Mga Buhat 17
1 Karon sa diha nga naagian na nila ang mga siyudad sa Amfipolis ug Apolonia, miabot sila sa siyudad sa Tesalonica, diin adunay sinagoga sa mga Judio.
Agora, quando passaram por Amphipolis e Apollonia, chegaram a Tessalônica, onde havia uma sinagoga judaica.
2 Si Pablo, sama sa iyang nabatasan, miadto kanila, ug sulod sa tulo ka Adlaw nga Igpapahulay nakiglantugi uban kanila gikan sa Kasulatan.
Paulo, como era seu costume, foi até eles; e durante três dias de sábado raciocinou com eles a partir das Escrituras,
3 Gibukhad niya ang Kasulatan ug gipasabot niya nga kinahanglan gayod ang Cristo nga mag-antos ug mabuhi pag-usab gikan sa mga patay. Misulti siya, “Kining Jesus nga akong gimantala kaninyo mao si Cristo.”
explicando e demonstrando que o Cristo tinha que sofrer e ressuscitar dos mortos, e dizendo: “Este Jesus, que eu vos proclamo, é o Cristo”.
4 Pipila sa mga Judio nadani ug miapil kang Pablo ug Silas, kauban ang mga mainampoon nga mga Griyego, daghan nga inilang mga kababayen-an ug usa ka dakong panon.
Alguns deles foram persuadidos e se juntaram a Paul e Silas: dos gregos devotos, uma grande multidão, e não poucas das principais mulheres.
5 Apan ang mga dili magtutuong mga Judio, nangatandog sa kasina, mikuha ug pipila ka mga daotang mga lalaki nga gikan didto sa merkado, nagtigom ug dakong panon sa katawhan, ug gibutang ang siyudad sa kaguliyang. Miataki sila sa balay ni Jason, buot nilang dad-on si Pablo ug Silas gawas didto sa mga tawo.
Mas os judeus sem escrúpulos levaram alguns homens perversos do mercado e reunindo uma multidão, colocaram a cidade em alvoroço. Assaltando a casa de Jason, eles procuraram levá-los até o povo.
6 Apan sa wala nila sila makaplagi, ilang giguyod si Jason ug pipila ka mga kaigsoonan sa atubangan sa mga pangulo sa siyudad, nga nanagsinggit, “Kining mga tawhana misupak sa atong naandang pamaagi ug mianhi usab diri.
Quando não os encontraram, arrastaram Jasão e alguns irmãos diante dos governantes da cidade, gritando: “Estes que viraram o mundo de cabeça para baixo também vieram aqui,
7 Kining mga tawhana nga giabi-abi ni Jason nagsupak sa kasugoan ni Cesar; sila misulti nga adunay laing hari— mao si Jesus.”
a quem Jasão recebeu”. Todos eles agem contrariamente aos decretos de César, dizendo que há outro rei, Jesus”!
8 Sa dihang ang panon sa katawhan ug ang mga pangulo sa siyudad nakadungog niining mga butanga, nahasol sila.
A multidão e os governantes da cidade ficaram atormentados quando ouviram estas coisas.
9 Pagkahuman nila nakuha ang salapianong pasalig gikan kang Jason ug sa uban, gibuhian nila sila.
Quando tomaram a segurança de Jasão e dos demais, eles os deixaram ir.
10 Niadtong gabhi-ona ang mga kaigsoonan gipadala silang Pablo ug Silas didto sa Berea. Sa pag-abot nila didto, miadto sila sa sinagoga sa mga Judio.
Os irmãos enviaram imediatamente Paul e Silas à noite para Beroea. Quando chegaram, eles entraram na sinagoga judaica.
11 Karon kining mga tawhana mas taas ang panghunahuna kaysa sa mga taga-Tesalonica, kay gidawat nila ang pulong nga adunay kaandam sa hunahuna, ginasusi ang Kasulatan kada adlaw aron sa pagtan-aw kung mao ba kining mga butanga.
Agora estes eram mais nobres do que os de Tessalônica, na medida em que receberam a palavra com toda a prontidão de espírito, examinando diariamente as Escrituras para ver se estas coisas eram assim.
12 Busa kadaghanan sa ila mituo, lakip na ang ubang mga dungganong mga babayeng Griyego ug daghang mga kalalakin-an.
Muitos deles, portanto, acreditavam; também das proeminentes mulheres gregas, e não poucos homens.
13 Sa pagkahibalo sa mga Judio sa Tesalonica nga si Pablo nagmantala usab sa pulong sa Dios didto sa Berea, miadto sila didto ug ilang gigubot ug gisamok ang panon sa katawhan.
Mas quando os judeus de Tessalônica tiveram conhecimento de que a palavra de Deus também foi proclamada por Paulo em Beroea, eles vieram para lá da mesma forma, agitando as multidões.
14 Unya dihadiha dayon, gipadala sa mga kaigsoonan si Pablo ngadto sa dagat, apan si Silas ug Timoteo nagpabilin didto.
Então os irmãos enviaram imediatamente Paulo para ir até o mar, e Silas e Timóteo ainda lá ficaram.
15 Kadtong nag-una kang Pablo gidala siya palayo hangtod sa siyudad sa Atenas. Sa pagbiya nila didto kang Pablo, nakadawat sila ug mga sugo alang kang Silas ug Timoteo nga moadto kaniya sa labing dali nga panahon.
Mas aqueles que escoltavam Paulo o levaram até Atenas. Recebendo um mandamento para Silas e Timóteo de que viessem até ele muito rapidamente, eles partiram.
16 Karon samtang nagpaabot si Pablo kanila sa Atenas, gisamok siya sa iyang espiritu sulod kaniya sa pagkakita niya sa siyudad nga puno sa mga diosdios.
Agora, enquanto Paulo esperava por eles em Atenas, seu espírito foi provocado dentro dele ao ver a cidade cheia de ídolos.
17 Busa nangatarongan siya didto sa sinagoga uban sa mga Judio ug kadtong mga misimba sa Dios ug ang uban usab nga iyang nahimamat kada adlaw didto sa merkado.
Assim, ele raciocinava na sinagoga com os judeus e as pessoas devotas, e no mercado todos os dias com aqueles que o encontravam.
18 Apan ang pipila sa mga pilosopong Epicureo ug Estoico nasugatan usab niya. Ug ang pipila miingon, “Unsa ang buot isulti niining tabian nga tawo?” Ang uban miingon, “Daw mura siyag magsasangyaw sa lain nga mga dios,” tungod kay nagsangyaw siya mahitungod kang Jesus ug ang pagkabanhaw.
Alguns dos filósofos epicureus e estóicos também estavam conversando com ele. Alguns diziam: “O que este tagarela quer dizer?”. Outros disseram: “Ele parece estar defendendo divindades estrangeiras”, porque ele pregou Jesus e a ressurreição.
19 Ilang gikuha si Pablo ug gidala ngadto sa Areopago, nga nag-ingon, “Mahimo ba namong mahibaw-an kining bag-ong pagtulon-an nga imong gipamulong?
Eles se apoderaram dele e o levaram para o Areópago, dizendo: “Podemos saber qual é este novo ensinamento, do qual você está falando?
20 Kay nagdala ka ug katingalahan nga mga butang sa among mga dalunggan. Busa, buot kaming masayod kung unsa ang buot ipasabot niining mga butanga.”
Para você trazer certas coisas estranhas aos nossos ouvidos. Queremos saber, portanto, o que significam estas coisas”.
21 (Karon ang tanang taga-Atenas ug ang mga dumuduong nga nagpuyo didto gigahin ang ilang oras sa wala o di ba kaha pagpamulong o pagpaminaw mahitungod sa bag-ong butang.)
Agora todos os atenienses e os estranhos que lá vivem não gastam seu tempo em mais nada, a não ser para contar ou ouvir alguma coisa nova.
22 Busa si Pablo nagbarog taliwala sa mga Areopago ug miingon, “Kamong katawhan sa Atenas, nakita nako nga kamo mainampoon kaayo sa tanang paagi.
Paulo estava no meio do Areópago e disse: “Vocês, homens de Atenas, eu percebo que são muito religiosos em todas as coisas.
23 Kay sa akong paglabay ug pagpaniid sa mga butang sa inyong pagsimba, nakakaplag ako ug halaran uban sa sinulat nga, SA WALA MAILHI NGA DIOS. Busa kung kinsa ang inyong gisimba diha sa pagkawalay alamag, mao kini akong ipahibalo kaninyo.
Pois ao passar e observar os objetos de vosso culto, encontrei também um altar com esta inscrição: “A UM DEUS DESCONHECIDO”. O que, portanto, vós adorais na ignorância, eu vos anuncio.
24 Ang Dios nga nagbuhat sa kalibotan ug sa tanang anaa niini, tungod kay siya ang Ginoo sa langit ug sa yuta, wala mipuyo sa templo nga binuhat sa mga kamot. Ni
O Deus que fez o mundo e todas as coisas nele, ele, sendo Senhor do céu e da terra, não habita em templos feitos com as mãos.
25 gialagaran pinaagi sa mga kamot sa mga tawo, ingon nga siya nagkinahanglan ug bisan unsa, kay siya sa iyang kaugalingon ang naghatag sa mga tawo ug kinabuhi ug gininhawa ug sa tanang laing mga butang.
Ele não é servido pelas mãos dos homens, como se precisasse de nada, vendo que ele mesmo dá a toda vida e fôlego e a todas as coisas.
26 Ug gikan sa usa ka tawo iyang gibuhat ang matag nasod sa mga tawo nga nagpuyo sa ibabaw sa kalibotan, nagtakda sa ilang mga piniling mga panahon ug mga utlanan sa ilang pinuy-anan nga dapit.
Ele fez de um só sangue cada nação de homens para habitar em toda a superfície da terra, tendo determinado as estações e os limites de suas habitações,
27 Busa, kinahanglan pangitaon nila ang Dios ug tingali basin moduol sila kaniya ug makaplagan siya, ug sa pagkatinuod, wala siya mahilayo gikan sa matag-usa kanato.
para que buscassem o Senhor, se talvez pudessem alcançá-lo e encontrá-lo, embora ele não esteja longe de cada um de nós.
28 Kay tungod kaniya nabuhi ug nakalihok ug nakaangkon kita sa atong kinabuhi, sama lang sa inyong kaugalingong mga balak nga namulong,
'Pois nele vivemos, nos movemos e temos nosso ser'. Como alguns de seus próprios poetas disseram: 'Pois somos também sua descendência'.
29 'Kay kita usab iyang mga anak.' Ingon nga anak man sa Dios, kinahanglan dili kita maghunahuna nga ang pagkabalaan sama sa bulawan, o plata, o mga bato, kinulit uban sa arte ug panghunahuna sa tawo.
Sendo então a progênie de Deus, não devemos pensar que a natureza divina é como o ouro, ou a prata, ou a pedra, gravada pela arte e pelo design do homem.
30 Busa gitaligam-an sa Dios ang mga panahon sa walay pagkaalamag, apan karon iyang gimandoan ang tanang mga tawo bisag asa nga maghinulsol.
Os tempos da ignorância, portanto, Deus não se deu conta. Mas agora Ele ordena que todas as pessoas, em todos os lugares, se arrependam,
31 Tungod kay iya nang giandam ang adlaw sa iyang paghukom sa kalibotan sa pagkamatarong pinaagi sa tawong iyang pinili. Gihatagan sa Dios ug pamatuod nga kining tawhana ngadto sa matag usa nga mabanhaw siya gikan sa mga patay.”
porque Ele designou um dia em que julgará o mundo com justiça pelo homem que ordenou; do qual Ele deu garantias a todos os homens, na medida em que o ressuscitou dos mortos”.
32 Unya sa pagkadungog sa mga tawo sa Atenas sa pagkabanhaw sa mga patay, ang uban gibiay-biay nila si Pablo; apan ang uban miingon, “Mamati kami kanimo pag-usab mahitungod niining butanga.
Agora quando ouviram falar da ressurreição dos mortos, alguns escarneceram; mas outros disseram: “Queremos ouvi-los novamente a respeito disso”.
33 “Pagkahuman niadto, si Pablo mibiya kanila.
Assim, Paul saiu de entre eles.
34 Apan adunay mga tawo ang miapil kaniya ug mituo kaniya, lakip si Dionisio nga Areopagohanon, ang babaye nga ginganlan ug Damaris, ug ang uban pa nga miuban kanila.
Mas alguns homens se uniram a ele e acreditaram, incluindo Dionísio, o Areopagita, e uma mulher chamada Damaris, e outros com eles.
