Mga Buhat 7
1 Ang labaw nga pari miingon, “Tinuod ba kining mga butanga?”
Adudagi Purohitlenna Stephen-da hanglak-i, “Nangonda siriba maralsing asi achumbra?”
2 Si Stefen mitubag, “Mga igsoon ug mga amahan, pamati kamo kanako: Ang Dios nga mahimayaon nagpakita sa atong amahan nga si Abraham kadtong atua siya sa Mesopotamia, sa wala pa siya nagpuyo sa Haran;
Maduda Stephen-na khumlak-i, “Eigi ichil-inaosa amadi ipa ipansa, eina haijaba tabiyu! Eikhoigi ipa ipu oiriba Abraham-na Haran-da leitringei, Mesopotamia-da leiringeida matik mangalgi Tengban Mapuna mangonda uhanbikhi.
3 miingon siya kaniya, “Pagbiya sa imong yuta ug kaparyentihan, ug lakaw ngadto sa dapit nga akong ipakita kanimo.
Aduga Tengban Mapuna mangonda hairak-i, ‘Nahakki nareibak amadi nahakki mari matasingbu thadoktuna eina nangonda utpi-gadouriba leibak aduda chatlu.’
4 Busa mibiya siya sa yuta sa taga-Caldaean ug nagpuyo sa Haran; gikan didto, human mamatay ang iyang amahan, gidala siya sa Dios niining yutaa, diin kamo nakapuyo karon.
Maram aduna mahakna Chaldea machasinggi lam adu thadoklaga Haran-da leirammi. Mahakki mapa leikhidraba matungda Tengban Mapuna mahakpu nakhoina houjik leiriba mapham asida thabirakkhi.
5 Wala siyay gihatag nga panulondon kaniya, wala, bisan igo lang nga matindogan sa tiil. Apan siya nagsaad— bisan ug si Abraham wala pa gayoy anak—nga iyang ihatag ang yuta isip usa ka panag-iyahon alang kaniya ug sa iyang kaliwatan nga mosunod kaniya.
Adubu Tengban Mapuna mapham asida mangonda phangpham thokpa lam machet ama phaoba pikhide, adubu matam aduda Abraham-gi macha amata leitrabasu Tengban Mapuna mangonda mapham asi mahak amadi mahakki tunggi charol surolda pibigani haina wasakpikhi.
6 Ang Dios nakigsulti kaniya sama niini nga paagi, nga ang iyang kaliwatan mopuyo sa mubo nga panahon sa langyaw nga yuta, ug ang mga lumulupyo didto pagahimuon silang ulipon ug motagad kanila ug dili maayo sulod sa 400 ka tuig.
Tengban Mapuna mangonda asumna hai, ‘Nahakki charol surolna mireibakta leigani aduga mapham aduda makhoi minai oigani amadi makhoibu chahi chamari tathi-tawoina toubigani.
7 'Ug akong pagahukman ang nasod diin sila mahimong mga ulipon,' miingon ang Dios, 'ug pagkahuman niana sila mogawas ug mosimba kanako niining dapita.'
Adubu makhoina minai oirugadaba phurup adubu eina wayen-gani amasung madugi matungda nahakki charol surolna leibak adudagi thorakkani aduga mapham asida makhoina eihakpu khurumjagani.’
8 Ug gihatag niya kang Abraham ang kasabotan sa pagtuli, busa si Abraham nahimong amahan ni Isaac ug gituli niya siya sa ikawalo nga adlaw; Si Isaac nahimong amahan ni Jacob, ug si Jacob amahan sa dose ka patriarka.
Aduga Tengban Mapuna Abraham-da un-kakpagi walepnaba adu pibikhi. Maram aduna Abraham-na Isaac pokpa matung numit ni panni subada mahakpu un-kakkhi; Isaac-na mahakki machanupa Jacob-pu un-kakkhi aduga Jacob-na mahakki machanupasing aduga eikhoigi masak nairaba ipa ipusing makhoi taranithoibu un-kakkhi.”
9 Ang patriarka gidumalahan sa ilang kasina batok kang Jose ug gibaligya siya sa Ehipto, ug ang Dios miuban kaniya,
“Jacob-ki machasing aduna makhoigi machin manao oiriba Joseph-pu kallakpadagi mahakpu Egypt-ta minai oina yonkhi. Adubu Tengban Mapuna mahakpu loinabikhi
10 giluwas siya sa tanan niyang kalisdanan, ug gihatagan siya ug pinasahi nga pagtagad ug kaalam sa atubangan sa Paraon, nga hari sa Ehipto. Gihimo siya sa Paraon nga gobernador sa Ehipto ug sa tibuok niyang panimalay.
aduga mahakki khudongthiba awa-ana pumnamaktagi Tengban Mapuna mahakpu kanbikhi. Egypt ningthougi mamangda Joseph-na leppa matamda Tengban Mapuna mangonda changkhonba matou amasung lousing pibirammi adudagi ningthou aduna Joseph-pu Egypt leibak amadi konung apumbagi leingak mapu oihanbikhi.
11 Unya miabot ang kagutom ug dakong kalisdanan sa tibuok Ehipto ug Canaan: ug ang atong mga amahan walay nakaplagan nga pagkaon.
Adudagi Egypt amadi Canaan-gi leibak apumbada chak tangba thoktuna yamna awa ana thoklammi. Eikhoigi ipa ipusing adu chanaba chinjak amata phanglamde.
12 Apan sa dihang nakadungog si Jacob nga adunay trigo sa Ehipto, gipadala niya sa unang higayon ang atong mga katigulangan.
Egypt-ta chanaba mahei marong lei haiba Jacob-na tabada mahakki machanupasing haibadi eikhoigi ipa ipusing oiriba makhoibu ahanba khongchat oina mapham aduda tharammi.
13 Sa ikaduha nga higayon, nagpaila na sa iyang kaugalingon si Jose sa iyang mga igsoon; ug nailhan sa Paraon ang pamilya ni Jose.
Anisuba khongchattadi Joseph-na mahakki machin manaosing aduda mahak kanano haiba masak khanghalle amasung Egypt-ki ningthouna Joseph-ki imung manunggi maramda khanglaklammi.
14 Gipapauli ni Jose ang iyang mga igsoon aron sultihan si Jacob, ang iyang amahan, nga moadto sa Ehipto, kauban ang iyang mga paryente, 75 ka tawo tanan.
Maram aduna Joseph-na mahakki mapa Jacob-ta pao thaduna mahak amadi mahakki imung manunggi mi apumba haibadi mioi humphutara-manga adu Egypt-ta lakpinaba kourammi.
15 Mao nga si Jacob milugsong sa Ehipto; unya siya namatay, siya ug lakip na ang atong mga katigulangan.
Adudagi Jacob-na Egypt-ta chatlammi, mapham aduda mahak amadi mahakki machanupasing sikhi.
16 Gidala sila sa Shechem ug gibutang sa lubnganan nga napalit ni Abraham sa plata nga kantidad gikan sa mga anak ni Hamor sa Shechem.
Makhoigi hakchangsing adu Shechem tanna puraklaga Abraham-na Hamor-gi machanupasingdagi sel khara piduna leikhiba mongpham aduda leirol chankhi.”
17 Samtang ang panahon sa gisaad nagkaduol na sama sa gisaad sa Dios kang Abraham, ang mga tawo midako ug nanaghan sa Ehipto,
“Tengban Mapuna Abraham-da wasakpikhiba adu thunghannaba matam adu naksillaklabada Egypt-ta eikhoigi misinggi masing yamna yamkhatlakkhi.
18 hangtod nga adunay mitungha nga laing hari sa Ehipto, usa ka hari nga wala makaila kang Jose.
Mameithangda Joseph-ki maramda karisu khangdaba ningthou amana Egypt-ta pallammi.
19 Kini nga hari gilimbongan ang atong katawhan ug gidaogdaog ang atong mga katigulangan, gipanglabay nila ang ilang mga gagmayng bata aron dili sila mabuhi.
Mahakna eikhoigi ipa ipusingbu lounam toukhi amadi makhoigi nouna pokpa angangsingbu sinanaba namduna langthok-handuna thina toukhi.
20 Niana nga panahon si Moises natawo; siya ambungan gayod kaayo atubangan sa Dios ug giatiman sa tulo ka bulan sa puloy-anan sa iyang amahan.
Matam aduda Moses pokkhi, mahak yamna phajaba angang ama oirammi. Mahakki mapagi yumda tha ahum yokpi thakpirammi.
21 Sa dihang gilabay siya sa gawas, gikuha siya sa anak nga babaye sa Paraon ug giatiman siya ingon nga iyang anak.
Mahakpu mahakki yumgi mapanda thamlabada, ningthou adugi machanupina mahakpu louduna mahak masagi machanupa oina yokkhatlakkhi.
22 Natudloan si Moises sa tanan nga nahibaw-an sa mga Ehiptohanon; ug siya gamhanan sa iyang mga pulong ug mga buhat.
Mahakpu Egypt-ki lousing pumnamak tambikhi aduga mahak waheida amadi thabakta matik leiba mi ama oirakkhi.”
23 Apan pagtungtong niya sa edad nga 40, miabot sa iyang kasingkasing nga susihon ang kahimtang sa iyang mga kaigsoonan, ang mga anak sa Israel.
“Mahak chahi niphu surammi, mahakna mahakki Israel-gi misingbu kamdouna loinabiri haiba yengge leplammi.
24 Pagkakita ni Moises nga gidaogdaog ang usa ka Israelita, gipanalipdan niya kini ug gipanimaslan gikan sa Ehiptohanon nga maoy nagdaogdaog pinaagi sa pagpuspus niini:
Makhoigi maraktagi amabu Egypt-ki mi amana thina touba urammi. Maram aduna mahakna mahakpu mateng pangnaba changlammi aduga Egypt-ki mi adubu hattuna laman khumlammi.
25 naghunahuna siya nga ang iyang mga kaigsoonan makasabot nga giluwas sila sa Dios pinaagi sa iyang kamot, apan wala sila makasabot.
Makhoibu kanbinaba Tengban Mapuna mahakpu sijinnaribani haiba mahakki misingna khangbigani haina Moses-na khallammi adubu makhoina madu khanglamde.
26 Sa sunod nga adlaw miduol siya sa mga Israelita samtang sila nag-away; gisulayan niya sila ug husay; miingon siya, 'Mga sir, managsoon kamo; nganong buhatan man ninyo ug sayop ang usag usa?'
Mathanggi numitta Israel-gi macha ani khatnariba adu ubada makhoibu taisinnanaba hotnarammi. Mahakna hairak-i, ‘Ibungokhoi, nakhoi nachil nanaosingni. Karigi nakhoina asumna khatnaribano?’
27 Apan ang usa nga maoy nakabuhat ug sayop sa iyang silingan gituklod siya, ug miingon, 'Kinsa ang naghatag kanimo ug katungod nga magmando ug maghukom kanamo?
Thina touriba mi aduna Moses-pu inthoklaga hairak-i, ‘Nahakpu eikhoigi ithakta mapu amadi wayel mapu oina kanana happage?’
28 Buot ba nimong patyon ako, sama sa pagpatay nimo sa Ehiptohanon kagahapon?'
‘Ngarang nangna Egypt-ki mi adu hatpagumna eibusu hatpa pamlibra?’
29 Nibiya si Moises palayo human niya kini madungog; nahimo siyang langyaw sa yuta sa Midian, diin siya nahimong amahan sa duha ka anak nga lalaki.
Moses-na masi tabada Egypt-tagi chenkhiduna Midian-gi lamda lamlanba oina leirammi. Mapham aduda machanupa ani phangkhi.”
30 Paglabay sa 40 ka tuig, adunay usa ka anghel nga mipakita kaniya sa kamingawan sa Bungtod sa Sinai, sa usa ka nagdilaab nga kalayo sa gamay nga kahoy.
“Chahi niphu houkhraba matungda Sinai ching manakki leikanglada achakpa mongsong amagi meirilakta dut amana Moses-ta uhanbirammi.
31 Pagkakita ni Moises sa kalayo, natingala siya sa iyang nakita; sa dihang giduol niya kini ug gisusi, ang tingog sa Ginoo miingon,
Mahakna uriba adu Moses ngaklammi, henna ningthina unaba mongsong adugi manakta changsillammi. Adubu mahakna Mapu Ibungogi khonjel tarammi:
32 'Ako ang Dios sa imong mga amahan, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Jacob.' Nangurog si Moises ug wala gayod siya nisulay ug tan-aw.
‘Eihak nahakki napa napusinggi Tengban Mapuni, Abraham, Isaac amadi Jacob-ki Tengban Mapuni.’ Maduda Moses-na kibana niklammi amadi mahakna yengbagi thouna leiramde.
33 Ang Ginoo misulti kaniya, 'Huboa ang imong sandalyas, kay kining dapit nga imong gibarogan balaan.
Adudagi MAPU IBUNGO-na mangonda hairak-i, ‘Nahakki khong-up louthok-u maramdi nahakna lepliba mapham adu asengba maphamni.
34 Nakita ko na gayod ang kalisdanan sa akong katawhan nga atua sa Ehipto; Nadungog ko ang ilang pag-agulo, ug mikanaog ako aron luwason sila; mao nga duol ngari, kay ipadala ko ikaw sa Ehipto.'
Egypt-ta eigi misingbu ot neiba adu eina ure. Makhoigi naheba adu eina tare amasung makhoibu kanbinaba eihak kumtharaklabani. Houjik lak-u, eina nangbu Egypt-ta thagani.’”
35 Kining Moises nga ilang gisalikway, sa dihang sila miingon nga, 'Kinsa ang naghimo kanimo nga mahimong usa ka magmamando ug usa ka maghuhukom?'—siya ang gipadala sa Dios nga mangulo ug moluwas. Gipadala siya pinaagi sa kamot sa anghel nga nagpakita kang Moises sa gamay nga kahoy.
“Hairiba Moses asimakni Israel-gi misingna yakhidaba mahak adu. ‘Nahakpu eikhoigi ithakta mapu amadi wayel mapu oina kanana happage?’ haiduna makhoina mangonda hangkhi. Achakpa mongsongda uhanbikhiba dut adugi mapanna Israel-gi misinggi mathakta pannanaba amadi makhoibu ningtamhanbinaba Tengban Mapuna thabikhiba adu mahakni.
36 Nangulo kanila si Moises pagawas sa Ehipto, pagkahuman niya ug buhat ug mga milagro ug ilhanan sa Ehipto, sa Pula nga Dagat, ug sa kamingawan sa sulod sa 40 ka tuig.
Mahakna makhoibu Egypt-tagi chingbirakkhi, angakpa thabaksing amadi khudamsing Egypt-ta amasung Angangba Ipakta aduga chahi niphu lamjao lamhangda toukhi.
37 Mao usab kini ang Moises nga miingon sa katawhan sa Israel, 'Magpabarog ang Dios ug usa ka propeta alang kaninyo gikan sa inyong mga kaigsoonan, usa ka propeta sama kanako.'
‘Eibu thabirakpagumna Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichou ama Tengban Mapuna thabirakkani aduga mahak nakhoigi naraktagi mi oigani’ haina Israel-gi misingda haikhiba mahak adu Moses asini.
38 Kini mao ang tawo nga anaa sa panagtigom sa kamingawan kauban ang mga anghel nga nakigsulti kaniya sa Bungtod sa Sinai. Kini mao ang tawo nga kauban sa atong katigulangan; kining tawhana ang nakadawat ug buhing mga pulong aron ipadayag kanato.
Lamjao lamhangda Israel-gi misingna punna leiba aduda leiminnaramba adu mahak asini. Mapham aduda mahak eikhoigi ipa ipusingga loinana amasung Sinai chingda mangonda wa ngangbiba dut aduga leiminnarammi aduga eikhoida pinaba Tengban Mapugi ahingba waheising adu mahakna phangjakhi.”
39 Kini mao ang tawo nga wala gisunod sa atong mga katigulangan; Ilaha siyang gituklod palayo kanila, ug ang ilang kasingkasing nibalik ngadto sa Ehipto.
“Adubu eikhoigi ipa ipusingna mahakna haiba illu yakhide, makhoina mahakpu inthoktuna makhoigi thamoinadi Egypt-ta amuk hankhi.
40 Nianang panahona miingon sila kang Aaron, 'Himoi kami ug diosdios nga mangulo kanamo. Kini nga Moises, nga maoy nangulo sa atong kagawasan sa Ehipto, wala na kami makabalo kung unsa ang nahitabo kaniya.'
Maram aduna makhoina Aaron-da hairak-i, ‘Eikhoibu chingbinaba laising sabiyu. Eikhoibu Egypt-tagi chinglakpa nupa Moses aduda kari thokkhrabano haiba eikhoina khangde.’
41 Mao nga naghimo sila ug nating baka niadtong panahona ug nagdala ug halad sa diosdios, unya naglipay tungod sa binuhat sa ilang mga kamot.
Matam adudani makhoina sannao ama saduna maduda iratpot katkhi aduga makhoigi khutna saba pot aduda makhoina haraokhi.
42 Apan ang Dios mibiya ug gitugyan sila nga moalagad sa binuhat sa langit; ingon sa nahisulat sa libro sa mga propeta, 'Naghalad ba kamo kanako ug gipatay nga mapintas nga mananap ug uban pang mga halad sulod sa 40 ka tuig sa kamingawan, panimalay sa Israel?
Maram aduna Tengban Mapuna makhoidagi mai leithokkhiduna atiyada leiriba numit, tha amadi thawanmichaksingbu makhoina khurumnaba makhoibu thadoklammi. Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi lairikta asumna ikhibagumbani: ‘Israel-gi misa! Lamjao lamhangda chahi niphu nakhoina sasing hattuna katkhiba adu eingonda katpa natte.
43 Gidawat ninyo ang tolda ni Molec ug ang bituon sa diosdios nga si Repan, ug ang mga larawan nga inyong gibuhat aron mosimba kanila: Ug dalhon ko kamo saylo pa sa Babilonia.'
Molech laigi phi-sang adu nakhoina pui, aduga nakhoigi thawanmichak lai Rephan-gi murti pui; murtising adu nakhoina khurumnaba sabani. Maram aduna eina nakhoibu Babylon-gi wangmada loi thagani.’”
44 Ang atong mga katigulangan adunay tolda sa pagpamatuod sa kamingawan, sama sa gimando sa Dios sa dihang nakig-istorya siya kang Moises, nga kinahanglan niyang buhaton kini sama sa iyang nakita.
“Tengban Mapuna loinabibagi Phi-sang adu eikhoigi ipa ipusingna lamjao lamhangda makhoiga loinana thamlammi. Madu Tengban Mapuna Moses-ta haikhiba amadi Moses-ta utpikhiba mawong adugi matung inna sabani.
45 Kini mao ang balongbalong nga gidala sa atong katigulangan sa atong yuta pinaagi kang Josue. Kini nahitabo sa dihang sila misulod sa tanang gipanag-iyahan sa maong mga nasod, nga gipapahawa sa Dios atubangan sa atong mga katigulangan. Sama kini niini hangtod sa kapanahonan ni David,
Phi-sang adu phangjaraba matungda, Tengban Mapuna makhoigi mangda tanthokkhraba phurupsing adudagi lousinkhraba lam aduda Joshua-gi luching makhada makhoina phi-sang adu purakkhi. Aduga phi-sang adu lam aduda David-ki matam phaoba leirammi.
46 nga nakakaplag ug kaluoy sa mata sa Dios; nangayo siya ug usa ka puloy-anan alang sa Dios ni Jacob.
David-na Tengban Mapugi thoujal phangjaduna Jacob-ki Tengban Mapugi leipham ama mahakna sajanabagidamak nijarammi.
47 Apan gibuhatan ni Solomon ug balay ang Dios.
Adubu Ibungogidamak yum sajakhiba adu Solomon-nani.”
48 Ngani, ang Labing Halangdon wala magpuyo sa mga balay nga binuhat lamang sa mga kamot; sama sa giingon sa propeta,
“Adum oinamak Wangthoiraba Tengban Mapudi mioibagi khutna saba yumda leite. Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichouna asumna haikhi,
49 'Ang langit ang akong trono, ug ang yuta ang tumbanan sa akong tiil. Unsa nga matang sa balay ang imong matukod alang kanako? miingon ang Ginoo: O diin man ang dapit nga ako makapahulay?
‘MAPU IBUNGO-na hai, swargadi eigi phambalni aduga malemna eigi khongnetphamni. Eigidamak nakhoina karamba yum sagadage? Nattraga eina leigada mapham kadaidano?
50 Dili ba ang akong kaugalingong kamot man ang nagbuhat niining mga butanga?'
Eigi khutna pot pumnamaksing asi semkhiba nattra?’”
51 Kamong mga tawo nga gahi ug liog ug wala natuli ang kasingkasing ug dalunggan, kanunay kamong nagdumili sa Balaang Espiritu; sama lamang ang inyong binuhatan sa binuhatan sa inyong mga katigulangan.
Stephen-na makha tarak-i, “Nakhoisi kayada nangak kallibano! Nakhoigi thamoidi kayada Tengban Mapu khangdaba thamoi oiriba aduga Tengban Mapugi waheida nakhoigi nana kayada kalliba! Nakhoi nakhoigi napa napusing aduga chap manei: nakhoisu matam pumbada Thawai Asengbabu yeknei!
52 Kinsa sa mga propeta ang wala gilutos sa inyong mga katigulangan? Gipatay nila ang propeta nga miabot sa wala pa niabot ang Usa ka Matarong; ug kamo nahimo na usab nga magbubudhi ug mamumuno kaniya,
Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichou amata nakhoigi napa napusingna ot-neikhidaba yaobra? Achumba chatpa Ibungo adu lakkani haina hanna phongdokpasing adu makhoina hatkhi. Aduga houjikti nakhoina Ibungo mahakpu pithokle amasung hatle.
53 kamong mga tawo nga nakadawat sa balaod nga gipatukod sa mga anghel, apan wala ninyo kini gitipigan.”
Swargadutsinggi mapanna piramba Tengban Mapugi wayel yathang adu nakhoina phangle adubu nakhoina madu ngakte.”
54 Karon sa dihang nakadungog ang mga miyembro sa konseho niining mga butanga, nahiwa ilang kasingkasing, ug mikagot sa ilang mga ngipon ngadto kang Stefen.
Makhoina masi tabada Stephen-gi mathakta mei houna saorammi amadi maya krak krak chiklammi.
55 Apan siya, nga puno sa Balaang Espiritu, mihangad sa langit ug nakita ang himaya sa Dios; ug iyang nakita si Jesus nga nagtindog sa tuo nga kamot sa Dios.
Adubu Thawai Asengbana thalladuna Stephen-na swargada yengkhatle aduga Tengban Mapugi matik mangal amadi Jisuna Tengban Mapugi yet thangbada lepliba adu urammi.
56 Miingon si Stefen, “Tan-awa, nakita ko ang langit nga naabli, ug ang Anak sa Tawo nagtindog sa tuo nga kamot sa Dios.”
Maduda mahakna hairak-i, “Yeng-u, swarga hangdokpa amadi Migi Machanupa aduna Tengban Mapugi yet thangbada lepliba asi eina ujare!”
57 Apan ang mga miyembro sa konseho misinggit sa makusog, ug nanampong sa ilang mga dalunggan, unya dalidali nga miduol kaniya;
Masida makhoina makhoigi manakong makhutna mensillaga akanba khonjelna laoraduna makhoi pumnamakna Stephen tamna chensillammi
58 gipapahawa nila siya pagawas sa siyudad ug gibato: ug gipamutang sa mga saksi ang ilang panggawas nga mga sinina sa tiilan sa batan-ong lalaki nga ginganlan ug Saulo.
aduga mahakpu sahargi wangmada chingthoklaga mahakpu nungna thaba hourammi. Sakhi oiribasing aduna makhoigi maphising adu Saul kouba naha oiriba nupa amagi makhongda thamlammi.
59 Samtang gibato nila si Stefen, nagsangpit siya sa Dios ug miingon, “Ginoong Jesus, dawata ang akong espiritu.”
Makhoina Stephen-bu nungna tharingeida mahakna Tengban Mapuda haijarak-i, “Ibungo Jisu, eigi thawai lousinbiyu.”
60 Miluhod siya ug misangpit sa makusog nga tingog, “Ginoo, ayaw sila pakasad-a niining mga butanga.” samtang gisulti niya kini, natulog siya.
Adudagi mahakna khuru khudak kunduna ahouba khonjelda laorak-i, “Mapu Ibungo, pap asi makhoigi mathakta singthanabiganu.” Masi hairamlaga mahak sikhre.
