Mga Buhat 15
1 Pipila ka mga lalaki milugsong gikan sa Judea ug nagtudlo sa mga kaigsoonan, sa pagingon, “Gawas kung kamo magpatuli sumala sa nabatasan ni Moises, kamo dili gayod maluwas.”
But some men came down from Judea and attempted to teach the brethren, saying, "Unless you are circumcised according to Moses’ custom, you cannot be saved."
2 Sa dihang si Pablo ug si Barnabas adunay dili pag-uyon ug paglantugi uban kanila, ang mga kaigsoonan nakahukom nga si Pablo, Barnabas, ug ang pipila sa uban kinahanglan motungas sa Jerusalem ngadto sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan mahitungod niini nga pangutana.
Now when dispute and controversy sprang up between them and Paul and Barnabas, the brethren appointed Paul and Barnabas, and certain others, to go up to Jerusalem to see the apostles and elders about this question.
3 Busa sila, nga pinadala sa simbahan, susamang milabay sa Phoenicia ug sa Samaria ug gipahibalo ang pagkakabig sa mga Gentil; ilang gidala ang hingpit nga kalipay ngadto sa mga kaigsoonan.
So the church saw them off on their journey, and they passed through both Phoenicia and Samaria. Here they set forth the conversion of the Gentiles, and brought great joy to all the brothers.
4 Sa dihang miabot na sila sa Jerusalem, giabiabi sila sa mga simbahan ug sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan, ug ilang gipahibalo ang tanang mga butang nga gibuhat sa Dios uban kanila.
Upon their arrival in Jerusalem they were received by the church and the apostles and elders, and they told them all things that God had done with them.
5 Apan pipila sa mga lalaki nga nagtuo, nga nahisakop sa pundok sa mga Pariseo, mitindog ug miingon, “Kinahanglan nga magpatuli sila ug sa pagsugo kanila sa pagbantay sa balaod ni Moises.”
But certain men who had belonged to the sect of the Pharisees, but were now believers, stood up and said, "It is necessary to circumcise Gentile, and to order them to keep the Law of Moses."
6 Busa ang mga apostoles ug ang mga kadagkoan nagtigom aron sa paghunahuna niining butanga.
The apostles and elders met to consider the matter;
7 Pagkahuman sa daghan nga panaglantugi, si Pedro mitindog ug miingon ngadto kanila, “Mga kaigsoonan, kamo nasayod nga sa milabay nga panahon ang Dios nagbuhat ug pagpili taliwala kaninyo, nga pinaagi sa akong baba ang mga Gentil kinahanglang makadungog sa pulong sa ebanghelyo, ug motuo.
and after there had been a long discussion, Peter rose and said. "Brothers, you know how a good while ago God made choice among you, that from my lips the Gentiles were to hear the message of the gospel and believe.
8 Ang Dios, nga maoy nakabalo sa kasingkasing, nagsaksi kanila, naghatag kanila sa Balaang Espiritu, sama sa iyang gibuhat kanato;
"And God, who knows the hearts of all, gave this testimony in their behalf, by bestowing upon them the Holy Spirit just as he did upon us;
9 ug iyang gihimo kini nga walay kalainan taliwala kanato ug kanila, sa pagbuhat sa ilang mga kasingkasing nga hinlo pinaagi sa pagtuo.
"and he made no distinction between us and them, in cleansing their hearts by faith.
10 Unya karon nganong inyong gisulayan ang Dios, nga kinahanglan inyong ibutang ang yugo sa liog sa mga disipulo nga bisan ang atong mga amahan ni bisan kita dili makahimo pagdala?
"Now then, why are you tempting God by laying on the necks of these disciples a yoke which neither our forefathers nor we have been able to bear?
11 Apan kita nagtuo nga kita naluwas pinaagi sa grasya ni Ginoong Jesus, sama kanila.”
"On the contrary we believe that it is by the grace of the Lord Jesus Christ that we and they shall be saved."
12 Ang tanan nga katawhan nagpabilin sa paghilom samtang sila naminaw kang Barnabas ug Pablo nga nagsaysay sa mga timailhan ug mga kahibulongan nga gibuhat sa Dios taliwala sa mga Gentil pinaagi kanila.
Then the whole assembly remained silent, and listened to Barnabas and Saul as they told the signs and wonders which God had wrought among the Gentiles through them.
13 Pagkahuman nila ug hunong sa pagsulti, si Santiago mitubag, nga nag-ingon, “Mga igsoon, paminaw kamo kanako.
When they had finished speaking, James said.
14 Si Simon nag-ingon unsa ka maluluy-on ang Dios pagtabang sa mga Gentil aron sa pagkuha gikan kanila nga usa ka katawhan alang sa iyang ngalan.
"Brothers, listen to me. Symeon has told how God first looked graciously upon the Gentiles, to take out from among them a people to be called by his name.
15 Ang mga pulong sa mga propeta nag-uyon niini, ingon nga kini nahisulat.
"And this is in harmony with the language of the prophets, which says.
16 Pagkahuman niining mga butanga ako mobalik. Ug akong tukuron pag-usab ang barongbarong ni David, nga nahulog; ako kining ipatindog ug ipasig-uli pag-usab.
"After these things I will return, And I will rebuild David’s fallen tent; And I will build again its ruins, And I will set it up;
17 Kay aron ang nahibilin sa mga tawo mangita sa Ginoo, lakip ang tanang mga Gentil nga gitawag pinaagi sa akong ngalan.
"So that the rest of men may seek after the Lord, Even all the Gentiles, who are called by my name,
18 Mao kini ang giingon sa Ginoo, nga maoy naghimo nining karaang mga butang nga mailhan. (aiōn g165)
"Says the Lord, who has been making this known from the beginning of the world. (aiōn g165)
19 Busa, ang akong hunahuna mao, nga kinahanglan dili na nato samukon kadtong mga Gentil nga midawat sa Dios;
"My judgment therefore, is against troubling those who turn to God from among the Gentiles;
20 apan kita magsulat ngadto kanila nga kinahanglan magdumili sila gikan sa mahugaw nga mga diosdios, gikan sa malaw-ay nga pakighilawas, ug gikan sa unsang linuok, ug gikan sa dugo.
"but that we should write to them to abstain from the pollution of idols and from fornication, from meat killed by strangling, and from blood.
21 Alang kang Moises gikan sa karaang mga kaliwatan adunay mga tawo sa matag siyudad nga nagasangyaw ug nagabasa kaniya ngadto sa sinagoga matag Adlaw nga Igpapahulay.”
"For Moses from the earliest times has had his preachers in every town where he is read aloud, Sabbath after Sabbath, in the synagogues."
22 Unya kini daw maayo ngadto sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan, uban ang tibuok simbahan, sa pagpili kang Judas Barsabbas ug Silas, mga pangulo sa simbahan, ug ipadala sila sa Antioquia uban kang Pablo ug Barnabas.
Then it seemed good to the apostles and the elders, together with the whole church, to select some of their number, and to send them to Antioch with Paul and Barnabas. The men chosen were Judas called Bar- Sabbas, and Silas, leading men among the brethren.
23 Sila misulat niini, “Ang mga apostoles, mga kadagkoan ug mga kaigsoonan, ngadto sa mga Gentil nga mga kaigsoonan sa Antioch, Syria ug Cilicia, mga pagtimbaya.
They took with them the following letter. "The apostles and older brothers send greeting to the Gentile Brotherhood throughout Antioch and Syria and Cilicia;
24 Kami nakadungog nga ang pipila ka mga lalaki nga wala namo gihatagan ug igong sugo, migawas gikan kanamo ug nagsamok kaninyo uban sa mga pagtudlo nga nakahimo pagsamok sa inyong mga kalag.
"as we have heard that some of your number who went out from us have troubled you with words and upset your souls, without having received any such instruction from us;
25 Busa daw kini maayo kanatong tanan sa pag-uyon sa pagpili sa mga lalaki ug ipadala sila kaninyo uban ang among hinigugmang Barnabas ug Pablo,
"we have unanimously decided to select certain men, and to send them to you with our beloved Barnabas and Paul;
26 mga tawo nga anaa sa kuyaw ang ilang kinabuhi alang sa pangalan sa atong Ginoong Jesu-Cristo.
"men who have risked their very lives for the name of our Lord Jesus Christ.
27 Busa among ipadala si Judas ug Silas, nga maoy magsulti usab kaninyo sa susamang mga butang.
"So we have sent Judas and Silas to tell you the same things by word of mouth.
28 Kay kini daw mas maayo ngadto sa Balaang Espiritu ug kanato, sa pagbutang diha kaninyo nga walay dakong palas-anon kay sa niining mga mahinungdanong mga butang:
"For it has seemed good to the Holy Ghost and to us, to lay upon you no greater burden than these necessary things;
29 nga kamo mobiya gikan sa mga butang nga gihalad sa mga diosdios, dugo, sa mga butang nga linuok, ug gikan sa malaw-ay nga pakighilawas. Kung magbantay kamo sa inyong kaugalingon gikan niini, kini makaayo gayod kaninyo. Panamilit.”
"that you abstain from food that has been sacrificed to idols, and from tasting blood, and from things strangled, and from fornication. Keep yourselves clear from these things and it will be well with you. Farewell."
30 Busa sila, sa dihang sila nagbulagbulag na, miabot didto sa Antioch; pagkahuman ilang gitapok ang pundok sa katawhan, ug ilang gipadala ang sulat.
So they, when they had been despatched, went down to Antioch, and after gathering the whole multitude together, they handed them the letter,
31 Sa dihang ila kining nabasa, labihan ang ilang kalipay tungod sa mga pagdasig.
and when they had read it they rejoiced at the comfort it brought.
32 Si Judas ug si Silas, ug ang mga propeta usab, nagdasig sa mga kaigsoonan uban sa daghang mga pulong ug naglig-on kanila.
And Judas and Silas, who were themselves prophets, encouraged and strengthened the brothers with many a good counsel.
33 Pagkahuman nila ug gahin sa pipila ka higayon didto, sila gipadala diha sa kalinaw gikan sa mga kaigsoonan alang adtong nagpadala kanila.
After spending some time there the brothers let them go with a greeting of peace to those who had sent them.
34 Ang labing maayong karaang kopya giwala sa bersikulo 34 ( tan-awa sa Buhat 15: 40). Bersikulo 34, Apan kini daw maayo nga si Silas magpabilin didto.
Silas, however, stayed with them.
35 Apan si Pablo ug Barnabas nagpabilin sa Antioch uban ang kadaghanan, diin sila nagtudlo ug nagwali sa pulong sa Ginoo.
Paul and Barnabas also stayed in Antioch teaching and proclaiming the word of the Lord, in company with others.
36 Pagkahuman sa pipila ka mga adlaw si Pablo miingon ngadto kang Barnabas, “Mamalik na kita karon ug duawon ang mga kaigsoonan sa kada siyudad diin kita nagmantala sa pulong sa Ginoo, ug pagtan-aw kung naunsa sila.
And after some days Paul said to Barnabas, "Let is go back and visit the brothers in every city in which we have proclaimed the word of the Lord. Let us see how they fare."
37 Si Barnabas buot usab nga ubanon si Juan nga gitawag ug Marcos uban kanila.
Now Barnabas wanted to take with them John, who was called Mark.
38 Apan si Pablo naghunahuna nga dili maayo ubanon si Marcos, nga maoy mibiya kanila gikan sa Pamphylia ug dugang pa wala na mikuyog kanila sa pagpamuhat.
But Paul thought it unwise to take with them one who had deserted them to the Pamphylia, and had not gone on with them to the work.
39 Unya didto miulbo ang hait nga panagsumpaki, busa sila nagbulag gikan sa matag-usa, ug si Barnabas gidala si Marcos uban kaniya ug milawig palayo sa Cyprus.
So there arose a sharp irritation, so that they parted company; Barnabas taking Mark with him, sailed away to Cyprus;
40 Apan si Pablo gipili si Silas ug mibiya, pagkahuman siya gitugyan pinaagi sa mga kaigsoonan sa grasya sa Ginoo.
while Paul chose Silas, and set forth commended by the brothers to the grace of God.
41 Ug siya miadto padulong sa Syria ug Cilicia, naglig-on sa mga kasimbahanan.
He went through Syria and Cilicia, strengthening the churches.
