2 Hari 3
1 Karon sa ika-18 na ka tuig sa pagdumala ni Jehoshafat nga hari sa Juda, nagsugod sa paghari si Joram ang anak nga lalaki ni Ahab sa tibuok Israel sa Samaria; naghari siya sulod sa napulog duha katuig.
After Jehoshaphat had been ruling Judah for almost 18 years, Ahab’s son Joram became the king of Israel. He ruled in Samaria [city] for twelve years.
2 Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, apan dili sama sa iyang amahan ug sa iyang inahan; kay iyang gihawa ang sagradong haligi nga bato sa Baal nga gibuhat sa iyang amahan.
He did things that Yahweh considered to be evil, but he did not do as much evil as his father and mother had done, and he got rid of the pillar [for worshiping] Baal which his father had made.
3 Apan gihimo niya ang mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan nga nakasala ang Israel; wala siya mobiya gikan niini.
But he committed the sins that [King] Jeroboam had committed and which led the Israeli people to sin, and he did not stop committing those sins.
4 Karon si Mesha ang hari sa Moab nagbuhi ug mga karnero. Kinahanglan maghatag siya ngadto sa hari sa Israel ug 100, 000 ka mga nating kanero ug 100, 000 ka mga balahibo sa mga laking karnero.
Mesha, the king of Moab, raised sheep. [Every year] he was forced to give 100,000 lambs and the wool from 100,000 rams to the king of Israel, [because his kingdom was controlled by the king of Israel].
5 Apan pagkamatay ni Ahab, ang hari sa Moab nagsupak batok sa hari sa Israel.
But after King Ahab died, Mesha rebelled against the king of Israel.
6 Busa nianang panahona mibiya si Haring Joram sa Samaria aron molibot sa tibuok Israel alang sa gubat.
So King Joram left Samaria and gathered together all his soldiers.
7 Nagpadala siya ug mensahe ngadto sa hari sa Juda nga si Jehoshafat, nga naga-ingon, “Nakigbatok kanako ang hari sa Moab. Mahimo ka bang mouban kanako batok sa Moab aron sa pagpakiggubat?” Mitubag si Jehoshafat, “Mokuyog ako. Kay ingon nga ako mao man ikaw, akong katawhan ingon nga imong katawhan, akong mga kabayo ingon nga imong mga kabayo.”
Then he sent this message to Jehoshaphat, the king of Judah: “The king of Moab has rebelled against me. So will your army join my army and fight against the army of Moab?” Jehoshaphat replied, “Yes, we will help you. We are ready to do whatever you want us to. My soldiers and my horses are ready to help you.”
8 Unya miingon siya, “Asa man nga dalan kita moataki?” Mitubag si Jehoshafat, “Sa dalan sa kamingawan sa Edom.”
He asked, “On which road shall we march to attack them?” Joram replied, “We will go [south to Jerusalem, where your army will join us. Then we will all go south of the Dead Sea, and then turn north] through the Edom Desert.”
9 Busa nanglakaw ang mga hari sa Israel, Juda, ug Edom sa kurba nga porma sulod sa pito ka adlaw. Wala nay makaplagan nga mga tubig alang sa ilang mga sundalo, ni alang sa ilang mga kabayo o uban pang mga kahayopan.
So the king of Israel [and his army] went with the kings of Judah and Edom [and their armies]. They marched for seven days. Then there was no water left for their soldiers or for their animals that carried supplies.
10 Busa miingon ang hari sa Israel, “Unsa man kini? Gitawag ba ni Yahweh ang tulo ka mga hari aron itugyan sila ngadto sa mga kamot sa Moab?”
The king of Israel exclaimed, “This is a terrible situation! [It seems that] Yahweh will allow the three of us to be captured by [the army of] [MTY] Moab!”
11 Apan miingon si Jehoshafat, “Wala bay propeta dinhi ni Yahweh, nga mahimo kitang makapangutana kang Yahweh pinaagi kaniya?” Mitubag ang usa sa mga sulugoon sa hari sa Israel ug miingon, “Anaa dinhi si Eliseo ang anak nga lalaki ni Safat, nga nagbubo ug tubig sa mga kamot ni Elias.”
Jehoshaphat said, “Is there a prophet here who can ask Yahweh for us [what we should do]?” One of Joram’s army officers said, “Elisha, the son of Shaphat, is here. He was Elijah’s assistant.” [IDM]
12 Miingon si Jehoshafat, “Ang pulong ni Yahweh uban kaniya.” Busa ang hari sa Israel, si Jehoshafat, ug ang hari sa Edom milugsong ngadto kaniya.
Jehoshaphat said, “[It will be good to ask him, because] he speaks what Yahweh tells him to say.” So those three kings went to Elisha.
13 Miingon si Eliseo ngadto sa hari sa Israel, “Unsa man ang akong mahimo kaninyo? Adto kamo sa mga propeta sa inyong mga amahan ug inahan.” Busa miingon kaniya ang hari sa Israel, “Dili, tungod kay gitigom ni Yahweh kining tulo ka mga hari aron ihatag sila ngadto sa mga kamot sa Moab.”
Elisha said to the king of Israel, “Why do you come to me [RHQ]? Go and ask those prophets that your father and mother consulted!” But Joram replied, “No, [we want you to ask Yahweh, because it seems that] Yahweh is going to allow us three kings to be captured by the army of Moab.”
14 Mitubag si Eliseo, “Ingon nga buhi si Yahweh ang pangulo sa kasundalohang mga angel, nga nagbarog ako sa iyang atubangan, sa pagkatinuod kung wala pa ako nagtahod sa presensya ni Jehoshafat ang hari sa Juda, dili unta ako manumbaling kaninyo, ni motan-aw kaninyo.
Elisha replied, “I serve Yahweh, the commander of the armies of angels in heaven. As surely as he lives, if I did not respect Jehoshaphat the king of Judah, I would not even think about doing anything to help you.
15 Apan karon dad-i ako ug manunugtog.” Ug nahitabo kini sa dihang nagtugtog ang manunugtog sa alpa, ang kamot ni Yahweh mikunsad ngadto kang Eliseo.
But, bring a musician to me.” [So they did that]. And when the musician played [on his harp], the power of Yahweh came on Elisha.
16 Miingon siya, “Miingon si Yahweh niini, 'Himoa kining mala nga sapa sa walog nga mapuno ug mga kanal.'
He said, “Yahweh says that he will cause this dry stream-bed to be full of water.
17 Kay miingon si Yahweh niini, 'Dili kamo makakita ug hangin, ni makakita ug ulan, apan kining walog nga sapa mapuno sa tubig, ug kamo mag-inom, kamo ug ang inyong mga binuhing kahayopan ug tanan ninyong mga mananap.'
The result will be that your soldiers and your animals that carry supplies and your livestock will have plenty of water to drink.
18 Sayon lamang kini sa panan-aw ni Yahweh. Igahatag usab niya kaninyo ang kadaogan ngadto sa mga Moabihanon.
That is not difficult for Yahweh to do. [But he will do more than that]. He will also enable you to defeat [the army of] Moab.
19 Inyong sulongon ang matag lig-on ug maayong siyudad, pamutlon ang tanang maayong kahoy, ug sampongan ang tanang tuboran sa tubig, ug daoton ang matag bahin sa yuta pinaagi sa mga bato.
You will conquer all their beautiful cities, cities that have high walls around them. You must cut down all their fruit trees, stop water from flowing from their springs, and ruin their fertile fields by covering them with rocks.”
20 Busa sa pagkabuntag panahon sa paghalad sa mga halad, miabot ang tubig gikan sa Edom; ang nasod napuno sa tubig.
The next morning, at the time when they offered the sacrifices [of grain], they were surprised to see water flowing from Edom and covering the ground.
21 Karon sa dihang nadungog sa tanang Moabihanon nga moabot ang mga hari aron sa pakiggubat batok kanila, nanagtigom sila, ang tanan nga makahimo sa pagsul-ob ug mga hinagiban, ug nagtindog sila sa utlanan.
When the people of Moab heard that the three kings had come [with their armies] to fight against them, all the men who were able to fight in battles, from the youngest men to the oldest ones, were summoned, and they (took their positions/prepared to fight) at the [southern] border of their land.
22 Mibangon sila sa sayo sa kabuntagon ug midan-ag ang adlaw sa tubig. Sa dihang nakita sa mga Moabihanon ang tubig nga anaa sa ilang atbang, sama kini kapula sa dugo.
But when they rose early the next morning, they saw that the water across from them appeared to be as red as blood.
23 Misinggit sila, 'Dugo kini! Patay na gayod ang mga hari, ug nag-inunayay sila! Busa karon, Moab, mangadto kita ug ilogan nato sila!”
They exclaimed, “It is blood! The three enemy armies must have fought and killed each other! So let’s go and take everything that they have left!”
24 Sa dihang nakaabot sila sa kampo sa Israel, gipakuratan sila sa mga Israelita ug gisulong ang mga Moabihanon, nga mikalagiw sa ilang atubangan. Gigukod sa mga sundalo nga Israelita ang mga Moabihanon palayo sa yuta, ug gipamatay sila.
But when they reached the area where the Israeli soldiers had set up their tents, the Israelis attacked the soldiers from Moab and forced them to retreat. The Israeli soldiers pursued the soldiers from Moab and killed many of them.
25 Giguba sa mga Israelita ang mga siyudad, ug milabay ang matag tawo ug bato sa matag maayo nga bahin sa yuta hangtod nga natabonan kini. Gipangsampongan nila ang tanang mga tuboran sa tubig ug giputol-putol ang tanang maayong mga kahoy. Ang Kir Hareset na lamang ang nahibilin uban sa mga bato niini diha sa maong dapit. Apan misulong ang mga sundalo nga nagdala ug mga lambuyog.
The Israelis also destroyed their cities. And whenever they passed fertile fields, they threw rocks on those fields, until the fields were covered with rocks. They stopped water from flowing from the springs and cut down the fruit trees. Finally, only [the capital city, ] Kir-Hareseth, remained. The Israeli soldiers who threw stones with slings surrounded the city and attacked it.
26 Sa dihang nakita ni Mesha ang hari sa Moab nga nalupig na sila, giuban niya ang 700 ka mga lalaki nga nagdala ug mga espada aron makaduol sa hari sa Edom, apan napakyas sila.
When the king of Moab realized that his army was being defeated, he took with him 700 men who fought with swords, and they tried to force a way through the Israeli lines of soldiers to escape to [get help from] the king of Syria, but they were unable to escape.
27 Unya gikuha niya ang iyang kamagulangang anak nga lalaki, nga maoy mohari sunod kaniya, ug gihalad siya ingon nga halad nga sinunog ngadto sa paril. Busa adunay dakong kasuko batok sa Israel, ug gibiyaan sa mga sundalong Israelita si Haring Mesha ug namalik sa ilang kaugalingong yuta.
Then the king of Moab took his oldest son, who would have become the next king, and killed him and offered him for a sacrifice [to their god Chemosh], burning him on top of the city wall. The Israeli soldiers were horrified, with the result that they left that city and returned to their own country.
