< Mga Buhat 13 >

1 Karon sa panagtigom didto sa Antioquia, adunay mga propeta ug mga magtutudlo. Sila mao si Barnabas ug si Simeon (gitawag nga Niger), si Lucio sa Cirene, si Manaen (ang sinagop nga igsoon ni Herodes ang pangulo sa distrito), ug si Saulo.
Now, there were in the congregation that was at Antioch, certain prophets and teachers; particularly, Barnabas, and Simeon, who was called Niger, and Lucius, the Cyrenian, and Manaen, who was educated with Herod, the tetrarch, and Saul.
2 Samtang ilang gisimba ang Ginoo ug nagpuasa, ang Balaang Espiritu miingon, “Igahin alang kanako si Barnabas ug si Saulo, aron magbuhat sa buluhaton nga akong gitawag kanila.”
And as they were ministering to the Lord, and fasting, the Holy Spirit said, Separate to me Barnabas and Saul, for the work to which I have called them.
3 Pagkahuman sa panagtigom sa pagpuasa, nag-ampo, ug gitapion ang ilang mga kamot niining mga tawhana, sila nagpadala kanila.
And having fasted and prayed, and laid hands on them; they dismissed them.
4 Busa si Barnabas ug si Saulo mituman sa Balaang Espiritu ug milugsong sa Seleucia; gikan didto milayag sila padulong sa isla sa Cipre.
They, therefore, being sent by the Holy Spirit, departed to Seleucia; and from thence they sailed to Cyprus;
5 Sa dihang didto sila sa siyudad sa Salamis, ilang gimantala ang pulong sa Dios sa mga sinagoga sa mga Judio. Kuyog usab nila si Juan Marcos isip ilang katabang.
and being arrived at Salamis, they proclaimed the word of God in the synagogues of the Jews; and they had also John for their attendant.
6 Sa dihang naadtoan na nila ang tibuok isla sa Pafos, nakaplagan nila ang usa ka salamangkero, usa ka mini nga propeta sa mga Judio, nga ginganlan ug Bar-Jesus.
And having traversed the island, as far as Paphos, they found a certain Jew, a magician and false prophet, whose name was Barjesus;
7 Kini nga salamangkero adunay kalambigitan sa prokonsul, Sergio Paulo, nga usa ka maalamon nga tawo. Kining tawhana ang nagpatawag kang Barnabas ug Saulo, tungod kay buot niya madungog ang pulong sa Dios.
who was with the proconsul Sergius Paulus, a prudent man; who calling for Barnabas and Saul desired to hear the word of God.
8 Apan si Elimas “ang salamangkero” (ingon niana ang paghubad sa iyang ngalan) misupak kanila; iyang gisulayan sa pagpalikay ang prokonsul palayo gikan sa pagtuo.
But Elymas, the magician, (for that was his name, when translated, ) withstood them, endeavoring to turn away the proconsul from the faith.
9 Apan si Saulo, nga gitawag usab ug Pablo, napuno sa Balaang Espiritu; siya mitutok kaniya
Then Saul, (who is also called Paul, ) being filled with the Holy Spirit, and looking steadfastly upon him,
10 ug miingon, “Ikaw anak sa yawa, napuno ka sa tanang matang sa pagpanglimbong ug pagkadaotan. Kaaway ka sa tanang matang sa pagkamatarong. Dili ka moundang sa paglubag sa tul-id nga mga dalan sa Ginoo, dili ba?
said, O! full of all deceit, and of all wickedness! child of the devil! enemy of all righteousness! will you not cease to pervert the right ways of the Lord?
11 Karon tan-awa, ang kamot sa Ginoo diha kanimo, ug ikaw mahimong buta. Dili nimo makita ang adlaw sa makadiyot.” Diha-diha adunay nahulog kang Elimas nga usa ka yamog ug kangitngit; ug nagsugod siya ug lakaw palibot ug naghangyo sa mga tawo nga agakon siya pinaagi sa kamot.
And, behold, now the hand of the Lord is upon you, and you shall be blind, and not see the sun for a time. And, immediately, a mist and darkness fell upon him; and going about, he sought some to lead him by the hand.
12 Human nakita sa prokonsul kung unsa ang nahitabo, mituo siya, tungod kay hilabihan ang iyang katingala sa mga pagtulon-an mahitungod sa Ginoo.
Then the proconsul, seeing what was done, believed; being struck with the doctrine of the Lord.
13 Karon si Pablo ug ang iyang mga higala naglayag gikan sa Pafos ug miabot sa Perga didto sa Pampilya. Apan si Juan mibiya kanila ug mibalik sa Jerusalem.
And loosing from Paphos, they who were with Paul, came to Perga, in Pamphylia; but John withdrew himself from them, and returned to Jerusalem.
14 Si Pablo ug ang iyang mga higala nagbiyahe gikan sa Perga ug miabot sa Antioquia sa Pisidia. Didto miadto sila sa sinagoga sa Adlaw nga Igpapahulay ug nanglingkod.
Nevertheless, they, going on from Perga, came to Antioch, in Pisidia: and entering into the synagogue on the Sabbath day, they sat down.
15 Human sa pagbasa sa balaod ug sa mga propeta, ang mga pangulo sa sinagoga nagpadala kanila ug mensahe nga nag-ingon, “Mga igsoon, kung aduna kamoy mensahe sa pagdasig alang sa katawhan dinhi, isulti kini.”
And after the reading of the law and the prophets; the rulers of the synagogue sent to them, saying, Brethren, if you have any word of exhortation to the people, speak it.
16 Busa si Pablo mitindog ug misinyas uban sa iyang kamot; miingon siya, “Mga katawhan sa Israel ug kamo nga nagpasidungog sa Dios, paminaw.
Then Paul stood up, and waiving his hand, said, Men of Israel, and you that fear God, hearken.
17 Ang Dios niining mga katawhan sa Israel nagpili sa atong mga katigulangan ug gihimong hilabihan kadaghan ang mga tawo sa dihang nagpuyo sila sa kayutaan sa Ehipto, ug uban sa binayaw nga kamot gipangulohan niya sila pagawas niini.
The God of this people chose our fathers, and raised the people while sojourning in the land of Egypt; and led them out of it with an uplifted arm.
18 Kay sa mga 40 ka mga katuigan siya nag-uban kanila didto sa kamingawan.
And for a space of about forty years, he endured their behavior in the wilderness.
19 Pagkahuman niya ug buntog ang pito ka nasod sa yuta sa Canaan, iyang gihatagan ang atong katawhan sa ilang yuta alang sa panulondon.
And having cast out seven nations in the land of Canaan, he distributed their country to them for an inheritance.
20 Kining tanan nga panghitabo nahitabo sa mga 450 ka mga katuigan. Human niining mga butanga, ang Dios mihatag kanila ug mga maghuhukom hangtod kang Samuel ang propeta.
And after these transactions, which lasted about four hundred and fifty years' he gave them judges, till Samuel the prophet.
21 Human niini, ang mga tawo nangayo ug usa ka hari, busa ang Dios naghatag kanila kang Saul ang anak ni Kish, ang tawo nga gikan sa tribo ni Benjamin, sa panahon sa 40 ka tuig.
And, from that time, they desired a king: and God gave them Saul, the son of Kish, a man of the tribe of Benjamin, for the term of forty years.
22 Unya human siya kuhaa sa Dios sa pagkahari, iyang gituboy si David aron mahimong ilang hari. Kini mahitungod kang David nga ang Dios miingon, 'Ako nang nakaplagan si David nga anak ni Jesse nga mao ang tawo sunod sa akong kasingkasing; iya gayod nga buhaton ang tanang butang nga akong gitinguha.'
And, having removed him, he raised up to them David, for a king; whom also he extolled, and said, "I have found David, the son of Jesse, a man according to my own heart, who shall do all my will."
23 Gikan sa mga kaliwat niining tawhana ang Dios nagdala sa Israel ug usa ka Manluluwas, si Jesus, sama sa iyang gisaad nga buhaton.
Of this man's seed, according to the promise, God raised up to Israel, Jesus, the Saviour;
24 Kini nagsugod ug kahitabo sa dihang, wala pa miabot si Jesus, unang gipahibalo ni Juan ang bawtismo sa paghinulsol sa tanan nga katawhan sa Israel.
John having, to introduce his appearance, before he preached the immersion of reformation to all the people of Israel.
25 Samtang gihuman pa ni Juan ang iyang buluhaton, miingon siya, 'Kinsa ako sa inyong hunahuna? Dili ako ang usa. Apan paminaw, ang usa moabot sunod kanako, ang sapatos sa maong tiil dili ako takos sa pagbadbad.'
And when John was fulfilling his course, he said, Whom do you imagine me to be? I am not He; but behold, there comes one after me, the shoes of whose feet I am not worthy to loose.
26 Mga igsoon, mga anak sa hanay ni Abraham, ug kadtong kauban ninyo nga nagsimba sa Dios, kini alang kanato nga ang mensahe mahitungod niining kaluwasan gipadala na.
Brethren, children of the family of Abraham, and those among you that fear God; to you is the word of this salvation sent:
27 Kay sila nga nagpuyo sa Jerusalem, ug ang ilang tigdumala, wala nakaila pag-ayo kaniya, o kaha ilang nasabtan pag-ayo ang mga tingog sa mga propeta nga gibasa sa matag Adlaw nga Igpapahulay; busa ilang natuman ang mga mensahe sa mga propeta pinaagi sa paghukom kang Jesus ngadto sa kamatayon.
for the inhabitants of Jerusalem; and their rulers, not knowing him, nor the sayings of the prophets, which are read every Sabbath day; have fulfilled them in condemning him.
28 Bisan tuod wala nila nakaplagan ang maayong hinungdan alang sa pagpatay kaniya, sila naghangyo kang Pilato sa pagpatay kaniya.
And though they could find no cause of death in him; yet they requested Pilate that he might be executed.
29 Sa dihang nakahuman na sila sa tanang butang nga nahisulat mahitungod kaniya, gikuha nila siya paubos gikan sa kahoy ug gipahigda siya sa lubnganan.
And when they had accomplished all things that were written concerning him; taking him down from the cross, they laid him in a tomb.
30 Apan ang Dios nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay.
But God raised him up from the dead:
31 Sa daghang mga adlaw nakit-an siya niadtong misubida uban kaniya gikan sa Galilea padulong sa Jerusalem. Kining mga tawhana karon iya nang mga saksi ngadto sa katawhan.
and he appeared for several days to those that came up with him from Galilee to Jerusalem, who are his witnesses to the people.
32 Busa kami nagdala kaninyo ug maayong balita mahitungod sa mga saad nga gihimo ngadto sa atong mga katigulangan:
And we bring you good tidings, that the very promise which was made to the fathers,
33 ang Dios nagtipig niini nga mga saad nganhi kanato, ilang mga anak, nga niana iyang gibanhaw si Jesus gikan sa mga patay. Mao usab kini ang nahisulat sa ikaduhang salmo: 'Ikaw ang akong anak nga lalaki, karong adlawa ako nahimo nga imong Amahan.'
God has accomplished to us, their children, in raising up Jesus: as it is also written in the second Psalm, "Thou art my Son, this day have I begotten thee."
34 Mahitungod usab sa kamatuoran nga siya nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay aron nga ang iyang lawas dili madugta, misulti siya sama niini: 'Akong ihatag kanimo ang balaan ug kasigurohan nga mga panalangin ni David.'
And because he has raised him from the dead, no more to return to corruption, he has spoken thus, "I will give you the sure mercies of David."
35 Mao kini ang hinungdan nganong siya usab miingon sa lain nga salmo, 'Ikaw dili motugot nga ang imong Usa ka Balaan makasinati ug pagkadugta.'
Wherefore, also, in another place he says, "Thou wilt not permit thy Holy One to see corruption."
36 Kay pagkahuman ni David ug human sa iyang kaugalingong kaliwatan nga mialagad sa mga tinguha sa Dios, namatay siya, ug gipahigda kauban sa iyang mga amahan, ug nakasinati ug pagkadugta,
Now David, having served his own generation according to the will of God; fell asleep, and was gathered to his fathers, and saw corruption.
37 apan siya nga gibanhaw sa Dios wala makasinati ug pagkadugta.
But he whom God raised up, did not see corruption.
38 Busa tugoti nga mahibaloan kini diha kaninyo, mga igsoon, nga pinaagi niining tawhana namantala diha kaninyo ang kapasayloan sa mga sala.
Be it known, therefore, to you, brethren, that by Him remission of sins is proclaimed to you:
39 Pinaagi kaniya ang matag-usa nga motuo mamatarong gikan sa tanan nga mga butang diin dili kamo mahimong mamatarong pinaagi sa balaod ni Moises.
and by Him, every one that believes is justified from all things; from which you could not be justified by the law of Moses.
40 Busa pagbantay nga ang butang nga gipamulong sa mga propeta dili mahitabo kaninyo:
See to it, therefore, that what is spoken in the prophets may not come upon you:
41 'Tan-awa, kamong mga bugalbugalon, ug katingala pag-ayo ug unya mangahanaw; kay ako maghimo ug buluhaton sa inyong mga adlaw, usa ka buluhaton nga dili gayod kamo motuo, bisan pa kung adunay usa ka tawo nga magpahibalo niini kaninyo.'”
"Behold, you despisers, and wonder, and perish: for I perform a work in your days; a work which you will not believe, though one should distinctly declare it to you."
42 Samtang si Pablo ug si Barnabas mibiya, ang mga tawo nagpakiluoy kanila nga ila untang isulti ang sama nga mga pulong pag-usab sa sunod Adlaw nga Igpapahulay.
Now, when going out, they requested that these words might be spoken to them, on the following Sabbath.
43 Sa dihang ang panagtigom sa sinagoga nahuman, daghan sa mga Judio ug ang mga matinud-anon nga proseletes ang misunod kang Pablo ug Barnabas, nga nakigsulti ngadto kanila ug nag-awhag kanila sa pagpadayon diha sa grasya sa Dios.
And when the synagogue was broke up, many of the Jews and of the devout proselytes followed Paul and Barnabas; who, speaking to them, persuaded them to persevere in the favor of God.
44 Sa sunod Adlaw nga Igpapahulay, halos ang tibuok siyudad nagtigom aron makadungog sa pulong sa Ginoo.
And, on the following Sabbath, almost the whole city was gathered together, to hear the word of God.
45 Sa diha nga ang mga Judio nakakita sa panon, napuno sila sa pangabugho ug misultig pagsupak sa mga butang nga gipamulong ni Pablo ug miinsulto kaniya.
But the Jews, seeing the multitudes, were filled with zeal; and opposed the things which were spoken by Paul, contradicting and reviling.
46 Apan si Pablo ug Barnabas misulti nga maisogon ug miingon, “Kini kinahanglan nga ang pulong sa Dios mauna ug sulti diha kaninyo. Sa paglantaw kaninyo nga gituklod kini palayo gikan sa inyong kaugalingon ug giila ang inyong kaugalingon nga dili takos sa kinabuhing walay kataposan, tan-awa, mobalik kami sa mga Gentil. (aiōnios g166)
Then Paul and Barnabas, with great freedom of speech, said, It was necessary, that the word of God should first be spoken to you; but since you thrust it away from you, and judge yourselves unworthy of eternal life; behold, we turn to the Gentiles. (aiōnios g166)
47 Kay mao kini ang gimando sa Ginoo kanamo, nga nag-ingon, 'Ako nagbutang kanimo isip usa ka kahayag alang sa mga Gentil, nga kinahanglan nimong dad-on ang kaluwasan ngadto sa pinakalayo nga mga bahin sa kalibotan.'”
For so the Lord has charged us, saying, "I have set you for a light of the Gentiles, that you should be for salvation to the ends of the earth."
48 Sa pagkadungog sa mga Gentil niini, nalipay sila ug gidayeg ang pulong sa Ginoo. Daghan ang gipili sa kinabuhing walay kataposan nga mituo. (aiōnios g166)
And the Gentiles hearing this, rejoiced, and glorified the word of the Lord: and as many as were disposed for eternal life, believed. (aiōnios g166)
49 Ang pulong sa Ginoo mikaylap ngadto sa tibuok rehiyon.
And the word of the Lord was published throughout all that region.
50 Apan ang mga Judio nag-awhag sa mga matinud-anon ug mahinungdanong kababayen-an, ug ang mga nag-unang kalalakin-an sa siyudad. Kini nagpasugod sa paglutos batok kang Pablo ug Barnabas ug gilabay sila paggawas lagpas sa utlanan sa ilang siyudad.
But the Jews stirred up some devout women of considerable rank, and the magistrates of the city; and raised a persecution against Paul and Barnabas, and drove them out of their territories.
51 Apan si Pablo ug Barnabas mitaktak sa abog gikan sa ilang tiil batok kanila. Unya miadto sila sa siyudad sa Iconio.
And they shook off the dust of their feet against them, and came to Iconium.
52 Ug ang mga disipulo napuno sa kalipay ug uban sa Balaang Espiritu.
But the disciples were filled with joy, and with the Holy Spirit.

< Mga Buhat 13 >