< 2 Samuel 13 >
1 Nahitabo kini human nga si Amnon nga anak ni David, naibog pag-ayo sa maanyag nga babaye nga iyang igsoon sa amahan nga si Tamar, nga igsoon ni Absalom, usa sa mga anak nga lalaki ni David.
And it came to pass after this, that Amnon the son of David loved the sister of Absalom the son of David, who was very beautiful, and her name was Thamar.
2 Wala na mahimutang si Amnon ug nasakit siya tungod sa iyang igsoon sa amahan nga si Tamar. Ulay siya, ug daw sa dili mamahimo alang kang Amnon ang pagbuhat sa bisan unsa ngadto kaniya.
And he was exceedingly fond of her, so that he fell sick for the love of her: for as she was a virgin, he thought it hard to do any thing dishonestly with her.
3 Apan adunay higala si Amnon nga ginganlag Jehonadab ang anak nga lalaki ni Shama, nga igsoon ni David. Si Jehonadab limbongan kaayo nga tawo.
Now Amnon had a friend, named Jonadab the son of Semmaa the brother of David, a very wise man:
4 Miingon si Jehonadab kang Amnon, “Ngano man, nga ang anak sa hari, magul-anon sa matag buntag? Dili ka ba mosulti kanako?” Busa mitubag si Amnon kaniya, “Nahigugma ako kang Tamar, ang igsoon ni Absalom nga akong igsoon sa amahan.”
And he said to him: Why dost thou grow so lean from day to day, O son of the king? why dost thou not tell me the reason of it? And Amnon said to him: I am in love with Thamar the sister of my brother Absalom.
5 Ug miingon si Jehonadab ngadto kaniya, “Paghigda sa imong higdaanan ug pagpakaaron-ingnon nga nasakit. Sa dihang moadto ang imong amahan sa pagtan-aw kanimo, hangyoa siya, 'Mamahimo mo ba nga ipadala ang akong igsoon nga babaye nga si Tamar aron maghatag ug pagkaon ug magluto niini sa akong atubangan, aron nga makita ko kini ug makakaon gikan sa iyang kamot?””
And Jonadab said to him: Lie down upon thy bed, and feign thyself sick: and when thy father shall come to visit thee, say to him: Let my sister Thamar, I pray thee, come to me, to give me to eat, and to make me a mess, that I may eat it at her hand.
6 Busa mihigda si Amnon ug nagpakaaron-ingnon nga nasakit. Sa dihang miadto ang hari sa pagtan-aw kaniya, miingon si Amnon sa hari, “Palihog ipadala ang akong igsoon nga si Tamar sa paghimo ug pipila ka pagkaon alang sa akong sakit sa akong atubangan aron makakaon ako gikan sa iyang kamot.”
So Amnon lay down, and made as if he were sick: and when the king came to visit him, Amnon said to the king: I pray thee let my sister Thamar come, and make in my sight two little messes, that I may eat at her hand.
7 Sa iyang palasyo nagpadala ug pulong si David ngadto kang Tamar, nga nag-ingon, “Pag-adto karon sa balay sa imong igsoon nga lalaki nga si Amnon ug pag-andam ug pagkaon alang kaniya.”
Then David sent home to Thamar, saying: Come to the house of thy brother Amnon, and make him a mess.
8 Busa miadto si Tamar sa balay sa iyang igsoon nga lalaki nga si Amnon kung asa siya naghigda. Nagkuha siya ug harina ug iya kining gimasa ug gihulma nga tinapay sa iyang panan-aw, ug unya giluto niya kini.
And Thamar came to the house of Amnon her brother: but he was laid down: and she took meal and tempered it: and dissolving it in his sight she made little messes.
9 Gikuha niya ang karahay ug gihatag ang tinapay ngadto kaniya, apan nagdumili siya sa pagkaon. Unya miingon si Amnon sa uban nga anaa, “Pagawsa ang matag-usa, palayo kanako.” Busa ang matag-usa mipahawa sa iyang atubangan.
And taking what she had boiled, she poured it out, and set it before him, but he would not eat: and Amnon said: Put out all persons from me. And when they had put all persons out,
10 Busa miingon si Amnon kang Tamar, “Dad-a ang pagkaon sa akong lawak aron makakaon ako gikan sa imong kamot.” Busa gidala ni Tamar ang tinapay nga iyang gihimo, ug gidala kini sa lawak sa iyang igsoon nga si Amnon.
Amnon said to Thamar: Bring the mess into the chamber, that I may eat at thy hand. And Thamar took the little messes which she had made, and brought them in to her brother Amnon in the chamber.
11 Sa dihang nadala na niya ang pagkaon ngadto kaniya, gikuptan niya ang iyang kamot ug giingnan siya, “Dali, dulog uban kanako, akong igsoon.”
And when she had presented him the meat, he took hold of her, and said: Come lie with me, my sister.
12 Mitubag siya kaniya, “Dili, akong igsoon, ayaw ako pugsa, kay walay sama niini nga angay himoon sa Israel. Ayaw himoa kining makauulaw nga butang!
She answered him: Do not so, my brother, do not force me: for no such thing must be done in Israel. Do not thou this folly.
13 Unsaon ko man pagwagtang sa akong kaulaw? Unya unsaon naman lang ka? Mahimo kang sama sa usa ka buangbuang sa tibuok Israel! Karon palihog, pakigsulti sa hari, tungod kay dili niya ako ihikaw kanimo.”
For I shall not be able to bear my shame, and thou shalt be as one of the fools in Israel: but rather speak to the king, and he will not deny me to thee.
14 Bisan pa niana wala maminaw si Amnon kaniya. Tungod kay mas kusgan man siya kay kang Tamar, gidakop niya siya ug nakigdulog siya kaniya.
But he would not hearken to her prayers, but being stronger overpowered her and lay with her.
15 Unya gikasilagan ni Amnon si Tamar sa hilabihan nga kasilag. Gikasilagan niya siya mas labaw pa sa iyang paghandom kaniya. Miingon si Amnon kaniya, “Barog ug lakaw.”
Then Amnon hated her with an exceeding great hatred: so that the hatred wherewith he hated her was greater than the love with which he had loved her before, And Amnon said to her: Arise, and get thee gone.
16 Apan mitubag siya kaniya, “Dili! Tungod kay kining dakong kadaotan nga pagpalakaw nimo kanako mas labi pang daotan sa imong gibuhat kanako!” Apan wala maminaw si Amnon kaniya.
She answered him: This evil which now thou dost against me, in driving me away, is greater than that which thou didst before. And he would not hearken to her:
17 Hinuon, gitawag niya ang iyang kaugalingong sulugoon ug giingnan, “Dad-a kining bayhana palayo kanako, ug trangkahi ang pultahan pagkahuman.”
But calling the servants that ministered to him, he said: Thrust this woman out from me: and shut the door after her.
18 Unya gidala siya sa iyang sulugoon ug gitrangkahan ang pultahan pagkahuman. Nagsul-ob si Tamar ug bisti nga adunay mga dayandayan tungod kay ang mga anak sa hari nga ulay magbisti man niana nga pamaagi.
And she was clothed with along robe: for the king’s daughters that were virgins, used such kind of garments. Then his servant thrust her out: and shut the door after her.
19 Nagbutang ug abo si Tamar sa iyang ulo ug gigisi niya ang iyang bisti. Gibutang niya ang iyang kamot sa iyang ulo ug milakaw palayo, mihilak ug kusog samtang nagpalayo siya.
And she put ashes on her head, and rent her long robe and laid her hands upon her head, and went on crying.
20 Si Absalom nga iyang igsoon miingon kaniya, “Didto ka ba uban ni Amnon nga imong igsoon? Apan karon paghilom lang, akong igsoon. Imo siyang igsoon. Ayaw pagbaton niining butanga sa imong kasingkasing.” Busa nagpabilin si Tamar nga nag-inusara sa balay ni Absalom nga iyang igsoon.
And Absalom her brother said to her: Hath thy brother Amnon lain with thee? but now, sister, hold thy peace, he is thy brother: and afflict not thy heart for this thing. So Thamar remained pining away in the house of Absalom her brother.
21 Apan sa dihang nadunggan ni Haring David kining tanang mga butang, nasuko siya pag-ayo.
And when king David heard of these things he was exceedingly grieved: and he would not afflict the spirit of his son Amnon, for he loved him, because he was his firstborn.
22 Walay gisulti si Absalom ngadto kang Amnon, kay nasilag si Absalom kaniya tungod sa iyang gibuhat ug pagpakaulaw sa iyang igsoon nga si Tamar.
But Absalom spoke not to Amnon neither good nor evil: for Absalom hated Amnon because he had ravished his sister Thamar.
23 Nahitabo kini human sa duha ka tuig nga si Absalom nagkuha ug tigpanupi sa mga karnero sa Baal Hasor, nga duol sa Efraim, ug gidapit ni Absalom ang tanang mga anak sa hari sa pagbisita didto.
And it came to pass after two years, that the sheep of Absalom were shorn in Baalhasor, which is near Ephraim: and Absalom invited all the king’s sons:
24 Miadto si Absalom sa hari ug miingon, “Tan-awa karon, ang imong sulugoon magpatupi sa iyang mga karnero. Palihog, hinaot nga ang hari ug ang iyang mga sulugoon mouban kanako, nga imong sulugoon.”
And he came to the king, and said to him: Behold thy servant’s sheep are shorn. Let the king, I pray, with his servants come to his servant.
25 Ang hari mitubag kang Absalom, “Dili, akong anak, ang tanan kanamo dili kinahanglan nga moadto kay makapabug-at lamang kami kanimo.” Gidasig ni Absalom ang hari, apan dili siya moadto, hinuon gipanalanginan niya si Absalom.
And the king said to Absalom: Nay, my son, do not ask that we should all come, and be chargeable to thee. And when he pressed him, and he would not go, he blessed him.
26 Unya miingon si Absalom, “Kung dili, palihog itugot ang akong igsoon nga si Amnon mouban kanamo.” Busa ang hari miingon kaniya, “Nganong kinahanglan man nga mouban si Amnon kanimo?”
And Absalom said: If thou wilt not come, at least let my brother Amnon, I beseech thee, come with us. And the king said to him: It is not necessary that he should go with thee.
27 Namugos si Absalom kang David, busa gitugotan niya si Amnon ug ang tanang mga anak sa hari sa pag-uban kaniya.
But Absalom pressed him, so that he let Amnon and all the king’s sons go with him. And Absalom made a feast as it were the feast of a king.
28 Gisugo ni Absalom ang iyang mga sulugoon sa pag-ingon, “Paminaw pag-ayo. Sa dihang magsugod si Amnon ug kahubog sa bino, ug kung moingon ako kaninyo, 'Atakiha si Amnon,' patya dayon siya. Ayaw kahadlok. Dili ba ako man ang nagsugo kaninyo? Pagmalig-on ug pagmaisog.”
And Absalom had commanded his servants, saying: Take notice when Amnon shall be drunk with wine, and when I shall say to you: Strike him, and kill him, fear not: for it is I that command you: take courage, and be valiant men.
29 Busa gibuhat sa mga sulugoon ni Absalom ngadto kang Amnon sumala sa iyang gisugo kanila. Unya nanindog ang tanang mga anak sa hari, ug ang matag usa ka lalaki misakay sa ilang mula ug mikagiw.
And the servants of Absalom did to Amnon as Absalom had commanded them. And all the king’s sons arose and got up every man upon his mule, and fled.
30 Busa nahitabo kini, samtang anaa pa sila sa dalan, ang balita miabot kang David nga nag-ingon, “Gipamatay ni Absalom ang tanang mga anak sa hari, ug walay usa kanila nga nahibilin.”
And while they were yet in the way, a rumour came to David, saying: Absalom hath slain all the king’s sons, and there is not one of them left.
31 Mibarog ang hari ug gigisi niya ang iyang bisti, ug miyaka diha sa salog; nagbarog ang tanan niyang sulugoon uban sa paggisi sa ilang mga bisti.
Then the king rose up, and rent his garments: and fell upon the ground, and all his servants, that stood about him, rent their garments.
32 Si Jehonadab nga anak nga lalaki ni Shama, nga igsoon ni David, mitubag ug miingon, “Hinaot nga dili motuo ang akong agalon nga ilang gipamatay ang tanang batan-ong lalaki nga mao ang mga anak sa hari, kay si Amnon lamang ang namatay. Giplano na kining daan ni Absalom sukad pa sa adlaw nga gipanamastamasan ni Amnon ang iyang igsoon nga si Tamar.
But Jonadab the son of Semmaa David’s brother answering, said: Let not my lord the king think that all the king’s sons are slain: Amnon only is dead, for he was appointed by the mouth of Absalom from the day that he ravished his sister Thamar.
33 Busa hinaot nga dili magbaton niining balita sa iyang kasingkasing ang akong agalon nga hari, sa pagtuo nga ang tanang mga anak sa hari gipamatay, kay si Amnon lamang ang gipatay.”
Now therefore let not my lord the king take this thing into his heart, saying: All the king’s sons are slain: for Amnon only is dead.
34 Mikagiw si Absalom. Ang sulugoon nga nagpabiling nagbantay miyahat sa iyang mata ug nakita niya ang daghang mga tawo nga nagpadulong sa dalan nga anaa sa kabungtorang dapit sa kasadpan.
But Absalom fled away: and the young man that kept the watch, lifted up his eyes and looked, and behold there came much people by a by-way on the side of the mountain.
35 Unya miingon si Jehonadab ngadto sa hari, “Tan-awa, nagpadulong ang mga anak sa hari. Sama kini sa giingon sa imong sulugoon.”
And Jonadab said to the king: Behold the king’s sons are come: as thy servant said, so it is.
36 Busa sa pagkahuman gayod niya ug sulti, miabot ang mga anak sa hari ug gipatugbaw ang ilang mga tingog ug nanghilak. Mapait usab nga mihilak ang hari ug ang iyang mga sulugoon.
And when he made an end of speaking, the king’s sons also appeared: and coming in they lifted up their voice, and wept: and the king also and all his servants wept very much.
37 Apan si Absalom mikagiw ug miadto kang Talmai nga anak ni Ammihud, nga hari sa Gesur. Nagbangotan si David sa matag adlaw alang sa iyang anak.
But Absalom fled, and went to Tholomai the son of Ammiud the king of Gessur. And David mourned for his son every day.
38 Busa mikagiw si Absalom ug miadto sa Gesur, diin nagpuyo siya sa tulo ka tuig.
And Absalom after he was fled, and come into Gessur, was there three years.
39 Ang hunahuna ni Haring David naghandom nga moadto aron makita si Absalom, kay nahupay na man siya mahitungod kang Amnon ug sa iyang kamatayon.
And king David ceased to pursue after Absalom, because he was comforted concerning the death of Amnon.