2 Samuel 12
1 Unya gipadala ni Yahweh si Natan ngadto kang David. Miadto siya kaniya ug miingon, “Adunay duha ka tawo sa siyudad. Ang usa ka tawo adunahan apan ang usa ka tawo kabos.
The Lord sent Nathan to see David. When he got there, he said, “Once there were two men living in the same town. One was rich, and one was poor.
2 Ang adunahan adunay daghang panon sa mga karnero ug panon sa mga baka,
The rich man had many thousands of sheep and cattle,
3 apan walay gayoy gipanag-iya ang tawong kabos gawas sa baye nga karnero, kung asa iya kining gipalit, gipakaon, ug gipadako. Midako kini uban kaniya ug uban sa iyang mga anak. Nakigsalo kaniya ang karnero ug miinom sa iyang kaugalingong kupa, ug natulog kini sa iyang mga bukton ug gipakasama niya kini sa iyang anak nga babaye.
but the poor man didn't have anything but one small ewe lamb that he had bought. He cared for it, and it grew up with him and his children. It would eat from his plate and drank from his cup. It slept on his lap and was like a daughter to him.
4 Usa ka adlaw niana adunay miabot nga bisita sa tawong adunahan, apan dili buot ang tawong adunahan nga mokuha ug mananap gikan sa iyang kaugalingong panon sa mga karnero ug panon sa mga baka aron sa pag-andam ug pagkaon sa iyang bisita. Hinuon gikuha niya ang bayeng karnero sa tawong kabos ug giluto niya kini alang sa iyang bisita.”
One day the rich man had a visitor. He didn't want to take one of his own sheep or cattle to feed his visitor. He took the poor man's lamb instead to prepare a meal for his visitor.”
5 Nanginit sa kasuko si David batok sa tawong adunahan, ug napungot siya kang Natan, “Ingon nga buhi si Yahweh, ang tawo nga nagbuhat niini angay nga mamatay.
David became absolutely furious with what that man did, and angrily told Nathan. “As the Lord lives, the man who did this should be put to death!
6 Kinahanglan nga bayaran niya ang karnero sa upat ka pilo tungod kay gibuhat niya kini, ug tungod kay wala siyay kaluoy ngadto sa tawong kabos.”
He must repay that lamb with four of his own for doing this, for being so heartless.”
7 Unya miingon si Natan kang David, “Ikaw kadtong tawhana! Si Yahweh, Ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Gidihogan ko ikaw isip hari sa Israel, ug giluwas ko ikaw gikan sa kamot ni Saul.
“You are that man!” Nathan told David. “This is what the Lord, the God of Israel, says: I anointed you king of Israel, and I saved you from Saul.
8 Gihatag ko kanimo ang panimalay sa imong agalon, ug ang mga asawa sa imong agalon diha si imong mga bukton. Gihatag ko usab kanimo ang panimalay sa Israel ug sa Juda. Apan kung gamay ra kaayo kana, hatagan ko pa ikaw ug daghan pang mga butang isip dugang.
I gave your master's house to you and placed your master's wives in your lap. I gave you the kingdom of Israel and Judah, and if that hadn't been enough, I would have given you so much more.
9 Busa nganong gisupak mo man ang mga sugo ni Yahweh, ug nagbuhat ka ug daotan sa iyang panan-aw? Gipatay mo si Urias nga Hitihanon pinaagi sa espada ug gikuha mo ang iyang asawa aron mahimo nimong kaugalingong asawa. Gipatay nimo siya pinaagi sa espada sa mga kasundalohan sa Ammon.
So why have you treated what Lord said with contempt by doing evil in his sight? You killed Uriah the Hittite with the sword and stole his wife—you killed him using the sword of the Ammonites.
10 Busa karon dili mobiya ang espada sa imong panimalay, tungod kay misupak ka kanako ug gikuha nimo ang asawa ni Urias nga Hitihanon ingon nga imong asawa.'
So your descendants will always face the sword that kills because you treated me with contempt and stole Uriah's wife.
11 Miingon si Yahweh, 'Tan-awa, ipahamtang ko ang kadaot batok kanimo gikan sa imong kaugalingong panimalay. Atubangan sa imong kaugalingong mga mata, kuhaon ko ang imong mga asawa ug ihatag ngadto sa imong silingan, ug makigdulog siya sa imong mga asawa sa adlawng dako.
This is what the Lord says: I'm going to bring disaster in you from your own family. I will take your wives before your very eyes and give them to someone else, and he will sleep openly with your wives where everyone can see.
12 Kay nagbuhat ka ug sala sa tago, apan buhaton ko kining tanan sa atubangan sa tibuok Israel, sa adlaw.”
You did it all in secret, but I will do it openly where everyone in all of Israel can see.”
13 Unya miingon si David ngadto kang Natan, “Nakasala ako batok kang Yahweh.” Mitubag si Natan ngadto kang David, “Gipasaylo usab ni Yahweh ang imong sala. Dili ka pagapatyon.
David said to Nathan, “I have sinned against the Lord.” “The Lord has forgiven your sins. You're not going to die,” Nathan replied.
14 Hinuon, tungod niining imong gibuhat nga pagsupak kang Yahweh, mamatay gayod ang bata nga gipakatawo gikan kanimo.”
“But because by doing this you have treated the Lord with complete contempt, the son you have will die.”
15 Unya mibiya si Natan ug mipauli sa iyang balay. Gipahamtangan ni Yahweh ang anak ni David nga gihimugso sa asawa ni Urias, ug nasakit kini pag-ayo.
Then Nathan went home. The Lord made the child that Uriah's wife had borne to David become very sick.
16 Midangop si David kang Yahweh alang sa iyang anak nga lalaki. Nagpuasa si David ug misulod sa iyang lawak ug naghigda sa salog tibuok gabii.
David pleaded with God on behalf of the boy. He fasted, went to his bedroom, and spent the night lying in sackcloth on the ground.
17 Mitindog tupad kaniya ang mga kadagkoan sa iyang balay, aron patindogon siya gikan sa salog, apan wala siya motindog, ug wala siya mokaon uban kanila.
His senior officials approached him and tried to help him up from the ground, but he didn't want to, and he refused their appeals to eat.
18 Nahitabo sa ikapito nga adlaw nga namatay ang bata. Nangahadlok ang mga sulugoon ni David nga isulti kaniya nga patay na ang bata, kay nag-ingon sila, “Tan-awa, sa dihang buhi pa ang bata nakigsulti kita kaniya, ug wala siya mamati kanato. Tingali ug unsa ang iyang buhaton sa iyang kaugalingon kung isulti nato kaniya nga patay na ang bata?!”
On the seventh day the child died. But David's officials were scared to tell him that the child was dead, for they said to each other, “Look, while the child was still alive, we talked with him, and he refused to listen to us. How on earth can we tell him the child is dead? He may do something really bad!”
19 Apan sa dihang nakita ni David nga naghinunghunganay ang iyang mga sulugoon, nasabtan ni David nga patay na ang bata. Miingon siya sa iyang mga sulugoon, “Patay na ba ang bata?” Mitubag sila, “Patay na ang bata.”
But David saw his officials were whispering among themselves, he realized that the child was dead. So he asked his officials, “Did the child die?” “Yes, he died,” they replied.
20 Unya mitindog si David gikan sa salog ug naligo, gidihogan niya ang iyang kaugalingon, ug nag-ilis sa iyang bisti. Miadto siya sa tabernakulo ni Yahweh ug nagsimba didto, ug unya mibalik siya sa iyang kaugalingong palasyo. Sa dihang nangayo siya ug pagkaon, giandaman nila siya, ug mikaon siya.
David got up from the ground, washed and put on scented oils, and changed his clothes. Then he went to the house of the Lord and worshiped. Afterwards he went back home, and asked for some food. So they served him a meal which he ate.
21 Unya miingon ang iyang mga sulugoon, “Nganong gibuhat mo man kini? Nagpuasa ka ug naghilak alang sa bata samtang buhi pa siya, apan sa namatay na ang bata, mitindog ka ug mikaon.”
“Why are you acting like this?” his officials asked him. “While the child was still alive, you fasted and cried aloud, but now that he's dead, you get up and eat.”
22 Mitubag si David, “Nagpuasa ako ug mihilak samtang buhi pa ang bata. Miingon ako, 'Kinsa may nakahibalo nga tingali ug kaluy-an ako ni Yahweh, ug buhion niya ang bata?'
David replied, “While the child was still alive, I fasted and cried aloud, for I thought to myself, ‘Who knows? Maybe the Lord will be gracious to me and let him live.’
23 Apan karon patay na siya, busa nganong magpuasa paman ako? Mabuhi ko pa ba siya pag-usab? Moadto ako kaniya, apan dili na siya mobalik pa kanako.”
But now that he's dead, what's the point for me to go on fasting? Can I bring him back again? One day I will die and go to him, but he will never come back to me.”
24 Gihupay ni David si Batseba nga iyang asawa, ug miadto kaniya si David ug nakigdulog kaniya. Human niini nanganak siya ug batang lalaki, ug ginganlag Solomon ang maong bata. Gihigugma siya ni Yahweh
David consoled his wife Bathsheba, and he made love to her. She gave birth to a son, and named him Solomon. The Lord loved the child,
25 ug nagpadala siya ug pulong pinaagi kang Natan nga propeta aron nga nganlan siya ug Jedidia, tungod kay gihigugma siya ni Yahweh.
so he sent a message through Nathan the prophet to name him Jedidiah, because the Lord loved him.
26 Karon nakig-away si Joab batok sa Rabba, ang harianong siyudad sa katawhan sa Ammon, ug nailog niya ang ilang dalangpanan.
At this time Joab had been fighting against the Ammonite town of Rabbah, and had captured the royal fortress.
27 Busa nagpadala ug mga mensahero si Joab ngadto kang David ug miingon, 'Nakig-away ako batok sa Rabba, ug nailog ko ang tinubdan sa tubig sa maong siyudad.
Joab sent messengers to David to tell him, “I have attacked Rabbah and I have also captured its water supply.
28 Karon tigoma ang nahibiling mga kasundalohan ug pagkampo batok niining siyudara ug kuhaa kini, tungod kay kung ako ang makailog niini nga siyudad, panganlan kini sunod kanako.”
So please call up the rest of the army, besiege the town, and capture it. Otherwise I will capture the city, and I will get the credit.”
29 Busa gitigom ni David ang tibuok kasundalohan ug miadto sa Rabba; nakig-away siya sa maong siyudad ug nailog niya kini.
So David called up the rest of the army and marched on Rabbah. He attacked it and captured it.
30 Gikuha ni David ang korona nga anaa sa ulo sa hari—nagtimbang kini ug 34 ka kilo nga bulawan, ug adunay bililhong bato niini. Gibutang ang korona sa ulo ni David. Unya gidala niya ang mga inilog sa maong siyudad nga hilabihan kadaghan.
He took the crown from the head of their king, and it was placed on David's head. It weighed a talent of gold and was decorated with precious stones. David took a large amount of plunder from the town.
31 Gidala pagawas ni David ang mga katawhan nga anaa sa maong siyudad ug gipugos sila sa pagtrabaho gamit ang mga gabas, puthaw nga mga piko, ug mga atsa; gipabuhat usab niya sila ug mga tisa. Gipugos ni David sa pagtrabaho ang tanang katawhan sa siyudad sa Ammon. Unya mibalik si David uban ang iyang mga kasundalohan didto sa Jerusalem.
David took the inhabitants and forced them to work with saws, iron picks, and axes, and he also made them work making bricks. He did the same in all the Ammonite towns. Then David and the whole Israelite army returned to Jerusalem.
