Ecclesiastes 9
1 Kay namalandong ako mahitungod niining tanan sa akong hunahuna aron sa pagsabot mahitungod sa matarong ug maalamon nga mga tawo ug sa ilang mga binuhatan. Silang tanan anaa sa kamot sa Dios. Walay usa nga masayod kung ang gugma o kasuko moabot ngadto sa usa ka tawo.
NO keia mau mea a pau, ua haawi au i ko'u naau e noonoo i keia. Aia no iloko o ka lima o ke Akua ka poe pono, a me ka poe naauao, a me ka lakou hana ana; aole ike kekahi kanaka i ke aloha, aole i ka inaina; aia na mea a pau imua o lakou.
2 Ang matag usa adunay managsamang kapadulngan. Ang managsamang kapadulngan naghulat sa matarong nga mga tawo ug daotan, ang maayo, ang hinlo ug ang dili hinlo, ug ang naghalad ug ang wala naghalad. Ingon nga ang maayong mga tawo mamatay, busa ang makasasala mamatay usab. Sama nga ang usa ka tawo nanumpa nga mamatay, mao usab ang tawo nga nahadlok nga maghimo sa panumpa.
Ua loaa i na kanaka a pau na mea like. Hookahi no hope i ka mea pono, a me ka mea hewa; i ka mea maikai, i ka mea maemae, a me ka mea maemae ole; i ka mea i mohai aku, a me ka mea i mohai ole aku. E like me ka mea maikai, pela no ka mea hewa; me ka mea hoohiki, pela no ka mea makau i ka hoohiki ana.
3 Adunay daotan nga kapadulngan ang tanan nga nahimo ilalom sa adlaw, usa ka kapaingnan alang sa tanan. Ang kasingkasing sa mga tawo puno sa kadaotan, ug ang kasuko anaa sa ilang mga kasingkasing samtang buhi pa sila. Busa human niana moadto sila sa mga patay.
He mea pono ole keia ma na mea i hanaia malalo iho o ka la; aia hookahi hope i loaa mai i na kanaka a pau. Oiaio, o ka naau o na keiki a kanaka, ua piha i ka ino, aia no ka ulala iloko o ko lakou naau i ko lakou ola ana, alaila, [hele lakou] i ka make.
4 Kay ang matag usa nga nahiusa ngadto sa tanang buhi, adunay paglaom, sama sa buhi nga iro kaysa patay nga liyon.
No ka mea, ua laua ka manao, no ka mea i huipuia me na mea ola a pau; no ka mea, ua oi aku ka ilio ola mamua o ka liona make.
5 Kay ang buhi nga mga tawo nasayod nga sila mamatay, apan ang mga patay walay nasayran nga bisan unsang butang. Dili na sila makaangkon ug bisan unsa nga ganti tungod kay gilimtan na ang ilang panumdoman.
No ka mea, ua ike ka poe ola e make auanei lakou; aka, o ka poe make, aole lakou i ike i kekahi mea, aole he uku i koe ia lakou; no ka mea, ua nalowale ko lakou mea i hoomanaoia'i.
6 Ang ilang gugma, kasuko, ug ang kasina nahanaw na sa dugay nga panahon. Wala na gayod silay luna pag-usab sa bisan unsang butang nga nahimo ilalom sa adlaw.
O ko lakou aloha, a me ko lakou inaina, a me ko lakou huahua, ua pau ia mau mea; ua nele mau loa lakou i ka haawina ole, ma na mea a pau i hanaia malalo iho o ka la.
7 Adto sa imong dalan, kan-a ang imong tinapay inubanan sa kalipay, ug imna ang imong bino inubanan sa malipayon nga kasingkasing, kay uyonan sa Dios ang pagsaulog sa maayong mga buhat.
E hele oe, e ai i kau berena, me ka oluolu, a e inu hoi i kou waina me ka naau olioli; no ka mea, ano, ua maliu mai ke Akua i kau hana ana.
8 Paputia kanunay ang imong mga bisti ug dihogi ang imong ulo sa lana.
I na manawa a pau e keokeo wale no kou kapa komo, aole hoi e hoonele i kou poo i ka aila ala.
9 Pagpuyo nga malipayon uban ang imong hinigugmang asawa sa tanang mga adlaw sa imong kinabuhi nga walay kapuslanan, mga adlaw nga gihatag sa Dios kanimo ilalom sa adlaw panahon sa imong mga adlaw nga walay kapuslanan. Mao kana ang imong ganti sa kinabuhi alang sa imong mga buhat ilalom sa adlaw.
E noho oluolu pu oe me ka wahine au i aloha'i i na la a pau o kou ola lapuwale ana, i haawiia mai ai ia oe malalo iho o ka la, i kou mau la lapuwale a pau loa; no ka mea, oia kou haawina i kou ola ana, a me ka hana ana hoi au i hana'i malalo iho o ka la.
10 Bisan unsa nga makaplagan sa imong kamot nga buhaton, buhata kini inubanan sa imong kusog, tungod kay walay buhat o pagpasabot o kahibalo o kaalam sa Seol, diin ikaw moadto. (Sheol h7585)
O na mea a pau i loaa mai i kou lima e hana'i, e hana oe me kou ikaika; no ka mea, ma ka lua kupapau kahi au e hele aku nei, aole hana, aole noonoo, aole ike, aole naauao. (Sheol h7585)
11 Nakakita ako ug pipila ka mga maayong butang ilalom sa adlaw: Ang lumba dili alang sa paspas nga mga tawo. Ang gubat dili alang sa kusgan nga mga tawo. Ang tinapay dili alang sa maalamon nga mga tawo. Ang kadato dili alang sa mga tawo nga adunay pagsabot. Ang pagdapig dili alang sa mga tawo nga adunay kahibalo. Hinuon, ang panahon ug kahigayonan makaapekto kanilang tanan.
Alaila, haliu ae la au a ike malalo iho o ka la, aole no ka poe mama ke kukini ana, aole hoi no ka poe ikaika ke kaua, aole no ka poe naauao ka berena, aole no ka poe akamai ka waiwai, aole hoi no ka poe maiau ke aloha; aka, o ka manawa, a me na mea hiki wale ke loaa i na kanaka a pau.
12 Kay walay nasayod sa takna sa iyang kamatayon, sama sa isda nga nabitik sa pukot sa kamatayon, o sama sa mga langgam nga naigo sa pana. Sama sa mga mananap, ang mga tawo nabilanggo sa daotan nga kapanahonan nga sa kalit lang nahitabo kanila.
No ka mea, aole ike ke kanaka i kona manawa; e like me na ia i hooheiia i ka upena ino, a e like me na manu i paheleia iloko o ke kipuka, pela no i paheleia'i na keiki a kanaka i ka wa ino, i haule koke ia maluna o lakou.
13 Nakita ko usab ang kaalam ilalom sa adlaw sa paagi nga daw dako kaayo alang kanako.
Eia ka mea naauao a'u i ike ai malalo iho o ka la, a he mea nui ia ia'u;
14 Adunay gamay nga siyudad nga aduna na lamang pipila ka tawo niini, ug ang bantogang hari miabot batok niini ug gilibotan kini ug nagtukod ug dako nga baluarte batok niini.
Aia ke kulanakauhale uuku, aole nui na kanaka maloko; a hiki mai kekahi alii nui, a hoopopilikia ia wahi, a kukulu iho i pa kaua nui e ku e aku i ua kulanakauhale la.
15 Karon sa maong siyudad adunay nakaplagan nga kabos, tawo nga maalamon, pinaagi sa iyang kaalam naluwas ang siyudad. Apan sa wala madugay, walay nakahinumdom nianang kabos nga tawo.
A ua loaa malaila he kanaka ilihune naauao, a ua hoopakele ia i ke kulanakauhale ma kona naauao, aka hoi, aole kekahi kanaka i hoomanao i ua kanaka ilihune la.
16 Busa napamatud-an nako, “Ang kaalam mas maayo kaysa kusog, apan ang kaalam sa kabos nga tawo gibiaybiay, ug ang iyang mga pulong wala gidungog.”
Alaila, i iho la au, Ua oi aku ka naauao mamua o ka ikaika; aka hoi, ua hoowahawahaia ka naauao o ka mea ilihune, aole hoi i hooloheia kana olelo.
17 Ang mga pulong sa maalamon nga mga tawo nga gisulti sa hilom gidungog kaysa singgit sa bisan kinsa nga magmamando taliwala sa mga buangbuang.
Ua loheia no na olelo a ka poe naauao ma kahi noho malu ai, mamua o ke kala ana o ka luna o ka poe naaupo.
18 Ang kaalam mas maayo kaysa mga hinagiban sa gubat, apan ang makasasala makadaot gayod sa maayo.
Ua oi aku ka naauao mamua o na mea kaua; aka hoi, ua hoohiolo ke kanaka hewa hookahi i ka maikai he nui wale.
