2 Samuel 3

1 Karon adunay taas nga panag-away tali sa panimalay ni Saul ug panimalay ni David. Nagkalig-on si David, apan nagkaluya ang panimalay ni Saul.

Now there was a long war between the house of Saul and the house of David. But David grew stronger and stronger, while the house of Saul grew weaker and weaker.

2 Sa Hebron natawo ang mga anak ni David, ang kinamagulangan mao si Amnon, pinaagi kang Ahinoam nga taga-Jezreel.

Now sons were born to David in Hebron. And his firstborn was Amnon, of Ahinoam of Jezreel;

3 Ang ikaduha niyang anak, mao si Kileab, pinaagi kang Abigail, ang biyuda ni Nabal nga taga-Carmel. Ang ikatulo, mao si Absalom, pinaagi kang Maaca, nga anak nga babaye ni Talmai, nga hari sa Gesur.

and his second, Daluiah, of Abigail of Carmel; and the third, Absalom the son of Maacah the daughter of Talmai king of Geshur;

4 Ang ika-upat nga anak ni David mao si, Adonija, nga anak ni Hagit. Ang ika-lima niyang anak mao si Shefatia nga anak ni Abital,

and the fourth, Adonijah the son of Haggith; and the fifth, Shephatiah, of Abital;

5 ug ang ika-unom mao si, Itream, nga anak sa asawa ni David nga si Egla. Natawo kining mga anak ni David didto sa Hebron.

and the sixth, Ithream, of Eglah, David's wife. These were born to David in Hebron.

6 Nahitabo kini panahon sa gubat tali sa panimalay ni Saul ug panimalay ni David ug si Abner mao ang nakapalig-on sa tibuok panimalay ni Saul.

And it came about while there was war between the house of Saul and the house of David, that Abner was gaining power in the house of Saul.

7 Adunay ulipon nga kaipon si Saul nga mao si Rizpa, anak siya nga babaye ni Aiah. Miingon si Isboset ngadto kang Abner, “Nganong nakigdulog ka man sa kaipon sa akong amahan?”

Now Saul had a secondary wife, Rizpah, the daughter of Aiah. And Ishbaal son of Saul said to Abner, "Why have you gone in to my father's secondary wife?"

8 Unya labihan gayod ang kasuko ni Abner sa mga gisulti ni Isboset ug miingon siya, “Ulo ba ako sa iro nga sakop sa Juda? Karong adlawa nagpakita ako ug pagkamatinud-anon sa panimalay ni Saul, nga imong amahan, ngadto sa imong igsoon nga mga lalaki, ug sa iyang mga higala, pinaagi niini dili kamo matugyan sa mga kamot ni David. Ug karon pasanginlan mo ako mahitungod niining bayhana?

Then Abner was very angry over the words of Ishbaal, and said, "Am I a dog's head? Until today, is it for myself that I have been doing all these things, showing loyalty to the house of Saul your father, to his brothers, and to his friends, and have not delivered you into the hand of David? And yet you charge me this day with a fault concerning this woman.

9 Hinaot nga buhaton usab sa Dios kanako, Abner, ug labaw pa usab, kung dili nako buhaton alang kang David ang gisaad ni Yahweh kaniya,

God do so to Abner, and more also, if, as YHWH has sworn to David, I do not do even so to him;

10 sa pagbalhin sa gingharian nga gikan sa panimalay ni Saul ug sa pagpahimutang sa trono ni David sa tibuok Israel ug sa Juda, gikan sa Dan ngadto sa Beerseba.

to transfer the kingdom from the house of Saul, and to set up the throne of David over Israel and over Judah, from Dan even to Beersheba."

11 “Wala na makatubag si Isboset sa kang Abner, tungod kay nahadlok man siya kaniya.

And Ishbaal could not answer Abner another word, because he feared him.

12 Unya nagpadala si Abner ug mga mensahero ngadto kang David sa pagsulti kaniya nga nag-ingon, “Kang kinsa man kining yutaa? Pagpakigsaad kanako, ug makita nimo nga ang akong kamot magauban kanimo, aron dad-on ang tibuok Israel diha kanimo.”

Abner sent messengers to David on his behalf, saying, "Whose is the land?" and saying, "Make an agreement with me, and look, my hand shall be with you, to bring all Israel around to you."

13 Mitubag si David, “Maayo, maghimo ako ug pakigsaad kanimo. Apan usa ka butang ang akong ihangyo kanimo nga dili nimo makita ang akong panagway gawas kung madala nimo si Mical, nga anak nga babaye ni Saul, sa panahon nga moanhi ka dinhi aron makigkita kanako.”

He said, "Good. I will make a covenant with you, but one thing I require of you. That is, you shall not see my face unless you first bring Mikal, Saul's daughter, when you come to see my face."

14 Unya nagpadala ug mga mensahero si David ngadto kang Isboset, nga anak ni Saul nga nag-ingon, “Ihatag kanako ang akong asawa nga si Mical, nga akong gibayaran ug usa ka gatos nga yamis sa mga Filistihanon.''

David sent messengers to Ishbaal, Saul's son, saying, "Give me my wife Mikal, whom I betrothed to myself for one hundred foreskins of the Philistines."

15 Busa miadto si Isboset kang Mical ug gikuha niya siya gikan sa iyang bana, si Paltiel nga anak ni Lais.

Ishbaal sent and took her from her husband Paltiel the son of Laish.

16 Miuban ang iyang bana kaniya, mihilak kini samtang naglakaw, ug nagsunod kaniya paingon ngadto sa Bahurim. Unya miingon si Abner kaniya, “Balik na sa imong balay karon.” Busa mibalik siya.

But her husband went with her, weeping behind her, as far as Bahurim. Then Abner said to him, "Go back." So he went back.

17 Nakigsulti si Abner sa mga katigulangan sa Israel, nga nag-ingon, “Sa mga milabay nga panahon buot ninyo nga maghari si David diha kaninyo.

Abner advised the elders of Israel, saying, "For some time you have wanted David to be king over you.

18 Karon buhata kini. Kay nagsulti man si Yahweh alang kang David nga nag-ingon, 'Pinaagi sa akong sulugoon nga si David luwason ko ang akong mga katawhan gikan sa kamot sa mga Filistihanon ug gikan sa mga kamot sa tanan nilang mga kaaway.'''

Now then do it, for YHWH has spoken of David, saying, 'By the hand of my servant David, I will save my people Israel out of the hand of the Philistines, and out of the hand of all their enemies.'"

19 Nangunay usab sa pagpakig-istorya si Abner sa katawhan ni Benjamin. Unya miadto usab si Abner sa Hebron aron sa pagpakig-istorya kang David aron ipasabot ang tanang gitinguha nga buhaton sa tibuok Israel ug sa tanan nga sakop sa banay ni Benjamin.

And Abner also spoke privately to the sons of Benjamin. And Abner also spoke privately to David in Hebron all that seemed good to Israel, and to the whole house of Benjamin.

20 Sa dihang miabot si Abner kauban ang 20 ka mga kalalakin-an ngadto sa Hebron aron sa pagpakigkita kang David, nag-andam si David ug kombira alang kanila.

So Abner came to David to Hebron, and twenty men with him. David made Abner and the men who were with him a feast.

21 Nagsaysay si Abner ngadto kang David, “Mobarog ako ug tigomon ko ang tanang Israel alang kanimo, akong agalong hari, aron maghimo sila ug pakigsaad kanimo, aron mahimo kang maghari sa kinatibuk-an sumala sa imong gitinguha.” Busa gipabiya ni David si Abner, ug migikan si Abner nga malinawon.

Abner said to David, "I will arise and go, and will gather all Israel to my lord the king, that they may make a covenant with you, and that you may reign over all that your soul desires." David sent Abner away; and he left in peace.

22 Unya miabot si Joab kauban ang mga kasundalohan ni David gikan sa pagpangsulong ug nangdala sila ug daghang mga inilog. Apan wala na si Abner sa Hebron kauban ni David. Kay gipabiya naman niya kini, ug migikan si Abner nga malinawon.

Look, the servants of David and Joab were returning from a raid, and brought in a great spoil with them. But Abner was not with David in Hebron, for he had sent him away, and he left in peace.

23 Sa dihang miabot na si Joab ug ang tanang kasundalohan uban kaniya, gitug-anan nila si Joab, “Si Abner nga anak ni Ner ania, miadto siya sa hari ug pagkahuman gipalakaw siya sa hari nga malinawon.”

When Joab and all the army who was with him had come, they told Joab, saying, "Abner the son of Ner came to David, and he has sent him away, and he left in peace."

24 Unya miadto si Joab sa hari ug miingon, “Unsa man kining imong gibuhat? Tan-awa, si Abner mianhi kanimo! Nganong gipapauli mo man siya, ug nakalakaw na ba siya?

Then Joab came to the king, and said, "What have you done? Look, Abner came to you. Why is it that you have sent him away? Now he has gone.

25 Wala ka ba masayod nga mianhi si Abner dinhi aron sa paglingla kanimo ug pagpakisayod sa tanan nimong mga plano ug tun-an ang tanan nimong pagabuhaton?”

Don't you know the evil ways of Abner the son of Ner? He came to deceive you and to observe your movements and to learn everything that you are doing."

26 Sa dihang mibiya si Joab kang David, nagpadala siyag mensahero kang Abner, ug gidala nila siya balik gikan sa balon sa Sira, apan si David wala masayod niini.

When Joab had left David, he sent messengers after Abner, and they brought him back from the well of Sirah; but David did not know it.

27 Sa dihang mibalik si Abner sa Hebron, gitagbo siya ni Joab taliwala sa ganghaan ug gidala sa kilid aron sa pagpakig-istorya kaniya sa hilom. Didto gidunggab ni Joab si Abner sa tiyan ug namatay kini. Niini nga paagi, gipanimaslan ni Joab ang dugo sa iyang igsoon nga si Asahel.

When Abner returned to Hebron, Joab took him aside into the midst of the gate to speak with him quietly, and struck him there in the abdomen, so that he died, for the blood of Asahel his brother.

28 Sa pagkadungog ni David niini miingon siya, “Ako ug ang akong gingharian dili sad-an sa atubangan ni Yahweh hangtod sa hangtod mahitungod sa dugo ni Abner nga anak ni Ner.

Afterward, when David heard it, he said, "I and my kingdom are guiltless before YHWH now and forever of the blood of Abner the son of Ner.

29 Hinaot nga mahulog sa ulo ni Joab ang pagkasad-an sa kamatayon ni Abner ug sa tibuok panimalay sa iyang amahan. Dili unta makabsan ang panimalay ni Joab ug sakit sa panit o sanla o bakol ug kinahanglan mogamit ug tungkod o mamatay pinaagi sa espada o magutman.”

May it whirl over the head of Joab, and on all his father's house. Let there not fail from the house of Joab one who has an issue, or who is a leper, or who leans on a staff, or who falls by the sword, or who lacks bread."

30 Busa gipatay sa managsoon nga si Joab ug Abisai si Abner, tungod kay gipatay man niya ang igsoon ni Joab nga si Asahel didto sa gubat sa Gibeon.

So Joab and Abishai his brother killed Abner, because he had killed their brother Asahel at Gibeon in the battle.

31 Miingon si David kang Joab ug sa tanang mga tawo nga uban kaniya, “Gisia ang inyong sapot, ug suot kamog sako, ug pagbangotan atubangan sa lawas ni Abner.” Ug nagsunod paglakaw si Haring David sa patayng lawas nga padulong ngadto sa lubnganan.

David said to Joab, and to all the people who were with him, "Tear your clothes, and clothe yourselves with sackcloth, and mourn before Abner." And King David followed the coffin.

32 Gilubong nila si Abner sa Hebron. Nagbakho ang hari ug naghilak sa makusog sa lubnganan ni Abner, ug ang tanan nga katawhan naghilak usab.

They buried Abner in Hebron: and the king lifted up his voice, and wept at the grave of Abner; and all the people wept.

33 Nagbangotan ang hari alang kang Abner ug nag-awit, “Kinahanglan ba nga mahisama ang kamatayon ni Abner sa usa ka buangbuang?

The king lamented for Abner, and said, "Should Abner die as a fool dies?

34 Wala nagapos ang imong kamot. Wala magapos ang imong tiil. Sama nga matumba ang tawo atubangan sa mga anak sa walay hustisya, ikaw usab natumba.” Sa makausa naghilak ang tanang katawhan uban kaniya.

Your hands were not bound in chains, your feet were not put into fetters. As a man falls before the ruthless, so you fell." All the people wept again over him.

35 Ang tanang katawhan miadto kang David aron pakaonon siya samtang wala pa mosalop ang adlaw, apan nanumpa si David, ''Silotan unta ako sa Dios, ug labaw pa usab, kung motilaw ako ug tinapay o bisan unsa sa dili pa mosalop ang adlaw.”

Then all the people came to persuade David to eat bread while it was yet day; but David swore, saying, "God do so to me, and more also, if I taste bread, or anything else, until the sun goes down."

36 Nakita sa tanang katawhan ang kasubo ni David, ug nakapalipay kini kanila, ingon nga nakapalipay kanila ang bisan unsa nga gibuhat sa hari.

And all the people took notice of it, and it pleased them; just as everything the king did pleased the people.

37 Busa nakasabot ang katawhan sa Israel nianang adlawa nga dili tinguha sa hari ang pagpatay kang Abner nga anak ni Ner.

So all the people and all Israel understood that day that it was not of the king to kill Abner the son of Ner.

38 Miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, ''Wala ba kamo masayod nga usa ka prinsipe ug halangdon nga tawo ang nahulog niining adlawa sa Israel?

The king said to his servants, "Do you not realize that a leader and a great man has fallen this day in Israel?

39 Ug naluya ako karong adlawa, bisan tuod dinihogan ako nga hari. Kining mga tawhana, nga mga anak ni Zeruia, labihan ka bangis alang kanako. Hinaot nga si Yahweh ang mobalos sa nagbuhat ug daotan pinaagi sa pagsilot sa iyang pagkadaotan, sumala sa angay kaniya.”

I am this day weak, though anointed king. And these men, the sons of Zeruiah, are too brutal for me. May YHWH reward the evildoer according to his wickedness."