Mga Buhat 16
1 Si Pablo nahiabot usab sa Derbe ug Listra; ug ania karon, usa ka disipulo nga ginganlan ug Timoteo ang atua didto, ang anak nga lalaki sa usa ka babayeng Judio nga magtutuo; ang iyang amahan usa ka Griyego.
He also came to Derbe and to Lystra. At Lystra he found a disciple, Timothy by name--the son of a Christian Jewess, though he had a Greek father.
2 Siya nahisgotan pag-ayo sa mga kaigsoonan nga atua sa Listra ug Iconium.
Timothy was well spoken of by the brethren at Lystra and Iconium,
3 Buot ni Pablo nga ubanon niya siya sa iyang paglakaw; busa gidala niya siya ug gituli siya tungod sa mga Judio nga atua niadtong dapita, kay nasayod silang tanan nga ang iyang amahan usa ka Griyego.
and Paul desiring that he should accompany him on his journey, took him and circumcised him on account of the Jews in those parts, for they all knew that his father was a Greek.
4 Samtang miadto sila sa ilang agianan padulong sa mga siyudad, gihatod nila sa kasimbahanan ang mga angay buhaton aron tumanon nila, ang mga angay nga buhaton nga sinulat sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan sa Jerusalem.
As they journeyed on from town to town, they handed to the brethren for their observance the decisions which had been arrived at by the Apostles and Elders in Jerusalem.
5 Busa ang kasimbahanan nalig-on diha sa pagtuo ug midaghan matag adlaw.
So the Churches went on gaining a stronger faith and growing in numbers from day to day.
6 Si Pablo ug ang iyang mga kauban nangadto sa mga rehiyon sa Prygia ug Galatia, sanglit gidid-an man sila sa Balaang Espiritu sa pagwali sa pulong sa probinsiya sa Asya.
Then Paul and his companions passed through Phrygia and Galatia, having been forbidden by the Holy Spirit to proclaim the Message in the province of Asia.
7 Sa dihang nagkahaduol na sila sa Mysia, misulay sila sa pag-adto sa Bithynia, apan ang Espiritu ni Jesus nagpalikay kanila.
When they reached the frontier of Mysia, they were about to enter Bithynia, but the Spirit of Jesus would not permit this.
8 Busa sa paglabay sa Mysia, mikanaog sila ngadto sa siyudad sa Troas.
So, passing along Mysia, they came to Troas.
9 Usa ka panan-awon ang mitungha kang Pablo sa kagabhion: ang usa ka tawo sa Macedonia nagbarog didto, nagtawag kaniya ug misulti, “Anhi dinhi sa Macedonia ug tabangi kami.”
Here, one night, Paul saw a vision. There was a Macedonian who was standing, entreating him and saying, "Come over into Macedonia and help us."
10 Sa pagkakita ni Pablo sa maong panan-awon, dihadiha dayon nangandam kami paingon sa Macedonia, sa pagtuo nga ang Dios nagtawag kanamo sa pagwali sa ebanghelyo ngadto kanila.
So when he had seen the vision, we immediately looked out for an opportunity of passing on into Macedonia, confidently inferring that God had called us to proclaim the Good News to the people there.
11 Busa sa pagpangandam sa paglayag gikan sa Troas, kami nagsubay dayon padulong sa Samothrace, ug sa pagkasunod adlaw nahiabot kami sa Neapolis;
Accordingly we put out to sea from Troas, and ran a straight course to Samothrace. The next day we came to Neapolis,
12 Gikan didto nangadto kami sa Filipos, nga usa ka siyudad sa Macedonia, ang pinakamahinungdanong siyudad sa distrito ug usa ka kolonya sa Roma, ug nagpabilin kami niining siyudara sulod sa pipila ka mga adlaw.
and thence to Philippi, which is a city in Macedonia, the first in its district, a Roman colony. And there we stayed some little time.
13 Sa Adlaw'ng Igpapahulay nangadto kami gawas sa ganghaan duol sa suba, diin kami naghunahuna nga adunay dapit didto alang sa pag-ampo. Nanglingkod kami ug nakigsulti sa mga babaye nga miabot ug nagtapok.
On the Sabbath we went beyond the city gate to the riverside, where we had reason to believe that there was a place for prayer; and sitting down we talked with the women who had come together.
14 Usa ka babaye nga ginganlan ug Lydia, nga namaligya ug tapol gikan sa siyudad sa Thyatira, nga nagsimba sa Dios, ang namati kanamo. Giablihan sa Ginoo ang iyang kasingkasing aron sa pagpamati sa mga butang nga gipamulong ni Pablo.
Among our hearers was one named Lydia, a dealer in purple goods. She belonged to the city of Thyateira, and was a worshipper of the true God. The Lord opened her heart, so that she gave attention to what Paul was saying.
15 Sa nabawtismohan na siya, ug ang iyang tibuok panimalay, nag-awhag siya kanamo, nga nag-ingon, “Kung inyong hukman ang akong pagkamatinud-anon sa Ginoo, uban sa akong balay, ug pagpabilin didto.” Ug nadani kami niya.
When she and her household had been baptized, she urged us, saying, "If in your judgement I am a believer in the Lord, come and stay at my house." And she made us go there.
16 Nahitabo kadto samtang kami padulong sa dapit nga alampoanan, ang usa ka batan-on nga babaye adunay espiritu sa pagpanagna ang nasugatan namo- nagdala siya ug sapi sa iyang mga agalon pinaagi sa pagpanghimalad.
One day, as we were on our way to the place of prayer, a slave girl met us who claimed to be inspired and was accustomed to bring her owners large profits by telling fortunes.
17 Kini nga babaye nagsunod kang Pablo ug kanamo ug nagsinggit, nga nag-ingon, “Kining mga tawhana mga alagad sa Labing Halangdong Dios. Sila nagmantala kaninyo sa dalan sa kaluwasan.”
She kept following close behind Paul and the rest of us, crying aloud, "These men are the bondservants of the Most High God, and are proclaiming to you the way of salvation."
18 Gibuhat niya kini sa daghang mga adlaw. Apan si Pablo, gisamokan na gayod kaniya, milingi ug miingon sa espiritu, “Gimandoan ko ikaw sa ngalan ni Cristo Jesus nga gula gikan kaniya.” Ug migula kini diha dayon.
This she persisted in for a considerable time, until Paul, wearied out, turned round and said to the spirit, "I command you in the name of Jesus Christ to come out of her." And it came out immediately.
19 Sa pagkakita sa iyang mga agalon nga ang ilang paglaom nga makasapi nawala na, ilang gidakop si Pablo ug Silas ug giguyod sila ngadto sa merkado atubangan sa mga awtoridad.
But when her owners saw that their hopes of gain were gone, they seized Paul and Silas and dragged them off to the magistrates in the public square.
20 Sa dihang gidala na nila sila sa maghuhukom, sila miingon, “Kining mga tawhana mga Judio ug naghimo sa daghang kasamok sa atong siyudad.
Then they brought them before the praetors. "These men," they said, "are creating a great disturbance in our city.
21 Nagtudlo sila sa mga butang nga dili subay sa atong balaod aron dawaton o sundon ingon nga mga Romano.”
They are Jews, and are teaching customs which we, as Romans, are not permitted to adopt or practise."
22 Unya ang panon sa katawhan nagdungan ug panindog batok kang Pablo ug Silas; ang mga maghuhukom naggisi sa ilang mga sapot ug gihukasan sila ug gimandoan sila nga pagabunalan sa mga sungkod.
The crowd, too, joined in the outcry against them, till at length the praetors ordered them to be stripped and beaten with rods;
23 Sa nabunalan na sila sa makadaghan, ilang gilabay sila didto sa bilanggoan ug gimandoan ang magbalantay sa bilanggoan nga bantayan sila pag-ayo.
and, after severely flogging them, they threw them into jail and bade the jailer keep them safely.
24 Human niya makuha kini nga sugo, gilabay sila sa magbalantay sa bilanggoan sa pinakasuok nga bahin sa bilanggoan ug gigapos ang ilang mga tiil sa sepohan.
He, having received an order like that, lodged them in the inner prison, and secured their feet in the stocks.
25 Sa pagkatungang gabii si Pablo ug Silas nag-ampo ug nag-awit ug mga alawiton ngadto sa Dios, ug ang ubang mga binilanggo naminaw kanila.
About midnight Paul and Silas were praying and singing hymns to God, and the prisoners were listening to them,
26 Sa kalit lang adunay kusog nga linog, busa ang patukoranan sa bilanggoan nauyog; ug dihadiha dayon ang tanang mga pultahan nangaabli, ug ang kadena sa tanan nangatangtang.
when suddenly there was such a violent shock of earthquake that the prison shook to its foundations. Instantly the doors all flew open, and the chains fell off from every prisoner.
27 Ang magbalantay sa bilanggoan nakamata gikan sa pagkatulog ug nakita nga naabli na ang mga pultahan sa bilanggoan; iyang gihulbot ang iyang espada ug patyon na unta ang iyang kaugalingon, tungod kay nagtuo siya nga ang mga binilanggo nakaikyas na.
Starting up from sleep and seeing the doors of the jail wide open, the jailer drew his sword and was on the point of killing himself, supposing that the prisoners had escaped.
28 Apan si Pablo misinggit sa makusog nga tingog, nga nag-ingon, “Ayaw pasakiti ang imong kaugalingon, tungod kay kaming tanan ania ra dinhi.”
But Paul shouted loudly to him, saying, "Do yourself no injury: we are all here.
29 Ang magbalantay sa bilanggoan nagtawag alang sa suga ug midali pagsulod ug mihapa nga nangurog sa kahadlok sa atubangan ni Pablo ug Silas,
Then, calling for lights, he sprang in and fell trembling at the feet of Paul and Silas;
30 ug gidala sila sa gawas ug miingon, “Mga Sir, unsa may akong angay buhaton aron maluwas?”
and, bringing them out of the prison, he exclaimed, "O sirs, what must I do to be saved?"
31 Sila miingon, “Tuo kang Ginoong Jesus, ug mamaluwas ka, ikaw ug ang imong panimalay.”
"Believe on the Lord Jesus," they replied, "and both you and your household will be saved."
32 Sila nagsugilon sa pulong sa Ginoo ngadto kaniya, uban ang tanan nga anaa sa iyang balay.
And they told the Lord's Message to him as well as to all who were in his house.
33 Unya gidala sila sa magbalantay sa bilanggoan sa sama gihapong taknaa sa kagabhion, ug gihugasan ang ilang mga samad, ug siya ug ang iyang panimalay gibawtismohan dayon.
Then he took them, even at that time of night, washed their wounds, and he and all his household were immediately baptized;
34 Iyang gidala si Pablo ug Silas ngadto sa iyang balay ug nag-andam ug pagkaon alang kanila. Siya nagmaya pag-ayo uban sa iyang panimalay, tungod kay silang tanan nagtuo naman sa Dios.
and bringing the Apostles up into his house, he spread a meal for them, and was filled with gladness, with his whole household, his faith resting on God.
35 Karon sa pagkaadlaw na, ang mga maghuhukom nagpadala ug pulong ngadto sa mga magbalantay sa bilanggoan nga nag-ingon, “Buhii kadtong mga tawhana.”
In the morning the praetors sent their lictors with the order, "Release those men."
36 Ang magbalantay sa bilanggoan misugilon sa maong mga pulong ngadto kang Pablo, nga nag-ingon, “Ang mga maghuhukom nagpadala ug pulong kanako nga buhian kamo: busa karon gawas, ug lakaw nga malinawon.”
So the jailer brought Paul word, saying, "The praetors have sent orders for you to be released. Now therefore you can go, and proceed on your way in peace."
37 Apan si Pablo miingon ngadto kanila, “Ila kaming gibunalan sa kadaghanan, mga tawo nga wala nahukman isip Romano, ug gilabay kami ngadto sa bilanggoan; karon ila kaming buhian sa hilom? Dili gayod; tugoti nga sila mismo ang moanhi ug mopagawas kanamo.”
But Paul said to them, "After cruelly beating us in public, without trial, Roman citizens though we are, they have thrown us into prison, and are they now going to send us away privately? No, indeed! Let them come in person and fetch us out."
38 Gisugilon kini sa mga magbalantay sa bilanggoan ngadto sa mga maghuhukom; ang mga maghuhukom nangahadlok sa pagkadungog nila nga si Pablo ug Silas mga Romano.
This answer the lictors took back to the praetors, who were alarmed when they were told that Paul and Silas were Roman citizens.
39 Ang mga maghuhukom miabot ug nagpakiluoy kanila; ug sa dihang ila na silang gidala pagawas sa bilanggoan, ilang gihangyo si Pablo ug Silas sa pagbiya sa siyudad.
Accordingly they came and apologized to them; and, bringing them out, asked them to leave the city.
40 Busa si Pablo ug Silas migawas sa bilanggoan ug miabot sa balay ni Lydia. Sa dihang si Pablo ug Silas nakakita sa mga kaigsoonan, gidasig nila sila ug unya mibiya sa siyudad.
Then Paul and Silas, having come out of the prison, went to Lydia's house; and, after seeing the brethren and encouraging them, they left Philippi.
