Deuteronomio 31

1 Miadto si Moises ug gisugilon kini nga mga pulong ngadto sa katawhan sa Israel.

When Moses had finished speaking these words to all Israel,

2 Miingon siya kanila, “120 na ka tuig ang akong pangidaron karon; dili na ako makagawas ug makasulod; Miingon si Yahweh kanako, 'Dili ka makatabok niining Jordan'.

he said to them, “I am now a hundred and twenty years old; I am no longer able to come and go, and the LORD has said to me, ‘You shall not cross the Jordan.’

3 Si Yahweh nga imong Dios, siya mao ang mag-una kanimo; pagalaglagon niya kining kanasoran gikan sa imong atubangan, ug paga-ilogan mo sila. Si Josue, mao ang magalakaw una kanimo, sumala sa gisulti ni Yahweh.

The LORD your God Himself will cross over ahead of you. He will destroy these nations before you, and you will dispossess them. Joshua will cross ahead of you, as the LORD has said.

4 Pagabuhaton ni Yahweh kanila ang gibuhat niya kang Sihon ug kang Og, ang mga hari sa mga Amorihanon, ug sa ilang kayutaan, nga iyang gipanglaglag.

And the LORD will do to them as He did to Sihon and Og, the kings of the Amorites, when He destroyed them along with their land.

5 Hatagan ka ni Yahweh sa kadaogan batok kanila sa dihang magtagbo kamo sa panggubatan, ug pagabuhaton mo kanila ang tanang gisugo ko kanimo.

The LORD will deliver them over to you, and you must do to them exactly as I have commanded you.

6 Magmalig-on ka ug magmaisugon, ayaw kalisang, ug ayaw kahadlok kanila; kay si Yahweh nga imong Dios, magauban kanimo; dili ka niya pakyason ni isalikway.”

Be strong and courageous; do not be afraid or terrified of them, for it is the LORD your God who goes with you; He will never leave you nor forsake you.”

7 Gitawag ni Moises si Josue ug miingon kaniya atubangan sa tibuok katawhan sa Israel, 'Magmalig-on ug magmaisugon ka, kay ikaw ang mouban niining katawhan paingon sa yuta nga gipanumpa ni Yahweh nga ihatag sa ilang mga katigulangan; tabangan mo sila aron mapanunod kini.

Then Moses called for Joshua and said to him in the presence of all Israel, “Be strong and courageous, for you will go with this people into the land that the LORD swore to their fathers to give them, and you shall give it to them as an inheritance.

8 Si Yahweh, mao ang maga-una kanimo; magauban siya kanimo; dili ka niya pasagdan ni biyaan; ayaw kahadlok, ug ayaw kawala sa paglaom.”

The LORD Himself goes before you; He will be with you. He will never leave you nor forsake you. Do not be afraid or discouraged.”

9 Gisulat ni Moises kini nga balaod ug gihatag kini sa mga pari, ang mga anak ni Levi, nga maoy nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh; gihatagan usab niya niini ang tanang kadagkoan sa Israel.

So Moses wrote down this law and gave it to the priests, the sons of Levi, who carried the ark of the covenant of the LORD, and to all the elders of Israel.

10 Gisugo sila ni Moises ug miingon, “Sa kataposan sa matag pito ka tuig, sa kasaulogan sa pagpapas sa mga utang, sa Kasaulogan sa Kabalayan,

Then Moses commanded them, “At the end of every seven years, at the appointed time in the year of remission of debt, during the Feast of Tabernacles,

11 sa pagduol sa tibuok Israel aron sa pagpangatubang kang Yahweh nga imong Dios sa dapit nga iyang pagapilion alang sa iyang pinuy-anan, pagabasahon mo kini nga balaod atubangan sa tibuok katawhan sa Israel aron ilang madungog.

when all Israel comes before the LORD your God at the place He will choose, you are to read this law in the hearing of all Israel.

12 Tigoma ang katawhan, ang mga lalaki, ang mga babaye, ug ang mga gagmay nga bata, ug ang mga langyaw nga uban kanimo sa sulod sa ganghaan sa imong siyudad, aron nga makadungog sila ug makakat-on, ug mapasidunggan nila si Yahweh nga imong Dios ug motuman sa tanang pulong niini nga balaod.

Assemble the people—men, women, children, and the foreigners within your gates—so that they may listen and learn to fear the LORD your God and to follow carefully all the words of this law.

13 Buhata kini aron nga ang ilang kaanakan, nga wala pa masayod, makadungog ug makakat-on sa pagpasidungog kang Yahweh nga imong Dios, hangtod magpuyo ka sa yuta nga imong pagaadtoan tabok sa Jordan aron panag-iyahon.”

Then their children who do not know the law will listen and learn to fear the LORD your God, as long as you live in the land that you are crossing the Jordan to possess.”

14 Miingon si Yahweh kang Moises, “Tan-awa, nagkaduol na ang takna nga ikaw mamatay; tawaga si Josue ug pag-adto kamo sa tolda sa tigomanan, aron mahatag ko kaniya ang sugo.” Miadto si Moises ug si Josue ug nagpakita sila didto sa tolda sa tigomanan.

Then the LORD said to Moses, “Behold, the time of your death is near. Call Joshua and present yourselves at the Tent of Meeting, so that I may commission him.” So Moses and Joshua went and presented themselves at the Tent of Meeting.

15 Mitungha si Yahweh didto sa tolda pinaagi sa haligi nga panganod; ang haligi nga panganod nagpahiluna ibabaw sa pultahan sa tolda.

Then the LORD appeared at the tent in a pillar of cloud, and the cloud stood over the entrance to the tent.

16 Miingon si Yahweh kang Moises, “Tan-awa, matulog ka uban sa imong mga amahan; kining katawhan motindog ug mamuhat sama sa babaying gabaligya ug dungog nga mosunod sa laing mga dios didto sa yuta nga ilang pagaadtoan. Pagabiyaan nila ako ug bungkagon ang akong kasabotan nga akong gihimo tali kanila.

And the LORD said to Moses, “You will soon rest with your fathers, and these people will rise up and prostitute themselves with the foreign gods of the land they are entering. They will forsake Me and break the covenant I have made with them.

17 Unya, nianang adlawa, mosilaob ang akong kasuko batok kanila, ug isalikway ko sila. Pagatagoan ko ang akong panagway gikan kanila, ug pagaut-uton sila. Daghang mga katalagman ug mga kagul-anan ang makakaplag kanila, busa moingon sila nianang adlawa, 'Nakaplagan ba kanako kining mga katalagman tungod kay ang atong Dios wala na sa akong taliwala?'

On that day My anger will burn against them, and I will abandon them and hide My face from them, so that they will be consumed, and many troubles and afflictions will befall them. On that day they will say, ‘Have not these disasters come upon us because our God is no longer with us?’

18 Pagatagoan ko gayod gikan niini ang akong panagway nianang adlawa tungod sa tanang daotan nga pagabuhaton niini, tungod kay milingi sila sa laing mga dios.

And on that day I will surely hide My face because of all the evil they have done by turning to other gods.

19 Busa karon isulat kini nga alawiton alang kanimo ug itudlo kini ngadto sa katawhan sa Israel. Ibutang kini sa ilang mga baba, aron nga kini nga alawiton mamahimong saksi alang kanako batok sa katawhan sa Israel.

Now therefore, write down for yourselves this song and teach it to the Israelites; have them recite it, so that it may be a witness for Me against them.

20 Kay sa dihang pagadad-on ko na siya sa yuta nga akong gipanumpa nga ihatag sa iyang mga katigulangan, sa yuta nga nagdagayday sa gatas ug dugos, ug sa dihang makakaon na siya ug mabusog ug manambok, unya molingi siya sa laing mga dios ug moalagad siya kanila; pagatamayon niya ako ug supakon ang akong kasabotan.

When I have brought them into the land that I swore to give their fathers, a land flowing with milk and honey, they will eat their fill and prosper. Then they will turn to other gods and worship them, and they will reject Me and break My covenant.

21 Sa dihang moabot sa katawhan ang daghang mga kadaotan ug kagul-anan, magpamatuod kini nga alawiton ingon nga saksi; kay dili kini mahikalimtan gikan sa baba sa ilang mga kaliwatan; kay nasayod na ako sa mga laraw nga ilang gihunahuna karong adlawa, bisan sa wala ko pa sila gidala sa yuta nga akong gipanumpa.”

And when many troubles and afflictions have come upon them, this song will testify against them, because it will not be forgotten from the lips of their descendants. For I know their inclination, even before I bring them into the land that I swore to give them.”

22 Busa gisulat ni Moises kini nga alawiton niadto gayong adlawa ug gitudlo kini sa katawhan sa Israel.

So that very day Moses wrote down this song and taught it to the Israelites.

23 Mihatag si Yahweh ug sugo kang Josue nga anak ni Nun ug miingon, “Magmalig-on ug magmaisugon ka; kay ikaw ang magdala sa katawhan sa Israel ngadto sa yuta nga akong gipanumpa kanila, ug magauban ako kanimo.”

Then the LORD commissioned Joshua son of Nun and said, “Be strong and courageous, for you will bring the Israelites into the land that I swore to give them, and I will be with you.”

24 Nahitabo kini sa pagkahuman ni Moises pagsulat sa mga pulong niini nga balaod sa usa ka basahon,

When Moses had finished writing in a book the words of this law from beginning to end,

25 nga mihatag siya ug sugo sa mga Levita nga nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh; miingon siya,

he gave this command to the Levites who carried the ark of the covenant of the LORD:

26 “Kuhaa kining basahon sa balaod ug ibutang kini sa kiliran sa arka sa kasabotan ni Yahweh nga inyong Dios, aron nga maanaa kini didto ingon nga saksi batok kanimo.

“Take this Book of the Law and place it beside the ark of the covenant of the LORD your God, so that it may remain there as a witness against you.

27 Kay nasayod ako sa imong pagkamasupilon ug kagahi sa imong ulo; tan-awa, bisan gani buhi pa ako karon, nagmasinupakon ka na batok kang Yahweh; unsa nalang kaha kung patay na ako?

For I know how rebellious and stiff-necked you are. If you are already rebelling against the LORD while I am still alive, how much more will you rebel after my death!

28 Tigoma alang kanako ang tanang kadagkoan sa imong mga tribo, ug ang imong mga opisyalis, aron masulti ko kining mga pulong sa ilang mga igdulungog ug tawgon ang langit ug ang yuta aron sa pagsaksi batok kanila.

Assemble before me all the elders of your tribes and all your officers so that I may speak these words in their hearing and call heaven and earth to witness against them.

29 Kay nasayod ako nga human sa akong kamatayon maghugawhugaw gayod ka sa imong kaugalingon ug mosimang sa dalan nga akong gisugo kanimo; moabot kanimo ang mga katalagman sa mosunod nga mga adlaw. Mahitabo kini tungod kay buhaton mo ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sa pagpasuko kaniya pinaagi sa buhat sa imong mga kamot.”

For I know that after my death you will become utterly corrupt and turn from the path I have commanded you. And in the days to come, disaster will befall you because you will do evil in the sight of the LORD to provoke Him to anger by the work of your hands.”

30 Gisaysay ni Moises sa igdulungog sa tanang nagkatigom nga katawhan sa Israel ang mga pulong niini nga alawiton hangtod nga nahuman sila.

Then Moses recited aloud to the whole assembly of Israel the words of this song from beginning to end: