2 Hari 6
1 Miingon ang mga anak sa mga propeta kang Eliseo, “Ang dapit nga among gipuy-an uban kanimo gamay kaayo alang kanatong tanan.
The sons of the prophets told Elisha, “Look, the place we meet with you is too small for us.
2 Palihog moadto kita sa Jordan, ug tugoti nga moputol ug kahoy ang matag lalaki didto, ug magtukod kitag dapit nga atong kapuy-an.” Mitubag si Eliseo, “Makauna na kamo sa paglakaw.”
Let's go to the Jordan and each of us can carry one log back. We can build a new place there for us to meet.” “Go ahead,” said Elisha.
3 Miingon ang usa kanila, “Palihog uban sa imong mga sulugoon.” Mitubag si Eliseo, “Mouban ako.”
One of them asked, “Please come with your servants.” “I'll come,” he replied.
4 Busa miuban siya kanila, sa dihang miabot sila sa Jordan, nagsugod silag pamutol ug mga kahoy.
So he went with them. When they got to the Jordan, they started cutting down trees.
5 Apan samtang nagaputol ang usa, nahulog ang ulo sa atsa ngadto sa tubig; misinggit siya ug miingon, “O dili, akong agalon, hinulaman kini!”
But as one of them was cutting down a tree, the iron axhead fell into the water. “Oh no! My master, it was one that was borrowed!” he shouted.
6 Busa miingon ang tawo sa Dios, “Asa man kini nahulog?” Gitudlo sa tawo ang dapit ngadto kang Eliseo. Unya miputol siya ug gamay nga sanga, gilabay kini sa tubig, ug gipalutaw ang puthaw.
“Where did it fall?” the man of God asked. When he showed him the place, the man of God cut a stick, threw it in there, and made the iron axhead float.
7 Miingon si Eliseo, “Punita kini.” Busa gikab-ot kini sa tawo ug gikuha.
“Pick it up,” Elisha told the man. So he reached out his hand and picked it up.
8 Karon nakiggubat ang hari sa Aram batok sa Israel. Nagpakisayod siya sa iyang mga sulugoon, nga nag-ingon, “Ang akong kampo maanaa ug maanaa sa maong dapit.”
The Aramean king was at war with Israel. After consulting with his officers, he said, “I will set up my camp in this particular place.”
9 Busa nagpadala ang tawo sa Dios ngadto sa hari sa Israel, nga nag-ingon, “Pagbantay nga dili ka moagi niana nga dapit, kay molugsong didto ang mga Arameanhon.”
Then the man of God sent a warning to the king of Israel: “Watch out if you go near this place, because the Arameans are going to be there.”
10 Nagpadala ug mensahe ang hari sa Israel ngadto sa dapit diin mao ang gisulti sa tawo sa Dios nga gipasidaan kaniya. Labaw pa sa makausa o makaduha, nagbantay gayod siya, sa dihang miadto ang hari didto.
So the king of Israel sent a warning to the place the man of God had indicated. Elisha repeatedly warned the king, so that he was on the alert in those places.
11 Napungot ang hari sa Aram mahitungod niini nga mga pasidaan, ug gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug miingon kanila, “Dili ba ninyo ako sultihan kung kinsa kanato dinhi ang dapig sa hari sa Israel?”
This made the Aramean king really mad. He summoned his officers, demanding an answer: “Tell me, which of us is on the side of the king of Israel?”
12 Busa miingon ang usa sa iyang mga sulugoon, “Wala, akong agalon, hari, kay si Eliseo nga propeta sa Israel maoy nagsulti sa hari sa Israel sa mga pulong nga imong gisulti sa imong lawak!”
“It's none of us, my lord the king,” one of his officers replied. “It's Elisha, the prophet who lives in Israel—he tells the king of Israel even what you say in your bedroom.”
13 Mitubag ang hari, “Lakaw ug tan-awa kung asa si Eliseo aron makapadala ako ug mga tawo ug dakpon siya.” Gisulti kini kaniya, “Tan-awa, anaa siya sa Dotan.”
So the king gave the order, “Go and find out where he is so I can send soldiers to capture him.” He was told, “Elisha is in Dothan.”
14 Busa mipadala ang hari ngadto sa Dotan ug mga kabayo, mga karwahe, ug dakong panon sa kasundalohan. Miabot sila panahon sa kagabhion ug gipalibotan ang siyudad.
So he sent horses, chariots, and a large army. They came at night and surrounded the town.
15 Sa dihang mibangon ug sayo ang sulugoon sa tawo sa Dios ug miadto sa gawas, tan-awa, ang dako nga panon sa kasundalohan uban sa mga kabayo ug mga karwahe nakapalibot sa siyudad. Miingon ang iyang sulugoon kaniya, “O, akong agalon! Unsa man ang atong buhaton?”
Early in the morning when the servant of the man of God got up, he went out and saw that an army with horses and chariots had surrounded the city. “Oh, my master, what are we going to do?” he asked Elisha.
16 Mitubag si Eliseo, “Ayaw kahadlok, kay kadtong uban kanato labi pang daghan kaysa kauban nila.”
Elisha replied, “Don't be afraid, for there are many more who are with us than there are with them!”
17 Nag-ampo si Eliseo ug miingon, “Yahweh, naghangyo ako kanimo nga ablihan nimo ang iyang mga mata aron makakita siya.” Unya giablihan ni Yahweh ang mga mata sa sulugoon, ug nakakita siya. Tan-awa, napuno ang bukid ug mga kabayo ug mga karwahe nga kalayo palibot kang Eliseo!
Elisha prayed, saying, “Lord, please open his eyes so he can see.” The Lord opened the servant's eyes, and when he looked he saw the hills full of horses and chariots of fire all around Elisha.
18 Sa dihang milugsong ang mga Arameanhon ngadto kaniya, nag-ampo si Eliseo ngadto kang Yahweh ug miingon, “Himoang buta kining mga tawhana, naghangyo ako kanimo.” Busa gibutahan sila ni Yahweh, sumala sa gihangyo ni Eliseo.
As the army descended on him, Elisha prayed to the Lord, “Please strike these people with blindness.” So he struck them with blindness, as Elisha had asked.
19 Unya giingnan ni Eliseo ang mga Arameanhon, “Dili kini mao ang dalan, ni mao kini ang siyudad. Sunod kanako, ug dad-on ko kamo sa tawo nga inyong gipangita.” Unya gipangulohan niya sila ngadto sa Samaria.
Then Elisha went and told them, “This isn't the right road, and this isn't the right town. Follow me, and I'll take you to the man you're looking for.” He led them to Samaria.
20 Nahitabo kini nga sa dihang nakaabot sila didto sa Samaria, miingon si Eliseo, “Yahweh, ablihi ang mga mata niining mga tawhana aron makakita sila.” Giablihan ni Yahweh ang ilang mga mata ug nakakita na sila, ug tan-awa, anaa sila sa taliwala sa siyudad sa Samaria.
After they had entered Samaria, Elisha prayed, “Lord, open the eyes of these men that they can see.” The Lord opened their eyes, and they looked around and saw that they were in Samaria.
21 Miingon ang hari sa Israel kang Eliseo, sa dihang nakita niya sila, “Amahan ko, pamatyon ko na ba sila? Pamatyon ko na ba sila?”
When the king of Israel saw them, he asked Elisha, “My father, shall I kill them? Shall I kill them?”
22 Mitubag si Eliseo, “Dili nimo sila patyon. Patyon ba nimo kadtong imong nabihag pinaagi sa imong espada ug pana? Pagbutang ug tinapay ug tubig sa ilang atubangan, aron makakaon sila ug makainom, ug makaadto sa ilang agalon.”
“No, don't you kill them!” he replied. “Would you kill prisoners you captured with your own sword or bow? Give them some food and water so that they may eat and drink, and then let them go back to their master.”
23 Busa nag-andam ug daghang pagkaon ang hari alang kanila, ug sa dihang nakakaon na sila ug nakainom, gipalakaw na niya sila, ug mibalik sila sa ilang agalon. Kadto nga panon sa kasundalohan nga Arameanhon wala mibalik sa yuta sa Israel sa taas nga panahon.
So the king had a great feast prepared for them, and once they had finished eating and drinking, he sent them back to their master. The Aramean raiders did not enter the land of Israel again.
24 Pagkahuman niini gitigom ni Ben Hadad nga hari sa Aram ang tanan niyang kasundalohan ug misulong sa Samaria ug gipalibotan kini.
Sometime after this Ben-hadad king of Aram called up all his army and went to lay siege to Samaria.
25 Busa adunay hilabihang kagutom sa Samaria. Tan-awa, gipalibotan nila kini hangtod nga ang ulo sa asno napalit ug 80 ka buok nga plata, ug ang ikaupat nga bahin sa litro sa iti sa salampati alang sa lima ka buok nga plata.
So there was a major famine in Samaria. In fact the siege lasted so long that a donkey's head cost eighty shekels of silver, and a quarter cab of dove's dung cost five shekels of silver.
26 Samtang miagi ang hari sa Israel diha sa paril, misinggit ang babaye ngadto kaniya, nga nag-ingon, “Tabang, agalon ko, hari.”
As the king of Israel was walking by on the city wall, a woman called out to him, “Help me, my lord the king!”
27 Miingon siya, “Kung wala ka gitabangan ni Yahweh, unsaon man nako pagtabang kanimo? Aduna bay nagagikan sa giokanan o sa pug-anan ug ubas?”
“If the Lord doesn't help you, why would you think I can help you?” the king replied. “I don't have grain from the threshing floor, or wine from the winepress.”
28 Mipadayon ang hari, “Unsa man ang nakasamok kanimo?” Mitubag siya, “Miingon kining babaye kanako, 'Ihatag kanako ang imong anak nga lalaki aron kaonon nato siya karong adlawa, ug atong kaonon ang akong anak nga lalaki ugma.'”
But then he asked her, “What's the problem?” “This woman told me, ‘Give up your son and we'll eat him today, and tomorrow we'll eat my son,’” she answered.
29 Busa gipabukalan namo ang akong anak nga lalaki ug gikaon siya, ug miingon ako kaniya sa sunod adlaw, “Ihatag ang imong anak aron kan-on nato siya, apan gitagoan na niya ang iyang anak nga lalaki.”
“So we cooked my son and we ate him. The next day I said to her, ‘Give up your son so we can eat him,’ but she's hidden her son.”
30 Busa sa dihang nadungog sa hari ang mga pulong sa babaye, gigisi niya ang iyang mga bisti (nagaagi siya karon sa paril), ug nagtan-aw kaniya ang mga tawo ug nakakita nga aduna siyay sako sa ilalom nga bahin, sapaw sa iyang panit.
When the king heard what the woman said he ripped his clothes. As he walked by on the wall, the people saw that he was wearing sackcloth under his clothes next to his skin.
31 Unya miingon siya, “Hinaot nga buhaton sa Dios kanako, ug labaw pa usab, kung ang ulo ni Eliseo ang anak nga lalaki ni Shafat magpabilin kaniya karong adlawa.”
“May God punish me very severely if the head of Elisha, son of Shaphat, remains on his shoulders today!” he declared.
32 Apan naglingkod si Eliseo didto sa sulod sa iyang balay, ug naglingkod uban kaniya ang mga kadagkoan. Nagpadala ug tawo ang hari gikan sa iyang atubangan, apan sa dihang miabot ang mensahero ngadto kang Eliseo, miingon siya ngadto sa mga kadagkoan, “Tan-awa kung giunsa pagpadala niining anak sa mamumuno aron sa pagkuha sa akong ulo? Tan-awa, sa dihang moabot ang mensahero, sirad-i ang pultahan, ug pugngi ang pultahan nga nasira batok kaniya. Dili ba ang tunob sa mga tiil sa iyang agalon anaa lamang sa iyang luyo?”
Elisha was sitting in his house with the elders. The king had sent a messenger on ahead, but before he got there, Elisha told the elders, “Can you see how this murderer is sending someone to cut off my head? So, as soon as the messenger arrives, close the door and hold it shut against him. Isn't that the sound of his master's footsteps following him?”
33 Samtang nakigsulti pa siya kanila, tan-awa, milugsong ang mensahero ngadto kaniya. Miingon ang hari, “Tan-awa, kini nga kasamok naggikan kang Yahweh. Nganong kinahanglan paman ako maghulat ug dugay kang Yahweh?”
While Elisha was still speaking with them, the messenger arrived. The king said, “This disaster is from the Lord. Why should I wait for the Lord any longer?”
