Ecclesiastes 10
1 Sama sa patay nga langaw nga nakapabaho sa pahumot, busa ang diyutay nga binuang makatabon sa kaalam ug sa kadungganan.
Des mouches venimeuses corrompent, font tourner l’huile du parfumeur; Un peu de folie a plus de poids que sagesse et honneur.
2 Ang kasingkasing sa maalamon nga tawo anaa sa tuo, apan ang kasingkasing sa buangbuang anaa sa wala.
Le sage a le cœur à droite, le cœur du sot est à gauche.
3 Sa dihang ang buangbuang magalakaw sa dalan, ang iyang panghunahuna walay pulos, nagpamatuod ngadto sa tanan nga buangbuang siya.
Aussi bien, dans la voie où se dirige le sot, l’intelligence lui fait défaut: il révèle à tous qu’il est sot.
4 Kung ang pagbati sa magmamando mosilaob batok kanimo, ayaw biya-i ang imong buluhaton. Ang kalumo makapakunhod sa dakong kasuko.
Si la mauvaise humeur du souverain fait explosion contre toi, ne quitte pas ta place; car la douceur atténue de grandes offenses.
5 Adunay daotan nga akong nakita ilalom sa adlaw, usa ka matang sa sayop nga magaabot gikan sa usa ka magmamando.
Il est un abus que j’ai observé sous le soleil et qui a l’air d’une inadvertance échappée au souverain:
6 Ang mga buangbuang gihatagan ug katungdanan, apan ang malamposon nga mga tawo gihatagan ug ubos nga katungdanan.
la folie est appelée à de hautes situations, et des gens considérables demeurent dans un rang inférieur.
7 Nakita nako ang mga ulipon nga nagsakay sa mga kabayo, ug ang malamposon nga tawo naglakaw sama sa mga ulipon ngadto sa yuta.
J’Ai vu des esclaves à cheval, et des grands allant à pied comme des esclaves.
8 Si bisan kinsa nga mokalot ug bangag mahimong mahulog niini, ug sa bisan kanus-a nga adunay usa ka tawo nga moguba sa paril, mapaakan sa bitin.
Celui qui creuse une fosse y tombe; celui qui renverse une clôture, le serpent le mord.
9 Si bisan kinsa nga magbuak sa mga bato mahimong masakitan niini, ug ang tawo nga magbugha ug kahoy mamiligro pinaagi niini.
Celui qui extrait des pierres peut se faire du mal; celui qui fend du bois s’expose à quelque danger.
10 Kung ang sundang habol, ug wala kini gibaid sa tawo, kinahanglan mogamit siya ug kusog, apan ang kaalam maghatag ug kaayohan alang sa kalamposan.
Si on a laissé s’émousser le fer, n’en affile-t-on pas le tranchant pour lui rendre sa force? Ainsi le véritable instrument du succès, c’est la sagesse.
11 Kung ang bitin makapaak sa dili pa kini lamaton, walay bintaha alang sa manglamat.
Si le serpent mord faute d’incantations, il n’y a point de profit pour le charmeur.
12 Ang mga pulong sa baba sa maalamon nga tawo maluloy-on, apan ang mga ngabil sa buangbuang magatulon sa iyang kaugalingon.
Les paroles du sage éveillent la sympathie; les lèvres du sot causent sa perte.
13 Sama sa mga pulong nga nagsugod sa pag-awas gikan sa baba sa buangbuang, mogawas ang pagkabuangbuang, ug sa kataposan magaawas sa iyang baba ang daotan nga pagkabuangbuang.
Le début de ses paroles est sottise, la conclusion de son discours est méchante insanité.
14 Ang buangbuang magapadaghan sa mga pulong, apan walay nasayod kung unsa ang moabot. Kinsa man ang nasayod kung unsa ang moabot sunod kaniya?
Le sot a beau multiplier son verbiage: nul homme ne sait ce qui sera; qui pourrait lui dire d’avance ce qui arrivera après lui?
15 Ang pagkugi sa mga buangbuang makahago kanila, busa wala sila nasayod bisan sa dalan paingon sa lungsod.
Le mal que se donnent les sots les exténue, tellement qu’ils ne savent trouver le chemin de la ville.
16 Alaot ikaw, yuta, kung ang imong hari usa ka batan-ong lalaki, ug kung ang imong mga pangulo nagsugod sa pagpakombira sa kabuntagon!
Malheureux pays, si ton roi est un esclave; et si les grands font ripaille dès le matin!
17 Apan bulahan ikaw, yuta, kung ang imong hari anak sa mga halangdon, ug kung ang imong mga pangulo magakaon sa husto nga takna, alang sa kusog, ug dili alang sa pagkapalahubog!
Heureux pays, si ton roi est un fils de nobles et si les grands mangent à l’heure voulue, pour prendre des forces et non par goût de la boisson!
18 Tungod sa pagkatapolan ang atop mahugno, ug tungod sa walay gibuhat nga mga kamot ang balay magatulo.
L’Indolence est cause que la charpente s’effondre; les mains nonchalantes que la pluie pénètre dans la maison.
19 Ang mga tawo mag-andam ug pagkaon alang sa pagkatawa, ang bino magadala ug kalipay sa kinabuhi, ug ang salapi magahatag sa panginahanglanon alang sa tanang butang.
Pour se mettre en joie, on organise des festins; le vin égaie la vie, et l’argent répond à tout.
20 Ayaw tungloha ang hari, bisan sa imong hunahuna, ug ayaw tungloha ang adunahan nga mga tawo sa imong higdaanan. Kay basin ang langgam sa kawanangan magdala sa imong mga pulong; bisan unsang adunay mga pako makahimo sa pagpakaylap sa maong butang.
Ne maudis pas le roi même en pensée; au fond de ta chambre à coucher, ne maudis par le riche, car l’oiseau du ciel transmettrait le son de ta voix et la gent ailée rapporterait les propos.
