Daniel 4
1 Si Haring Nebucadnezar nagpadala niini nga kasugoan ngadto sa tanang katawhan, mga kanasoran, ug mga pinulongan nga nagpuyo sa kalibotan: “Magmalinawon pa unta kamo.
拿步高王詔告居於普世的各民族，各邦國及各異語人民說：「願平安豐富地賜予你們!
2 Ikalipay ko ang pagsugilon kaninyo ang mahitungod sa mga ilhanan ug mga katingalahan nga gibuhat kanako sa Dios nga Labing Halangdon.
至高天主對我所行的神蹟奇事，我以為最好宣布出來。
3 Pagkagamhanan sa iyang mga timailhan ug iyang mga katingalahan! Ang iyang gingharian mao ang walay kataposang gingharian, ug ang iyang pagbuot molungtad hangtod sa tanang kaliwatan.”
他的神蹟何其偉大，他的奇事何其可畏! 他的王國是永遠的王國，他的主權世世常存!
4 Ako si Nebucadnezar, malipayong nagpuyo sa akong panimalay, ug nagmalipayon sa kabuhong dinhi sa akong palasyo.
我拿步高安居在家中，在宮內行樂的時候，
5 Apan aduna akoy damgo nga nakapahadlok kanako. Samtang naghigda ako, nakapahasol kanako ang hulagway nga akong nakita ug ang panan-awon sa akong hunahuna.
忽然做了一夢，這夢使我害怕；我當時在床上所有的幻想，腦中所有的異象，使我心慌意亂，
6 Busa nagmando ako nga dad-on dinhi kanako ang tanang tawo sa Babilonia nga may kaalam aron hubaron nila ang kahulogan sa akong damgo.
遂下了一道諭令，召巴比倫所有的智者到我面前來，給我解說那夢的意義。
7 Unya miabot ang mga salamangkero, kadtong nag-angkon nga makasulti sa mga patay, ang maalamong mga tawo, ug ang mga nagatuon sa mga bituon. Gisugilon ko kanila ang damgo, apan wala nila kini mahubad alang kanako.
巫師、術士、占星者、占卜者都來了，我當面給他們說出了那夢，但他們卻不能給我解說那夢的意義。
8 Apan sa kaulahian miabot si Daniel—nga ginganlan usab ug Belteshazar nga mao ang ngalan sa akong dios, ug anaa kaniya ang espiritu sa balaang mga dios—ug gisugilon ko kaniya ang damgo.
最後，達尼爾來到我面前，－他按我神的名字，起名叫貝耳特沙匝，這人身上具有至聖神明的精神；我給他講述夢說：「
9 “Belteshazar, labaw sa mga salamangkero, nasayod ako nga ang espiritu sa balaang mga dios anaa kanimo ug walay tinago nga lisod alang kanimo. Sultihi ako sa akong nakita sa akong damgo ug unsa ang buot ipasabot niini.
巫師長貝耳特沙匝! 我知道你這個人具有至聖神明的精神，沒有什麼奧秘可以難住你，請聽我夢中所見的異象，給我一個解釋：
10 Mao kini ang panan-awon nga akong nakita sa akong hunahuna samtang ako naghigda sa akong higdaanan: Milantaw ako, ug adunay kahoy nga anaa sa taliwala sa kalibotan, taas kini kaayo.
我在床上腦中所有的異象是這樣：我忽然看見從地中生出一棵樹來，極其高大。
11 Mitubo ang maong kahoy ug nahimong lig-on. Misangko ang tumoy niini sa kalangitan, ug makita kini ngadto sa tanang bahin sa tibuok kalibotan.
這棵樹長的非常粗壯，高可摩天，大地四極都可見到；
12 Maanindot ang mga dahon niini, daghan ug mga bunga, ug igo nga makapakaon sa tanan. Nagpasilong niini ang mga mananap, ug nagbatog sa mga sanga niini ang mga langgam sa kalangitan. Ang tanang buhing mga binuhat makakuhag pagkaon gikan niini.
樹葉美麗，果實繁多，足以供養一切生靈，田野的走獸安息在它的蔭下，空中的飛鳥棲息在它的枝杈上，一切生物都由它獲得供養。
13 Nakita ko sa akong hunahuna samtang ako naghigda sa akong higdaanan, ug ang balaang mensahero mikanaog gikan sa kalangitan.
我在床上，在我腦海所得的異象中，我看見有一位守衛兼聖者自天降下，
14 Misinggit siya ug miingon, 'Putla ang kahoy ug putla ang mga sanga, husloa ang mga dahon niini, ug kataga ang mga bunga niini. Papahawaa ang mga mananap nga anaa ilalom niini ug palupara ang mga langgam gikan sa mga sanga.
他大聲呼喊說：砍倒這棵樹，砍斷它的枝條，搖落它的葉子，打下它的果實，叫走獸離開它下面，叫飛鳥飛離它的枝杈，
15 Ibilin ang tuod sa mga gamot niini sa yuta, nga hiniktan sa puthaw ug bronse, taliwala sa lunhaw nga mga sagbot sa kaumahan. Pasagdi nga mabasa kini sa yamog nga gikan sa kalangitan. Pasagdi nga magpuyo kini uban sa mga mananap sa kasagbotan diha sa yuta.
但在地上只留下它根上的餘幹，用鐵索和銅鏈將它捆住，放在田野的青草，
16 Pasagdi nga mausab ang iyang hunahuna gikan sa panghunahuna sa tawo, ug pasagdi nga maghunahuna siya sama sa mananap hangtod mahuman ang pito ka tuig.
使他的心改變不像人心，給他一個獸心，在他身上要這樣經歷七段時期。
17 Kini nga hukom sumala sa kasugoan nga gibalita sa mensahero. Kini nga hukom gibuhat sa usa ka balaan aron masayod kadtong mga buhi nga ang Labing Halangdon magmando sa tanang gingharian sa katawhan ug ihatag kang bisan kinsa nga buot niyang ibutang nga magmando niini, bisan paman sa labing yanong mga tawo.'
這是守衛者宣布的定案，這是聖者所出的命令，好使眾生知道：是至高者統治世人的國家，他將國權願意給誰，就給誰；他可以將人間最卑賤的立為最高者。
18 Ako si Haring Nebucadnezar, nagdamgo niini. Karon ikaw Belteshazar, sultihi ako sa hubad, tungod kay walay bisan usa sa mga tawong may kaalam dinhi sa akong gingharian ang nakahubad niini alang kanako. Apan makahimo ka niini, tungod kay ang espiritu sa balaang mga dios anaa man kanimo.”
這是我拿步高王所做的夢。現在，貝耳特沙匝! 請你給我說出這夢的意義，因為我國內所有的智者，都不能使我知道這夢的意義，只有你能，因為只有你具有至聖神明的精神。
19 Unya si Daniel nga ginganlan usab ug Belteshazar, wala gayod mahimutang sa makadiyot, ug nahasol ang iyang hunahuna. Miingon ang hari, “Belteshazar, ayaw tugoti nga mahasol ka sa damgo o sa hubad niini.” Mitubag si Belteshazar, “Akong agalon, hinaot unta nga ang damgo alang niadtong nagdumot kanimo; hinaot unta nga ang hubad niini alang sa imong mga kaaway.
名叫貝特沙匝的達尼爾，一時愕然，他想像的事，使他恐懼；君王於是說道：「貝耳特沙匝! 不要為這夢和這夢的意義心亂! 」貝耳特沙匝回答說：「我的主上! 願這夢應驗在仇恨你的人身上，願這夢的朕兆應驗在你的敵人身上!
20 Ang kahoy nga imong nakita—nga mitubo ug nahimong lig-on, ug ang tumoy niini mikasangko sa kalangitan, ug makita sa tanang bahin sa kalibotan—
你所見的那棵樹，長的非常粗大，高可摩天，大地四極都可見到，
21 nga may maanindot nga mga dahon, ug adunay daghan nga mga bunga, aron mahimong pagkaon alang sa tanan, ug sa ilalom niini nagpasilong ang mga mananap sa kaumahan, ug gipuy-an sa mga langgam sa kalangitan—
樹葉美麗，果實繁多，足以供養一切生靈，田野的走獸安息在它的蔭下，空中的飛鳥棲息在它的枝條上。
22 kini nga kahoy mao ikaw, O hari, ikaw nga nahimong kusgan. Ang imong pagkabantogan midako ug misangko sa kalangitan, ug ang imong kagahom miabot ngadto sa tanang bahin sa kalibotan.
大王! 那樹就是你，你長得高大強壯，你的偉大高可摩天，你的權勢達於地極。
23 Nakita mo, O hari, ang balaang mensahero nga mikanaog gikan sa langit ug miingon, 'Putla ang kahoy ug laglaga kini, apan ibilin ang tuod sa mga gamot diha sa yuta, nga hiktan sa puthaw ug bronse, nga anaa taliwala sa lunhaw nga mga sagbot sa kaumahan. Pasagdi kini nga mabasa sa yamog nga gikan sa kalangitan. Pasagdi kini nga magpuyo uban sa ihalas nga mga mananap diha sa kaumahan hangtod nga molabay ang pito ka tuig.'
至於大王所見的那位警衛兼聖者自天降下說：砍倒、毀滅這棵樹! 只在地上留下它根子的餘幹，用鐵索和銅鏈將它捆住，放在田野的青草中，讓他為露水浸濕，與田野的走獸分食，這樣在他身上直到經歷了七段時期。－
24 Mao kini ang hubad, O hari. Mao kini ang kasugoan sa Labing Halangdon nga moabot kanimo, akong agalon nga hari.
大王! 這是那夢的意義，這是要臨到我主，大王身上的至高者的判決：
25 Papahawaon ka gikan sa mga tawo, ug magpuyo ka uban sa ihalas nga mga mananap sa kaumahan. Mokaon ka ug sagbot sama sa usa ka torong baka, ug mabasa ka sa yamog nga gikan sa kalangitan, ug molabay ang pito ka tuig hangtod nga ilhon mo nga ang Labing Halangdon maoy nagmando sa mga gingharian sa katawhan ug ihatag niya kini kang bisan kinsa nga buot niyang hatagan.
你將由人間被驅逐，與田野的走獸為伍，你吃草如同牛一樣，為露水浸濕，要這樣經歷七段時期，直到你承認至高者統治世人的國度，願意給誰，就給誰。
26 Mahitungod sa gimando nga ibilin ang tuod sa mga gamot sa kahoy, niini nga pamaagi ibalik kanimo ang imong gingharian sa panahon nga ilhon mo nga ang langit mao ang tigdumala.
至於所說在地中只留下樹根的餘幹，是說到你承認上天統治一切時，你的國仍再歸於你。
27 Busa, O hari, dawata ang akong tambag kanimo. Hunong na sa pagpakasala ug buhata ang maayo. Biyai ang daotan nimong binuhatan pinaagi sa pagpakitag kaluoy ngadto sa mga dinaogdaog, ug basin pa kon magpadayon ang imong pagkamauswagon.
為此，大王! 望你接納我的勸告：厲行正義，補贖罪過，憐貧濟困，以抵償不義；如此你的福樂或許可得延長。」
28 Kining tanan nahitabo gayod kang Haring Nebucadnezar.
這一切都臨在拿步高王身上：
29 Paglabay sa dose ka bulan naglakawlakaw siya didto sa atop sa iyang harianong gingharian sa Babilonia,
十二個月以後，王在巴比倫王宮的樓台上散步時，
30 ug miingon siya, “Dili ba mao man kini ang bantogang Babilonia, nga akong gitukod alang sa akong harianong pinuy-anan, alang sa kahimayaan sa akong kadungganan?”
自言自語說：「這不是我以大能大力，為彰顯我的威榮而建為王都的大巴比倫嗎﹖」
31 Sa dihang wala pa natapos ang hari sa pagsulti, adunay tingog nga gikan sa langit: “Haring Nebucadnezar, gipahibalo kini kanimo nga kining gingharian pagakuhaon na gikan kanimo.
這些話君王還未說出口，便有聲音從天上傳來說：「拿步高王! 現在有話告訴你：你的王位已被人奪去了!
32 Papahawaon ka gikan sa katawhan, ug magpuyo ka uban sa ihalas nga mga mananap diha sa kaumahan. Magakaon ka ug sagbot sama sa usa ka torong baka. Molabay ang pito ka tuig hangtod nga ilhon mo nga ang Labing Halangdon mao ang nagmando sa mga gingharian sa katawhan ug ihatag niya kini kang bisan kinsa nga buot niyang hatagan.”
你要由人間被驅逐，與田野的走獸為伍，你要吃草如同牛一樣，這樣，在你身上經歷七段時期，直到你承認至高者統治世人的國度，他願意給誰，就給誰。」
33 Dihadiha nahitabo gayod kini nga kasugoan batok kang Nebucadnezar. Gipapahawa siya gikan sa katawhan. Mikaon siyag sagbot sama sa torong baka, ug nabasa ang iyang lawas sa yamog nga gikan sa kalangitan. Mitaas ang iyang buhok sama sa balahibo sa agila, ug ang iyang mga kuko sama sa kuko sa mga langgam.
這話立即在拿步高身上應驗了：他被逐離開了人群，吃草如同牛一樣，他的身體為露水浸濕，直報他的頭髮長得有如鷹的羽翼，指甲有如鳥的爪子。
34 Sa kataposang mga adlaw, ako si Nebucadnezar, mihangad sa langit, ug nahibalik kanako ang akong maayong panimuot. “Gidayeg ko ang Labing Halangdon, ug gipasidunggan ug gihimaya ko siya nga buhi sa walay kataposan. Kay ang iyang paghari walay kataposan, ug ang iyang gingharian molungtad hangtod sa tanang kaliwatan.
這期限過了以後，我拿步高舉目望天，我的理智恢復了常態，我立刻稱謝至高者，讚美頌揚永生者，因為他的主權永遠常存，他的王國世世常在。
35 Ang tanang lumolupyo sa kalibotan giila nga ubos kaniya; buhaton niya ngadto sa kasundalohan sa langit ug sa mga tawo sa kalibotan ang uyon sa iyang kabubut-on. Walay bisan usa ang makapugong kaniya o makahagit kaniya. Walay bisan usa ang makasulti kaniya, 'Nganong gibuhat mo man kini?'”
地上的一切居民為他等於虛無，他對天上的軍旅和地上的居民隨意而行，沒有能阻止他的，或問他說：你作什麼﹖
36 Sa samang higayon nga nahibalik ang akong maayong panghunahuna, nahibalik usab kanako ang akong dungog ug katahom alang sa kahimayaan sa akong gingharian. Nalooy kanako ang akong mga magtatambag ug ang akong mga pangulo. Nahibalik kanako ang akong trono, ug nahimo pa akong mas bantogan.
就在那一時刻，我的理智恢復了常態，恢復了我王國的光榮，仍享威嚴富貴，我的朝臣和大官仍前來求見；我的國又歸我所有，並且也給我增加了極大的權勢。
37 Karon, ako si Nebucadnezar, magdayeg, magpasidungog, ug maghimaya sa Hari sa langit, kay ang tanan nga iyang gihimo maayo, ug ang iyang pamaagi makataronganon. Ginapaubos niya kadtong magarbohon.
現在，我拿步高要稱頌、讚揚和光榮天上的君王，因為他的一切作為是真理，他的到路是正義；凡行動傲慢的，他都能壓伏。」
