2 Samuel 15

1 Nahitabo kini human nga si Absalom nangandam ug karwahe ug mga kabayo alang sa iyang kaugalingon, uban sa 50 ka mga lalaki nga modagan una kaniya.

And it cometh to pass afterwards, that Absalom prepareth for himself a chariot, and horses, and fifty men are running before him;

2 Mobangon si Absalom sayo sa buntag ug magtindog kilid sa dalan nga paingon sa ganghaan sa siyudad. Sa dihang may tawo ang adunay kaso ug moadto sa hari alang sa paghukom, tawgon siya ni Absalom ug ingnan, “Asang siyudara ka man gikan?” Unya motubag ang tawo nga, “Ang imong sulugoon gikan sa usa sa mga tribo sa Israel.”

and Absalom hath risen early, and stood by the side of the way of the gate, and it cometh to pass, every man who hath a pleading to come unto the king for judgment, that Absalom calleth unto him, and saith, 'Of what city [art] thou?' and he saith, 'Of one of the tribes of Israel [is] thy servant.'

3 Busa moingon si Absalom kaniya, “Tan-awa, maayo ug husto ang imong kaso, apan walay bisan usa nga gihatagan ug katungod sa hari aron mamati sa imong kaso.”

And Absalom saith unto him, 'See, thy matters [are] good and straightforward — and there is none hearkening to thee from the king.'

4 Midugang pa gayod si Absalom, “Naghandom ako nga mahimo akong maghuhukom sa yuta, aron ang si bisan kinsang tawo nga adunay panagbingkil o kaso makaduol kanako, ug mahatagan ko siya ug hustisya!”

And Absalom saith, 'Who doth make me a judge in the land, that unto me doth come every man who hath a plea and judgment? — then I have declared him righteous.'

5 Busa nahitabo kini sa dihang ang si bisan kinsang tawo moduol kang Absalom aron sa pagpasidungog kaniya, itunol ni Absalom ang iyang kamot ug gakson ug hagkan siya.

And it hath come to pass, in the drawing nearing of any one to bow himself to him, that he hath put forth his hand, and laid hold on him, and given a kiss to him;

6 Gibuhat kini ni Absalom sa tanang Israelita nga moduol sa hari alang sa paghukom. Busa gikawat ni Absalom ang kasingkasing sa katawhan sa Israel.

and Absalom doth according to this thing to all Israel who come in for judgment unto the king, and Absalom stealeth the heart of the men of Israel.

7 Miabot ang panahon sa kataposan sa ikaupat nga tuig, miingon si Absalom sa hari, “Palihog tugoti ako sa pag-adto ug pagbayad saad nga akong gihimo ngadto kang Yahweh didto sa Hebron.

And it cometh to pass, at the end of forty years, that Absalom saith unto the king, 'Let me go, I pray thee, and I complete my vow, that I vowed to Jehovah in Hebron,

8 Kay naghimo ug panaad ang imong sulugoon samtang nagpuyo pa ako sa Gesur didto sa Aram, miingon ako, 'Kung dad-on ako pag-usab ni Yahweh sa Jerusalem, simbahon ko si Yahweh.”

for a vow hath thy servant vowed in my dwelling in Geshur, in Aram, saying, If Jehovah doth certainly bring me back to Jerusalem, then I have served Jehovah.'

9 Busa miingon ang hari kaniya, “Lakaw nga malinawon.” Busa mitindog si Absalom ug miadto sa Hebron.

And the king saith to him, 'Go in peace;' and he riseth and goeth to Hebron,

10 Apan nagpadala usab si Absalom ug mga tigpaniid sa tibuok katribohan sa Israel, nga nag-ingon, “Sa takna nga madungog ninyo ang lanog sa trumpeta, kinahanglan kamong moingon, 'Si Absalom ang hari sa Hebron.'”

and Absalom sendeth spies through all the tribes of Israel, saying, 'At your hearing the voice of the trumpet, then ye have said, Absalom hath reigned in Hebron.'

11 Uban kang Absalom ang 200 ka mga tawo nga gikan sa Jerusalem, nga mga dinapit. Miuban sila nga wala masayod sa bisan unsang gilaraw ni Absalom.

And with Absalom have gone two hundred men, out of Jerusalem, invited ones, and they are going in their simplicity, and have not known anything;

12 Samtang naghalad si Absalom sa mga halad, gipakuha niya si Ahitofel gikan sa iyang lungsod sa Gilo. Magtatambag siya ni David. Milig-on ang pundok ni Absalom batok kang David, tungod kay padayon nga nagkadaghan ang mga tawo nga misunod kang Absalom.

and Absalom sendeth Ahithophel the Gilonite, a counsellor of David, out of his city, out of Gilo, in his sacrificing sacrifices; and the conspiracy is strong, and the people are going and increasing with Absalom.

13 Usa ka mensahero ang miadto kang David ug miingon: “Ang kasingkasing sa mga tawo sa Israel nagsunod kang Absalom.”

And he who is declaring tidings cometh in unto David, saying, 'The heart of the men of Israel hath been after Absalom.'

14 Busa miingon si David sa tanan niyang mga sulugoon nga anaa sa Jerusalem uban kaniya, “Tindog ug mokalagiw kita, o walay bisan usa kanato ang makaikyas gikan kang Absalom. Pangandam kamo aron sa pagbiya dayon, o maapsan kita niya, ug magdala siyag dakong kadaot kanato ug sulongon ang siyudad pinaagi sa sulab sa espada.”

And David saith to all his servants who [are] with him in Jerusalem, 'Rise, and we flee, for we have no escape from the face of Absalom; haste to go, lest he hasten, and have overtaken us, and forced on us evil, and smitten the city by the mouth of the sword.'

15 Ang mga sulugoon sa hari miingon, “Tan-awa, andam ang imong mga sulugoon sa pagbuhat sa bisan unsang ipabuhat sa hari.”

And the servants of the king say unto the king, 'According to all that my lord the king chooseth — lo, thy servants [do].'

16 Mibiya ang hari ug miuban kaniya ang iyang tibuok pamilya, apan gibilin sa hari ang napulo ka mga babaye, nga iyang mga puyopuyo, aron sa pag-atiman sa palasyo.

And the king goeth out, and all his household at his feet, and the king leaveth ten women — concubines — to keep the house.

17 Human makagawas ang hari ug ang tanang mga tawo nga nagsunod kaniya, mihunong sila sa kataposang balay.

And the king goeth out, and all the people at his feet, and they stand still at the farthest off house.

18 Nagmartsa uban kaniya ang tanan niyang mga kasundalohan, ug nag-una uban kaniya ang tanang Keretihanon, ug ang tanang Peletihanon, ug tanang Gittihanon—600 ka mga tawo ang mikuyog kaniya gikan sa Gat.

And all his servants are passing on at his side, and all the Cherethite, and all the Pelethite, and all the Gittites, six hundred men who came at his feet from Gath, are passing on at the front of the king.

19 Unya miingon ang hari kang Itai nga Gittihanon, “Nganong mouban man usab kamo kanamo? Balik ug puyo uban sa hari, tungod kay langyaw ka ug walay puluy-anan. Balik sa imong kaugalingong dapit.

And the king saith unto Ittai the Gittite, 'Why dost thou go — thou also — with us? turn back — and abide with the king, for thou [art] a stranger, and also an exile thou — to thy place.

20 Sanglit mibiya ka pa man kagahapon, nganong himoon ko man ikaw nga maglatagaw hangtod sa hangtod uban kanamo? Wala man gani ako masayod kung asa ako moadto. Busa balik ug dalha ang imong isig ka tagilungsod. Hinaot nga ang pagkamatinud-anon ug pagkamaunongon magauban kanimo.”

Yesterday [is] thy coming in, and to-day I move thee to go with us, and I am going on that which I am going! — turn back, and take back thy brethren with thee, — kindness and truth.'

21 Apan mitubag si Itai sa hari ug miingon, “Ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ang akong agalon nga hari, sigurado nga bisan asang dapit moadto ang akong agalong hari, didto usab moadto ang imong sulugoon, bisan pa kung mabuhi o mamatay.”

And Ittai answereth the king and saith, 'Jehovah liveth, and my lord the king liveth, surely in the place where my lord the king is — if for death, if for life, surely there is thy servant.'

22 Busa miingon si David kang Itai, “Pag-una ug padayon uban kanamo.” Busa milakaw si Itai nga Gittihanon uban sa hari, uban sa tanan niyang mga tawo ug sa tanang pamilya nga mikuyog kaniya.

And David saith unto Ittai, 'Go and pass over;' and Ittai the Gittite passeth over, and all his men, and all the infants who [are] with him.

23 Mihilak ug kusog ang tanang taga-lungsod samtang nanabok sa Walog sa Kidron ang katawhan, ug mitabok usab ang hari. Ang tanang tawo mipanaw sa dalan paingon sa kamingawan.

And all the land are weeping — a great voice, and all the people are passing over; and the king is passing over through the brook Kidron, and all the people are passing over on the front of the way of the wilderness;

24 Bisan si Sadok uban sa tanang mga Levita, nga nagpas-an sa sudlanan sa kasabotan sa Dios, atua usab didto. Ilang giandam ang sudlanan sa kasabotan sa Dios aron ipakanaog, ug miapil si Abiatar kanila. Ilang gipaabot nga makalabay na ang mga tawo pagawas sa siyudad.

and lo, also Zadok, and all the Levites with him, bearing the ark of the covenant of God, and they make the ark of God firm, and Abiathar goeth up, till the completion of all the people to pass over out of the city.

25 Miingon ang hari kang Sadok, “Pas-ana pagbalik ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ngadto sa siyudad. Kung makakaplag ako ug kaluoy sa panan-aw ni Yahweh, dalhon niya ako pagbalik nganhi ug ipakita kanako pag-usab ang sudlanan sa kasabotan ug sa dapit diin siya nagpuyo.

And the king saith to Zadok, 'Take back the ark of God to the city; if I find grace in the eyes of Jehovah, then He hath brought me back, and shewn me it and His habitation;

26 Apan kung moingon siya, 'Wala ako mahimuot kanimo,' tan-awa, ania ako, tugoti siya sa pagbuhat nganhi kanako sa bisan unsang maayo sa iyang panan-aw.”

and if thus He say, I have not delighted in thee; here [am] I, He doth to me as [is] good in His eyes.'

27 Miingon usab ang hari ngadto kang Sadok nga pari, “Dili ba tigpaniid ka man? Balik nga malinawon ngadto sa siyudad, uban sa imong duha ka mga anak nga lalaki, si Ahimaas nga imong anak ug si Jonatan nga anak ni Abiatar.

And the king saith unto Zadok the priest, 'Art thou a seer? turn back to the city in peace, and Ahimaaz thy son, and Jonathan son of Abiathar, your two sons with you;

28 Tan-awa, maghulat ako didto sa tabokanan sa Araba hangtod nga moabot ang pulong gikan kanimo aron sa pagpahibalo kanako.”

see ye, I am tarrying in the plains of the wilderness till the coming in of a word from you to declare to me.'

29 Busa gidala pagbalik ni Sadok ug Abiatar ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ngadto sa Jerusalem, ug nagpabilin sila didto.

And Zadok taketh back — and Abiathar — the ark of God to Jerusalem, and they abide there.

30 Apan misubida si David nga nagtiniil ug naghilak paingon sa Bukid sa mga Olibo, ug gitabonan niya ang iyang ulo. Ang matag lalaki sa katawhan nga uban kaniya nagtabon sa iyang ulo, ug nanghilak sila nga nagsubida.

And David is going up in the ascent of the olives, going up and weeping, and he hath the head covered, and he is going barefooted, and all the people who [are] with him have covered each his head, and have gone up, going up and weeping;

31 Adunay usa ka tawo nga miingon kang David, “Si Ahitofel usa sa mga naglaraw uban kang Absalom.” Busa nag-ampo si David, “O Yahweh, palihog himoang binuang ang mga tambag ni Ahitofel.”

and David declared, saying, 'Ahithophel [is] among the conspirators with Absalom;' and David saith, 'Make foolish, I pray Thee, the counsel of Ahithophel, O Jehovah.'

32 Nahitabo kini sa dihang nakaabot na si David sa ibabaw sa dalan, diin kasagarang ginasimba ang Dios, mitagbo kaniya si Husai nga Arkihanon sul-ob ang gising bisti ug adunay yuta sa iyang ulo.

And it cometh to pass, David hath come unto the top, where he boweth himself to God, and lo, to meet him [is] Hushai the Archite, his coat rent, and earth on his head;

33 Miingon si David kaniya, “Kung mopanaw ka uban kanako, mahimo ka lamang nga pabug-at kanako.

and David saith to him, 'If thou hast passed on with me then thou hast been on me for a burden,

34 Apan kung mobalik ka sa siyudad ug moingon kang Absalom, 'Mahimo mo akong sulugoon, hari, ingon nga sulugoon ako sa imong amahan kaniadto, karon mahimo mo akong sulugoon,' pinaagi niana malibog mo ang tambag ni Ahitofel alang kanako.

and if to the city thou dost turn back, and hast said to Absalom, Thy servant I am, O king; servant of thy father I [am] also hitherto, and now, I [am] also thy servant; then thou hast made void for me the counsel of Ahithophel;

35 Ug dili ba uban man nimo didto si Sadok ug si Abiatar nga mga pari? Busa bisan unsa nga imong madungog sa palasyo sa hari, kinahanglan mo kining isulti kang Sadok ug Abiatar nga mga pari.

and are there not with thee there Zadok and Abiathar the priests? and it hath been, the whole of the matter that thou hearest from the house of the king thou dost declare to Zadok and to Abiathar the priests.

36 Tan-awa uban kanila ang duha nila ka mga anak nga lalaki, si Ahimaas nga anak ni Sadok, ug si Jonatan nga anak ni Abiatar. Kinahanglan mong ipadala kanako pinaagi sa ilang kamot ang tanan mong madungog.”

Lo, there with them [are] their two sons, Ahimaaz to Zadok, and Jonathan to Abiathar, and ye have sent by their hand unto me anything that ye hear.'

37 Busa si Husai, nga higala ni David, miabot sa siyudad samtang miabot si Absalom ug misulod didto sa Jerusalem.

And Hushai, David's friend, cometh in to the city, and Absalom cometh in to Jerusalem.