Ecclesiastes 8
1 Kinsa man ang maalamon nga tawo? Kinsa man ang nasayod sa pasabot sa mga panghitabo sa kinabuhi? Ang kaalam nga anaa sa tawo makapadan-ag sa iyang dagway, ug ang kaisog sa iyang panagway mausab.
¿Quién como el sabio? ¿Quién sabe la interpretación de un asunto? La sabiduría ilumina el rostro del hombre Y cambia la dureza de su semblante.
2 Tambagan ko ikaw nga magtuman sa mando sa hari tungod sa panumpa sa Dios sa pagpanalipod kaniya.
Digo: guarda el mandato del rey a causa del juramento ante ʼElohim.
3 Ayaw pagdali sa paghawa sa iyang presensya, ug ayaw pagbarog sa pagtabang sa sayop nga mga butang, kay buhaton sa hari kung unsa ang iyang mga gitinguha.
No te apresures a irte de Él ni persistas en una mala acción, porque Él hace lo que le agrada.
4 Ang pulong sa hari maoy matuman, busa kinsa man ang mosulti ngadto kaniya, “Unsa man ang imong gibuhat?”
Pues la palabra del rey tiene poder. ¿Quién le pedirá cuenta de lo que hace?
5 Si bisan kinsa ang magtipig sa mga mando sa hari makalikay sa kadaot. Ang kasingkasing sa maalamon nga tawo makaila sa husto nga hukom ug panahon sa pagbuhat.
El que observa el mandamiento no experimentará el mal. El corazón del sabio discierne el tiempo y el juicio.
6 Kay ang matag butang adunay hustong tubag ug panahon aron sa pagtubag, tungod kay hilabihan ang mga kasamok sa tawo.
Porque para cada asunto hay un tiempo y un procedimiento. Aunque grande es el mal que viene sobre el hombre,
7 Walay usa nga nasayod kung unsa ang mahitabo sa sunod. Kinsa man ang makasulti kaniya kung unsa ang moabot?
Pues no sabe qué sucederá. Porque lo que va a suceder, ¿Quién le dirá cuando ocurrirá?
8 Walay usa nga magdumala sa iyang gininhawa ingon nga makapahunong siya sa gininhawa, ug walay usa nga adunay gahum sa iyang kamatayon. Walay usa sa kasundalohan nga mahimulag atol sa gubat, ug ang pagkadautan dili makaluwas niadtong iyang mga giulipon.
No hay hombre que tenga potestad sobre el hálito de vida para retener el alma, Ni potestad sobre el día de la muerte. No hay escape en guerra. La perversidad no librará a los que se entregan a ella.
9 Nakaamgo ako niining tanan; Kinasingkasing kong gituman ang tanang matang sa buhat nga gipabuhat matag adlaw. Adunay panahon diin ang usa ka tawo adunay gahom sa pagdaugdaug sa laing tawo aron sa pagpasakit niini.
Todo esto observé, y dediqué mi corazón a todo lo que se hace bajo el sol. Hay un hombre que domina a otro para su mal.
10 Busa nakita ko ang daotan nga gilubong diha sa kadaghanan. Gikuha sila gikan sa balaang dapit ug gilubong ug gidayeg sa mga tawo sa siyudad diin nagbuhat sila sa ilang daotan nga mga binuhatan. Kini usab walay kapuslanan.
Observé el funeral de los perversos, los que frecuentaban el Lugar Santo, mientras que en la ciudad pronto eran olvidados los que actuaban honestamente. También esto es vanidad.
11 Kung ang hukom batok sa daotang binuhatan wala gipatuman dayon, makapadani kini sa mga kasingkasing sa katawhan mga magbuhat ug daotan.
Porque no se ejecuta sentencia inmediata contra una obra mala. El corazón de los hijos de hombres está dispuesto a hacer el mal.
12 Bisan pa kung ang makasasala magbuhat ug daotan sa gatosan ka higayon ug padayon nga mabuhi sa taas nga panahon, apan nasayod ako nga maayo ang mahitabo niadtong nagtahod sa Dios, nga nagpasidungog sa iyang presensya uban kanila.
Pero aunque el pecador haga el mal 100 veces y prolongue sus días, sé que le irá bien al que teme a ʼElohim,
13 Apan dili mahimong maayo ang mahitabo sa daotang tawo; ang iyang kinabuhi dili malugwayan. Ang iyang mga adlaw sama sa naglupad nga anino tungod kay wala siya nagpasidungog sa Dios.
y que no le irá bien al perverso, ni le serán prolongados sus días, que serán como una sombra, porque no teme ante ʼElohim.
14 Adunay lain pang walay pulos nga aso—usa ka butang nga nahimo sa kalibotan. Mga butang nga mahitabo ngadto sa matarong nga mga tawo sama nga mahitabo ngadto sa daotan nga mga tawo, ug mga butang nga mahitabo ngadto sa daotan nga mga tawo sama nga mahitabo kini ngadto sa matarong nga mga tawo. Magsulti ako nga kini usab walay pulos sama sa aso.
Hay otra vanidad que ocurre sobre la tierra: Hay justos a quienes les sucede según la obra de los impíos, y hay impíos a quienes les sucede Según la obra de los justos. Digo que también esto es vanidad.
15 Busa nagsugyot ako ug kalipay, tungod kay ang tawo wala nay maayong buhaton ilalom sa adlaw gawas sa pagkaon ug pag-inom ug pagmalipayon. Kalipay kini nga magduyog kaniya sa iyang pagpaningkamot sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi nga gihatag sa Dios kaniya ilalom sa adlaw.
Por tanto, alabo el placer, porque no hay cosa mejor para el hombre bajo el sol que comer y beber y estar alegre, y que esto le quede de su trabajo en los días de la vida que ʼElohim le dio bajo el sol.
16 Sa dihang gigamit nako ang akong kasingkasing aron sa pagpakigsayod ug sa pagsabot sa buhat nga nahitabo sa kalibotan, mga buhat nga kanunay nahimo nga walay tulog sa kagabhion o sa adlaw,
Cuando apliqué mi corazón a conocer la sabiduría y a ver la tarea que se hace sobre la tierra aunque uno no pueda dormir ni de día ni de noche.
17 unya akong gihunahuna ang tanang mga buhat sa Dios, ug nga ang tawo dili makasabot sa buhat nga nahimo ilalom sa adlaw. Bisan unsaon sa pagpaningkamot sa tawo aron makakaplag ug katubagan, dili niya kini makaplagan. Bisan pa ug ang maalamon nga tawo nagtuo nga nasayod siya, apan wala gayod siya nasayod.
Vi toda obra de ʼElohim. El hombre no puede descubrir la obra hecha bajo el sol. Aunque el hombre busque laboriosamente y aunque algún sabio pretenda saberlo, no podrá descubrirla.
