2 Samuel 1
1 Human sa kamatayon ni Saul, mibalik si David gikan sa iyang pagsulong sa mga Amalekanhon ug nagpabilin sa Siklag sulod sa duha ka adlaw.
After the death of Saul, David returned from attacking the Amalekites and remained in Ziklag for two days.
2 Sa ikatulo nga adlaw, miabot ang usa ka tawo nga gikan sa kampo ni Saul nga gisi ang mga bisti ug nagkahugaw ang iyang ulo. Sa dihang miabot siya kang David mihapa siya sa yuta ug hilabihan gayod ang iyang gibating kasubo.
On the third day, a man came from Saul's camp with his clothes torn and with dirt on his head. When he came to David he lay facedown on the ground and prostrated himself.
3 Miingon si David kaniya, “Asa ka man gikan?” Mitubag siya, “Mikagiw ako gikan sa kampo sa Israel.”
David said to him, “Where did you come from?” He answered, “I escaped from the camp of Israel.”
4 Miingon si David kaniya, “Palihog sultihi ako kong unsa ang mga panghitabo.” Mitubag siya, “Mikalagiw ang mga katawhan gikan sa gubat. Daghan ang nangalaglag ug daghan usab ang nangamatay. Namatay usab si Saul ug ang iyang anak nga lalaki nga si Jonatan.”
David said to him, “Please tell me how things went.” He answered, “The people fled from the battle. Many have fallen and many are dead. Saul and Jonathan his son are also dead.”
5 Miingon si David ngadto sa batan-ong lalaki, “Giunsa mo man pagkahibalo nga patay na si Saul ug ang iyang anak nga lalaki nga si Jonatan?”
David said to the young man, “How do you know that Saul and Jonathan his son are dead?”
6 Mitubag ang batan-ong lalaki, “Nahiatol nga didto ako sa bukid sa Gilboa, ug didto si Saul nagsandig sa iyang bangkaw, ug ang mga karwahe ug ang mga nagsakay niini nagpadulong aron sa pagdakop kaniya.
The young man replied, “By chance I happened to be on Mount Gilboa, and there Saul was leaning on his spear, and chariots and riders were about to catch up with him.
7 Milingi si Saul ug nakita niya ako busa gitawag niya ako. Mitubag ako, “Ania ako.”
Saul turned around and saw me and called out to me. I answered, 'Here I am.'
8 Miingon si Saul kanako, 'Kinsa ka man?' Mitubag ako kaniya, “Usa ako ka Amalekanhon.'
He said to me, 'Who are you?' I answered him, 'I am an Amalekite.'
9 Miingon si Saul kanako, 'Palihog tindog duol kanako ug patya ako, tungod kay hilabihan na gayod ang akong pag-antos, apan nagpabilin pa gihapon ang akong kinabuhi.'
He said to me, 'Please stand over me and kill me, for great suffering has taken hold of me, but life is still in me.'
10 Busa mitindog ako sa iyang duol ug gipatay ko siya, kay nasayod ako nga dili na gayod siya mabuhi human siya mahagba. Unya gikuha ko ang korona nga anaa sa iyang ulo ug ang higot nga anaa sa iyang bukton, ug gidala ko kini dinhi alang kanimo, akong agalon.”
So I stood over him and killed him, because I knew that he would not live after he had fallen. Then I took the crown that was on his head and the band that was on his arm, and brought them here to you, my master.”
11 Unya gigisi ni David ang iyang mga bisti, ug ang tanang kasundalohan nga uban kaniya nagbuhat sa samang paagi.
Then David tore his clothes, and all the men with him did the same.
12 Nagsubo sila, nanghilak, ug nagpuasa hangtod sa pagkagabii alang kang Saul, sa iyang anak nga lalaki nga si Jonatan, sa mga katawhan ni Yahweh, ug sa panimalay sa Israel tungod kay nangalaglag sila pinaagi sa espada.
They mourned, wept, and fasted until evening for Saul, for Jonathan his son, for the people of Yahweh, and for the house of Israel because they had fallen by the sword.
13 Miingon si David sa batan-ong lalaki, “Unsa man ang imong kagikan?” Mitubag ang tawo, “Anak ako sa langyaw sa maong yuta, nga Amalekanhon.”
David said to the young man, “Where are you from?” He answered, “I am the son of a foreigner in the land, an Amalekite.”
14 Miingon si David kaniya, “Nganong wala ka man mahadlok sa pagpatay sa dinihogang hari ni Yahweh pinaagi sa imong kaugalingong kamot?”
David said to him, “Why were you not afraid to kill Yahweh's anointed king with your own hand?”
15 Gitawag ni David ang usa sa mga batan-ong lalaki ug giingnan, “Lakaw ug patya siya.” Busa miadto ang lalaki ug gipatay niya kini, ug namatay ang Amalekanhon.
David called one of the young men and said, “Go and kill him.” So that man went and struck him down, and the Amalekite died.
16 Unya miingon si David ngadto sa patay nga Amalekanhon, “Ang imong dugo anaa sa imong ulo tungod kay ang imong kaugalingong baba nagpamatuod batok kanimo ug miingon, 'Akong gipatay ang dinihogang hari ni Yahweh.'”
Then David said to the dead Amalekite, “Your blood is on your head because your own mouth has testified against you and said, 'I have killed Yahweh's anointed king.'”
17 Unya giawit ni David kining alawiton nga alang sa patay mahitungod kang Saul ug sa iyang anak nga lalaki nga si Jonatan.
Then David sung this funeral song about Saul and Jonathan his son.
18 Gisugo niya ang katawhan nga itudlo kanila ang Alawiton sa Pana ngadto sa mga anak ni Juda, nga nahisulat sa Libro ni Jasar.
He commanded the people to teach this Song of the Bow to the sons of Judah, which has been written in the Book of Jashar.
19 “Ang imong himaya, Israel, patay na, gipatay diha sa imong taas nga mga dapit! Giunsa man pagkalaglag sa kusgan!
“Your glory, Israel, is dead, killed on your high places! How the mighty have fallen!
20 Ayaw kini isulti ngadto sa Gat, ayaw kini ibutyag sa kadalanan sa Askelon, aron nga dili magmaya ang anak nga mga babaye sa mga Filistihanon, aron nga dili magsaulog ang mga anak nga babaye sa mga dili tinuli.
Do not tell it in Gath, do not proclaim it in the streets of Ashkelon, so that the daughters of the Philistines may not rejoice, so that the daughters of the uncircumcised may not celebrate.
21 Sa kabungtoran sa Gilboa, unta walay yamog o ulan didto, bisan ang kayutaan dili maghatag ug trigo alang sa mga halad, kay didto nahugawan ang taming sa mga kusgan. Wala na madihogi ug lana ang taming ni Saul.
Mountains of Gilboa, let there not be dew or rain on you, nor fields giving grain for offerings, for there the shield of the mighty was defiled. The shield of Saul is no longer anointed with oil.
22 Gikan sa dugo sa mga tawong nangamatay, gikan sa lawas sa mga kusgan, wala na mabalik ang pana ni Jonatan, ug wala mabalik nga haw-ang ang espada ni Saul.
From the blood of those who have been killed, from the bodies of the mighty, the bow of Jonathan did not turn back, and the sword of Saul did not return empty.
23 Gihigugma ug gikaluy-an gayod ang kinabuhi ni Saul ug ni Jonatan, ug bisan sa ilang kamatayon wala sila magbulag. Mas abtik pa sila kaysa mga agila, mas kusgan pa sila kaysa mga liyon.
Saul and Jonathan were loved and gracious in life, and in their death they were not separated. They were swifter than eagles, they were stronger than lions.
24 Paghilak kamong mga anak nga babaye sa Israel alang kang Saul, nga maoy nagbisti kaninyo ug pula inubanan sa mga alahas, ug nagdayandayan kaninyo ug bulawan sa inyong mga bisti.
You daughters of Israel, weep over Saul, who clothed you in scarlet as well as jewels, and who put ornaments of gold on your clothing.
25 Giunsa pagkalaglag sa kusgan taliwala sa gubat! Gipatay si Jonatan didto sa imong taas nga mga dapit.
How the mighty have fallen in the midst of the battle! Jonathan is killed on your high places.
26 Nagsubo ako alang kanimo, akong igsoong Jonatan. Gipangga ko ikaw pag-ayo, tiunay gayod ang imong gugma kanako, labaw pa sa gugma sa mga babaye.
I am distressed for you, my brother Jonathan. You were very dear to me. Your love to me was wonderful, exceeding the love of women.
27 Giunsa man pagkalaglag sa kusgan, ug pagkahanaw sa mga hinagiban sa panggubat!”
How the mighty have fallen, and the weapons of war perished!”
