Ecclesiastes 5
1 Bantayi ang imong lihok sa dihang moadto ka sa balay sa Dios. Adto didto aron sa pagpaminaw. Mas maayo pa ang pagpaminaw kaysa maghalad ug sakripisyo ang mga buangbuang nga wala masayod nga daotan ang ilang ginabuhat sa kinabuhi.
Keep your feet when you go to a house of God, and draw near to hear rather than to give of fools the sacrifice, for they do not know they do evil.
2 Ayaw pagdali ug sulti sa imong baba, ug ayaw tugoti ang imong kasingkasing nga dali maghisgot ug butang atubangan sa Dios. Ang Dios atua sa langit, apan ikaw anaa sa yuta, busa himoa nga pipila lamang ang imong mga pulong.
Do not cause your mouth to hurry, and do not let your heart hurry to bring out a word before God, for God is in the heavens, and you on the earth, therefore let your words be few.
3 Kung aduna kay daghang mga butang nga buhaton ug gikabalak-an, mahimong makabaton ka ug daotang mga damgo. Ug kung mas daghan ang imong gisulti nga mga pulong, mahimong mas daghan ang walay pulos nga mga butang nga imong masulti.
For the dream has come by abundance of business, and the voice of a fool by abundance of words.
4 Sa dihang maghimo ka ug panumpa sa Dios, ayaw dugaya ang pagbuhat niini, kay ang Dios wala malipay sa mga buangbuang. Buhata ang imong gipanumpa nga buhaton.
When you vow a vow to God, do not delay to complete it, for there is no pleasure in fools; that which you vow—complete.
5 Mas maayo pa nga dili maghimo ug panumpa kaysa maghimo ka nga dili tumanon.
Better that you do not vow, than that you vow and do not complete.
6 Ayaw tugoti ang imong baba nga mahimong hinungdan nga makasala ang imong unod. Ayaw pagsulti ngadto sa mensahero sa pari, “Sayop kana nga pagpanumpa.” Nganong pasuk-on man ang Dios pinaagi sa bakak nga panumpa, ug hagiton ang Dios sa paglaglag sa buhat sa imong mga kamot?
Do not permit your mouth to cause your flesh to sin, nor say before the messenger that it [is] ignorance. Why is God angry because of your voice and has destroyed the work of your hands?
7 Kay sa daghan nga mga damgo, sa daghan nga mga pulong, anaa usab ang walay kapuslanan nga aso. Busa kahadloki ang Dios.
For in the abundance of dreams both vanities and words abound; but fear God.
8 Sa dihang makita mo ang tawong kabos nga gidaog-daog ug gihikawan sa katarong ug husto nga pagtagad sa imong probinsya, ayaw kahibulong ingon nga walay nakabalo, tungod kay adunay labaw nga mga tawo nga nagtan-aw niadtong ubos kanila, ug adunay mas labaw pa ibabaw kanila.
If oppression of the poor, and violent taking away of judgment and righteousness you see in a province, do not marvel at the matter, for a higher than the high is observing, and high ones [are] over them.
9 Dugang pa niini, alang sa tanan ang abot sa yuta, ug ang hari mismo maoy magakuha sa abot gikan sa kaumahan.
And the abundance of a land is for all. A king for a field is served.
10 Si bisan kinsa nga nahigugma sa plata dili gayod matagbaw sa plata, ug si bisan kinsa nga nahigugma sa katigayonan mangandoy pa gayod ug mas daghan pa. Kini, usab, sama sa aso.
Whoever is loving silver is not satisfied [with] silver, nor he who is in love with stores [with] increase. Even this [is] vanity.
11 Sa dihang magadaghan ang imong bahandi, magadaghan usab ang mga tawo nga mohurot niini. Unsa may pulos sa bahandi sa nanag-iya niini gawas sa pagtan-aw niini uban sa iyang mga mata?
In the multiplying of good have its consumers been multiplied, and what benefit [is] to its possessor except the sight of his eyes?
12 Matam-is gayod ang tulog sa tawo nga nanarbaho, bisan kung gamay lang ang iyang gikaon o daghan, apan ang bahandi sa dato nga tawo dili magtugot kaniya nga mahinanok sa pagtulog.
Sweet [is] the sleep of the laborer whether he eat little or much; and the sufficiency of the wealthy is not permitting him to sleep.
13 Adunay hilabihan ka daotan nga akong nakita ilalom sa adlaw: mga bahandi nga gitagoan sa tag-iya, nga misangpot sa iyang kaugalingong kaalaot.
There is a painful evil I have seen under the sun: wealth kept for its possessor, for his evil.
14 Sa dihang mawad-an ang dato nga tawo sa iyang bahandi pinaagi sa daotan nga pagpatigayon, ang iyang kaugalingong anak nga lalaki, iyang giatiman isip amahan, wala gayoy bisan unsa nga mabilin sa iyang kamot.
And that wealth has been lost in an evil business, and he has begotten a son and there is nothing in his hand!
15 Ingon nga ang tawo nahimugso nga hubo gikan sa tagoangkan sa iyang inahan, ug mobiya usab siya nga hubo niining kinabuhia. Walay madala ang iyang mga kamot gikan sa iyang buhat.
As he came out from the belly of his mother, naked he turns back to go as he came, and he does not take away anything of his labor, that goes in his hand.
16 Usa pa ka hilabihan ka daotan mao nga sa paagi nga miabot ang tawo, sama usab niana nga paagi ang iyang pagbiya. Busa unsa man ang makuha ni bisan kinsa sa pagbuhat alang sa hangin?
And this also [is] a painful evil, just as he came, so he goes, and what advantage [is] to him who labors for wind?
17 Sa panahon sa iyang mga adlaw nagakaon siya uban ang kangitngit ug hilabihan nga nag-antos sa sakit ug kaligutgot.
He also consumes all his days in darkness, and sadness, and wrath, and sickness abound.
18 Tan-awa, ang nakita nako nga maayo ug haom mao ang pagkaon ug pag-inom ug paglipay sa abot gikan sa tanan natong buhat, samtang nagbuhat kita ilalom sa adlaw panahon sa mga adlaw niini nga kinabuhi nga gihatag sa Dios kanato. Kay mao kini ang bulohaton nga gibilin ngadto sa tawo.
Behold, that which I have seen: [It is] good, because beautiful, to eat, and to drink, and to see good in all one’s labor that he labors at under the sun, the number of the days of his life that God has given to him, for it [is] his portion.
19 Si bisan kinsa nga gihatagan sa Dios sa bahandi ug katigayonan ug katakos sa pagdawat sa iyang bahin ug paglipay sa iyang buhat—usa kini ka gasa gikan sa Dios.
Every man also to whom God has given wealth and riches, and has given him power to eat of it, and to accept his portion, and to rejoice in his labor, this is a gift of God.
20 Kay dili niya kanunay hinumdoman ang mga adlaw sa iyang kinabuhi, tungod kay ang Dios maghatag kaniya ug daghang bulohaton nga makalipay kaniya sa pagbuhat.
For he does not much remember the days of his life, for God is answering through the joy of his heart.
