Mga Buhat 13
1 Karon sa panagtigom didto sa Antioquia, adunay mga propeta ug mga magtutudlo. Sila mao si Barnabas ug si Simeon (gitawag nga Niger), si Lucio sa Cirene, si Manaen (ang sinagop nga igsoon ni Herodes ang pangulo sa distrito), ug si Saulo.
Kanisa mane ni Antiokia notingʼo jonabi gi jopuonj. Ne gin Barnaba gi Simeon miluongo ni Ratengʼ, gi Lukio ja-Kurene, gi Saulo kod Manaen mane odongo gi Herode ma ruoth.
2 Samtang ilang gisimba ang Ginoo ug nagpuasa, ang Balaang Espiritu miingon, “Igahin alang kanako si Barnabas ug si Saulo, aron magbuhat sa buluhaton nga akong gitawag kanila.”
Kane oyudo gilamo Ruoth Nyasaye kendo gitweyo chiemo, Roho Maler nowachonegi niya, “Walnauru Barnaba gi Saulo mondo gitina tich mane aluongogi mondo giti.”
3 Pagkahuman sa panagtigom sa pagpuasa, nag-ampo, ug gitapion ang ilang mga kamot niining mga tawhana, sila nagpadala kanila.
Omiyo kane gimedo lemo kendo gitweyo chiemo, ne gigwedhogi mi giweyogi gidhi.
4 Busa si Barnabas ug si Saulo mituman sa Balaang Espiritu ug milugsong sa Seleucia; gikan didto milayag sila padulong sa isla sa Cipre.
Ji ariyogo nowuok modhi ka Roho Maler otelonegi. Ne gilor nyaka Seleukia, bangʼe gikwangʼ ka gia kanyo nyaka Saipras.
5 Sa dihang didto sila sa siyudad sa Salamis, ilang gimantala ang pulong sa Dios sa mga sinagoga sa mga Judio. Kuyog usab nila si Juan Marcos isip ilang katabang.
Kane gichopo Salamis, ne giyalo Wach Nyasaye e sinagoke mag jo-Yahudi. Johana ne ni kodgi kaka jakonygi.
6 Sa dihang naadtoan na nila ang tibuok isla sa Pafos, nakaplagan nila ang usa ka salamangkero, usa ka mini nga propeta sa mga Judio, nga ginganlan ug Bar-Jesus.
Ne giwuotho e chulano duto mi gichopo Pafo, kendo kanyo ne giyude ja-Yahudi moro ma ajwoga kendo mane wuondore ni janabi, ma nyinge Bar-Yesu.
7 Kini nga salamangkero adunay kalambigitan sa prokonsul, Sergio Paulo, nga usa ka maalamon nga tawo. Kining tawhana ang nagpatawag kang Barnabas ug Saulo, tungod kay buot niya madungog ang pulong sa Dios.
Ajuogani ne otwere but ruodh chulano miluongo ni Sergio Paulo, mane en ngʼat mariek, kendo kaka nodwaro winjo Wach Nyasaye, nooro wach mondo oluongne Barnaba gi Saulo.
8 Apan si Elimas “ang salamangkero” (ingon niana ang paghubad sa iyang ngalan) misupak kanila; iyang gisulayan sa pagpalikay ang prokonsul palayo gikan sa pagtuo.
To ajuogano mane iluongo ni Elima (nikech mano e tiend nyinge) notamogi, kotemo gengʼo ruoth mondo kik olokre oyie kuom Yesu.
9 Apan si Saulo, nga gitawag usab ug Pablo, napuno sa Balaang Espiritu; siya mitutok kaniya
Eka Saulo, ma bende niluongo ni Paulo, nopongʼ gi Roho Maler, mi nongʼiyo wangʼ Elima tir, bangʼe owachone niya,
10 ug miingon, “Ikaw anak sa yawa, napuno ka sa tanang matang sa pagpanglimbong ug pagkadaotan. Kaaway ka sa tanang matang sa pagkamatarong. Dili ka moundang sa paglubag sa tul-id nga mga dalan sa Ginoo, dili ba?
“In nyathi Satan, kendo ikedo gi gik mabeyo duto! Ipongʼ gi kit wuondruok duto gi yore mag wito ji. Iniwe timni mar loko adiera Ruoth Nyasaye doko miriambo karangʼo?
11 Karon tan-awa, ang kamot sa Ginoo diha kanimo, ug ikaw mahimong buta. Dili nimo makita ang adlaw sa makadiyot.” Diha-diha adunay nahulog kang Elimas nga usa ka yamog ug kangitngit; ug nagsugod siya ug lakaw palibot ug naghangyo sa mga tawo nga agakon siya pinaagi sa kamot.
To winji, lwet Ruoth Nyasaye koro kedo kodi. Ibiro bedo muofu, kendo kuom kinde moromo ok ibi neno ler mar chiengʼ gi wangʼi.” Gikanyono mudho mandiwa nobiro moimo wangʼe, mi nochako tangni komulo gik moko gi lwete ka gi kacha, mondo oyudie ngʼato mane nyalo mako bade kataye.
12 Human nakita sa prokonsul kung unsa ang nahitabo, mituo siya, tungod kay hilabihan ang iyang katingala sa mga pagtulon-an mahitungod sa Ginoo.
Kane ruodhno oneno gima notimoreno, noyie kuom Yesu, kendo nohum nono kuom gik mane owinjo kuom Ruoth Yesu.
13 Karon si Pablo ug ang iyang mga higala naglayag gikan sa Pafos ug miabot sa Perga didto sa Pampilya. Apan si Juan mibiya kanila ug mibalik sa Jerusalem.
Paulo kod joma ne en-go ne oa Pafo mi okwangʼ nyaka Perga, e piny Pamfilia, kendo kanyo ema Johana noweyogie modok Jerusalem.
14 Si Pablo ug ang iyang mga higala nagbiyahe gikan sa Perga ug miabot sa Antioquia sa Pisidia. Didto miadto sila sa sinagoga sa Adlaw nga Igpapahulay ug nanglingkod.
Kane gia Perga, to negimedo dhi nyaka negichopo Antiokia manie piny Pisidia. Chiengʼ Sabato negidonjo e sinagogi mi gibet piny.
15 Human sa pagbasa sa balaod ug sa mga propeta, ang mga pangulo sa sinagoga nagpadala kanila ug mensahe nga nag-ingon, “Mga igsoon, kung aduna kamoy mensahe sa pagdasig alang sa katawhan dinhi, isulti kini.”
To bangʼ kane osesom Ndiko moko mowuok e Chike Musa gi Jonabi, jotend sinagogi nooro wach ni Paulo gi joma ne en-go kagiwacho niya, “Owetewa, ka un gi wach ma udwaro jiwogo ji, to un thuolo mar timo mano.”
16 Busa si Pablo mitindog ug misinyas uban sa iyang kamot; miingon siya, “Mga katawhan sa Israel ug kamo nga nagpasidungog sa Dios, paminaw.
Kuom mano, Paulo nochungʼ motingʼo bade, kowacho niya, “Un jo-Israel kod joma ok jo-Yahudi moluoro Nyasaye, winjauru!
17 Ang Dios niining mga katawhan sa Israel nagpili sa atong mga katigulangan ug gihimong hilabihan kadaghan ang mga tawo sa dihang nagpuyo sila sa kayutaan sa Ehipto, ug uban sa binayaw nga kamot gipangulohan niya sila pagawas niini.
Nyasach jo-Israel noyiero kwerewa kendo nomiyo ginyaa e thuolo mane gidak Misri. Nyasaye notelonigi kagologi Misri kuno gi tekone maduongʼ;
18 Kay sa mga 40 ka mga katuigan siya nag-uban kanila didto sa kamingawan.
kendo nonano kodgi e thim kuom higni piero angʼwen, kata obedo ni timbegi ne richo kamano.
19 Pagkahuman niya ug buntog ang pito ka nasod sa yuta sa Canaan, iyang gihatagan ang atong katawhan sa ilang yuta alang sa panulondon.
Nokedo gi pinje abiriyo mag jo-Kanaan moloyogi, mi opogo lopgi ni joge kaka girkeni.
20 Kining tanan nga panghitabo nahitabo sa mga 450 ka mga katuigan. Human niining mga butanga, ang Dios mihatag kanila ug mga maghuhukom hangtod kang Samuel ang propeta.
Magi duto nokawo higni madirom mia angʼwen gi piero abich. “Bangʼ mano, Nyasaye nomiyogi jongʼad bura mane oritogi nyaka kinde mag Samuel janabi.
21 Human niini, ang mga tawo nangayo ug usa ka hari, busa ang Dios naghatag kanila kang Saul ang anak ni Kish, ang tawo nga gikan sa tribo ni Benjamin, sa panahon sa 40 ka tuig.
To achien jo-Israel nokwayo mondo omigi ruoth, mi Nyasaye nomiyogi Saulo wuod Kish, ma ja-dhood Benjamin. Saulo nobedo ruodh pinyno kuom higni piero angʼwen.
22 Unya human siya kuhaa sa Dios sa pagkahari, iyang gituboy si David aron mahimong ilang hari. Kini mahitungod kang David nga ang Dios miingon, 'Ako nang nakaplagan si David nga anak ni Jesse nga mao ang tawo sunod sa akong kasingkasing; iya gayod nga buhaton ang tanang butang nga akong gitinguha.'
Bangʼ kane osegolo Saulo e ruoth, noketo Daudi obedo ruodhgi, kendo kuom Daudi ema ne Nyasaye owuoyoe kowacho ni, ‘Aseyudo Daudi wuod Jesse, ngʼat ma chunye chal gi mara, obiro timo gik moko duto ma adwaro mondo otim.’
23 Gikan sa mga kaliwat niining tawhana ang Dios nagdala sa Israel ug usa ka Manluluwas, si Jesus, sama sa iyang gisaad nga buhaton.
“Nyasaye osekelo ni jo-Israel Jawar ma en Yesu, koa e koth Daudi, mana kaka nosingore ni notim.
24 Kini nagsugod ug kahitabo sa dihang, wala pa miabot si Jesus, unang gipahibalo ni Juan ang bawtismo sa paghinulsol sa tanan nga katawhan sa Israel.
Kapok ne Yesu obiro, Johana noyalo Injili ne jo-Israel duto mondo gilokre giwe richogi kendo giduto giyud batiso.
25 Samtang gihuman pa ni Juan ang iyang buluhaton, miingon siya, 'Kinsa ako sa inyong hunahuna? Dili ako ang usa. Apan paminaw, ang usa moabot sunod kanako, ang sapatos sa maong tiil dili ako takos sa pagbadbad.'
Kane oyudo Johana koro tieko tije, nowacho ni, ‘Uparo ni an ngʼa? Ok an Jal mane ugeno ni biro biro; to winjuru Jal moro biro bangʼa, kendo ok awinjora gonyo tond wuochene.’
26 Mga igsoon, mga anak sa hanay ni Abraham, ug kadtong kauban ninyo nga nagsimba sa Dios, kini alang kanato nga ang mensahe mahitungod niining kaluwasan gipadala na.
“Owetena, ma nyikwa Ibrahim, kod un joma ok jo-Yahudi moluoro Nyasaye, wan ema oseornwa wach warruokni.
27 Kay sila nga nagpuyo sa Jerusalem, ug ang ilang tigdumala, wala nakaila pag-ayo kaniya, o kaha ilang nasabtan pag-ayo ang mga tingog sa mga propeta nga gibasa sa matag Adlaw nga Igpapahulay; busa ilang natuman ang mga mensahe sa mga propeta pinaagi sa paghukom kang Jesus ngadto sa kamatayon.
Jo-Jerusalem gi jotendgi ne ok ongʼeyo ni Yesu e Jawar, to kata kamano, kane gingʼadone buch tho, to negichopo mana weche jonabi misomo pile chiengʼ Sabato.
28 Bisan tuod wala nila nakaplagan ang maayong hinungdan alang sa pagpatay kaniya, sila naghangyo kang Pilato sa pagpatay kaniya.
Kata obedo ni ne ok giyudo ketho moro kuome ma dine mi nege, ne gikwayo Pilato mondo ochiwe mondo onege.
29 Sa dihang nakahuman na sila sa tanang butang nga nahisulat mahitungod kaniya, gikuha nila siya paubos gikan sa kahoy ug gipahigda siya sa lubnganan.
Kane gisechopo weche duto mondiki kuome, ne gigole ewi yath mi gikete e liel.
30 Apan ang Dios nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay.
To Nyasaye nochiere oa kuom joma otho,
31 Sa daghang mga adlaw nakit-an siya niadtong misubida uban kaniya gikan sa Galilea padulong sa Jerusalem. Kining mga tawhana karon iya nang mga saksi ngadto sa katawhan.
kendo kuom ndalo mangʼeny, joma ne wuotho kode koa Galili nyaka Jerusalem nonene. Jogo ema koro odoko joneno mag wechegi ni jowa.
32 Busa kami nagdala kaninyo ug maayong balita mahitungod sa mga saad nga gihimo ngadto sa atong mga katigulangan:
“Injili ma wanyisou ema: Gima Nyasaye nosingo ne kwerewa
33 ang Dios nagtipig niini nga mga saad nganhi kanato, ilang mga anak, nga niana iyang gibanhaw si Jesus gikan sa mga patay. Mao usab kini ang nahisulat sa ikaduhang salmo: 'Ikaw ang akong anak nga lalaki, karong adlawa ako nahimo nga imong Amahan.'
osechoponwa, wan nyithindgi, kuom chiero Yesu. Mana kaka ondiki e Zaburi mar ariyo niya, “‘In Wuoda; kawuono asedoko Wuonu.’
34 Mahitungod usab sa kamatuoran nga siya nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay aron nga ang iyang lawas dili madugta, misulti siya sama niini: 'Akong ihatag kanimo ang balaan ug kasigurohan nga mga panalangin ni David.'
To kuom chier mane Nyasaye ochierego oa kuom joma otho, mondo kik otow, to ondikie kama: “‘Anamiu gweth maler kendo madier, mane asingone Daudi.’
35 Mao kini ang hinungdan nganong siya usab miingon sa lain nga salmo, 'Ikaw dili motugot nga ang imong Usa ka Balaan makasinati ug pagkadugta.'
Kamoro machielo bende ondikie kama: “‘Ok niyie Ngʼati Maler tow.’
36 Kay pagkahuman ni David ug human sa iyang kaugalingong kaliwatan nga mialagad sa mga tinguha sa Dios, namatay siya, ug gipahigda kauban sa iyang mga amahan, ug nakasinati ug pagkadugta,
“Nimar kane Daudi osetimo dwaro Nyasaye e ndalone, to notho moike kama noyike kwerene, mi ringre notowo,
37 apan siya nga gibanhaw sa Dios wala makasinati ug pagkadugta.
to Jal ma Nyasaye nochiero oa kuom joma otho to ringre ne ok otowo.
38 Busa tugoti nga mahibaloan kini diha kaninyo, mga igsoon, nga pinaagi niining tawhana namantala diha kaninyo ang kapasayloan sa mga sala.
“Emomiyo, adwaro mondo ungʼe malongʼo, owetena, ni kuom Yesu ema iyalonue yor weyo richo.
39 Pinaagi kaniya ang matag-usa nga motuo mamatarong gikan sa tanan nga mga butang diin dili kamo mahimong mamatarong pinaagi sa balaod ni Moises.
Kuome ema ngʼato angʼata moyie iketo kare mi gony kuom gimoro amora ma Chik Musa ne ok nyal gonyoe ngʼato.
40 Busa pagbantay nga ang butang nga gipamulong sa mga propeta dili mahitabo kaninyo:
Omiyo tangʼuru, mondo gik mane jonabi okoro kik timrenu. Ne gikoro niya:
41 'Tan-awa, kamong mga bugalbugalon, ug katingala pag-ayo ug unya mangahanaw; kay ako maghimo ug buluhaton sa inyong mga adlaw, usa ka buluhaton nga dili gayod kamo motuo, bisan pa kung adunay usa ka tawo nga magpahibalo niini kaninyo.'”
“‘Neuru, un joma obwono ji-gi, beduru morwenyo nyaka thou, nimar abiro timo gimoro e ndalou ma ok ubi yiego, kata ka ngʼato oleronu tiende.’”
42 Samtang si Pablo ug si Barnabas mibiya, ang mga tawo nagpakiluoy kanila nga ila untang isulti ang sama nga mga pulong pag-usab sa sunod Adlaw nga Igpapahulay.
Kane oyudo Paulo gi Barnaba wuok e sinagogi, ji nokwayogi mondo gimed loso kuom wechegi chiengʼ Sabato moluwo mano.
43 Sa dihang ang panagtigom sa sinagoga nahuman, daghan sa mga Judio ug ang mga matinud-anon nga proseletes ang misunod kang Pablo ug Barnabas, nga nakigsulti ngadto kanila ug nag-awhag kanila sa pagpadayon diha sa grasya sa Dios.
To ka nosegony chokruok mondo odhiyo, jo-Yahudi mangʼeny gi ji ma nolokore oluwo din jo-Yahudi noluwo Paulo gi Barnaba, kendo negimedo wuoyo kodgi ka gijiwogi mondo gimed dhi nyime e ngʼwono mar Nyasaye.
44 Sa sunod Adlaw nga Igpapahulay, halos ang tibuok siyudad nagtigom aron makadungog sa pulong sa Ginoo.
Chiengʼ Sabato moluwo mano, chiegni ji duto modak Antiokia nochokore mondo owinj wach Ruoth.
45 Sa diha nga ang mga Judio nakakita sa panon, napuno sila sa pangabugho ug misultig pagsupak sa mga butang nga gipamulong ni Pablo ug miinsulto kaniya.
To ka jo-Yahudi noneno ogandano, nyiego nomakogi mi gichako wuoyo marach kuom gik mane Paulo wacho.
46 Apan si Pablo ug Barnabas misulti nga maisogon ug miingon, “Kini kinahanglan nga ang pulong sa Dios mauna ug sulti diha kaninyo. Sa paglantaw kaninyo nga gituklod kini palayo gikan sa inyong kaugalingon ug giila ang inyong kaugalingon nga dili takos sa kinabuhing walay kataposan, tan-awa, mobalik kami sa mga Gentil. (aiōnios g166)
Eka Paulo gi Barnaba nomedo wuoyo gi chir kagiwacho niya, “Ne bernwa mondo un ema wayalnu Wach Nyasaye mokwongo. To nikech udage kendo nikech ok ukwanoru ka joma owinjore yudo ngima mochwere, koro waweyou mondo wayal wachni ni joma ok jo-Yahudi. (aiōnios g166)
47 Kay mao kini ang gimando sa Ginoo kanamo, nga nag-ingon, 'Ako nagbutang kanimo isip usa ka kahayag alang sa mga Gentil, nga kinahanglan nimong dad-on ang kaluwasan ngadto sa pinakalayo nga mga bahin sa kalibotan.'”
Ruoth Nyasaye osemiyowa chik niya, “‘Asemiyo udoko ler ne Ogendini, mondo uland warruok e tunge piny duto.’”
48 Sa pagkadungog sa mga Gentil niini, nalipay sila ug gidayeg ang pulong sa Ginoo. Daghan ang gipili sa kinabuhing walay kataposan nga mituo. (aiōnios g166)
Kane joma ok jo-Yahudi owinjo wachno, negimor kendo negirwako wach Ruoth Nyasaye, kendo joma nochan-negi yudo ngima mochwere noyie kuom Yesu. (aiōnios g166)
49 Ang pulong sa Ginoo mikaylap ngadto sa tibuok rehiyon.
Wach Ruoth Nyasaye nolandore e gwengʼno duto.
50 Apan ang mga Judio nag-awhag sa mga matinud-anon ug mahinungdanong kababayen-an, ug ang mga nag-unang kalalakin-an sa siyudad. Kini nagpasugod sa paglutos batok kang Pablo ug Barnabas ug gilabay sila paggawas lagpas sa utlanan sa ilang siyudad.
To jo-Yahudi nokelo mirima e chuny mon moluoro Nyasaye man-gi nying kod joma chwo midewo mane odak e dalano. Jogi nothuwo ji mondo osand Paulo gi Barnaba, kendo negiriembogi e gwengʼno.
51 Apan si Pablo ug Barnabas mitaktak sa abog gikan sa ilang tiil batok kanila. Unya miadto sila sa siyudad sa Iconio.
Kuom mano ne gitengʼo buch tiendgi ka gikwedo timgi eka negidhi Ikonio.
52 Ug ang mga disipulo napuno sa kalipay ug uban sa Balaang Espiritu.
Jopuonjre mane ni Antiokia nodongʼ kopongʼ gi mor kod Roho Maler.
