< Deuteronomio 11 >
1 Busa higugmaon ninyo si Yahweh nga inyong Dios ug tipigan kanunay ang iyang pagpanudlo, ang iyang mga balaod, ang iyang mga sugo, ug ang iyang mga kasugoan.
“[Because of all that] Yahweh your God [has done for you], you must love him and continually obey all his rules and regulations and commandments.
2 Hibaloi nga wala ako nakigsulti sa inyong mga anak, nga wala nasayod ni nakakita sa pagsilot ni Yahweh nga inyong Dios, sa iyang pagkabantogan, sa iyang makagagahom nga kamot, o sa iyang gituy-od nga bukton,
It was you and your ancestors, not your children, whom he disciplined [by causing all of you to have/experience difficulties]. So, starting today, continue to think about how very great and very powerful he is [DOU, MTY].
3 sa mga timaan ug mga buhat nga iyang gihimo taliwala sa Ehipto ngadto kang Paraon, ang Hari sa Ehipto, ug ngadto sa tibuok niyang yuta.
Think about the various miracles [DOU] that he performed in Egypt. Think about what he did to the king of Egypt and to his country.
4 Ni ilang nakita unsa ang iyang gibuhat sa kasundalohan sa Ehipto, sa ilang mga kabayo, o sa ilang mga karwahi; kung giunsa niya sila pagtabon ug tubig sa Pulang Dagat samtang migukod sila kaninyo, ug kung giunsa sila paglaglag ni Yahweh hangtod karong adlawa;
Think about what he did to the army of Egypt, to their horses and their chariots. Think about how he caused the Red Sea to flood/cover over them while they were pursuing your ancestors, and how the army of Egypt was completely (wiped out/destroyed).
5 o kung unsa ang iyang gibuhat alang kaninyo didto sa kamingawan hangtod nga nakaabot kamo niining dapita.
Think about what Yahweh did for your ancestors in the desert before you arrived at this place.
6 Wala nila nakita kung unsa ang gibuhat ni Yahweh kang Datan ug kang Abiram, ang mga anak ni Eliab nga anak ni Ruben; kung giunsa pagbuka sa yuta ang baba niini ug mitulon kanila, sa ilang panimalay, sa ilang mga tolda, ug sa tanang buhing binuhat nga misunod kanila, diha taliwala sa tanang Israelita.
Think about what he did to Dathan and Abiram, the two sons of Eliab from the tribe of Reuben. While all of your ancestors were watching, the earth split open, and they fell into the opening [and disappeared], along with their families and their tents, their servants, and their animals.
7 Apan nakita sa inyong mga mata ang tanang dagkong mga butang nga gihimo ni Yahweh.
You [SYN] and your ancestors have seen all these miracles that Yahweh performed.
8 Busa tipigi ang tanang kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa, aron mahimo kamong kusgan, ug moadto ug manag-iya sa yuta, diin inyong adtoon aron sa pagpanag-iya niini;
So, obey all the commandments that I am giving you today, in order that you will be strong and able to cross the river and occupy the land that you are about to enter,
9 ug aron motaas ang inyong mga adlaw sa yuta nga gisaad ni Yahweh sa inyong mga katigulangan nga ihatag kanila ug sa ilang mga kaliwatan, ang yuta nga adunay nagadagayday nga gatas ug dugos.
and in order that you will live for a long time in that land, the land that Yahweh solemnly promised your ancestors that he would give to them and to their descendants, a land that is very fertile [IDM].
10 Kay ang yuta, nga inyong adtoon aron panag-iyahan, dili sama sa yuta sa Ehipto nga inyong gigikanan, diin nagpugas kamo sa inyong mga binhi ug nagbisbis niini pinaagi sa inyong mga tiil, sama sa tanaman sa lagotmon;
The land that you are about to enter and occupy is not like the land of Egypt, where your ancestors lived. In Egypt, after they planted seeds, it was necessary for them to work hard [MTY] to water [the plants that grew].
11 apan ang yuta, nga inyong adtoon aron sa pagpanag-iya niini, usa ka yuta sa kabungtoran ug kawalogan, ug nagainom sa tubig sa ulan sa kalangitan.
But the land that you are about to enter is a land where there are many hills and valleys, where there is plenty of rain.
12 Usa ka yuta nga giatiman ni Yahweh nga inyong Dios; ang mga mata ni Yahweh nga inyong Dios kanunay anaa niini, gikan sa sinugdanan sa tuig ngadto sa kataposan sa tuig.
Yahweh takes care of that land. He [SYN] watches over it every day, from the beginning of each year to the end of each year.
13 Mahitabo kini, kung maminaw kamo pag-ayo sa akong mga kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa sa paghigugma kang Yahweh nga inyong Dios, ug sa pag-alagad kaniya sa tibuok ninyong kasingkasing ug sa tibuok ninyong kalag,
Today I am commanding you to love Yahweh our God and to serve him with your entire inner beings. If you do that,
14 nga maghatag ako ug ulan sa inyong yuta sa panahon niini, ang unang ulan ug ang kataposang ulan, aron matigom ninyo ang inyong trigo, ang inyong bag-o nga bino, ang inyong bag-o nga lana.
each year he will send rain on your land at the (right times/times when it is needed), (in the autumn/at the end of the dry season) and (in the spring/before the next dry season starts). As a result, you will have grain and [grapes to make] wine and [olives to make olive] oil.
15 Magahatag ako ug kasagbotan sa inyong kaumahan alang sa inyong mga baka, ug mangaon kamo ug mangabusog.
And he will cause grass to grow in your fields for your livestock [to eat]. You will have all the food that you want.
16 Bantayi ang inyong kaugalingon, aron dili malimbongan ang inyong kasingkasing, ug motalikod kamo ug magsimba sa laing mga dios, ug moyukbo ngadto kanila;
“But I warn you, do not turn away from Yahweh our God and start to worship other gods,
17 aron ang kasuko ni Yahweh dili mosilaob batok kaninyo, ug aron dili niya isira ang kalangitan, aron walay ulan nga mahitabo, ug ang yuta dili na maghatag ug bunga, ug aron mangahanaw kamog dali gikan sa maayong yuta nga igahatag ni Yahweh kaninyo.
because if you do that, Yahweh will become very angry with you. He will prevent any rain from falling. As a result, the crops will not grow, and you will soon die [from hunger] in the good land that Yahweh is about to give to you.
18 Busa ipahimutang ang akong mga pulong sa inyong kasingkasing ug kalag; ihigot sila ingon nga timaan sa inyong kamot, ug tugoti nga mahimo kining timaan sa inyong agtang tungatunga sa inyong mga mata.
So, keep thinking [IDM] about these commands. Write them [on tiny scrolls] and fasten them to your arms/wrists, and write them on bands that you fasten to your foreheads [to help you to remember them].
19 Itudlo ninyo kini sa inyong mga anak ug magsulti mahitungod niini sa dihang maglingkod kamo diha sa inyong panimalay, sa dihang maglakaw kamo sa dalan, sa dihang maghigda kamo, ug sa dihang mobangon kamo.
Teach them to your children again and again. Talk about them [all the time]: When you are in your houses and when you are walking outside; talk about them when you are lying down at night and when you are getting up in the morning.
20 Isulat ninyo kini sa mga haligi sa pultahan sa inyong balay ug sa mga ganghaan sa inyong siyudad,
Write them on the doorposts and on the gates of your houses.
21 aron motaas pa gayod ang inyong mga adlaw ug ang mga adlaw sa inyong mga anak sa yuta nga gisaad ni Yahweh sa inyong mga katigulangan nga ihatag kanila, hangtod nga ang kalangitan anaa pa ibabaw sa kalibotan.
Do that in order that you and your children will live for a long time in the land that Yahweh promised to our ancestors that he would give to them. That land will belong to you [and your descendants] as long as there is a sky above the earth.
22 Kay kung matinumanon kamong magatipig sa mga kasugoan nga akong gisugo kaninyo, ug sa pagbuhat niini, sa paghigugma kang Yahweh nga inyong Dios, sa paglakaw diha sa tanan niyang mga dalan, ug sa pagpakighiusa kaniya,
“Faithfully continue to obey what I am commanding you to do—to love Yahweh our God, and to conduct your lives as he wants you to do, and to (be faithful to/have a close relationship with) him.
23 unya palayason ni Yahweh kining tanan nga kanasoran gikan sa inyong atubangan, ug inyong pagahinginlan ang kanasoran nga mas dagko ug gamhanan pa kay kaninyo.
If you do that, Yahweh will expel all the people-groups in that land as you advance, people-groups that are more numerous and more powerful than you are.
24 Ang matag dapit nga pagatamakan sa lapalapa sa inyong tiil mainyo; gikan sa kamingawan paingon sa Lebanon, gikan sa suba, ang suba sa Eufrates, ngadto sa dagat sa kasadpan mahimong inyong utlanan.
All the ground [in that land] on which you walk will be yours. Your territory will extend from the desert [in the south] to the Lebanon [Mountains in the north], and from the Euphrates River [in the east] to the [Mediterranean] Sea in the west.
25 Walay tawo nga makahimo sa pagbarog sa inyong atubangan; ipahimutang ni Yahweh nga inyong Dios ang kahadlok ug kalisang ninyo ngadto sa tanang yuta nga inyong pagalaktan, sumala sa iyang gisulti kaninyo.
Yahweh our God will cause all the people in that land to be afraid of you, which is what he promised, with the result that no people-group will be able to stop you.
26 Tan-awa, ipahimutang ko karong adlawa ang panalangin ug tunglo alang kaninyo;
“Listen carefully: Today I am telling you [that Yahweh will either] bless [you or he will] curse you.
27 ang panalangin, kung maminaw kamo sa kasugoan ni Yahweh nga inyong Dios nga akong gisugo kaninyo karong adlawa;
If you obey the commandments of Yahweh our God that I am giving to you today, he will bless you.
28 ug ang tunglo, kung dili kamo maminaw sa kasugoan ni Yahweh nga inyong Dios, apan motalikod sa dalan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa, sa pag-adto sa laing mga dios nga wala ninyo mailhi.
If you do not obey them, and if you turn away from him to worship other gods that you have never known about before, he will curse you.
29 Mahitabo kini, sa dihang si Yahweh nga inyong Dios magdala kaninyo didto sa yuta nga inyong panag-iyahon, nga ipahimutang ninyo ang panalangin didto sa Bukid sa Gerizim, ug ang tunglo didto sa Bukid sa Ebal.
And when Yahweh brings you into the land that you are about to enter and occupy, [some of you must stand on top of] Gerizim Mountain and proclaim what will cause Yahweh to bless you, and [the others must stand on top of] Ebal Mountain and proclaim [what will cause Yahweh to] curse you.”
30 Dili ba atua man kini tabok sa Jordan, kasadpan sa dalan sa kasadpan, sa yuta sa mga Canaanhon nga nagpuyo sa Araba, nga atbang sa Gilgal, kilid sa kakahoyan sa More?
(Those two mountains are [RHQ] west of the Jordan [River], west of the Jordan Valley near the huge oak tree at Moreh [village] in the land where the Canaan people-group lives. They live close to the sacred trees near Gilgal.)
31 Kay motabok kamo sa Jordan ug moadto aron panag-iyahon ang yuta nga igahatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios, ug mapanag-iya ninyo kini ug magpuyo didto.
“You will soon cross the Jordan [River] to occupy the land that Yahweh our God is giving to you. When you enter that land and start to live there,
32 Pagatipigan ninyo ang tanang mga balaod ug kasugoan nga akong gipahimutang sa inyong atubangan karong adlawa.
be sure to obey all the rules and regulations that I am giving to you today.”