2 Hari 6
1 Miingon ang mga anak sa mga propeta kang Eliseo, “Ang dapit nga among gipuy-an uban kanimo gamay kaayo alang kanatong tanan.
And the sons of the prophets said to Eliseus: Behold the place where we dwell with thee is too strait for us.
2 Palihog moadto kita sa Jordan, ug tugoti nga moputol ug kahoy ang matag lalaki didto, ug magtukod kitag dapit nga atong kapuy-an.” Mitubag si Eliseo, “Makauna na kamo sa paglakaw.”
Let us go as far as the Jordan and take out of the wood every man a piece of timber, that we may build us there a place to dwell in. And he said: Go.
3 Miingon ang usa kanila, “Palihog uban sa imong mga sulugoon.” Mitubag si Eliseo, “Mouban ako.”
And one of them said: But come thou also with thy servants. He answered: I will come.
4 Busa miuban siya kanila, sa dihang miabot sila sa Jordan, nagsugod silag pamutol ug mga kahoy.
So he went with them. And when they were come to the Jordan they cut down wood.
5 Apan samtang nagaputol ang usa, nahulog ang ulo sa atsa ngadto sa tubig; misinggit siya ug miingon, “O dili, akong agalon, hinulaman kini!”
And it happened, as one was felling some timber, that the head of the axe fell into the water: and he cried out, and said: Alas, alas, alas, my lord, for this same was borrowed.
6 Busa miingon ang tawo sa Dios, “Asa man kini nahulog?” Gitudlo sa tawo ang dapit ngadto kang Eliseo. Unya miputol siya ug gamay nga sanga, gilabay kini sa tubig, ug gipalutaw ang puthaw.
And the man of God said: Where did it fall? and he shewed him the place. Then he cut off a piece of wood, and cast it in thither: and the iron swam.
7 Miingon si Eliseo, “Punita kini.” Busa gikab-ot kini sa tawo ug gikuha.
And he said: Take it up. And he put out his hand and took it.
8 Karon nakiggubat ang hari sa Aram batok sa Israel. Nagpakisayod siya sa iyang mga sulugoon, nga nag-ingon, “Ang akong kampo maanaa ug maanaa sa maong dapit.”
And the king of Syria warred against Israel, and took counsel with his servants, saying: In such and such a place let us lay ambushes.
9 Busa nagpadala ang tawo sa Dios ngadto sa hari sa Israel, nga nag-ingon, “Pagbantay nga dili ka moagi niana nga dapit, kay molugsong didto ang mga Arameanhon.”
And the man of God sent to the king of Israel, saying: Beware that thou pass not to such a place: for the Syrians are there in ambush.
10 Nagpadala ug mensahe ang hari sa Israel ngadto sa dapit diin mao ang gisulti sa tawo sa Dios nga gipasidaan kaniya. Labaw pa sa makausa o makaduha, nagbantay gayod siya, sa dihang miadto ang hari didto.
And the king of Israel sent to the place which the man of God had told him, and prevented him, and looked well to himself there not once nor twice.
11 Napungot ang hari sa Aram mahitungod niini nga mga pasidaan, ug gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug miingon kanila, “Dili ba ninyo ako sultihan kung kinsa kanato dinhi ang dapig sa hari sa Israel?”
And the heart of the king of Syria was troubled for this thing. And calling together his servants, he said: Why do you not tell me who it is that betrays me to the king of Israel?
12 Busa miingon ang usa sa iyang mga sulugoon, “Wala, akong agalon, hari, kay si Eliseo nga propeta sa Israel maoy nagsulti sa hari sa Israel sa mga pulong nga imong gisulti sa imong lawak!”
And one of his servants said: No one, my lord O king: but Eliseus the prophet, that is in Israel, telleth the king of Israel all the words, that thou speakest in thy privy chamber.
13 Mitubag ang hari, “Lakaw ug tan-awa kung asa si Eliseo aron makapadala ako ug mga tawo ug dakpon siya.” Gisulti kini kaniya, “Tan-awa, anaa siya sa Dotan.”
And he said to them: Go, and see where he is: that I may send, and take him. And they told him, saying: Behold he is in Dothan.
14 Busa mipadala ang hari ngadto sa Dotan ug mga kabayo, mga karwahe, ug dakong panon sa kasundalohan. Miabot sila panahon sa kagabhion ug gipalibotan ang siyudad.
Therefore he sent thither horses and chariots, and the strength of an army: and they came by night, and beset the city.
15 Sa dihang mibangon ug sayo ang sulugoon sa tawo sa Dios ug miadto sa gawas, tan-awa, ang dako nga panon sa kasundalohan uban sa mga kabayo ug mga karwahe nakapalibot sa siyudad. Miingon ang iyang sulugoon kaniya, “O, akong agalon! Unsa man ang atong buhaton?”
And the servant of the man of God rising early, went out, and saw an army round about the city, and horses and chariots: and he told him, saying: Alas, alas, alas, my lord, what shall we do?
16 Mitubag si Eliseo, “Ayaw kahadlok, kay kadtong uban kanato labi pang daghan kaysa kauban nila.”
But he answered: Fear not: for there are more with us than with them.
17 Nag-ampo si Eliseo ug miingon, “Yahweh, naghangyo ako kanimo nga ablihan nimo ang iyang mga mata aron makakita siya.” Unya giablihan ni Yahweh ang mga mata sa sulugoon, ug nakakita siya. Tan-awa, napuno ang bukid ug mga kabayo ug mga karwahe nga kalayo palibot kang Eliseo!
And Eliseus prayed, and said: Lord, open his eyes, that he may see. And the Lord opened the eyes of the servant, and he saw: and behold the mountain was full of horses, and chariots of fire round about Eliseus.
18 Sa dihang milugsong ang mga Arameanhon ngadto kaniya, nag-ampo si Eliseo ngadto kang Yahweh ug miingon, “Himoang buta kining mga tawhana, naghangyo ako kanimo.” Busa gibutahan sila ni Yahweh, sumala sa gihangyo ni Eliseo.
And the enemies came down to him, but Eliseus prayed to the Lord, saying: Strike, I beseech thee, this people with blindness. And the Lord struck them with blindness, according to the word of Eliseus.
19 Unya giingnan ni Eliseo ang mga Arameanhon, “Dili kini mao ang dalan, ni mao kini ang siyudad. Sunod kanako, ug dad-on ko kamo sa tawo nga inyong gipangita.” Unya gipangulohan niya sila ngadto sa Samaria.
And Eliseus said to them: This is not the way, neither is this the city: follow me, and I will shew you the man whom you seek. So he led them into Samaria.
20 Nahitabo kini nga sa dihang nakaabot sila didto sa Samaria, miingon si Eliseo, “Yahweh, ablihi ang mga mata niining mga tawhana aron makakita sila.” Giablihan ni Yahweh ang ilang mga mata ug nakakita na sila, ug tan-awa, anaa sila sa taliwala sa siyudad sa Samaria.
And when they were come into Samaria, Eliseus said: Lord, open the eyes of these men, that they may see. And the Lord opened their eyes, and they saw themselves to be in the midst of Samaria.
21 Miingon ang hari sa Israel kang Eliseo, sa dihang nakita niya sila, “Amahan ko, pamatyon ko na ba sila? Pamatyon ko na ba sila?”
And the king of Israel said to Eliseus, when he saw them: My father, shall I kill them?
22 Mitubag si Eliseo, “Dili nimo sila patyon. Patyon ba nimo kadtong imong nabihag pinaagi sa imong espada ug pana? Pagbutang ug tinapay ug tubig sa ilang atubangan, aron makakaon sila ug makainom, ug makaadto sa ilang agalon.”
And he said: Thou shalt not kill them: for thou didst not take them with thy sword, or thy bow, that thou mayst kill them: but set bread and water before them, that they may eat and drink, and go to their master.
23 Busa nag-andam ug daghang pagkaon ang hari alang kanila, ug sa dihang nakakaon na sila ug nakainom, gipalakaw na niya sila, ug mibalik sila sa ilang agalon. Kadto nga panon sa kasundalohan nga Arameanhon wala mibalik sa yuta sa Israel sa taas nga panahon.
And a great provision of meats was set before them, and they ate and drank, and he let them go, and they went away to their master, and the robbers of Syria came no more into the land of Israel.
24 Pagkahuman niini gitigom ni Ben Hadad nga hari sa Aram ang tanan niyang kasundalohan ug misulong sa Samaria ug gipalibotan kini.
And it came to pass after these things, that Benadad king of Syria gathered together all his army, and went up, and besieged Samaria.
25 Busa adunay hilabihang kagutom sa Samaria. Tan-awa, gipalibotan nila kini hangtod nga ang ulo sa asno napalit ug 80 ka buok nga plata, ug ang ikaupat nga bahin sa litro sa iti sa salampati alang sa lima ka buok nga plata.
And there was a great famine in Samaria: and so long did the siege continue, till the head of an ass was sold for fourscore pieces of silver, and the fourth part of a cabe of pigeon’s dung, for five pieces of silver.
26 Samtang miagi ang hari sa Israel diha sa paril, misinggit ang babaye ngadto kaniya, nga nag-ingon, “Tabang, agalon ko, hari.”
And as the king of Israel was passing by the wall, a certain woman cried out to him, saying: Save me, my lord O king.
27 Miingon siya, “Kung wala ka gitabangan ni Yahweh, unsaon man nako pagtabang kanimo? Aduna bay nagagikan sa giokanan o sa pug-anan ug ubas?”
And he said: If the Lord doth not save thee, how can I save thee? out of the barnfloor, or out of the winepress? And the king said to her: What aileth thee? And she answered:
28 Mipadayon ang hari, “Unsa man ang nakasamok kanimo?” Mitubag siya, “Miingon kining babaye kanako, 'Ihatag kanako ang imong anak nga lalaki aron kaonon nato siya karong adlawa, ug atong kaonon ang akong anak nga lalaki ugma.'”
This woman said to me: Give thy son, that we may eat him today, and we will eat my son tomorrow.
29 Busa gipabukalan namo ang akong anak nga lalaki ug gikaon siya, ug miingon ako kaniya sa sunod adlaw, “Ihatag ang imong anak aron kan-on nato siya, apan gitagoan na niya ang iyang anak nga lalaki.”
So we boiled my son, and ate him. And I said to her on the next day: Give thy son that we may eat him. And she hath hid her son.
30 Busa sa dihang nadungog sa hari ang mga pulong sa babaye, gigisi niya ang iyang mga bisti (nagaagi siya karon sa paril), ug nagtan-aw kaniya ang mga tawo ug nakakita nga aduna siyay sako sa ilalom nga bahin, sapaw sa iyang panit.
When the king heard this, he rent his garments, and passed by upon the wall. And all the people saw the haircloth which he wore within next to his flesh.
31 Unya miingon siya, “Hinaot nga buhaton sa Dios kanako, ug labaw pa usab, kung ang ulo ni Eliseo ang anak nga lalaki ni Shafat magpabilin kaniya karong adlawa.”
And the king said: May God do so and so to me, and may he add more, if the head of Eliseus the son of Saphat shall stand on him this day.
32 Apan naglingkod si Eliseo didto sa sulod sa iyang balay, ug naglingkod uban kaniya ang mga kadagkoan. Nagpadala ug tawo ang hari gikan sa iyang atubangan, apan sa dihang miabot ang mensahero ngadto kang Eliseo, miingon siya ngadto sa mga kadagkoan, “Tan-awa kung giunsa pagpadala niining anak sa mamumuno aron sa pagkuha sa akong ulo? Tan-awa, sa dihang moabot ang mensahero, sirad-i ang pultahan, ug pugngi ang pultahan nga nasira batok kaniya. Dili ba ang tunob sa mga tiil sa iyang agalon anaa lamang sa iyang luyo?”
But Eliseus sat in his house, and the ancients sat with him. So he sent a man before: and before that messenger came, he said to the ancients: Do you know that this son of a murderer hath sent to cut off my head? Look then, when the messenger shall come, shut the door, and suffer him not to come in: for behold the sound of his master’s feet is behind him.
33 Samtang nakigsulti pa siya kanila, tan-awa, milugsong ang mensahero ngadto kaniya. Miingon ang hari, “Tan-awa, kini nga kasamok naggikan kang Yahweh. Nganong kinahanglan paman ako maghulat ug dugay kang Yahweh?”
While he was yet speaking to them, the messenger appeared who was coming to him. And he said: Behold, so great an evil is from the Lord: what shall I look for more from the Lord?
