Mga Buhat 28
1 Sa dihang kami gidala didto nga luwas, among nakat-onan nga ang isla gitawag ug Malta.
When we had escaped, then they learned that the island was called Malta.
2 Ang lumad nga katawhan mitanyag nganhi kanamo dili lang sa kasagarang kaluoy, apan naghaling sila ug kalayo ug nagdawat kanamong tanan, tungod kay walay hunong ang ulan ug ang katugnaw.
The natives showed us uncommon kindness; for they kindled a fire and received us all, because of the present rain and because of the cold.
3 Apan sa dihang si Pablo nakatigom ug usa ka bugkos nga kahoy ug gibutang niya kini ngadto sa kalayo, ang halas nga malala migula tungod sa kainit, ug milikos ngadto sa iyang kamot.
But when Paul had gathered a bundle of sticks and laid them on the fire, a viper came out because of the heat and fastened on his hand.
4 Sa dihang ang lumad nga katawhan nakakita sa mananap nga nagbitay gikan sa iyang kamot, sila miingon sa usag-usa, “Kini nga tawo sa pagkatinuod mao ang usa ka mamumuno nga nakalingkawas gikan sa dagat, bisan ang hustisya dili gayod motugot kaniya nga mabuhi.”
When the natives saw the creature hanging from his hand, they said to one another, “No doubt this man is a murderer, whom, though he has escaped from the sea, yet Justice has not allowed to live.”
5 Apan niadto iyang gisawilik ang mananap ngadto sa kalayo ug wala gayod siyay giantos nga kasakit.
However he shook off the creature into the fire, and was not harmed.
6 Sila nagpaabot kaniya nga mahimong manginit pag-ayo uban sa kalintura o kalit matumba ug mamatay. Apan human sila nagtan-aw kaniya sa taas nga oras ug nakita nila nga walay nahitabo kaniya, ilang giusab ang ilang hunahuna ug miingon nga siya usa ka dios.
But they expected that he would have swollen or fallen down dead suddenly, but when they watched for a long time and saw nothing bad happen to him, they changed their minds and said that he was a god.
7 Karon sa usa ka duol nga lugar didto ang kayutaan nga nahisakop sa usa ka pangulo sa isla, ang usa ka tawo nga ginganlan ug Publio. Siya nagdawat kanamo ug maloluy-ong mihatag alang kanamo sa tulo ka adlaw.
Now in the neighborhood of that place were lands belonging to the chief man of the island, named Publius, who received us and courteously entertained us for three days.
8 Kini nahitabo nga ang amahan ni Publio nahimong nagsakit uban sa kalintura ug disenteriya. Sa dihang si Pablo miadto kaniya, siya nag-ampo, gitapion niya ang iyang kamot ngadto kaniya, ug naayo siya.
The father of Publius lay sick of fever and dysentery. Paul entered in to him, prayed, and laying his hands on him, healed him.
9 Human kini nahitabo, ang uban nga mga tawo sa isla nga nagsakit usab miabot ug sila nangaayo.
Then when this was done, the rest also who had diseases in the island came and were cured.
10 Ang mga tawo usab mipasidungog kanamo uban sa daghang mga pasidungog. Sa dihang kami nangandam aron sa paglayag, sila naghatag kanamo kung unsa ang among gikinahanglan.
They also honored us with many honors; and when we sailed, they put on board the things that we needed.
11 Human sa tulo ka bulan, kami milawig sa sakayan sa Alexandria nga tingtugnaw sa isla, kansang kinulit nga hulagway mao Ang Kaluha nga Managsoon.
After three months, we set sail in a ship of Alexandria which had wintered in the island, whose figurehead was “The Twin Brothers.”
12 Human kami midunggo sa siyudad sa Siracusa, nagpabilin kami didto sa tulo ka adlaw.
Touching at Syracuse, we stayed there three days.
13 Gikan didto kami milawig ug miabot sa siyudad sa Regium. Human sa usa ka adlaw ang usa ka habagat nga hangin mitungha pataas, ug sa ikaduhang adlaw kami miabot sa siyudad sa Puteoli.
From there we circled around and arrived at Rhegium. After one day, a south wind sprang up, and on the second day we came to Puteoli,
14 Didto namo nakaplagan ang pipila ka mga kaigsoonan ug midapit aron mopuyo uban kanila sulod sa pito ka adlaw. Niini nga dalan miabot kami sa Roma.
where we found brothers, and were entreated to stay with them for seven days. So we came to Rome.
15 Gikan didto sa mga kaigsoonan, human sila makadungog mahitungod kanamo, miadto sila aron makigkita kanamo sama kalayo sa Ang Merkado sa Apio ug Ang Tres Tabernas. Sa dihang si Pablo nakakita sa mga kaigsoonan, siya nagpasalamat sa Dios ug nagmaisogon.
From there the brothers, when they heard of us, came to meet us as far as The Market of Appius and The Three Taverns. When Paul saw them, he thanked God and took courage.
16 Sa dihang kami misulod sa Roma, si Pablo gitugotan sa pagpuyo nga siya lamang uban ang sundalo nga maoy magbantay kaniya.
When we entered into Rome, the centurion delivered the prisoners to the captain of the guard, but Paul was allowed to stay by himself with the soldier who guarded him.
17 Unya kini miabot human sa tulo ka mga adlaw si Pablo nagtawag sa tanan niadtong mga kalalakin-an nga mga pangulo sa mga Judio. Sa dihang sila miabot, siya miingon ngadto kanila, “Mga kaigsoonan, bisan tuod ako walay nabuhat nga sayop batok sa mga tawo o mga naandan sa atong mga katigulangan, ako gihatod isip usa ka binilanggo gikan sa Jerusalem ngadto sa mga kamot sa mga taga-Roma.
After three days Paul called together those who were the leaders of the Jews. When they had come together, he said to them, “I, brothers, though I had done nothing against the people or the customs of our fathers, still was delivered prisoner from Jerusalem into the hands of the Romans,
18 Human sila nangutana kanako, nangandoy sila sa akong kagawasan, tungod kay walay igong hinungdan nganhi kanako ang silot sa kamatayon.
who, when they had examined me, desired to set me free, because there was no cause of death in me.
19 Apan sa dihang ang mga Judio misulti batok sa ilang tinguha, napugos ako nga mohangyo kang Cesar, bisan tuod kini dili ingon nga ako nagdala sa bisan unsa nga pasangil batok sa akong nasod.
But when the Jews spoke against it, I was constrained to appeal to Caesar, not that I had anything about which to accuse my nation.
20 Tungod kay sa akong paghangyo, unya, naghangyo ako aron sa pagpakigkita kaninyo ug aron makigsulti uban kaninyo. Kini tungod kay kung unsa ang gisaligan sa Israel mahitungod nga ako gigapos niining kadena.”
For this cause therefore I asked to see you and to speak with you. For because of the hope of Israel I am bound with this chain.”
21 Unya sila miingon ngadto kaniya, “Wala kami nakadawat ug mga sulat gikan sa Judea mahitungod kanimo, ni bisan usa sa mga kaigsoonan nga miduol ug mibalita o miingon ug bisan unsa nga daotan mahitungod kanimo.
They said to him, “We neither received letters from Judea concerning you, nor did any of the brothers come here and report or speak any evil of you.
22 Apan buot kami nga makadungog gikan kanimo kung unsa ang imong gihunahuna bahin niining pundok, tungod kay nahibaloan namo nga ginasupak kini bisan asa.
But we desire to hear from you what you think. For, as concerning this sect, it is known to us that everywhere it is spoken against.”
23 Sa dihang sila nakaandam ug adlaw alang kaniya, daghang mga tawo ang miabot ngadto kaniya sa iyang pinuy-anan. Siya nagpadayag sa mga butang ngadto kanila, ug nagpamatuod mahitungod sa gingharian sa Dios. Siya misulay sa pagdani kanila mahitungod kang Jesus, gikan sa balaod ni Moises ug gikan sa mga propeta, gikan sa buntag hangtod sa gabii.
When they had appointed him a day, many people came to him at his lodging. He explained to them, testifying about God’s Kingdom, and persuading them concerning Jesus, both from the law of Moses and from the prophets, from morning until evening.
24 Ang pipila nadani mahitungod sa mga butang nga giingon, samtang ang uban wala mituo.
Some believed the things which were spoken, and some disbelieved.
25 Sa dihang sila wala makauyon sa usag-usa, sila mibiya human si Pablo misulti niining usa ka pulong, “Ang Balaang Espiritu misulti pag-ayo pinaagi kang Isaias ang propeta sa inyong mga katigulangan.
When they did not agree among themselves, they departed after Paul had spoken one message: “The Holy Spirit spoke rightly through Isaiah the prophet to our fathers,
26 Siya miingon, 'Adto niining katawhan ug ingna, 'Pinaagi sa pagpaminaw ikaw makadungog, apan dili makasabot; Ug sa pagtan-aw ikaw makakita, apan dili makasabot.
saying, ‘Go to this people and say, in hearing, you will hear, but will in no way understand. In seeing, you will see, but will in no way perceive.
27 Kay ang kasingkasing niining mga tawo mahimong luya, Ang ilang mga dalunggan lisod makadungog, Ilang gipiyong ang ilang mga mata; Aron dili sila nahimong makasabot uban sa ilang mga mata, Ug makadungog uban sa ilang mga dalunggan, Ug makasabot uban ang ilang kasingkasing, Ug mobalik usab, Ug ayohon ko sila.'
For this people’s heart has grown callous. Their ears are dull of hearing. Their eyes they have closed. Lest they should see with their eyes, hear with their ears, understand with their heart, and would turn again, then I would heal them.’
28 Busa, kamo kinahanglan mahibalo nga kining kaluwasan sa Dios gipadala ngadto sa mga Gentil, ug sila maminaw.
“Be it known therefore to you that the salvation of God is sent to the nations, and they will listen.”
29 Ang Binuhatan 28: 29 - ang labing maayo nga karaang mga kopya giwala sa bersikulo 29, Sa dihang siya nagsulti niining mga butanga, ang Judio migikan, nga adunay dakong kalibog sa ilang mga kaugalingon.
When he had said these words, the Jews departed, having a great dispute among themselves.
30 Si Pablo mipuyo sa duha ka tuig sa iyang kaugalingong giabangan nga balay, ug iyang giabi-abi ang tanan nga miadto kaniya.
Paul stayed two whole years in his own rented house and received all who were coming to him,
31 Nagsangyaw siya sa gingharian sa Dios ug mitudlo sa mga butang mahitungod kang Ginoong Jesu-Cristo uban sa tanang kaisog. Walay usa nga nakapugong kaniya.
preaching God’s Kingdom and teaching the things concerning the Lord Jesus Christ with all boldness, without hindrance.
