< Deuteronomio 5 >
1 Gitawag ni Moises ang tanang Israelita ug giingnan sila, “Paminaw, Israel, sa mga balaod ug sa mga kasugoan nga akong isulti kaninyo karong adlawa, aron inyo silang tun-an ug tipigan.
And Moses sent for all Israel, and said to them, Give ear, O Israel, to the laws and the decisions which I give you today, and give attention to them so that you may keep and do them.
2 Si Yahweh nga atong Dios naghimo ug kasabotan kanato didto sa Horeb.
The Lord our God made an agreement with us in Horeb.
3 Wala himoa ni Yahweh kini nga kasabotan uban sa atong mga katigulangan, apan uban kanato, kanatong tanan nga buhi karon.
The Lord did not make this agreement with our fathers but with us, who are all living and present here today.
4 Nakigsulti si Yahweh kaninyo nawong sa nawong didto sa bukid taliwala sa kalayo.
The word of the Lord came to you face to face on the mountain, out of the heart of the fire,
5 (Nagtindog ako taliwala kaninyo ug kang Yahweh nianang panahona, sa pagpahayag sa iyang pulong diha kaninyo; kay nahadlok man kamo tungod sa kalayo, ug wala kamo mitungas sa bukid). Miingon si Yahweh,
(I was between the Lord and you at that time, to make clear to you the word of the Lord: because, through fear of the fire, you did not go up the mountain; ) saying,
6 'Ako si Yahweh nga inyong Dios, nga nagdala kaninyo pagawas sa yuta sa Ehipto, gawas sa balay sa pagkaulipon.
I am the Lord your God, who took you out of the land of Egypt, out of the prison-house.
7 Dili kamo magbaton ug laing mga dios sa akong atubangan.
You are to have no other gods but me.
8 Dili kamo maghimo alang sa inyong kaugalingon ug kinulit nga hulagway o laing panagway sa bisan unsa ibabaw sa langit, ni ilawom sa kalibotan, ni sa ilalom sa tubig.
You may not make for yourselves an image in the form of anything in heaven or on earth or in the waters under the earth:
9 Dili kamo moyukbo kanila o moalagad kanila, kay Ako, si Yahweh nga inyong Dios, siluso nga Dios. Silotan ko ang mga katigulangan pinaagi sa pagdalag silot sa ilang mga kabataan, ngadto sa ikatulo ug ikaupat sa ilang kaliwatan niadtong nasuko kanako,
You may not go down on your faces before them or give them worship: for I, the Lord your God, am a God who will not give his honour to another; and I will send punishment on the children for the wrongdoing of their fathers, to the third and fourth generation of my haters;
10 ipakita ko ang matinud-anon nga kasabotan ngadto sa liboan, niadtong nahigugma kanako ug nagtuman sa akong mga sugo.
And I will have mercy through a thousand generations on those who have love for me and keep my laws.
11 Dili ninyo pagagamiton ang ngalan ni Yahweh nga inyong Dios sa pagpasipala, kay alang kang Yahweh isipon niyang makasasala ang naggamit sa iyang pangalan sa pagpasipala.
You are not to make use of the name of the Lord your God for an evil purpose; whoever takes the Lord's name on his lips for an evil purpose will be judged as a sinner by the Lord.
12 Hinumdomi ang Adlaw nga Igpapahulay ug balaana kini, ingon sa gimando ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo.
Keep the Sabbath day as a holy day, as you have been ordered by the Lord your God.
13 Sulod sa unom ka adlaw makabuhat kamo sa tanan ninyong buluhaton;
On six days do all your work:
14 apan ang ika pito nga adlaw mao ang Adlaw nga Igpapahulay alang kang Yahweh nga inyong Dios. Niining adlawa dili kamo magbuhat sa bisan unsang buluhaton—dili gayod, ni ang inyong anak nga lalaki, ang inyong anak nga babaye, ni ang inyong sulugoon nga lalaki, ni ang inyong sulugoon nga babaye, ni ang inyong torong baka, ni ang inyong asno, ni bisan ang inyong mga baka, bisan kinsa nga langyaw nga anaa sa sulod sa inyong mga ganghaan. Buhaton kini aron ang inyong lalaki nga sulugoon ug ang inyong babaye nga sulugoon makapahulay ingon man kamo.
But the seventh day is a Sabbath to the Lord your God; on that day do no work, you or your son or your daughter, or your man-servant or your woman-servant, or your ox or your ass or any of your cattle, or the man from a strange country who is living among you; so that your man-servant and your woman-servant may have rest as well as you.
15 Hinumdomi nga nahimo kamong mga sulugoon sa yuta sa Ehipto, ug si Yahweh nga inyong Dios nagdala kaninyo pagawas gikan didto pinaagi sa kusgan niya nga kamot ug pinaagi sa iyang bukton. Busa si Yahweh nga iyong Dios nagmando kaninyo nga tumanon ang adlaw nga Igpapahulay.
And keep in mind that you were a servant in the land of Egypt, and that the Lord your God took you out of that land by his strong hand and his stretched-out arm: for this reason the Lord has given you orders to keep the Sabbath day.
16 Tahora ninyo ang inyong amahan ug ang inyong inahan, ingon nga gimando ni Yahweh nga inyong Dios nga inyong pagabuhaton, aron mabuhi kamo sa taas nga higayon sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios, aron nga maayo ang inyong dangatan.
Give honour to your father and your mother, as you have been ordered by the Lord your God; so that your life may be long and all may be well for you in the land which the Lord your God is giving you.
Do not put anyone to death without cause.
Do not be false to the married relation.
Do not take the property of another.
20 Dili kamo magsaksi ug bakak batok sa inyong mga silingan.
Do not give false witness against your neighbour;
21 Ayaw kaibog sa asawa sa imong silingan, ayaw kaibog sa balay sa imong silingan, sa iyang uma, ni sa iyang sulugoon nga lalaki, ni sa iyang sulugoon nga babaye, ni sa iyang torong baka, o sa iyang asno, o sa bisa unsa nga gipanag-iya sa imong silingan.'
Or let your desire be turned to your neighbour's wife, or his house or his field or his man-servant or his woman-servant or his ox or his ass or anything which is your neighbour's.
22 Kining mga pulonga gisulti ni Yahweh sa makusog nga tingog sa tanan ninyong mga panagtigom didto sa bukid taliwala sa kalayo, ug sa panganod, ug sa baga nga kangitngit; wala nay daghang mga pulong nga iyang gidugang. Ug gisulat niya kini sa duha ka mga papan nga bato ug gihatag kini kanako.
These words the Lord said to all of you together on the mountain, out of the heart of the fire, out of the cloud and the dark, with a great voice: and he said no more; he put them in writing on the two stones of the law and gave them to me.
23 Nahitabo kini, sa dihang nadungog ninyo ang tingog taliwala sa kangitngit, samtang ang bukid nagdilaab, nga kamo niduol kanako—ang tanan ninyong mga pangulo ug ang mga kadagkoan sa inyong mga tribo.
And after hearing the voice which came out of the dark while the mountain was burning with fire, all the heads of your tribes and your chiefs came to me,
24 Miingon kamo, 'Tan-awa, si Yahweh nga atong Dios nagpakita kanato sa iyang himaya ug sa iyang pagkagamhanan, ug atong nadungog ang iyang tingog taliwala sa kalayo; nakita nato karon nga sa dihang nakigsulti ang Dios sa katawhan, mabuhi sila.
And said, The Lord has let us see his glory and his power, and his voice has come to us out of the fire: today we have seen that a man may go on living even after hearing the voice of God.
25 Apan nganong kinahanglan man kitang mamatay? Kay kining dakong kalayo molamoy kanato; kung atong nadungog ang tingog ni Yahweh nga atong Dios, kita mamatay.
Why then is death to be our fate? For if the voice of the Lord our God comes to us any more, death will overtake us, and we will be burned up in this great fire.
26 Kay kinsa ba gawas kanato ang anaa sa tanan nga unod nga nakadungog sa buhing Dios nga nagsulti taliwala sa kalayo, nga nagpabiling buhi, sama sa atong nabuhat?
For what man is there in all the earth, who, hearing the voice of the living God as we have, out of the heart of the fire, has been kept from death?
27 Alang kanimo, kinahanglan nga moadto ka ug maminaw sa tanan nga isulti ni Yahweh nga atong Dios; ug soblia sa pagsulti kanamo ang tanan nga isulti ni Yahweh nga atong Dios kanimo; maminaw kami niini ug motuman.'
Do you go near: and after hearing everything which the Lord our God has to say, give us an account of all he has said to you, and we will give ear, and do it.
28 Nadungog ni Yahweh ang inyong mga pulong sa dihang nakigsulti kamo kanako. Miingon siya kanako, 'Akong nadungog ang mga pulong niining mga katawhan, kung unsa ang ilang gisulti kanimo. Kung unsa man ang ilang gisulti nga maayo.
Then the Lord, hearing your words to me, said to me, The words which this people have said to you have come to my ears: what they have said is well said.
29 O, nga aduna untay kasingkasing diha kanila, nga magadayeg sila kanako ug kanunay nga magtuman sa akong kasugoan, nga kini mahimong makaayo kanila ug sa ilang mga anak hangtod sa hangtod!
If only they had such a heart in them at all times, so that they might go in fear of me and keep my orders and that it might be well for them and for their children for ever!
30 Lakaw ingna sila, “Balik sa inyong mga tolda.”
Now say to them, Go back to your tents.
31 Apan alang kanimo, barog dinhi sa akong duol, ug sultihan ko ikaw sa tanang kasugoan, sa mga balaod, ug sa tanang mando nga imong itudlo kanila, aron ilang tumanon didto sa yuta nga akong ihatag kanila nga panag-iyahon.'
But as for you, keep your place here by me, and I will give you all the orders and the laws and the decisions which you are to make clear to them, so that they may do them in the land which I am giving them for their heritage.
32 Busa tumana ninyo ang gisugo ni Yahweh nga inyong Dios; dili kamo motipas sa tuo o sa wala.
Take care, then, to do whatever the Lord your God has given you orders to do; let there be no turning away to the right hand or to the left.
33 Magalakaw kamo sa tanang mga dalan nga gimando ni Yahweh kaninyo nga inyong Dios, aron nga mabuhi kamo, ug makaayo kini kaninyo, ug mahimo pa nga motaas ang inyong mga adlaw didto sa yuta nga inyong panag-iyahon.
Go on walking in the way ordered for you by the Lord your God, so that life may be yours and it may be well for you, and your days may be long in the land of your heritage.