< 2 Samuel 19 >
1 Gisultihan si Joab, “Tan-awa, naghilak ang hari ug nagbangotan alang kang Absalom.”
Or, on annonça à Joab que le roi pleurait, et qu’il se lamentait sur son fils.
2 Busa ang kadaugan nianang adlawa nahimong pagbangotan alang sa tanang kasundalohan, kay nadungog kini sa kasundalohan nga gisulti nianang adlawa, “Ang hari nagbangotan alang sa iyang anak nga lalaki.”
Et la victoire, en ce jour-là, fut changée en deuil pour tout le peuple: car le peuple en ce jour entendit qu’on disait: Le roi pleure sur son fils.
3 Ang mga sundalo misekreto sa pagsulod sa siyudad niadtong adlawa, sama sa katawhan nga naulaw sa pagsulod sa dihang mikalagiw sila gikan sa gubat.
Et le peuple évita ce jour-là d’entrer dans la ville, comme a coutume de l’éviter le peuple qui a été défait et qui s’enfuit de la bataille.
4 Gitabonan sa hari ang iyang panagway ug mihilak sa makusog nga tingog, “Akong anak Absalom, Absalom, akong anak, anak!”
Or, le roi couvrit sa tête, et il criait à haute voix: Mon fils Absalom! Absalom mon fils! mon fils!
5 Unya misulod si Joab sa balay sa hari ug miingon kaniya, “Gipakaulawan mo ang imong mga sundalo karong adlawa, nga maoy nagluwas sa imong kinabuhi karong adlawa, ug sa kinabuhi sa imong mga anak nga lalaki ug sa imong mga anak nga babaye, ug sa kinabuhi sa imong mga asawa, ug sa kinabuhi sa imong mga asawa nga mga ulipon,
Joab donc, étant entré près du roi dans la maison, dit: Vous avez aujourd’hui répandu la confusion sur le visage de tous vos serviteurs, qui ont sauvé votre âme, et l’âme de vos fils et de vos filles, et l’âme de vos épouses et de vos femmes.
6 tungod kay gihigugma mo kadtong mga nagdumot kanimo, ug gidumtan mo kadtong nahigugma kanimo. Kay gipakita mo karong adlawa nga ang mga komandante ug mga sundalo walay bili alang kanimo. Karong adlawa nagtuo ako nga kung buhi pa si Absalom, ug namatay kaming tanan, tingali mao kana ang makapahimuot kanimo.
Vous aimez ceux qui vous haïssent, et haïssez ceux qui vous aiment; et vous avez montré aujourd’hui que vous ne songez pas à vos officiers et à vos serviteurs; et je reconnais maintenant avec vérité que si votre fils Absalom vivait, et que nous eussions tous succombé, cela vous serait agréable.
7 Busa karon barog ug gula ug pakigsulti nga malumo ngadto sa imong mga sundalo, kay ipanumpa ko pinaagi kang Yahweh, kung dili ka moadto, walay bisan usa ka tawo ang magpabilin uban kanimo karong gabhiona. Mas labing ngil-ad kana alang kanimo kaysa tanan nga daotang katalagman nga nahitabo kanimo gikan sa imong pagkabatan-on hangtod karon.”
Maintenant donc levez-vous, paraissez, et en leur parlant, contentez vos serviteurs: car je vous jure par le Seigneur que, si vous ne sortez, il n’en demeurera pas même un seul avec vous cette nuit; et ce sera pour vous pire que tous les maux qui sont venus sur vous depuis votre adolescence jusqu’à présent.
8 Busa mibarog ang hari ug milingkod sa ganghaan sa siyudad, ug gisultihan ang tanang katawhan, “Tan-awa, naglingkod ang hari sa ganghaan,” ug ang tanang katawhan miatubang sa hari. Busa mipauli ang katawhan sa Israel, ang matag usa ngadto sa iyang panimalay.
Le roi se leva donc et s’assit à la porte; et l’on annonça à tout le peuple que le roi était assis à la porte; et toute la multitude vint devant le roi; mais Israël s’enfuit dans ses tabernacles.
9 Ang tanang katawhan naglalis sa usag-usa sa tanang mga tribo sa Israel nga nag-ingon, “Giluwas kita sa hari gikan sa kamot sa atong mga kaaway, ug giluwas niya kita gikan sa kamot sa mga Filistihanon, apan karon mikalagiw siya sa yuta tungod kang Absalom.
Et tout le peuple dans toutes les tribus d’Israël s’animait à l’envi, disant: Le roi nous a délivrés de la main de nos ennemis, lui-même nous a sauvés de la main des Philistins; et maintenant il fuit de son pays à cause d’Absalom.
10 Si Absalom nga atong gidihogan nga magmando kanato, namatay na sa gubat. Busa nganong wala man kamoy gisulti mahitungod sa pagdalag balik sa hari?”
Et Absalom, que nous avons oint pour être au-dessus de nous, est mort à la guerre. Jusqu’à quand garderez-vous le silence, et ne ramènerez-vous point le roi?
11 Nagpadala ug tawo si Haring David ngadto kang Zadok ug kang Abiatar ang mga pari nga nag-ingon, “Pakigsulti ngadto sa mga kadagkoan sa Juda nga magaingon, 'Nganong kamo man ang ulahi sa pagdalag balik sa hari ngadto sa iyang gingharian, sanglit dapig man sa hari ang gipangsulti sa tibuok Israel, nga dad-on siya pagbalik ngadto sa iyang palasyo?
Or, le roi David envoya à Sadoc et à Abiathar, prêtres, disant: Parlez aux anciens de Juda, disant: Pourquoi venez vous les derniers pour ramener le roi dans sa maison? (Or, la parole de tout Israël était venue jusqu’au roi en sa maison.)
12 Mga igsoon ko kamo, akong mga kadugo. Nganong kamo man ang ulahi sa pagdalag balik sa hari?'
Vous êtes mes frères, vous êtes mon os et ma chair: pourquoi ramenez-vous le roi les derniers?
13 Unya sultihi si Amasa, 'Dili ba kadugo ko man ikaw? Buhaton unta sa Dios nganhi kanako, ug labaw na usab, kung sugod karon dili ka mahimong kapitan sa akong kasundalohan puli kang Joab.'”
Et dites à Amasa: N’es-tu pas mon os et ma chair? Que Dieu me fasse ceci, et qu’il ajoute cela, si tu n’es le maître de la milice devant moi, en tout temps, à la place de Joab!
14 Busa nakabig niya ang mga kasingkasing sa katawhan sa Juda.” Nagpadala sila ngadto sa hari nga nag-ingon, “Balik, ikaw ug ang tanan mong mga tawo.”
Et il s’attira le cœur de tous les hommes de Juda, comme le cœur d’un seul homme; et ils envoyèrent au roi, disant: Revenez, vous et tous vos serviteurs.
15 Busa mibalik ang hari ug miabot sa Jordan. Karon ang mga kalalakin-an sa Juda miabot ngadto sa Gilgal aron makigtagbo sa hari ug aron dad-on ang hari patabok sa Jordan.
Le roi donc retourna, et vint jusqu’au Jourdain; et tout Juda vint jusqu’à Galgala pour rencontrer le roi, et pour le conduire au-delà du Jourdain.
16 Si Shimei ang anak nga lalaki ni Gera nga taga-Benjamin, nga gikan sa Bahurim, nagdali sa paglugsong uban sa mga kalalakin-an sa Juda aron motagbo kang Haring David.
Or Séméi, fils de Géra, fils de Jémini, de Bahurim, se hâta, et descendit avec les hommes de Juda, à la rencontre du roi David,
17 Adunay usa ka libo nga kalalakin-an uban kaniya nga gikan sa Benjamin, ug si Ziba ang sulugoon ni Saul, ug uban kaniya ang iyang napulo ug lima ka mga anak nga lalaki ug 20 ka mga sulugoon. Mitabok sila sa Jordan una sa hari.
Avec mille hommes de Benjamin, et Siba, le serviteur de la maison de Saül; et ses quinze fils et vingt serviteurs étaient avec lui; et, traversant le Jourdain avant le roi,
18 Mitabok sila aron dad-on ang pamilya sa hari ug aron buhaton ang bisan unsa nga iyang gihunahuna nga maayo. Miyukbo sa atubangan sa hari si Shimei ang anak nga lalaki ni Gera sa wala pa siya misugod pagtabok sa Jordan.
Ils passèrent à gué, afin de conduire au-delà la maison du roi, et pour agir selon son commandement: or, Séméi, fils de Géra, prosterné devant le roi, lorsque déjà il avait passé le Jourdain,
19 Miingon si Shimei ngadto sa hari, “Ayaw ako pakasad-a, akong agalon, o hinumdomi kung unsa kasukihan ang gibuhat sa imong sulugoon sa adlaw nga mibiya sa Jerusalem ang akong agalon nga hari. Palihog, hinaot nga dili kini ibutang sa kasingkasing sa hari.
Lui dit: Mon seigneur, ne considérez point mon iniquité, et ne vous souvenez pas des injures de votre serviteur au jour, mon seigneur le roi, que vous êtes sorti de Jérusalem, et ne la mettez pas en votre cœur, ô roi;
20 Kay nasayod ang imong sulugoon nga nakasala ako. Tan-awa, mao kana ang hinungdan nga mianhi ako karong adlawa ingon nga nahauna gikan sa tanang banay ni Jose nga molugsong aron motagbo sa akong agalon ang hari.”
Car moi, votre serviteur, je connais mon péché, et c’est pourquoi aujourd’hui je suis venu le premier de toute la maison de Joseph, et je suis descendu à la rencontre de mon seigneur le roi.
21 Apan si Abishai ang anak nga lalaki ni Zeruya mitubag ug miingon, “Dili ba mahiagom si Shimei sa kamatayon tungod niini, tungod sa iyang pagtunglo sa dinihogan ni Yahweh?”
Mais Abisaï, fils de Sarvia, répondant, dit: Est-ce que pour ces paroles, Séméi ne sera pas mis à mort, puisqu’il a maudit le christ du Seigneur?
22 Unya miingon si David, “Unsa man ang akong buhaton kaninyo, kamong mga anak nga lalaki ni Zeruya, nga kinahanglan man nga makigbatok kanako karong adlawa? Aduna bay mahiagom sa kamatayon karong adlawa sa Israel? Kay wala ako masayod nga karong adlawa ako pa ba ang hari sa Israel?”
Et David répondit: Qu’importe à moi et à vous, fils de Sarvia? Pourquoi me devenez-vous aujourd’hui des ennemis? Est-ce donc aujourd’hui qu’un homme sera mis à mort en Israël? Est-ce que j’ignore que je suis devenu aujourd’hui roi sur Israël?
23 Busa miingon ang hari ngadto kang Shimei, “Dili ka mamatay.” Busa ang hari misaad kaniya pinaagi sa panumpa.
Et le roi dit à Séméi: Tu ne mourras point. Et il lui jura.
24 Unya si Mefiboset ang anak nga lalaki ni Saul milugsong aron sa pakigtagbo sa hari. Nagtiniil siya, o walay pamalbas, o nagkagidlay ang iyang bisti sukad pa sa adlaw nga mibiya ang hari hangtod sa adlaw nga nahiuli siya nga malinawon.
Miphiboseth aussi, fils de Saül, descendit à la rencontre du roi, les pieds non lavés et la barbe non rasée; et il n’avait point lavé ses vêtements depuis le jour que le roi était sorti jusqu’au jour de son retour en paix.
25 Busa sa dihang nahiabot siya gikan sa Jerusalem aron motagbo sa hari, ang hari miingon kaniya, “Nganong wala ka man miuban kanako, Mefiboset?”
Et lorsqu’il fut venu à la rencontre du roi à Jérusalem, le roi lui dit: Pourquoi n’es-tu pas venu avec moi, Miphiboseth?
26 Mitubag siya, “Akong agalon nga hari, gilimbongan ako sa akong sulugoon, kay miingon ako, 'Andamon ko ang asno aron kasakyan ko unta kini ug mouban sa hari, tungod kay bakol man ang imong sulugoon.'
Et, répondant, il dit: Mon seigneur le roi, mon serviteur m’a méprisé, et je lui ai dit, moi, votre serviteur, qu’il préparât mon âne, afin que montant dessus je m’en allasse avec le roi; car moi, votre serviteur, je suis boiteux.
27 Ang akong sulugoon nga si Ziba nagbutangbutang kanako, nga imong sulugoon, ngadto sa akong agalon nga hari. Apan ang akong agalon nga hari sama sa usa ka anghel sa Dios. Busa, buhata kung unsa ang maayo sa imong panan-aw.
Et de plus, il m’a accusé, moi, votre serviteur, devant vous, mon seigneur le roi. Mais vous, mon seigneurie roi, vous êtes comme un ange de Dieu; faites ce qui vous est agréable.
28 Kay ang tanan nga anaa sa balay sa akong amahan nangamatay sa atubangan sa akong agalon nga hari, apan gipaapil mo ang imong sulugoon taliwala niadtong mga nangaon diha sa kaugalingon nimong kan-anan. Busa unsa man ang akong katungod nga magpadayon sa pagtuaw ngadto sa hari?”
Car toute la maison de mon père n’a mérité que la mort de mon seigneur le roi; cependant vous m’avez placé, moi, votre serviteur, parmi les convives de votre table. Quel sujet ai-je donc d’une juste plainte, et que puis-je encore réclamer du roi?
29 Unya miingon ang hari kaniya, “Nganong magpahayag ka pa man? Nakahukom na ako nga bahinon nimo ug ni Ziba ang kaumahan.”
Le roi donc lui dit: Pourquoi parles-tu encore? ce que j’ai dit est arrêté: toi et Siba, partagez les possessions.
30 Busa mitubag si Mefiboset ngadto sa hari, “Oo, tugoti siya nga kuhaon ang tanan, sanglit ang akong agalon nga hari nahiabot nga luwas sa kaugalingon niyang panimalay.”
Et Miphiboseth répondit au roi: Qu’il prenne même tout, puisque mon seigneur le roi est revenu pacifiquement dans sa maison.
31 Unya si Barzilai nga taga-Gilead milugsong gikan sa Rogelim aron motabok sa Jordan uban ang hari, ug giubanan niya ang hari latas sa Jordan.
Berzellaï aussi, le Galaadite, descendant de Rogelim, conduisit le roi de l’autre côté du Jourdain, prêt à l’accompagner aussi au-delà du fleuve.
32 Karon tigulang na kaayo si Barzilai, 80 na ang pangidaron. Gisangkap niya ang mga gikinahanglan sa hari samtang nagpuyo siya sa Mahanaim, sanglit adunahan man siya kaayo nga tawo.
Or Berzellaï, le Galaadite, était très vieux, c’est-à-dire, octogénaire; ce fut lui qui fournit des vivres au roi, quand il demeurait dans le camp; car il fut un homme très riche.
33 Miingon ang hari ngadto kang Barzilai, “Dali uban kanako, ug ipatagbo ko ang imong gikinahanglan aron magpabilin ka uban kanako sa Jerusalem.”
C’est pourquoi le roi dit à Berzellaï: Viens avec moi, afin que tu vives en repos avec moi à Jérusalem.
34 Mitubag si Barzilai sa hari, “Pila na lang ba ka mga adlaw ang nahibilin sa katuigan sa akong kinabuhi, nga kinahanglan motungas pa ako uban sa hari paingon sa Jerusalem?
Et Berzellaï répondit au roi: Quel est le nombre des jours de ma vie, pour que je monte avec le roi à Jérusalem?
35 80 na ang akong pangidaron. Mailhan ko pa ba ang maayo ug ang daotan? Makatilaw pa ba ang imong sulugoon kung unsa ang lami sa akong pagkaon o unsa ang akong giinom? Makadungog pa ba ako sa tingog sa panag-awit sa mga lalaki ug panag-awit sa mga babaye? Nganong kinahanglan pa man sa imong sulugoon nga mahimong palas-onon ngadto sa akong agalon nga hari?
Je suis octogénaire aujourd’hui. Mes sens ont-ils quelque vigueur, pour discerner le doux et l’amer? Ou le manger et le boire peuvent-ils donner du plaisir à votre serviteur? ou bien puis-je écouter encore la voix des chanteurs et des chanteuses? Pourquoi votre serviteur serait-il à charge à mon seigneur le roi?
36 Buot lamang sa imong sulugoon nga mouban sa hari patabok sa Jordan. Nganong kinahanglan pa man nga gantihan ako sa hari?
Moi, votre serviteur, j’irai un peu au-delà du Jourdain avec vous; je n’ai pas besoin de ce changement.
37 Palihog tugoti ang imong sulugoon nga mopauli sa panimalay, aron mamatay ako sa kaugalingon kong siyudad sa lubnganan sa akong amahan ug inahan. Apan tan-awa, ania ang imong sulugoon nga si Kimham. Tugoti siya nga makatabok uban sa akong agalon nga hari, ug buhata kaniya kung unsa ang maayo alang kanimo.”
Mais je vous conjure, que je puisse, moi votre serviteur, retourner et mourir dans ma ville, et être enseveli près du sépulcre de mon père et de ma mère. Mais voici votre serviteur Chamaam, qu’il aille lui-même avec vous, mon seigneur le roi, et faites pour lui tout ce qui vous semble bon.
38 Mitubag ang hari, “Mouban si Kimham kanako, ug buhaton ko alang kaniya kung unsa ang maayo kanimo, ug bisan unsa nga imong gitinguha gikan kanako, buhaton ko kana alang kanimo.”
C’est pourquoi le roi lui dit: Que Chamaam vienne avec moi, et je ferai pour lui tout ce qui te plaira, et tout ce que tu demanderas, je te raccorderai.
39 Unya ang tanang katawhan mitabok sa Jordan, ug mitabok ang hari, ug mihalok ang hari kang Barzilai ug gipanalanginan siya. Unya mipauli si Barzilai ngadto sa kaugalingon niyang panimalay.
Et lorsque tout le peuple et le roi eurent passé le Jourdain, le roi baisa Berzellaï et lui souhaita toute sorte de prospérités; et celui-ci s’en retourna en sa demeure.
40 Busa ang hari mitabok latas sa Gilgal, ug mitabok uban kaniya si Kimham. Gidala sa tanang kasundalohan sa Juda ang hari, ug ang katunga usab sa kasundalohan sa Israel.
Le roi donc passa à Galgala, et Chamaam avec lui: mais tout le peuple de Juda avait conduit le roi au-delà du fleuve, et la moitié seulement du peuple d’Israël s’y était trouvée.
41 Sa wala madugay ang tanang kalalakin-an sa Israel nagsugod sa pagduol sa hari ug miingon ngadto sa hari, “Ngano man nga ang among mga igsoong lalaki, ang kalalakin-an sa Juda, nagkuha man kanimo palayo ug gidala ang hari ug ang iyang pamilya tabok sa Jordan, ug uban kaniya ang tanang mga tawo ni David?”
C’est pourquoi tous les hommes d’Israël, accourant auprès du roi, lui dirent: Pourquoi nos frères, les hommes de Juda, vous ont-ils enlevé, et ont-ils conduit le roi et sa maison au-delà du Jourdain, et tous les hommes de David avec lui?
42 Busa ang kalalakin-an sa Juda mitubag sa katawhan sa Israel, “Tungod kini kay ang hari suod kanamo. Unya nganong nasuko man kamo mahitungod niini? Mikaon ba kami ug bisan unsa nga kinahanglan bayaran sa hari? Gihatagan ba niya kami ug bisan unsang mga gasa?”
Et chaque homme de Juda répondit aux hommes d’Israël: Parce que le roi m’est plus proche; pourquoi vous irritez-vous de cela? Est-ce que nous avons mangé quelque chose venant du roi? ou nous a-t-on donné des présents?
43 Ang kalalakin-an sa Israel mitubag sa kalalakin-an sa Juda, “May napulo kami nga mga tribo nga kabanay sa hari, busa may labaw kami nga katungod kang David kaysa kaninyo. Unya nganong inyo man kaming gitamay? Dili ba nadungog ninyo nga kami ang unang naglaraw sa pagdalag balik sa among hari?” Apan ang mga pulong sa mga kalalakin-an sa Juda misamot ug kaisog labaw pa sa mga pulong sa mga kalalakin-an sa Israel.
Et un homme d’Israël répondit aux hommes de Juda, et dit: Nous sommes auprès du roi dix fois plus, que vous; ainsi David nous appartient plus qu’à vous. Pourquoi nous avez-vous fait injure, et n’avons-nous pas été avertis les premiers pour ramener notre roi? Mais les hommes de Juda répondirent plus durement aux hommes d’Israël.