2 Samuel 12
1 Unya gipadala ni Yahweh si Natan ngadto kang David. Miadto siya kaniya ug miingon, “Adunay duha ka tawo sa siyudad. Ang usa ka tawo adunahan apan ang usa ka tawo kabos.
So YHWH sent Nathan to David. And he came to him, and said to him, "Tell me how you judge this case. There were two men in a certain city, the one rich and the other poor.
2 Ang adunahan adunay daghang panon sa mga karnero ug panon sa mga baka,
The rich man had very many flocks and herds,
3 apan walay gayoy gipanag-iya ang tawong kabos gawas sa baye nga karnero, kung asa iya kining gipalit, gipakaon, ug gipadako. Midako kini uban kaniya ug uban sa iyang mga anak. Nakigsalo kaniya ang karnero ug miinom sa iyang kaugalingong kupa, ug natulog kini sa iyang mga bukton ug gipakasama niya kini sa iyang anak nga babaye.
but the poor man had nothing, except one little ewe lamb, which he had acquired. And he raised it and it grew up alongside him and his children. It used to eat of his morsel and drink from his cup and sleep in his arms, and it was like a daughter to him.
4 Usa ka adlaw niana adunay miabot nga bisita sa tawong adunahan, apan dili buot ang tawong adunahan nga mokuha ug mananap gikan sa iyang kaugalingong panon sa mga karnero ug panon sa mga baka aron sa pag-andam ug pagkaon sa iyang bisita. Hinuon gikuha niya ang bayeng karnero sa tawong kabos ug giluto niya kini alang sa iyang bisita.”
Now a traveler came to the rich man, but he was unwilling to take from his own flock or his own herd to prepare for the traveler who had come to him, but took the poor man's lamb and prepared it for the man who had come to him."
5 Nanginit sa kasuko si David batok sa tawong adunahan, ug napungot siya kang Natan, “Ingon nga buhi si Yahweh, ang tawo nga nagbuhat niini angay nga mamatay.
Then David became very angry with that man, and he said to Nathan, "As YHWH lives, the man who has done this deserves death.
6 Kinahanglan nga bayaran niya ang karnero sa upat ka pilo tungod kay gibuhat niya kini, ug tungod kay wala siyay kaluoy ngadto sa tawong kabos.”
He must restore the lamb fourfold, because he did this thing, and because he had no pity."
7 Unya miingon si Natan kang David, “Ikaw kadtong tawhana! Si Yahweh, Ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Gidihogan ko ikaw isip hari sa Israel, ug giluwas ko ikaw gikan sa kamot ni Saul.
Then Nathan said to David, "You are the man. This is what YHWH, the God of Israel, says: 'I anointed you king over Israel, and I delivered you out of the hand of Saul.
8 Gihatag ko kanimo ang panimalay sa imong agalon, ug ang mga asawa sa imong agalon diha si imong mga bukton. Gihatag ko usab kanimo ang panimalay sa Israel ug sa Juda. Apan kung gamay ra kaayo kana, hatagan ko pa ikaw ug daghan pang mga butang isip dugang.
I gave you your master's house, and your master's wives into your care, and gave you the house of Israel and of Judah; and if that would have been too little, I would have added to you many more such things.
9 Busa nganong gisupak mo man ang mga sugo ni Yahweh, ug nagbuhat ka ug daotan sa iyang panan-aw? Gipatay mo si Urias nga Hitihanon pinaagi sa espada ug gikuha mo ang iyang asawa aron mahimo nimong kaugalingong asawa. Gipatay nimo siya pinaagi sa espada sa mga kasundalohan sa Ammon.
Why have you despised YHWH, to do that which is evil in his sight? You have struck Uriah the Hethite with the sword, and have taken his wife to be your wife, and have slain him with the sword of the people of Ammon.
10 Busa karon dili mobiya ang espada sa imong panimalay, tungod kay misupak ka kanako ug gikuha nimo ang asawa ni Urias nga Hitihanon ingon nga imong asawa.'
Now therefore the sword will never depart from your house, because you have despised me, and have taken the wife of Uriah the Hethite to be your wife.'
11 Miingon si Yahweh, 'Tan-awa, ipahamtang ko ang kadaot batok kanimo gikan sa imong kaugalingong panimalay. Atubangan sa imong kaugalingong mga mata, kuhaon ko ang imong mga asawa ug ihatag ngadto sa imong silingan, ug makigdulog siya sa imong mga asawa sa adlawng dako.
"This is what YHWH says: 'Look, I will raise up evil against you out of your own house; and I will take your wives before your eyes, and give them to your neighbor, and he will lie with your wives in the sight of this sun.
12 Kay nagbuhat ka ug sala sa tago, apan buhaton ko kining tanan sa atubangan sa tibuok Israel, sa adlaw.”
For you did it secretly, but I will do this thing before all Israel, and before the sun.'"
13 Unya miingon si David ngadto kang Natan, “Nakasala ako batok kang Yahweh.” Mitubag si Natan ngadto kang David, “Gipasaylo usab ni Yahweh ang imong sala. Dili ka pagapatyon.
David said to Nathan, "I have sinned against YHWH." Nathan said to David, "YHWH also has put away your sin. You will not die.
14 Hinuon, tungod niining imong gibuhat nga pagsupak kang Yahweh, mamatay gayod ang bata nga gipakatawo gikan kanimo.”
However, because by this deed you have shown utter contempt for YHWH, the child also who is born to you shall surely die."
15 Unya mibiya si Natan ug mipauli sa iyang balay. Gipahamtangan ni Yahweh ang anak ni David nga gihimugso sa asawa ni Urias, ug nasakit kini pag-ayo.
Then Nathan went to his home. And God struck the child that Uriah's wife bore to David, and it was very sick.
16 Midangop si David kang Yahweh alang sa iyang anak nga lalaki. Nagpuasa si David ug misulod sa iyang lawak ug naghigda sa salog tibuok gabii.
Then David sought from God on behalf of the child. And David fasted, and went in and lay all night on the ground.
17 Mitindog tupad kaniya ang mga kadagkoan sa iyang balay, aron patindogon siya gikan sa salog, apan wala siya motindog, ug wala siya mokaon uban kanila.
And the elders of his house approached him to lift him up from the ground, but he was unwilling, and he would not eat food with them.
18 Nahitabo sa ikapito nga adlaw nga namatay ang bata. Nangahadlok ang mga sulugoon ni David nga isulti kaniya nga patay na ang bata, kay nag-ingon sila, “Tan-awa, sa dihang buhi pa ang bata nakigsulti kita kaniya, ug wala siya mamati kanato. Tingali ug unsa ang iyang buhaton sa iyang kaugalingon kung isulti nato kaniya nga patay na ang bata?!”
It happened on the seventh day, that the child died. The servants of David feared to tell him that the child was dead; for they said, "Look, while the child was yet alive, we spoke to him, and he did not listen to our voice. How will he then harm himself, if we tell him that the child is dead?"
19 Apan sa dihang nakita ni David nga naghinunghunganay ang iyang mga sulugoon, nasabtan ni David nga patay na ang bata. Miingon siya sa iyang mga sulugoon, “Patay na ba ang bata?” Mitubag sila, “Patay na ang bata.”
But when David noticed that his servants were whispering together, David perceived that the child was dead; and David said to his servants, "Is the child dead?" They said, "He is dead."
20 Unya mitindog si David gikan sa salog ug naligo, gidihogan niya ang iyang kaugalingon, ug nag-ilis sa iyang bisti. Miadto siya sa tabernakulo ni Yahweh ug nagsimba didto, ug unya mibalik siya sa iyang kaugalingong palasyo. Sa dihang nangayo siya ug pagkaon, giandaman nila siya, ug mikaon siya.
Then David arose from the ground, and washed, and anointed himself, and changed his clothing; and he came into the house of YHWH, and worshiped. Then he went to his own house, and he asked for bread to eat. And they set bread before him, and he ate.
21 Unya miingon ang iyang mga sulugoon, “Nganong gibuhat mo man kini? Nagpuasa ka ug naghilak alang sa bata samtang buhi pa siya, apan sa namatay na ang bata, mitindog ka ug mikaon.”
Then his servants said to him, "What is this that you have done? You fasted and wept and kept vigil for the child while he was alive; but when the child was dead, you rose up and ate bread."
22 Mitubag si David, “Nagpuasa ako ug mihilak samtang buhi pa ang bata. Miingon ako, 'Kinsa may nakahibalo nga tingali ug kaluy-an ako ni Yahweh, ug buhion niya ang bata?'
He said, "While the child was yet alive, I fasted and wept; for I said, 'Who knows whether YHWH will not be gracious to me, that the child may live?'
23 Apan karon patay na siya, busa nganong magpuasa paman ako? Mabuhi ko pa ba siya pag-usab? Moadto ako kaniya, apan dili na siya mobalik pa kanako.”
But now he is dead, why should I fast? Can I bring him back? I shall go to him, but he will not return to me."
24 Gihupay ni David si Batseba nga iyang asawa, ug miadto kaniya si David ug nakigdulog kaniya. Human niini nanganak siya ug batang lalaki, ug ginganlag Solomon ang maong bata. Gihigugma siya ni Yahweh
David comforted Bathsheba his wife, and went in to her, and lay with her. She bore a son, and he called his name Solomon. YHWH loved him;
25 ug nagpadala siya ug pulong pinaagi kang Natan nga propeta aron nga nganlan siya ug Jedidia, tungod kay gihigugma siya ni Yahweh.
and he sent by the hand of Nathan the prophet; and he named him Jedidiah, for YHWH's sake.
26 Karon nakig-away si Joab batok sa Rabba, ang harianong siyudad sa katawhan sa Ammon, ug nailog niya ang ilang dalangpanan.
Now Joab fought against Rabbah of the people of Ammon, and took the royal city.
27 Busa nagpadala ug mga mensahero si Joab ngadto kang David ug miingon, 'Nakig-away ako batok sa Rabba, ug nailog ko ang tinubdan sa tubig sa maong siyudad.
Joab sent messengers to David, and said, "I have fought against Rabbah, and have also taken the water supply of the city.
28 Karon tigoma ang nahibiling mga kasundalohan ug pagkampo batok niining siyudara ug kuhaa kini, tungod kay kung ako ang makailog niini nga siyudad, panganlan kini sunod kanako.”
Now therefore gather the rest of the people together, and besiege the city and capture it yourself, or I will capture the city, and it will be named after me."
29 Busa gitigom ni David ang tibuok kasundalohan ug miadto sa Rabba; nakig-away siya sa maong siyudad ug nailog niya kini.
David gathered all the people together, and went to Rabbah, and fought against it, and took it.
30 Gikuha ni David ang korona nga anaa sa ulo sa hari—nagtimbang kini ug 34 ka kilo nga bulawan, ug adunay bililhong bato niini. Gibutang ang korona sa ulo ni David. Unya gidala niya ang mga inilog sa maong siyudad nga hilabihan kadaghan.
He took the crown of their king from off his head; and its weight was a talent of gold, and in it were precious stones; and it was set on David's head. He brought out the spoil of the city, a very great amount.
31 Gidala pagawas ni David ang mga katawhan nga anaa sa maong siyudad ug gipugos sila sa pagtrabaho gamit ang mga gabas, puthaw nga mga piko, ug mga atsa; gipabuhat usab niya sila ug mga tisa. Gipugos ni David sa pagtrabaho ang tanang katawhan sa siyudad sa Ammon. Unya mibalik si David uban ang iyang mga kasundalohan didto sa Jerusalem.
He brought out the people who were in it, and put them to work with saws, and iron picks, and iron axes, and to labor at the brick kiln. And he did the same to all the cities of the people of Ammon. David and all the people returned to Jerusalem.
