2 Hari 19
1 Nahitabo kini nga sa dihang nadungog ni Haring Hezekia ang ilang balita, gigisi niya ang iyang mga bisti, ug nagsul-ob siya ug sako, ug miadto sa balay ni Yahweh.
And when King Hezekiah heard it, he rent his clothes and put on sackecloth, and came into the house of the Lord,
2 Gipadala niya si Eliakim, nga maoy tigdumala sa sulod sa iyang panimalay, ug ang escriba nga si Shebna, ug ang mga kadagkoan sa mga pari, tanan nagsul-ob ug sako, ngadto kang Isaias nga anak nga lalaki ni Amos, nga propeta.
And sent Eliakim which was the stewarde of the house, and Shebnah the chanceller, and the Elders of the Priestes clothed in sackecloth to Isaiah the Prophet the sonne of Amoz.
3 Miingon sila kaniya, “Miingon si Hezekia, 'Kini nga adlaw ang adlaw sa pag-antos, sa pagbadlong, ug kaulaw, kay miabot na ang takna nga ipakatawo ang kaanakan, apan walay kusog aron nga matawo sila.
And they said vnto him, Thus saith Hezekiah, This day is a day of tribulation and of rebuke, and blasphemie: for the childre are come to the birth, and there is no strength to bring foorth.
4 Tingali ug madunggan ni Yahweh nga imong Dios ang tanan nga pulong sa pangulong kasundalohan, nga gipadala sa iyang agalon nga hari sa Asiria aron nga hagiton ang buhi nga Dios, ug mosalikway sa mga pulong nga nadungog sa imong Dios nga si Yahwheh. Karon ipasibaw ang imong pag-ampo alang sa nahibilin nga ania gihapon dinhi.'”
If so be the Lord thy God hath heard all the wordes of Rabshakeh, whome the King of Asshur his master hath sent to raile on the liuing God, and to reproch him with wordes which the Lord thy God hath heard, then lift thou vp thy prayer for the remnant that are left.
5 Busa miadto ang mga sulugoon ni Haring Hezekia ngadto kang Isaias,
So the seruants of King Hezekiah came to Isaiah.
6 ug giingnan sila ni Isaias, “Sultihi ang inyong agalon: 'Miingon si Yahweh, “Ayaw kahadlok sa mga pulong nga imong nadungog, nga gipasipala sa mga sulugoon sa hari sa Asiria kanako.
And Isaiah said vnto them, So shall ye say to your master, Thus sayeth the Lord, Be not afraide of the words which thou hast heard, wherewith the seruants of the king of Asshur haue blasphemed me.
7 Tan-awa, hatagan ko siya ug espiritu, ug makadungog siya ug usa ka balita ug mopauli sa iyang kaugalingon nga yuta. Laglagon ko siya pinaagi sa espada diha sa iyang kaugalingon nga yuta.'”
Beholde, I will sende a blast vpon him, and he shall heare a noyse, and returne to his owne lande: and I will cause him to fall by the sworde in his owne lande.
8 Unya miuli ang pangulo sa kasundalohan ug nakita niya ang hari sa Asiria nga nakigbatok sa Libna, tungod kay nadunggan man niya nga miikyas ang hari gikan sa Lakis.
So Rabshakeh returned, and founde the King of Asshur fighting against Libnah: for he had heard that he was departed from Lachish.
9 Unya nadungog ni Senakerib nga naglihok na si Tirhaka nga hari sa Etiopia ug sa Ehipto aron makigbatok kaniya, busa nagpadala na usab siya ug mga mensahero ngadto kang Hezekia uban niini nga mensahe:
He heard also men say of Tirhakah King of Ethiopia, Beholde, he is come out to fight against thee: he therefore departed and sent other messengers vnto Hezekiah, saying,
10 Sultihi si Hezekia nga hari sa Juda, 'Ayaw tugoti nga linglahon ka sa Dios nga imong gisaligan, nga nag-ingon, “Dili ihatag ang Jerusalem ngadto sa kamot sa hari sa Asiria,”
Thus shall ye speake to Hezekiah King of Iudah, and say, Let not thy God deceiue thee in whome thou trustest, saying, Ierusalem shall not be deliuered into the hande of the King of Asshur.
11 Tan-awa, nadungog nimo ang gibuhat sa mga hari sa Asiria sa tanang kayutaan pinaagi sa paglaglag kanila sa hingpit. Busa pagaluwason ka ba?
Beholde, thou hast heard what the Kings of Asshur haue done to all landes, how they haue destroyed them: and shalt thou be deliuered?
12 Naluwas ba sila sa mga dios sa mga nasod, ang mga nasod nga gilaglag sa akong mga amahan: ang Gozan, Haran, Resef, ug ang katawhan sa Eden didto sa Telasar?
Haue the gods of the heathen deliuered them which my fathers haue destroyed? as Gozan, and Haran, and Rezeph, and the children of Eden, which were in Thelasar?
13 Asa naman ang hari sa Hamat, ang hari sa Arpad, ang hari sa mga siyudad sa Sefarvaim, sa Hena, ug sa Iva?'”
Where is the King of Hamath, and the King of Arpad, and the King of the citie of Shepharuaim, Hena and Iuah?
14 Nadawat ni Hezekia kini nga sulat gikan sa mga mensahero ug gibasa kini. Unya mitungas siya sa balay ni Yahweh ug gisugilon niya kini kaniya
So Hezekiah receiued the letter of the hande of the messengers, and read it: and Hezekiah went vp into the house of the Lord, and Hezekiah spread it before the Lord.
15 Unya nag-ampo si Hezekia sa atubangan ni Yahweh ug miingon, “Yawheh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, ikaw nga naglingkod sa ibabaw sa kerubin ikaw lamang ang Dios sa tanang mga gingharian sa kalibotan. Ikaw ang nagbuhat sa kalangitan ug kalibotan.
And Hezekiah prayed before the Lord, and saide, O Lord God of Israel, which dwellest betweene the Cherubims, thou art very God alone ouer all the kingdomes of the earth: thou hast made the heauen and the earth.
16 Ipatalinghog ang imong igdulongog, Yahweh, ug paminaw. Ibuka ang imong mga mata, Yahweh ug tan-awa, ug paminawa ang mga pulong ni Senakerib, nga iyang gipadala aron pasipad-an ang buhi nga Dios.
Lord, bow downe thine eare, and heare: Lord open thine eyes and behold, and heare the wordes of Saneherib, who hath sent to blaspheme the liuing God.
17 Tinuod, Yahweh, gilaglag sa mga hari sa Asiria ang mga nasod ug ang ilang kayutaan.
Trueth it is, Lord, that the Kings of Asshur haue destroyed the nations and their landes,
18 Gipangsunog nila ang ilang mga dios, tungod kay dili man sila mga dios apan mga binuhat lamang sa mga kamot sa tawo, kahoy ug bato lamang. Busa gilaglag sila sa katawhan sa Asiria.
And haue set fire on their gods: for they were no gods, but the worke of mans hands, euen wood and stone: therefore they destroyed them.
19 Busa karon, luwasa kami, Yahweh nga among Dios, gisangpit ko ikaw, gikan sa iyang gahom, aron nga masayod ang tanang gingharian sa kalibotan nga ikaw lamang ang Dios, Yahweh.”
Nowe therefore, O Lord our God, I beseech thee, saue thou vs out of his hande, that all the kingdomes of the earth may knowe, that thou, O Lord, art onely God.
20 Unya nagpadala ug mensahe si Isaias nga anak ni Amos ngadto kang Hezekia, nga nag-ingon, “Nag-ingon si Yahweh, nga Dios sa Israel, 'Tungod kay nag-ampo kaman kanako bahin kang Senakerib nga hari sa Asiria, nadungog ko ikaw.
Then Isaiah the sonne of Amoz sent to Hezekiah, saying, Thus saith the Lord God of Israel, I haue heard that which thou hast prayed me, concerning Saneherib King of Asshur.
21 Mao kini ang pulong ni Yahweh nga gisulti mahitungod kaniya: “Gibugalbugalan ug gibiay-biay ka sa ulay nga anak nga babaye sa Zion aron sa pagtamay kanimo. Nagpanlingo kanimo ang anak nga babaye sa Jerusalem.
This is the worde that the Lord hath spoken against him, O Virgine, daughter of Zion, he hath despised thee, and laughed thee to scorne: O daughter of Ierusalem, he hath shaken his head at thee.
22 Kinsa man ang imong gihagit ug gitamay? Batok kang kinsa man ang pagsingka ug ang pagkamapahitas-on sa imong mga mata? Batok sa Balaan sa Israel!
Whome hast thou railed on? and whome hast thou blasphemed? and against whome hast thou exalted thy voyce, and lifted vp thine eyes on hie? euen against the Holie one of Israel.
23 Pinaagi sa imong mga mensahero gihagit nimo ang Ginoo, ug miingon, 'Uban sa daghan nakong mga karwahe mitungas ako sa kinatumyan sa kabukiran, sa kahitas-an sa Lebanon. Didto, pamutlon ko ang mga tag-as nga mga sidro ug ang labing maayong kahoy nga sipre. Mosulod ako sa kinalayoan nga bahin, ang labing mabungahon nga kalasangan niini.
By thy messengers thou hast rayled on the Lord, and said, By the multitude of my charets I am come vp to the toppe of the mountaines, by the sides of Lebanon, and will cut downe the hie cedars thereof, and the faire firre trees thereof, and I will goe into the lodging of his borders, and into the forest of his Carmel.
24 Nagkalot ako ug mga atabay ug nakainom ug mga tubig sa laing nasod. Gipahubas ko ang mga suba sa Ehipto ilalom sa akong mga lapalapa.'
I haue digged, and drunke the waters of others, and with the plant of my feete haue I dried all the floods closed in.
25 Wala ba nimo nadungog kung giunsa ko kini pagkahibalo sa dugay na nga panahon, ug gibuhat kini sa karaan nga kapanahonan? Karon buhaton ko kini. Ania ikaw aron kuhaan ang dili mapildi nga mga siyudad ug himoon silang tinapok sa pagkaguba.
Hast thou not heard, howe I haue of olde time made it, and haue formed it long ago? and should I nowe bring it, that it should be destroyed, and laid on ruinous heapes, as cities defensed?
26 Ang ilang mga lumulopyo, diyutay lamang ang kusog, nangapukan ug nangaulawan. Mga tanom sila sa uma, lunhaw nga sagbot, ang sagbot sa atop o sa uma, nga gisunog sa wala pa kini milabong.
Whose inhabitants haue small power, and are afraid, and confounded: they are like the grasse of the field, and greene herbe, or grasse on ye house toppes, or as corne blasted before it be growen.
27 Apan nasayod ako sa imong paglingkod, sa imong paggawas, ug sa imong pagsulod, ug sa imong pagpakigbatok kanako.
I knowe thy dwelling, yea, thy going out, and thy comming in, and thy furie against me.
28 Tungod sa imong pagpakigbatok kanako, ug tungod kay miabot sa akong dalunggan ang imong pagkamapasigarbohon, ibutang ko ang akong taga sa imong ilong, ug ang akong renda nganha sa imong baba; ibalik ko ikaw kung diin ka gikan.”
And because thou ragest against me, and thy tumult is come vp to mine eares, I will put mine hooke in thy nostrels, and my bridle in thy lippes, and will bring thee backe againe the same way thou camest.
29 Mao kini ang timaan alang kanimo: Karong tuiga imong kaonon ang motubo nga ihalas nga tanom, ug sa ikaduhang tuig kung unsa ang motubo gikan niana. Apan sa ikatulong tuig kinahanglan nga magtanom ka ug mag-ani, pagtanom ug kaparasan ug kaona ang bunga niini.
And this shalbe a signe vnto thee, O Hezekiah, Thou shalt eate this yeere such things as growe of them selues, and the next yeere such as growe without sowing, and the third yeere sowe ye and reape, and plant vineyardes, and eate the fruites thereof.
30 Moturok ug mamunga pag-usab ang nahibilin sa panimalay ni Juda nga nangaluwas.
And the remnant that is escaped of the house of Iudah, shall againe take roote downewarde, and beare fruite vpwarde.
31 Kay gikan sa Jerusalem adunay mahibilin, gikan sa Bukid sa Zion adunay mangaluwas. Ang pagkamainiton ni Yahweh nga labawng makagagahom maoy mobuhat niini.
For out of Ierusalem shall goe a remnant, and some that shall escape out of mount Zion: the zeale of the Lord of hostes shall doe this.
32 Busa gisulti kini ni Yahweh mahitungod sa hari sa Asiria: “Dili siya makaadto niini nga siyudad ni makapana dinhi. Ni makaadto siya dinhi uban sa ilang taming o makahimo ug tinapok nga yuta batok niini.
Wherefore thus saith the Lord, concerning the King of Asshur, He shall not enter into this citie, nor shoote an arrowe there, nor come before it with shield, nor cast a mount against it:
33 Ang pamaagi sa iyang pag-anhi mao usab ang pamaagi sa iyang pagbiya; dili siya makasulod niini nga siyudad— mao kini ang gipadayag ni Yahweh.”
But he shall returne the way he came, and shall not come into this citie, saith the Lord.
34 Kay panalipdan ko kini nga siyudad ug luwason kini, alang sa akong kaugalingon ug alang sa akong alagad nga si David.'”
For I will defende this citie to saue it for mine owne sake, and for Dauid my seruants sake.
35 Nahitabo kini niadtong gabhiona nga miabot ang anghel ni Yahweh ug gisulong ang kampo sa mga taga-Asiria, ug gipamatay ang 185, 000 ka mga kasundalohan. Sa dihang mibangon ang mga tawo sayo sa kabuntagon, nagbuy-od ang patay nga mga lawas bisan asa.
And the same night the Angell of the Lord went out and smote in the campe of Asshur an hundreth foure score and fiue thousande: so when they rose earely in the morning, behold, they were all dead corpses.
36 Busa mibiya sa Israel ang hari sa Asiria nga si Senakerib ug mipauli sa iyang panimalay ug mipuyo sa Nineve.
So Saneherib King of Asshur departed, and went his way, and returned, and dwelt in Nineueh.
37 Unya, samtang nagsimba siya sa balay ni Nisroc nga iyang dios, gipatay siya sa iyang mga anak nga lalaki nga mao sila Adramelec ug Sharezer pinaagi sa espada. Unya miikyas sila ngadto sa yuta sa Ararat. Unya si Esarhadon nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya.
And as he was in the Temple worshipping Nisroch his god, Adramelech and Sharezer his sonnes slewe him with the sworde: and they escaped into the land of Ararat, and Esarhaddon his sonne reigned in his steade.
