawalay pulos. Nasabtan nako nga kini usa ka sulay sa pagbantay sa hangin.
And I applied my heart to know wisdom, and to know madness and folly — I perceived that this also was a striving after wind.
18 Kay diha sa kadagaya sa kaalam anaa ang tumang suliran, ug siya nga nagadaghan ang kahibalo nagadaghan ang kasub-anan.
For in much wisdom is much vexation; and he that increaseth knowledge increaseth sorrow.
