Deuteronomio 24

1 Sa dihang ang lalaki mangita ug pangasaw-onon ug mangasawa kaniya, kung wala siya makakaplag ug kaluoy sa iyang mga mata tungod kay adunay siyay nakaplagan nga pipila ka dili maayong butang kaniya, nan magsulat ang lalaki alang kaniya ug sulat sa pagpakigbulag, ug ihatag kini sa iyang kamot, ug pagawason siya sa iyang pinuy-anan.

Ikiwa mtu atamwoa mke na akamchukia kwa sababu ya kukosa adabu, naye akamwandikia hati ya talaka, akampa na kumfukuza kutoka nyumbani kwake,

2 Sa paggawas niya sa pinuy-anan sa lalaki, makalakaw na siya ug mahimong asawa sa laing lalaki.

ikiwa baada ya kuondoka nyumbani kwake atakuwa mke wa mtu mwingine,

3 Kung ang ikaduhang bana magdumot na usab kaniya ug magsulat kaniya ug sulat sa pagpakigbulag, ug ihatag kini sa iyang kamot, ug paggawason siya sa iyang pinuy-anan; o kung mamatay ang ikaduhang bana, ang lalaki nga nangasawa kaniya—

ikiwa mume wake wa pili atachukizwa naye akamwandikia hati ya talaka, akampa na kumfukuza kutoka nyumbani kwake, au kama akifa,

4 nan ang iyang unang bana, nga nagpagawas kaniya, dili na makapangasawa kaniya pag-usab, kay human na siya mahugawi; kay dulumtanan kana kang Yahweh. Kinahanglan nga dili ka mahimong hinungdan nga masad-an ang yuta, ang yuta nga gihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios ingon nga panulundon.

basi yule mume wake wa kwanza, ambaye alimpa talaka, haruhusiwi kumwoa tena baada ya mwanamke huyo kuwa najisi. Hayo yatakuwa machukizo machoni pa Bwana. Usilete dhambi juu ya nchi ambayo Bwana Mungu wako anakupa kama urithi.

5 Kung ang lalaki bag-o lamang mangasawa, dili siya moadto sa panggubatan uban ang kasundalohan, ni sa pagsugo kaniya nga moadto sa pinugsanay nga katungdanan; gawasnon siya nga magpuyo sa iyang panimalay sulod sa usa ka tuig ug maglipay sa iyang asawa nga iyang gipili.

Kama mtu ameoa karibuni, kamwe asipelekwe vitani au kupewa wajibu mwingine wowote. Kwa mwaka mmoja atakuwa huru kubaki nyumbani ili amfurahishe mke aliyemwoa.

6 Walay tawo nga magprenda sa usa ka galingan o sa lingin nga ligsanan sa galingang bato, kay mao kana ang pagprenda sa kinabuhi sa tawo.

Usitoe jozi ya mawe ya kusagia, hata ikiwa lile la juu, kuweka rehani kwa ajili ya deni, kwa sababu itakuwa ni kuweka uhai wa mtu kama dhamana.

7 Kung may tawo nga hikaplagan nga mangdagit sa iyang mga igsoon taliwala sa katawhan sa Israel, ug buhaton niya ingon nga ulipon ug ibaligya siya, kanang kawatana kinahanglan mamatay; ug wagtangon mo ang kadaotan diha sa imong taliwala.

Kama mtu akikamatwa akiiba yeyote miongoni mwa ndugu zake wa Waisraeli na kumtenda kama mtumwa au akimuuza, mwizi huyo ni lazima auawe. Nawe utaondoa uovu kutoka miongoni mwenu.

8 Magmatngon ka mahitungod sa bisan unsang sakit nga sanla, aron mapanid-an mo pag-ayo ug masunod ang tanang gitudlo kanimo nga gihatag sa mga pari, nga mga Levita; sumala sa akong gisugo kanila, nga inyong buhaton.

Pakitokea magonjwa ya ngozi ya kuambukiza, mwe waangalifu sana kufanya sawasawa na maagizo ya makuhani, ambao ni Walawi. Ni lazima mfuate kwa uangalifu yale niliyowaamuru.

9 Hinumdomi kung unsa ang gibuhat ni Yahweh nga inyong Dios kang Miriam niadtong migawas kamo sa Ehipto.

Kumbukeni kile Bwana Mungu wenu alichomfanyia Miriamu njiani baada ya ninyi kutoka Misri.

10 Sa dihang magpautang ka sa bisan unsang matang nga pautang sa imong isigkatawo, ayaw pagsulod sa iyang pinuy-anan aron sa pagkuha sa iyang bayad.

Unapomkopesha jirani yako chochote, usiingie nyumbani kwake kutwaa kile anachokitoa kama rehani.

11 Maghulat ka lamang sa gawas, ug ang tawo nga nakautang magdala sa bayad alang kanimo ngadto sa gawas.

Ukae nje na umwache huyo mtu uliyemkopesha akuletee hiyo rehani.

12 Kung usa siya ka kabos nga tawo, dili ka matulog uban sa iyang giprenda nga anaa kanimo.

Ikiwa mtu huyo ni maskini, usiende kulala ukiwa na hiyo rehani yake katika milki yako.

13 Kinahanglan gayod nga iuli mo kaniya ang giprenda sa dili pa mosalop ang adlaw, aron nga matulog siya sa iyang kupo ug magpanalangin kanimo; mao kini ang pagkamatarong nga alang kanimo sa atubangan ni Yahweh nga imong Dios.

Rudisha vazi lake kabla ya machweo ya jua ili apate kulilalia. Kisha atakushukuru na kitaonekana kama kitendo cha haki mbele za Bwana Mungu wako.

14 Kinahanglan nga dili nimo daogdaogon ang sinuholang ulipon nga kabos ug nanginahanglan, bisan siya imong isigka-Israelita, o sa mga dumuduong nga anaa sa imong yuta sulod sa imong mga ganghaan sa siyudad;

Usimwonee mtu maskini na mhitaji ambaye umemwajiri, akiwa ni nduguyo Mwisraeli au mgeni anayeishi katika mojawapo ya miji yenu.

15 sa matag adlaw suholan mo siya; kinahanglan nga sa dili pa masalopan sa adlaw kining wala pa masulbad nga buluhaton, kay kabos siya ug nanginahanglan niini. Buhata kini aron nga dili siya motuaw batok kanimo ngadto kang Yahweh, ug dili kini mahimong sala nga buhat diha kanimo.

Mlipe ujira wake kila siku kabla ya jua kutua, kwa sababu yeye ni maskini na anautegemea ujira huo. La sivyo, anaweza kumlilia Bwana dhidi yako, nawe ukapata hatia ya dhambi.

16 Kinahanglan nga dili angay pagapatyon ang ginikanan tungod sa ilang mga anak, ni pagapatyon ang mga anak tungod sa ilang ginikanan. Kondili, pagapatyon ang matag-usa sumala sa iyang kaugalingong sala.

Baba wasiuawe kwa ajili ya watoto wao, wala watoto wasiuawe kwa ajili ya baba zao; kila mmoja atakufa kwa ajili ya dhambi yake mwenyewe.

17 Dili nimo ihikaw ang kaangayan nga alang sa mga dumuduong o sa mga ilo, ni dawaton ang kupo ingon nga prenda sa mga babayeng balo.

Usipotoshe hukumu ya mgeni au yatima, au kuchukua vazi la mjane kama rehani.

18 Kondili, hinumdomi nga naulipon ka sa Ehipto, ug giluwas ka gikan didto ni Yahweh nga imong Dios. Busa nagsugo ako kanimo sa pagtuman niini nga sugo.

Kumbukeni kwamba mlikuwa watumwa huko Misri, naye Bwana Mungu wenu akawakomboa kutoka huko. Hii ndiyo sababu ninawaamuru kutenda hili.

19 Sa pag-ani nimo sa imong kaumahan, ug aduna kay nakalimtan nga usa ka bugkos nga uhay didto sa uma, ayaw na kini baliki pa aron kuhaon; alang na kini sa mga dumuduong, sa mga ilo, o sa mga babayeng balo, aron nga si Yahweh nga imong Dios magpanalangin kanimo sa tanang buhaton sa imong mga kamot.

Unapovuna shamba lako na ukasahau mganda, usirudi kuuchukua. Acha kwa ajili ya mgeni, yatima na mjane, ili Bwana Mungu wako aweze kukubariki wewe katika kazi zote za mikono yako.

20 Sa dihang magauyog ka sa imong kahoy nga olibo, ayaw na hagdawi ang mga sanga; alang na kini sa mga dumuduong, sa mga ilo, ug sa mga babayeng balo.

Unapovuna zeituni kutoka miti yako, usirudie matawi mara ya pili. Acha kilichobaki kwa ajili ya mgeni, yatima na mjane.

21 Sa dihang magapamupo ka sa mga ubas sa imong kaparasan, ayaw na kini panghagdawi; alang na kini sa mga dumuduong, sa mga ilo, ug sa mga babayeng balo.

Unapochuma zabibu katika shamba lako la mizabibu usirudie tena. Acha zinazobaki kwa ajili ya mgeni, yatima na mjane.

22 Hinumdomi nga naulipon ka kaniadto sa yuta sa Ehipto; busa nagsugo ako kanimo sa pagtuman niini nga sugo.

Kumbuka kwamba mlikuwa watumwa katika nchi ya Misri. Ndiyo sababu ninawaamuru kufanya hili.