2 Samuel 13

1 Nahitabo kini human nga si Amnon nga anak ni David, naibog pag-ayo sa maanyag nga babaye nga iyang igsoon sa amahan nga si Tamar, nga igsoon ni Absalom, usa sa mga anak nga lalaki ni David.

And it cometh to pass afterwards that Absalom son of David hath a fair sister, and her name [is] Tamar, and Amnon son of David loveth her.

2 Wala na mahimutang si Amnon ug nasakit siya tungod sa iyang igsoon sa amahan nga si Tamar. Ulay siya, ug daw sa dili mamahimo alang kang Amnon ang pagbuhat sa bisan unsa ngadto kaniya.

And Amnon hath distress — even to become sick, because of Tamar his sister, for she [is] a virgin, and it is hard in the eyes of Amnon to do anything to her.

3 Apan adunay higala si Amnon nga ginganlag Jehonadab ang anak nga lalaki ni Shama, nga igsoon ni David. Si Jehonadab limbongan kaayo nga tawo.

And Amnon hath a friend, and his name [is] Jonadab, son of Shimeah, David's brother, and Jonadab [is] a very wise man,

4 Miingon si Jehonadab kang Amnon, “Ngano man, nga ang anak sa hari, magul-anon sa matag buntag? Dili ka ba mosulti kanako?” Busa mitubag si Amnon kaniya, “Nahigugma ako kang Tamar, ang igsoon ni Absalom nga akong igsoon sa amahan.”

and saith to him, 'Wherefore [art] thou thus lean, O king's son, morning by morning? dost thou not declare to me?' And Amnon saith to him, 'Tamar — sister of Absalom my brother — I am loving.'

5 Ug miingon si Jehonadab ngadto kaniya, “Paghigda sa imong higdaanan ug pagpakaaron-ingnon nga nasakit. Sa dihang moadto ang imong amahan sa pagtan-aw kanimo, hangyoa siya, 'Mamahimo mo ba nga ipadala ang akong igsoon nga babaye nga si Tamar aron maghatag ug pagkaon ug magluto niini sa akong atubangan, aron nga makita ko kini ug makakaon gikan sa iyang kamot?””

And Jonadab saith to him, 'Lie down on thy couch, and feign thyself sick, and thy father hath come in to see thee, and thou hast said unto him, 'Let, I pray thee, Tamar my sister come in and give me bread to eat; and she hath made the food before mine eyes so that I see [it], and have eaten from her hand.'

6 Busa mihigda si Amnon ug nagpakaaron-ingnon nga nasakit. Sa dihang miadto ang hari sa pagtan-aw kaniya, miingon si Amnon sa hari, “Palihog ipadala ang akong igsoon nga si Tamar sa paghimo ug pipila ka pagkaon alang sa akong sakit sa akong atubangan aron makakaon ako gikan sa iyang kamot.”

And Amnon lieth down, and feigneth himself sick, and the king cometh in to see him, and Amnon saith unto the king, 'Let, I pray thee, Tamar my sister come, and she maketh before mine eyes two cakes, and I eat from her hand.'

7 Sa iyang palasyo nagpadala ug pulong si David ngadto kang Tamar, nga nag-ingon, “Pag-adto karon sa balay sa imong igsoon nga lalaki nga si Amnon ug pag-andam ug pagkaon alang kaniya.”

And David sendeth unto Tamar, to the house, saying, 'Go, I pray thee, to the house of Amnon thy brother, and make for him food.'

8 Busa miadto si Tamar sa balay sa iyang igsoon nga lalaki nga si Amnon kung asa siya naghigda. Nagkuha siya ug harina ug iya kining gimasa ug gihulma nga tinapay sa iyang panan-aw, ug unya giluto niya kini.

And Tamar goeth to the house of Amnon her brother, and he is lying down, and she taketh the dough, and kneadeth, and maketh cakes before his eyes, and cooketh the cakes,

9 Gikuha niya ang karahay ug gihatag ang tinapay ngadto kaniya, apan nagdumili siya sa pagkaon. Unya miingon si Amnon sa uban nga anaa, “Pagawsa ang matag-usa, palayo kanako.” Busa ang matag-usa mipahawa sa iyang atubangan.

and taketh the frying-pan, and poureth out before him, and he refuseth to eat, and Amnon saith, 'Take ye out every one from me;' and they go out every one from him.

10 Busa miingon si Amnon kang Tamar, “Dad-a ang pagkaon sa akong lawak aron makakaon ako gikan sa imong kamot.” Busa gidala ni Tamar ang tinapay nga iyang gihimo, ug gidala kini sa lawak sa iyang igsoon nga si Amnon.

And Amnon saith unto Tamar, 'Bring the food into the inner chamber, and I eat from thy hand;' and Tamar taketh the cakes that she hath made, and bringeth in to Amnon her brother, into the inner chamber,

11 Sa dihang nadala na niya ang pagkaon ngadto kaniya, gikuptan niya ang iyang kamot ug giingnan siya, “Dali, dulog uban kanako, akong igsoon.”

and she bringeth nigh unto him to eat, and he layeth hold on her, and saith to her, 'Come, lie with me, my sister.'

12 Mitubag siya kaniya, “Dili, akong igsoon, ayaw ako pugsa, kay walay sama niini nga angay himoon sa Israel. Ayaw himoa kining makauulaw nga butang!

And she saith to him, 'Nay, my brother, do not humble me, for it is not done so in Israel; do not this folly.

13 Unsaon ko man pagwagtang sa akong kaulaw? Unya unsaon naman lang ka? Mahimo kang sama sa usa ka buangbuang sa tibuok Israel! Karon palihog, pakigsulti sa hari, tungod kay dili niya ako ihikaw kanimo.”

And I — whither do I cause my reproach to go? and thou — thou art as one of the fools in Israel; and now, speak, I pray thee, unto the king; for he doth not withhold me from thee.'

14 Bisan pa niana wala maminaw si Amnon kaniya. Tungod kay mas kusgan man siya kay kang Tamar, gidakop niya siya ug nakigdulog siya kaniya.

And he hath not been willing to hearken to her voice, and is stronger than she, and humbleth her, and lieth with her.

15 Unya gikasilagan ni Amnon si Tamar sa hilabihan nga kasilag. Gikasilagan niya siya mas labaw pa sa iyang paghandom kaniya. Miingon si Amnon kaniya, “Barog ug lakaw.”

And Amnon hateth her — a very great hatred — that greater [is] the hatred with which he hath hated her than the love with which he loved her, and Amnon saith to her, 'Rise, go.'

16 Apan mitubag siya kaniya, “Dili! Tungod kay kining dakong kadaotan nga pagpalakaw nimo kanako mas labi pang daotan sa imong gibuhat kanako!” Apan wala maminaw si Amnon kaniya.

And she saith to him, 'Because of the circumstances this evil is greater than the other that thou hast done with me — to send me away;' and he hath not been willing to hearken to her,

17 Hinuon, gitawag niya ang iyang kaugalingong sulugoon ug giingnan, “Dad-a kining bayhana palayo kanako, ug trangkahi ang pultahan pagkahuman.”

and calleth his young man, his servant, and saith, 'Send away, I pray thee, this one from me without, and bolt the door after her;'

18 Unya gidala siya sa iyang sulugoon ug gitrangkahan ang pultahan pagkahuman. Nagsul-ob si Tamar ug bisti nga adunay mga dayandayan tungod kay ang mga anak sa hari nga ulay magbisti man niana nga pamaagi.

— and upon her [is] a long coat, for such upper robes do daughters of the king who [are] virgins put on, — and his servant taketh her out without, and hath bolted the door after her.

19 Nagbutang ug abo si Tamar sa iyang ulo ug gigisi niya ang iyang bisti. Gibutang niya ang iyang kamot sa iyang ulo ug milakaw palayo, mihilak ug kusog samtang nagpalayo siya.

And Tamar taketh ashes for her head, and the long coat that [is] on her she hath rent, and putteth her hand on her head, and goeth, going on and crying;

20 Si Absalom nga iyang igsoon miingon kaniya, “Didto ka ba uban ni Amnon nga imong igsoon? Apan karon paghilom lang, akong igsoon. Imo siyang igsoon. Ayaw pagbaton niining butanga sa imong kasingkasing.” Busa nagpabilin si Tamar nga nag-inusara sa balay ni Absalom nga iyang igsoon.

and Absalom her brother saith unto her, 'Hath Amnon thy brother been with thee? and now, my sister, keep silent, he [is] thy brother; set not thy heart to this thing;' and Tamar dwelleth — but desolate — in the house of Absalom her brother.

21 Apan sa dihang nadunggan ni Haring David kining tanang mga butang, nasuko siya pag-ayo.

And king David hath heard all these things, and it is very displeasing to him;

22 Walay gisulti si Absalom ngadto kang Amnon, kay nasilag si Absalom kaniya tungod sa iyang gibuhat ug pagpakaulaw sa iyang igsoon nga si Tamar.

and Absalom hath not spoken with Amnon either evil or good, for Absalom is hating Amnon, because that he humbled Tamar his sister.

23 Nahitabo kini human sa duha ka tuig nga si Absalom nagkuha ug tigpanupi sa mga karnero sa Baal Hasor, nga duol sa Efraim, ug gidapit ni Absalom ang tanang mga anak sa hari sa pagbisita didto.

And it cometh to pass, after two years of days, that Absalom hath shearers in Baal-Hazor, which [is] with Ephraim, and Absalom calleth for all the sons of the king.

24 Miadto si Absalom sa hari ug miingon, “Tan-awa karon, ang imong sulugoon magpatupi sa iyang mga karnero. Palihog, hinaot nga ang hari ug ang iyang mga sulugoon mouban kanako, nga imong sulugoon.”

And Absalom cometh unto the king, and saith, 'Lo, I pray thee, thy servant hath shearers, let the king go, I pray thee, and his servants, with thy servant.'

25 Ang hari mitubag kang Absalom, “Dili, akong anak, ang tanan kanamo dili kinahanglan nga moadto kay makapabug-at lamang kami kanimo.” Gidasig ni Absalom ang hari, apan dili siya moadto, hinuon gipanalanginan niya si Absalom.

And the king saith unto Absalom, 'Nay, my son, let us not all go, I pray thee, and we are not too heavy on thee;' and he presseth on him, and he hath not been willing to go, and he blesseth him.

26 Unya miingon si Absalom, “Kung dili, palihog itugot ang akong igsoon nga si Amnon mouban kanamo.” Busa ang hari miingon kaniya, “Nganong kinahanglan man nga mouban si Amnon kanimo?”

And Absalom saith, 'If not — let, I pray thee, Amnon my brother go with us;' and the king saith to him, 'Why doth he go with thee?'

27 Namugos si Absalom kang David, busa gitugotan niya si Amnon ug ang tanang mga anak sa hari sa pag-uban kaniya.

and Absalom urgeth on him, and he sendeth with him Amnon, and all the sons of the king.

28 Gisugo ni Absalom ang iyang mga sulugoon sa pag-ingon, “Paminaw pag-ayo. Sa dihang magsugod si Amnon ug kahubog sa bino, ug kung moingon ako kaninyo, 'Atakiha si Amnon,' patya dayon siya. Ayaw kahadlok. Dili ba ako man ang nagsugo kaninyo? Pagmalig-on ug pagmaisog.”

And Absalom commandeth his young men, saying, 'See, I pray thee, when the heart of Amnon [is] glad with wine, and I have said unto you, Smite Amnon, that ye have put him to death; fear not; is it not because I have commanded you? be strong, yea, become sons of valour.'

29 Busa gibuhat sa mga sulugoon ni Absalom ngadto kang Amnon sumala sa iyang gisugo kanila. Unya nanindog ang tanang mga anak sa hari, ug ang matag usa ka lalaki misakay sa ilang mula ug mikagiw.

And the young men of Absalom do to Amnon as Absalom commanded, and rise do all the sons of the king, and they ride, each on his mule, and flee.

30 Busa nahitabo kini, samtang anaa pa sila sa dalan, ang balita miabot kang David nga nag-ingon, “Gipamatay ni Absalom ang tanang mga anak sa hari, ug walay usa kanila nga nahibilin.”

And it cometh to pass — they [are] in the way — and the report hath come unto David, saying, 'Absalom hath smitten all the sons of the king, and there is not left of them one;'

31 Mibarog ang hari ug gigisi niya ang iyang bisti, ug miyaka diha sa salog; nagbarog ang tanan niyang sulugoon uban sa paggisi sa ilang mga bisti.

and the king riseth, and rendeth his garments, and lieth on the earth, and all his servants are standing by [with] rent garments.

32 Si Jehonadab nga anak nga lalaki ni Shama, nga igsoon ni David, mitubag ug miingon, “Hinaot nga dili motuo ang akong agalon nga ilang gipamatay ang tanang batan-ong lalaki nga mao ang mga anak sa hari, kay si Amnon lamang ang namatay. Giplano na kining daan ni Absalom sukad pa sa adlaw nga gipanamastamasan ni Amnon ang iyang igsoon nga si Tamar.

And Jonadab son of Shimeah, David's brother, answereth and saith, 'Let not my lord say, The whole of the young men, the sons of the king, they have put to death; for Amnon alone [is] dead, for by the command of Absalom it hath been appointed from the day of his humbling Tamar his sister;

33 Busa hinaot nga dili magbaton niining balita sa iyang kasingkasing ang akong agalon nga hari, sa pagtuo nga ang tanang mga anak sa hari gipamatay, kay si Amnon lamang ang gipatay.”

and now, let not my lord the king lay unto his heart the word, saying, All the sons of the king have died, for Amnon alone [is] dead.'

34 Mikagiw si Absalom. Ang sulugoon nga nagpabiling nagbantay miyahat sa iyang mata ug nakita niya ang daghang mga tawo nga nagpadulong sa dalan nga anaa sa kabungtorang dapit sa kasadpan.

And Absalom fleeth, and the young man who is watching lifteth up his eyes and looketh, and lo, much people are coming by the way behind him, on the side of the hill.

35 Unya miingon si Jehonadab ngadto sa hari, “Tan-awa, nagpadulong ang mga anak sa hari. Sama kini sa giingon sa imong sulugoon.”

And Jonadab saith unto the king, 'Lo, the sons of the king have come; as the word of thy servant, so it hath been.'

36 Busa sa pagkahuman gayod niya ug sulti, miabot ang mga anak sa hari ug gipatugbaw ang ilang mga tingog ug nanghilak. Mapait usab nga mihilak ang hari ug ang iyang mga sulugoon.

And it cometh to pass at his finishing to speak, that lo, the sons of the king have come, and they lift up their voice, and weep, and also the king and all his servants have wept — a very great weeping.

37 Apan si Absalom mikagiw ug miadto kang Talmai nga anak ni Ammihud, nga hari sa Gesur. Nagbangotan si David sa matag adlaw alang sa iyang anak.

And Absalom hath fled, and goeth unto Talmai, son of Ammihud, king of Geshur, and [David] mourneth for his son all the days.

38 Busa mikagiw si Absalom ug miadto sa Gesur, diin nagpuyo siya sa tulo ka tuig.

And Absalom hath fled, and goeth to Geshur, and is there three years;

39 Ang hunahuna ni Haring David naghandom nga moadto aron makita si Absalom, kay nahupay na man siya mahitungod kang Amnon ug sa iyang kamatayon.

and [the soul of] king David determineth to go out unto Absalom, for he hath been comforted for Amnon, for [he is] dead.