2 Hari 17
1 Sa ikanapulo ug duha ka tuig ni Haring Ahaz sa Juda, nagsugod ang paghari ni Hosea nga anak nga lalaki ni Ela. Nagdumala siya sa Samaria didto sa Israel sulod sa siyam ka tuig.
W dwunastym roku Achaza, króla Judy, Ozeasz, syn Eli, zaczął królować w Samarii nad Izraelem [i królował] dziewięć lat.
2 Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, apan dili sama sa mga hari sa Israel nga nauna kaniya.
Czynił on to, co złe w oczach PANA, jednak nie tak jak królowie Izraela, którzy byli przed nim.
3 Gisulong siya ni Shalmaneser nga hari sa Asiria, ug nahimo niyang sulugoon si Hosea ug nagbayad kaniya.
Przeciw niemu wyruszył Salmanaser, król Asyrii, a Ozeasz został jego sługą i płacił mu daninę.
4 Unya nakaamgo ang hari sa Asiria nga naglaraw ug daotan si Hosea batok kaniya, kay nagpadala ug mga mensahero si Hosea ngadto kang So nga hari sa Ehipto; wala usab siya naghatag ug buhis ngadto sa hari sa Asiria, sama sa iyang gibuhat sa matag tuig. Busa gipahilom siya sa hari sa Asiria ug gibilanggo siya.
I król Asyrii wykrył spisek Ozeasza. Ten bowiem wyprawił posłańców do So, króla Egiptu, i nie posłał corocznej daniny królowi Asyrii. Król Asyrii więc pojmał go i zamknął w więzieniu.
5 Unya gisulong sa hari sa Asiria ang tibuok yuta, ug gisulong ang Samaria ug gipalibotan kini sulod sa tulo ka tuig.
Król Asyrii najechał całą ziemię, przybył do Samarii i oblegał ją przez trzy lata.
6 Sa ikasiyam ka tuig ni Hosea, giilog sa hari sa Asiria ang Samaria ug gidala ang mga Israelita ngadto sa Asiria. Gipahimutang niya sila ngadto sa Hala, didto sa Suba sa Habor sa Gozan, ug sa mga siyudad sa Medes.
A w dziewiątym roku Ozeasza król Asyrii zdobył Samarię, uprowadził Izraela do Asyrii i osiedlił ich w Chalach i Chaborze, nad rzeką Gozan, oraz w miastach Medów.
7 Nahitabo kining pagkabihag tungod kay nakasala ang katawhan sa Israel batok kang Yahweh nga ilang Dios, nga nagpagawas kanila gikan sa yuta sa Ehipto, gikan sa kamot ni Faraon nga hari sa Ehipto. Nagasimba ang katawhan sa ubang mga dios
A stało się tak, [dlatego] że synowie Izraela zgrzeszyli przeciw PANU, swemu Bogu, który ich wyprowadził z ziemi Egiptu, spod ręki faraona, króla Egiptu, a bali się obcych bogów;
8 ug nagalakaw sa mga naandan nga mga buluhaton sa mga nasod nga gipapahawa ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel, ug sa mga naandan nga mga buluhaton sa mga hari sa Israel nga ilang nabuhat.
Postępując według ustaw pogan, których PAN wypędził sprzed oblicza synów Izraela, oraz [ustaw] królów Izraela, które stwarzali.
9 Hilom nga gibuhat sa katawhan sa Israel—ang mga butang nga dili maayo—batok kang Yahweh nga ilang Dios. Nagtukod sila alang sa ilang kaugalingon ug taas nga mga dapit sa tanan nilang mga siyudad, gikan sa bantayanang tore ngadto na sa salipdanan.
Synowie Izraela robili potajemnie przeciwko PANU, swemu Bogu, to, co nie było słuszne, i pobudowali sobie wyżyny we wszystkich swoich miastach, od wieży strażników aż do miasta warownego.
10 Nagbutang usab sila ug mga haligi nga bato ug mga poste nga si Asera sa matag taas nga bungtod ug ilalom sa matag lunhaw nga kahoy.
Ustawiali sobie posągi i gaje na każdym wyniosłym pagórku i pod każdym zielonym drzewem;
11 Nagsunog sila didto ug insenso sa tanang taas nga mga dapit, sama sa gibuhat sa mga nasod, kadtong gikuha ni Yahweh sa ilang atubangan. Nagbuhat ug daotang mga butang ang mga Israelita aron sa paghagit kang Yahweh nga masuko;
I palili tam kadzidła na wszystkich wyżynach, tak jak narody, które PAN wypędził przed nimi, i popełniali niegodziwe czyny, pobudzając PANA do gniewu;
12 nagsimba sila ug mga diosdios, mahitungod sa gisulti ni Yahweh ngadto kanila nga, “Dili ninyo kini buhaton nga butang.”
Służyli bożkom, o których PAN im powiedział: Nie czyńcie tego.
13 Apan gipasidan-an ni Yahweh ang Israel ug ang Juda pinaagi sa matag propeta ug sa matag manalagna, nga nag-ingon, “Biya gikan sa inyong daotang mga gawi ug tumana ang akong mga kasugoan ug ang akong mga balaod, ug pag-amping sa pagtuman sa tanang mga balaod nga gimando ko sa inyong mga amahan, ug nagpadala ako kaninyo pinaagi sa akong mga sulugoon nga mga propeta.”
A PAN świadczył przeciw Izraelowi i przeciw Judzie przez wszystkich proroków [i] wszystkich widzących, mówiąc: Odwróćcie się od swoich złych dróg i przestrzegajcie moich przykazań i moich nakazów według całego prawa, które nadałem waszym ojcom, a które przekazałem wam przez moje sługi, proroków.
14 Apan dili sila maminaw; nagmagahi hinuon sila sama sa gibuhat sa ilang mga amahan nga wala nagsalig kang Yahweh nga ilang Dios.
Lecz nie słuchali, ale uczynili twardym swój kark, jak kark ich ojców, którzy nie wierzyli w PANA, swego Boga.
15 Gisalikway nila ang iyang mga balaod ug ang kasugoan nga iyang gibuhat uban sa ilang mga katigulangan, ug ang kasugoan sa kasabotan nga iyang gihatag ngadto kanila. Gisunod nila ang walay pulos nga naandan nga mga buluhaton ug nahimo nga walay pulos ang ilang mga kaugalingon. Gisunod nila ang pagano nga mga nasod nga nakapalibot kanila, kadtong gimando ni Yahweh kanila nga dili sundon.
I wzgardzili jego nakazami i przymierzem, które zawarł z ich ojcami, oraz jego świadectwami, którymi świadczył przeciwko nim, i chodzili za marnościami, stali się próżni i naśladowali pogan, którzy ich otaczali, co do których PAN im rozkazał, aby nie czynili tak jak oni.
16 Gisalikway nila ang tanan nga mga kasugoan ni Yahweh nga ilang Dios. Nagtunaw sila ug puthaw nga hulagway sa duha ka baka aron nga simbahon. Nagbuhat sila ug poste nga si Asera, ug gisimba nila ang tanang kabituonan sa kalangitan ug si Baal.
I opuścili wszystkie przykazania PANA, swego Boga, i wykonali sobie lane posągi – dwa cielce. Zrobili sobie też gaje, oddawali pokłon wszystkim zastępom niebieskim i służyli Baalowi.
17 Gisunog nila ang ilang mga anak nga lalaki ug mga babaye, migamit ug pagpanagna ug mga pagpanglamat, gibaligya ang ilang kaugalingon aron sa pagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, ug gihagit siya aron nga masuko.
Przeprowadzali swoich synów i swoje córki przez ogień, uprawiali wróżbiarstwo i czarnoksięstwo i zaprzedali się, aby czynić to, co złe w oczach PANA, pobudzając go do gniewu.
18 Busa nasuko pag-ayo si Yahweh sa Israel ug gipapas sila sa iyang panan-aw. Wala gayoy nahibilin gawas sa tribo lamang ni Juda.
Dlatego PAN bardzo się rozgniewał na Izraela i odrzucił go sprzed swego oblicza. Nic nie pozostało oprócz samego pokolenia Judy.
19 Bisan wala magtuman ang Juda sa mga sugo ni Yahweh nga ilang Dios, apan misunod hinuon sa samang pagano nga mga naandan nga mga buluhaton nga gisunod sa Israel.
Ale również i Juda nie przestrzegał przykazań PANA, swego Boga, lecz postępował według nakazów, które Izrael stworzył.
20 Busa gisalikway ni Yahweh ang tanan nga mga kaliwat sa Israel; gisakit niya sila ug gitugyan sila ngadto sa mga kamot niadtong mokuha sa kabtangan ingon nga inilog, hangtod nga gipapas niya sila sa iyang panan-aw.
PAN więc odrzucił całe potomstwo Izraela, trapił ich i wydał w ręce grabieżców, aż [wreszcie] odrzucił ich sprzed swego oblicza.
21 Gipapahawa niya ang Israel gikan sa harianong banay ni David, ug gihimo nilang hari si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat nga hari. Giabog ni Jeroboam ang katawhan sa Israel gikan sa pagsunod kang Yahweh ug giangin sa pagbuhat ug dakong sala.
Oderwał bowiem Izraela od domu Dawida, a oni ustanowili królem Jeroboama, syna Nebata. Jeroboam zaś odwiódł Izraela od naśladowania PANA i przywiódł go do popełnienia wielkiego grzechu.
22 Gisunod sa katawhan sa Israel ang tanang mga sala ni Jeroboam ug wala sila mibiya niini,
I synowie Izraela chodzili we wszystkich grzechach Jeroboama, które czynił, a nie odstąpili od nich;
23 busa gipahawa ni Yahweh ang Israel gikan sa iyang panan-aw, sama sa iyang giingon sa tanan niyang mga alagad nga mga propeta nga iyang buhaton. Busa gipadala ang mga Israelita gikan sa ilang kaugalingon nga yuta ngadto sa Asiria, ug sama gihapon niini hangtod niining adlawa.
Aż PAN odrzucił Izraela sprzed swego oblicza, jak zapowiedział przez wszystkie swoje sługi, proroków. I tak Izrael został uprowadzony ze swojej ziemi do Asyrii, [i tak jest] aż do dziś.
24 Gidala sa hari sa Asiria ang katawhan nga gikan sa Babilonia ug gikan sa Cuta, ug gikan sa Ava, ug gikan sa Hamat ug sa Sefarvaim, ug gipapuyo sila sa mga siyudad sa Samaria puli sa katawhan sa Israel. Gipanag-iya nila ang Samaria ug namuyo sa mga siyudad niini.
Potem król Asyrii sprowadził [ludzi] z Babilonu, z Kuta, z Awwa i z Chamat, i z Sefarwaim i osiedlił ich w miastach Samarii zamiast synów Izraela. Oni zaś posiedli Samarię i mieszkali w jej miastach.
25 Nahitabo kini sa pagsugod sa ilang pagpuyo didto nga wala sila magtahod kang Yahweh. Busa nagpadala si Yahweh ug mga liyon taliwala kanila nga maoy nagpatay sa pipila kanila.
A gdy zaczęli tam mieszkać, nie bali się PANA. PAN więc zesłał na nich lwy, które ich zabijały.
26 Busa nakigsulti sila sa hari sa Asiria, nga nag-ingon, “Ang mga nasod nga inyong gidala ug gipapuyo sa mga siyudad sa Samaria wala masayod sa naandan nga mga buluhaton nga gikinahanglan sa dios sa yuta. Busa nagpadala siya ug mga liyon taliwala kanila, ug, tan-awa, gimapatay sa mga liyon ang mga tawo didto tungod kay wala sila masayod sa naandan nga mga buluhaton nga gipabuhat sa dios niana nga yuta.”
I doniesiono o tym królowi Asyrii: Narody, które uprowadziłeś i osiedliłeś w miastach Samarii, nie znają zwyczajów Boga tej ziemi. Dlatego zesłał na nich lwy, a oto zabijają ich, ponieważ nie znają zwyczajów Boga tej ziemi.
27 Unya nagsugo ang hari sa Asiria, nga nag-ingon, “Pagkuha ug usa sa mga pari didto nga inyong gidala gikan didto, ug tugoti siya nga molakaw ug mopuyo didto, ug tugoti siya nga magtudlo kanila sa naandan nga mga buluhaton nga ipabuhat sa dios niana nga yuta.”
Wtedy król Asyrii rozkazał: Zaprowadźcie tam jednego z kapłanów, których stamtąd uprowadziliście, aby poszedł i tam zamieszkał, i nauczał ich zwyczajów Boga tej ziemi.
28 Busa miabot ang usa sa mga pari nga ilang gidala gikan sa Samaria ug mipuyo sa Betel; gitudloan niya sila kung unsaon pagpasidungog kang Yahweh.
Przybył więc jeden z kapłanów, których uprowadzono z Samarii, i zamieszkał w Betel, i nauczał ich, jak mają się bać PANA.
29 Nagbuhat ang matag pundok sa tribo ug kaugalingon nilang mga dios, ug gibutang kini sa taas nga mga dapit nga gibuhat sa mga Samaritanhon—matag pundok sa tribo sa mga siyudad diin sila nagpuyo.
Jednakże każdy naród czynił sobie własnych bogów i stawiał ich w domach wyżyn, które Samarytanie pobudowali, każdy naród w swoich miastach, w których mieszkał.
30 Gihimo sa katawhan sa Babilonia ang Sucot Benot; gihimo sa katawhan sa Cuta ang Nergal; gihimo sa katawhan sa Hamat ang Ashima;
Babilończycy zrobili Sukkot-Benota, a ludzie z Kuta zrobili Nergala, a ludzie z Chamat zrobili Aszimę.
31 gihimo sa mga taga-Ava ang Nibhaz ug ang Tartak. Gisunog sa mga taga-Sefarvaim ang ilang mga anak ngadto kang Adramelec ug kang Anamelec, ang mga dios sa mga taga-Sefarvaim.
Awwici zrobili Nibchaza i Tartaka, a Sefarwaici palili swoje dzieci w ogniu dla Adrameleka i Anameleka, bogów Sefarwaim.
32 Nagpasidungog usab sila kang Yahweh, ug nagpili gikan sa ilang taliwala nga mahimong pari sa taas nga mga dapit, nga mohalad alang kanila ngadto sa mga templo nga anaa sa taas nga mga dapit.
Tak więc bali się PANA i ustanowili spośród siebie kapłanów wyżyn, którzy składali dla nich [ofiary] w domach wyżyn.
33 Nagpasidungog sila kang Yahweh ug nagsimba usab sa ilang mga dios, sa mga nabatasan sa mga nasod gikan niadtong nagkuha kanila.
Bali się PANA i służyli swoim bogom według zwyczajów tych narodów, skąd zostali uprowadzeni.
34 Hangtod niining adlawa nagpadayon sila sa ilang daan nga mga nabatasan. Wala sila magpasidungog kang Yahweh, ni magsunod sila sa mga kabalaoran, mga kasugoan, mga balaod, o ang mga mando nga gihatag ni Yahweh sa katawhan ni Jacob—nga ginganlan niya ug Israel—
Aż do tego dnia postępują według dawnych zwyczajów. Nie boją się PANA i nie czynią według jego ustaw, nakazów, prawa i przykazania, które PAN nakazał synom Jakuba, któremu nadał imię Izrael.
35 ug uban sa gihimo ni Yahweh nga kasabotan ug gimando kanila, “Ayaw ninyo kahadloki ang laing mga dios, ni iyukbo ang inyong kaugalingon niini, ni mosimba niini, ni maghalad niini.
PAN zawarł też z nimi przymierze i rozkazał im: Nie bójcie się obcych bogów, nie kłaniajcie się im, nie służcie im ani nie składajcie im ofiar;
36 Apan si Yahweh, nga nagdala kaninyo pagawas gikan sa Ehipto uban sa dako nga gahom ug sa inisa nga bukton, mao ang kinahanglan ninyong pasidunggan; ngadto lamang kaniya iyukbo ang inyong mga kaugalingon, ug ngadto lamang kaniya kamo maghalad.
Lecz PANA, który was wyprowadził z ziemi Egiptu wielką mocą i wyciągniętym ramieniem, jego się bójcie, jemu oddawajcie pokłon i jemu składajcie ofiary.
37 Ang mga kabalaoran ug ang kasugoan, ang balaod ug ang mga mando nga gisulat alang kaninyo, tipigi ninyo kini hangtod sa kahangtoran. Busa kinahanglan nga dili kamo mahadlok sa ubang mga dios,
Przestrzegajcie także ustaw, nakazów, prawa i przykazań, które wam napisał, i wypełniajcie je po wszystkie dni, a nie bójcie się innych bogów.
38 ug ang kasabotan nga akong gibuhat tali kaninyo, dili ninyo mahikalimtan; ni mopasidungog kamo sa ubang mga dios.
Nie zapominajcie o przymierzu, które zawarłem z wami, i nie bójcie się innych bogów.
39 Apan si Yahweh nga inyong Dios mao lamang ang inyong pasidunggan. Pagaluwason niya kamo gikan sa gahom sa inyong mga kaaway.”
Ale PANA, waszego Boga, bójcie się, a on was wybawi z ręki wszystkich waszych wrogów.
40 Dili sila maminaw, tungod kay nagpadayon sa pagbuhat kung unsa ang ilang gibuhat kaniadto.
Lecz oni nie usłuchali, ale postępowali według dawnych zwyczajów.
41 Busa nahadlok kining mga nasora ngadto kang Yahweh ug nagsimba usab sila sa ilang mga kinulit nga hulagway, ug gibuhat usab kini sa ilang mga anak—ingon nga gibuhat sa mga anak sa ilang mga anak. Nagpadayon sila sa pagbuhat kung unsa ang gibuhat sa ilang mga katigulangan, hangtod niining adlawa.
Te narody więc bały się PANA i służyły swoim rytym bożkom, zarówno ich dzieci, jak i dzieci ich dzieci. Jak czynili ich ojcowie, tak i oni czynią aż do dziś.
