Ecclesiastes 1
1 Mao kini ang mga pulong sa Magtutudlo, ang kaliwat ni David ug hari sa Jerusalem.
The words of Ecclesiastes, the son of David, the king of Jerusalem.
2 Miingon ang Magtutudlo niini. “Sama sa aso, sama sa huyuhoy sa hangin, mahanaw ang tanan, ug nagbilin ug daghang pangutana.
Ecclesiastes said: Vanity of vanities! Vanity of vanities, and all is vanity!
3 Unsa man ang makuha sa mga tawo gikan sa tanang buhat nga ilang gihagoan ilalom sa adlaw?
What more does a man have from all his labor, as he labors under the sun?
4 Ang usa ka kaliwatan mahanaw, ug moabot ang laing kaliwatan, apan ang kalibotan magpabilin hangtod sa kahangtoran.
A generation passes away, and a generation arrives. But the earth stands forever.
5 Mosubang ang adlaw, ug mosalop kini ug modalig balik ngadto sa dapit nga subangan niini pag-usab.
The sun rises and sets; it returns to its place, and from there, being born again,
6 Mohuyop ang hangin ngadto sa habagatan ug molibot sa amihanan, kanunay lamang nagalibot sa agianan niini ug mobalik pag-usab.
it circles through the south, and arcs toward the north. The spirit continues on, illuminating everything in its circuit, and turning again in its cycle.
7 Ang tanang kasapaan nagaagas padulong sa dagat, apan wala gayod napuno ang dagat. Ngadto sa dapit diin nagaagas ang mga sapa, mobalik kini pag-usab.
All rivers enter into the sea, and the sea does not overflow. To the place from which the rivers go out, they return, so that they may flow again.
8 Ang tanang butang makaluya, ug walay makapasabot niini. Dili matagbaw ang mata sa makita niini, bisan paman ang dalunggan dili matagbaw sa madungog niini.
Such things are difficult; man is not able to explain them with words. The eye is not satisfied by seeing, nor is the ear fulfilled by hearing.
9 Ang bisan unsa nga nahitabo kaniadto mao gayod ang mahitabo, ug ang bisan unsa nga nabuhat mao gayod ang buhaton.
What is it that has existed? The same shall exist in the future. What is it that has been done? The same shall continue to be done.
10 Walay bag-o ilalom sa adlaw. Aduna bay butang diin mahimong maingnan, 'Tan-awa, bag-o kini'? Ang bisan unsa nga naglungtad milungtad na sa dugay nga panahon, sa kapanahonan nga dugay nang miabot una kanato.
There is nothing new under the sun. Neither is anyone able to say: “Behold, this is new!” For it has already been brought forth in the ages that were before us.
11 Wala nay bisan usa nga nahinumdom sa mga butang nga nahitabo kaniadto. Ug sa mga butang nga nahitabo sa nangagi ug ang mahitabo sa umaabot dili na usab mahinumdoman.”
There is no remembrance of the former things. Indeed, neither shall there be any record of past things in the future, for those who will exist at the very end.
12 Ako ang Magtutudlo, ug nahimo akong hari sa Israel diha sa Jerusalem.
I, Ecclesiastes, was king of Israel at Jerusalem.
13 Gigamit ko ang akong hunahuna sa pagtuon ug sa pagpangita pinaagi sa kaalam sa tanang butang nga nahimo ilalom sa langit. Ang pagpangita usa ka makahasol nga buhat nga gihatag sa Dios sa kaanakan sa katawhan aron pagabuhaton.
And I was determined in my mind to seek and to investigate wisely, concerning all that is done under the sun. God has given this very difficult task to the sons of men, so that they may be occupied by it.
14 Nakita ko ang tanang mga buhat nga nahimo ilalom sa adlaw, ug tan-awa, kining tanan sama lamang sa aso ug usa ka sulay sa pagbantay sa hangin.
I have seen all that is done under the sun, and behold: all is emptiness and an affliction of the spirit.
15 Ang baliko dili na matul-id! Ang nawala dili na maihap!
The perverse are unwilling to be corrected, and the number of the foolish is boundless.
16 Nakigsulti ako sa akong kasingkasing nga nag-ingon, “Tan-awa, nakaangkon ako ug dakong kaalam kaysa tanan nga nag-una kanako sa Jerusalem. Nakita sa akong hunahuna ang dakong kaalam ug kahibalo.”
I have spoken in my heart, saying: “Behold, I have achieved greatness, and I have surpassed all the wise who were before me in Jerusalem.” And my mind has contemplated many things wisely, and I have learned.
17 Busa gigamit ko ang akong kasingkasing sa pagsayod sa kaalam ug sa pagkabuangbuang ug pagkawalay pulos. Nasabtan nako nga kini usa ka sulay sa pagbantay sa hangin.
And I have dedicated my heart, so that I may know prudence and doctrine, and also error and foolishness. Yet I recognize that, in these things also, there is hardship, and affliction of the spirit.
18 Kay diha sa kadagaya sa kaalam anaa ang tumang suliran, ug siya nga nagadaghan ang kahibalo nagadaghan ang kasub-anan.
Because of this, with much wisdom there is also much anger. And whoever adds knowledge, also adds hardship.
